ԵԱՏՄ-ի հետ ազատ առևտրի գոտի ստեղծելու Թուրքիայի հայտարարությունն ավելի շատ շանտաժ է ԵՄ-ին. Ստեփան Գրիգորյան

18:33 • 20.08.17

Tert.am-ի հետ զրույցում քաղաքագետ Ստեփան Գրիգորյանը, անդրադառնալով Թուրքիայի Էկոնոմիկայի նախարարի հայտարարությանը, որ մտադիր են ԵՏՄ-ի հետ մաքսային համաձայանգիր ստորագրել, նշում է, որ այն ավելի շուտ շանտաժ է ԵՄ-ին: Այնուամենայնիվ,  չբացառելով իրական շարժառիթները, նա նկատում է՝ այս դեպքում, սա մեծ քաղաքական սենսացիա է: Եթե լինի երկրորդ տարբերակը, ապա, ըստ Ստեփան Գրիգորյանի, Թուրքիան պետք է բացի ԵԱՏՄ անդամ ՀՀ-ի հետ սահմանը, իսկ չբացելու դեպքում, նրա գնահատմամբ՝ Հայաստանը պարտավոր է վետո դնել ԵԱՏՄ-ին թուրքական մերձեցմանը: 

-Պարո՛ն Գրիգորյան,  Թուրքիայի Էկոնոմիկայի նախարար  Նիհաթ Զեյբեքչին օրերս հայտարարեց, որ իր երկիրը մտադիր է ԵԱՏՄ-ի հետ ստորագրել մաքսային համաձայնագիր՝ չխախտելով ԵՄ-ի հետ ունեցած փաստաթղթի պահանջները: Որքան հասկանում եմ՝ սա, ինչպես Իրանի պարագայում, ազատ առևտրի կարգավիճակի նման մի բան է, սակայն հնարավո՞ր է, որ բանը հասնի անդամակցությանը, և Հայաստանն ու Թուրքիան լինեն նույն կառույցում:

-Դե խոսքը ԵԱՏՄ-ի հետ ազատ առևտրի գոտու մասին է գոնե այս փուլում: Բայց ես հակված եմ սա դիտել որպես շանտաժ Եվրոպայի նկատմամբ: Դուք էլ հարցում նշեցիք, որ Թուրքիան ունի ազատ առևտրի գոտի Եվրամիության հետ, և հետևաբար, ես կարծում եմ, որ իրենք պետք է դուրս գան այդ ազատ առևտրի գոտուց, նոր իրավունք ունենան ստորագրել այլ կազմակերպությունների հետ նման համաձայնագիր, քանի որ ԵԱՏՄ-ի դեպքում ակնայտ է, որ այդ դրույթները չեն համընկնում: Ես դա, կրկնում եմ, դիտում եմ ավելի շատ որպես քաղաքական հայտարարություն, շանտաժի, վախեցնելու միջոց, որ, այ, նայեք, դուք մեզ հետ վատ եք, քննադատում եք մեր «ժողովրդավարությունը», մենք էլ  ձեզ կպատասխանենք այսպես:

Երկրորդ տարբերակ. ենթադրենք իրենք, իրոք, ուզում են ԵԱՏՄ-ի հետ ազատ առևտրի գոտի ստեղծել: Նույնիսկ, եթե դա անդամակցություն չէ, դա բավականին երկարատև պրոցես է, որ մի կես կամ մեկ տարի կտևի. պետք է պատրաստենք այդ համաձայնագիրը, սկսեն նոր բանակցություններ: Որովհետև նույնիսկ Իրանի դեպքում, որը նույնպես նման մտադրություններ ունի, բայց որը ազատ է՝ չունենալով ԵՄ-ի հետ համանման համաձայնագիր, այդքան կտևի: Գումարած այն, որ Հայաստանն էլ որպես ԵԱՏՄ լիիրավ անդամ, իրավունք ունի այդ համաձայնագրի վրա վետո դնել: Եվ սրանից էլ բխում է հաջորդը. եթե, այնուամենայնիվ, լուրջ է Թուրքիայի ցանկությունը, ապա Հայաստանը պետք է մի լավ հաշվարկի՝ դա մեզ ձեռնտո՞ւ է, թե ոչ: Գիտեք հնարավոր տնտեսական վտանգների մասին, եթե սա ստորագրվի և թուրքերի ապրանքները ազատ մուտք գործեն Ռուսաստան, անդամ մյուս երկրներ ու Հայաստան…

-ԵԱՏՄ կանոնադրության հիմնարար սկզբունքներից մեկն էլ դա է. մարդկանց, տրանսպորտի  կապիտալի, ապրանքների ու ծառայությունների  ազատ տեղաշարժ: Ստացվում է՝ Հայաստանում  նման թուրքական «տեղաշարժեր», եթե, Ձեր ասած առաջին՝ շանտաժի տարբերակը, այլ իրական մտադրություն:

-Ելնենք  այն տարբերակից, որ Թուրքիայի կողմից սա խաղ չէ և իրոք ուզում է ստորագրել:  Այստեղ կան ակնհայտ տնտեսական վտանգներ: Դրանցից հիմնականն այն է, որ թուրքական սննդամթերքը՝ միրգ, բանջարեղեն, ազատ մուտք կգործի ԵԱՏՄ՝ Հայաստան, Ռուսաստան, Բելառուս, Ղազախստան: Սա նշանակում է, որ մեր ապրանքն ավելի դժվար կիրացվի ԵԱՏՄ շուկայում և մեր ապրանքը պակաս մրցունակ կլինի: Գաղտնիք չէ, որ Թուրքիայում արտադրված ապրանքներն ավելի էժան են և որակով էլ չեն զիջում հայաստանյանին: Նաև, ես  այլ առումներով էլ ռուս-թուրքական տնտեսական մերձեցումից մեզ համար շատ լավ բաներ չեմ սպասում: Եվ սրանք է, որ Հայաստանը պետք է հաշվարկի ու անհրաժեշտության դեպքում նաև՝ վետո դնի: Ինչո՞ւ եմ ասում հաշվարկի, որովհետև այստեղ առաջին հայացքից կարծես կան դրական բաներ: Դա հայ-թուրքական սահմանի բացումն է, հակառակ դեպքում, այս փաստաթուղթն անիմաստ է ստորագրել: Այդ դեպքում Թուրքիան, միանշանակ, պետք է պատրաստ լինի սահմանը բացել: Եթե չի անելու, ուրեմն Հայաստանը հաստատ պետք է վետո դնի:

- Եթե վերանում եք տարբերակ 1-ից, այսինքն, որ դա ԵՄ-ի  նկատմամբ շանտաժ է, ու պարզվում է, որ կա նման ցանկություն, Դուք այն սենսացիոն համարո՞ւմ եք:

-Այո, այս դեպքում սա կլինի սենսացիա, որովհետև կրկնում եմ, այդ դեպքում իրենք պետք է ԵՄ-ի հետ ազատ առևտրի գոտուց դուրս գան: Բայց նորից եմ կրկնում՝ ես համոզված չեմ, որ դա իրականանալի բան է:

-Դուք խոսում եք, այս հնարավոր սենսացիայի տնտեսական հետևանքների մասին, իսկ այն ինչ քաղաքական նշանակություն կունենա, եթե իրականություն դառնա:  Նախ, մի տեսակ դժվար է պատկերացնել Հայաստանն ու Թուրքիան մի կառույցում, մյուս կողմից, հնարավո՞ր է, որ Ռուսաստանը այստեղ որոշակի դիվիդենտներ շահելու խնդիր ունենա: Որովհետև, եթե բացվում է հայ-թուրքական սահմանը ՝ եվրասիական այս ծրագրի շրջանակներում, ապա սա չի նշանակում, որ ՌԴ-ն սրանով ուզում է 10 –ով 0 անել ԱՄՆ-ին, որը տարիներ շարունակ հայ-թուրքական սահմանի ու երկխոսության հարցը տաք է պահում:

-Այո, համաձայն եմ, որ այստեղ կա քաղաքական բաղադրիչ. Ռուսաստանը, պարզ է՝ ԱՄՆ-ի ու Եվրոպայի սանկցիաների տակ է, և իրական մերձեցման դեպքում,սա կլինի ԱՄՆ-ին պատասխան ապտակ, եթե կարողանան հասնել նրան, որ հայ-թուրքական սահմանը բացվի:


-Իսկ եթե այդ մերձեցումը կայանա, համարո՞ւմ եք, որ Թուրքիան 1 գնդակով 2 նապաստակ կխփի. համ Արևմուտքից վրեժ կլուծի, համ էլ հնարավոր է՝ ստվերային պայմանավորվածություն ձեռք բերի ՌԴ-ի հետ՝ ասենք Արցախի հարցում: Ու իր մերձեցումը կունենա կոնկրետ գին:

-Չեմ բացառում, որ թուրքերը շատ կուզենան պատժել, բայց, գիտեք, ամեն ինչին սահման կա: Թուրքիան, որքան հեռանա ԵՄ-ից ու ՆԱՏՕ-ից, այնքան կթուլանա, և Ռուսաստանն էլ այն երկիրը չէ, որ կարողանա այդ ամենը կոմպենսացնել, տալ Թուրքիային արժանապատիվ ներկա ու ապագա: Եվ չմոռանանք նաև, թե ինչ քաղաքականություն է վարում Ռուսաստանը: Հիմա մենք դարձել ենք ու պարզ է, չէ՞, որ իրենք ոչ մի բան չեն անում, որ մենք այդ անդամակցությունից գոհ լինենք: Սա Թուրքիան էլ շատ լավ տեսնում ու հասկանում է: 

 

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

23:54 • 22.11.24

Երևանը կհրաժարվի Բաքվի դեմ հայցերից, եթե կնքվի խաղաղության պայմանագիրը. Փաշինյան

23:52 • 22.11.24

Մանդատները դնելու խնդրանքով դիմել եմ Զեյնալյանին և Աղազարյանին, հուսով եմ Աղազարյանը ևս անարձագանք չի թողնի․ Փաշինյան

23:50 • 22.11.24

SMS` գրավոր տեքստով եմ խնդրել հրաժարական տալ պաշտոնյաներին, բայց ոչ ուշ երեկոյան. Փաշինյան

23:10 • 22.11.24

Կադրային վերջին փոփոխությունները ոչ թե կոնֆլիկտային են, այլ աշխատանքային են․ Փաշինյան

21:16 • 22.11.24

Փաշինյանը հող է նախապատրաստում իշխանությունը Աննա Հակոբյանին փոխանցելու համար, եթե դրսից ճնշումներ լինեն․ Հայկ Նահապետյան

12:29 • 21.11.24

Ինչո՞ւ մանկապարտեզը հոկտեմբերին չի բացվել, ստացվում է՝ սո՞ւտ եմ ասել. զգուշացնում եմ՝ մեկը չխախտի ժամկետը․ Փաշինյան

12:12 • 21.11.24

Մայթով քայլում ես, տեսնում 61 թվի «ԳԱԶ 66»-ի «ռամա» է դրված պապուց հիշատակ, տարե՛ք ձեր տուն, պատից կախեք. Նիկոլ Փաշինյան

11:05 • 21.11.24

Վահե Ղազարյանի հետ մանկությունից ընկերներ ենք, դա շատ հարցերում օգնել է, երբեմն՝ խանգարել․ Փաշինյան

21:03 • 20.11.24

Չենք սպասում 2026-ի ընտրություններին, ամեն բան անելու ենք, որ իշխանափոխությունը լինի մինչև այդ. Աննա Գրիգորյան

20:33 • 19.11.24

Վաղ թե ուշ Փաշինյանը կարմիր աստղով «պիլոտկա է» հագնելու, մոտ է այդ ժամանակը․ Հայկ Մամիջանյան

18:50 • 19.11.24

ԱրարատԲանկը` «Իմ անտառ Հայաստան»-ի կողքին․ Ազնավուրի անվան անտառ է հիմնվելու (տեսանյութ)

15:03 • 19.11.24

Սուբսիդիայի տոկոսը պահպանելով հնարավորինս նվազ՝ կավելացնենք քաղաքապետարանի եկամուտները. Ավինյան

14:07 • 19.11.24

«Ո՛չ 300 դրամներին»․ «Մայր Հայաստանը» Երևանի ավագանու նիստի ժամանակ ակցիա իրականացրեց

12:49 • 19.11.24

Մինչև 7 տարեկան երեխաները տրանսպորտով կերթևեկեն անվճար, թոշակառուները՝ 30% զեղչով. փոխքաղաքապետ

15:40 • 18.11.24

«Նոմա» ռեստորանը ներկայանում է նորովի. այն կընդունի իր հյուրերին նաև ձմռան ամիսներին

12:44 • 18.11.24

Այն, որ պաշտոնանկությունների մասին դուք գիշերն եք իմացել ու գրել, դա չի նշանակում, որ այդ գործընթացները տեղի են ունեցել գիշերը. Վահագն Ալեքսանյան

12:27 • 18.11.24

Հովիկ Աղազարյանի մասով կա հարուցված կարգապահական վարույթ, որը կունենա հետևանք. Վահագն Ալեքսանյան

12:18 • 18.11.24

Սափրվելը հետևանքներ էր ունենալու. մի՛ ափսոսացեք, շատ բան չենք կորցրել. Աղվան Վարդանյանը՝ պաշտոնանկությունների մասին

12:05 • 18.11.24

Այդ պաշտոնանկությունները դիտարկում եմ նախընտրական տրամադրությունների ներքո. Տիգրան Աբրահամյան

11:55 • 18.11.24

Օպերայի տարածքի շինությունները քանդելու ենք ու ստանանք կանաչ տարածք՝ մարդկանց օգտագործման համար. քաղաքապետ

11:54 • 18.11.24

Մենք մեր պահանջներում ավելի խիստ ենք լինելու, չենք հանդուրժելու անորակ սննդի մատակարարում մեր մանկապարտեզներ. Ավինյան

17:39 • 15.11.24

Վերելակը կանչեք՝ չի գա, գալիս մեծ-մեծ խոսում եք. Կոնջորյանը՝ ընդդիմությանը

16:18 • 15.11.24

Մե՞նք ենք «Հոկտեմբերի 27»-ի շահառուն, թե Անդրանիկ Քոչարյանը, որ այդ խառը վիճակում պաշտոնյաների ցանկ էր ներկայացնում, մեկն էլ ինքն էր. Քրիստինե Վարդանյան

13:21 • 15.11.24

Սասուն Միքայելյանի որդին այնքան լավ քաղաքապետ է, որ ասում են՝ «Սևակը Հրազդանի հետ է ամուսնացել»․ Անդրանիկ Քոչարյան

12:46 • 15.11.24

Կիրանցում անասունը սահմանն անցնու՞մ է. Փաշինյանը՝ Տավուշի մարզպետին

12:16 • 15.11.24

Ո՞վ է ում ձեռք առնում, ուզում եմ հասկանամ, ես «քյասիբի ռադիո» չեմ․ Փաշինյանն՝ իրավապահներին

12:05 • 15.11.24

Ոստիկանության զորքերը կենտրոնացված են Երևանում, այնպես կանենք, որ մարզերում էլ խնդիր չլինի. Փաշինյան

11:04 • 15.11.24

Դուք ոչ միայն Փաշինյանի, այլ Զավենիչի երկրպագուն եք. Խամոյանը՝ ՀԾԿՀ նախագահի թեկնածուին

15:48 • 14.11.24

Պարոն Աղազարյան Հովիկին ոչ ոք չի դատապարտի, որովհետև կառավարությունը չի ձախողվի. Աղազարյան

13:52 • 14.11.24

Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան

13:20 • 14.11.24

Բանակը մի՛ սրբագործեք, ասում են՝ մեր զինվորի ցավը տանեմ, դուրս կգա Մադագասկար․ Փաշինյան

12:34 • 14.11.24

Այսօրվա մեր հավաքական սոցիալ-հոգեբանությունն ու սոցիալ-մտածողությունն ապապետական է․ Փաշինյան

11:50 • 14.11.24

Աղազարյա՛ն, ջանդ յուղի, քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր, դու էլ ես նախկին դաշնակցական. Արթուր Խաչատրյան

11:21 • 14.11.24

Դուք Թուրքիային ու Ադրբեջանին՝ մեր անվտանգության երաշխավոր դարձնելը փաթեթավորել եք իրական Հայաստանի ներքո, որը շատ այլանդակ տեսք ունի. Քրիստինե Վարդանյան

11:02 • 14.11.24

Դուք ձգտում եք վերադարձնել պատմական Հայաստանը, որտեղ կաք դուք, չկա պետականություն ու կա գուբերնատոր դառնալու հնարավորություն. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը

20:37 • 13.11.24

Աթոռը պահելու համար Փաշինյանը պատրաստ է Պուտինի նկարը կախել գլխավերևում, հարց է՝ Պուտինը կտա՞, թե ոչ․ Նաիրա Կարապետյան

17:41 • 13.11.24

Չենք բարձրացնում Ադրբեջանի սահմանադրության փոփոխության հարցը, նույնը ակնկալում ենք իրենցից․ Փաշինյան

16:26 • 13.11.24

Այսօրվա ընդդիմությունը հաջորդ ԱԺ-ում չի լինի, իշխանությունն ավելի բարձր ձայներով կընտրվի․ Ալեն Սիմոնյան

15:47 • 13.11.24

Օկուպացված տարածքների խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու խնդիր դրված չէ․ Սուրեն Պապիկյան

14:51 • 13.11.24

Երիտասարդ տարիքում, երբ լսում էի «Կիլիկիա» երգը, լացում էի, երբ մեծացա, հասկացա՝ ինչի՞ լացեմ, Կիլիկիան՝ ուր, ես՝ ուր. Հովիկ Աղազարյան

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Տնտեսություն

Գիտություն/տեխնիկա

Մշակույթ

Սպորտ

Իրադարձային

Մամուլի տեսություն

Քաղաքականություն

Իրավունք

Ժամանց