ՌԴ-ն չի կարող թույլ տալ, որ առանց ՀՀ շահերը հաշվի առնելու, ԼՂ վերաբերյալ որոշումներ կայացվեն․ թուրքագետը՝ Էրդողանի հայտարարության վերաբերյալ

Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Արևելագիտության ինստիտուտի տնօրեն, թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանի խոսքով՝ չնայած որոշակի մերձեցում կա ռուս-թուրքական հարաբերություններում, այնուամենայնիվ չպետք է մոռանալ՝ Թուրքիան դեռևս ՆԱՏՕ-ի անդամ է, և նաև՝ կողմերի շահերը տարածաշրջանում հակասում են միմյանց: Ըստ այդմ, նա հավանական չհամարեց, որ Ռուսաստանը Լեռնային Ղարաբաղի հարցով Թուրքիայի հետ համաձայնության գա:

«Հայաստանի նշանակությունը Ռուսաստանի համար շատ մեծ է աշխարհաքաղաքական առումով, որովհետև այստեղ է նրա ռազմական բազան, որովհետև այն մնացել է միակ դաշնակիցը Հարավային Կովկասում»,- ասաց նա՝ նշելով, որ հենց այս հանգամանքը հաշվի առնելով՝ պետք է հասկանալ, որ ռուս-թուրքական մերձեցումը շատ խորանալու հեռանկար չի ունենալու:

Հիշեցնենք, որ Թուրքիայի նախագահը եկող շաբաթ հանդիպելու է Ռուսաստանի նախագահի հետ։ Էրդողանը հայտնել է, որ հանդիպմանը քննարկվելու է նաև ղարաբաղյան խնդիրը։ «Եթե Պուտինն իսկապես կենտրոնանա ղարաբաղյան խնդրի վրա, այն շատ հեշտությամբ կլուծվի»,- երեկ հայտարարել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանը հանդիպումից առաջ:

Ռուբեն Սաֆրաստյանը վստահորեն նշեց, որ Թուրքիան կփորձի Ռուսաստանի մոտ անընդհատ բարձրացնել Լեռնային Ղարաբաղի հիմնահարցը: Սակայն նա նկատեց, որ չի տեսնում Ռուսաստանի կողմից ցանկություն՝ ընդառաջելու Թուրքիային այս հարցում: 

«Ռուսաստանը չի կարող թույլ տալ, որ միակողմի, առանց Հայաստանի շահերը հաշվի առնելու Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ որոշումներ կայացվեն, որովհետև եթե Հայաստանը թուլանա, Արցախը կթուլանա, իսկ եթե Արցախը թուլացավ, կուժեղանա Ադրբեջանը, իսկ այդ դեպքում ուժեղանում է Թուրքիան: Դա արդեն ձեռնտու չէ Ռուսաստանի համար. Ռուսաստանի և Թուրքիայի միջև հակամարտություն կա Հարավային Կովկասում ազդեցության մեծացման հարցում»,- նշեց նա:

Դիտարկմանը, թե իր կարծիքով՝ ինչո՞ւ է Թուրքիայի նախագահը Պուտինին ուղղված նման հայտարարություններ անում, փորձել է նրան սիրաշահե՞լ, Ռուբեն Սաֆրաստյանը պատասխանեց, որ Էրդողանի դիվանագիտությունը քննելիս պետք է հաշվի առնել՝ նրա հռետորաբանությունը հիմնականում չի համապատասխանում նրա հնարավորություններին:

«Լինելով խարիզմատիկ քաղաքական գործիչ՝ շատ դեպքերում այնպիսի հռետորաբանություն է նա օգտագործում, որ իր բնակչության, իր երկրի ներսում կամ այլ երկրների մոտ տպավորություն ստեղծի, բայց այս դեպքում նա ոչնչի չի հասնի»,- ասաց նա:

Ռուբեն Սաֆրաստյանի խոսքով՝ ՌԴ նախագահն առանձնապես չի շոյվի Էրդողանի «գովասանքի խոսքերից»:

«Փաստն այն է, որ Ռուսաստանը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի անդամ է, կշարունակի իր միջնորդական առաքելությունը, ինչպես մինչ հիմա է արել: Իսկ միջնորդական առաքելությունը ենթադրում է ոչ թե հաշվի առնել ինչ-որ երկրների հայտարարություններ, այլ կատարել առաքելությունը՝ պահպանելով լրիվ չեզոքություն: Բայց ես կարծում եմ, որ վերջին շրջանում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները կարծես թե սկսում են հասկանալ, որ Ադրբեջանի քաղաքականությունն այս հարցում հիմնված է պրովոկացիաների վրա, նպատակ ունի վիժեցնելու բանակցային գործընթացը»,- ասաց նա:

Թե ինչ փուլում է գտնվում ռուս-թուրքական հաշտեցումը, արդյո՞ք վստահությունը կողմերի միջև վերականգնված է, Ռուբեն Սաֆրաստյանը պատասխանեց․ «Էրդողանի ղեկավարած Թուրքիայի հետ շատ դժվար է, անընդհատ փոխում է իր պայմանները, անընդհատ նոր պայմաններ է առաջ քաշում: Ռուսաստանն ուզում է իր հարաբերությունները սերտացնել Թուրքիայի հետ, որովհետև Արևմուտքի հետ խնդիրներ ունի, իսկ դա դրական բան է նրա համար: Բայց մյուս կողմից էլ, մենք տեսնում ենք, որ Թուրքիայի քաղաքականությունն ավանտյուրիստական է, և նման երկրի հետ լուրջ մերձեցում ունենալ հնարավոր չէ, նամանավանդ Թուրքիան ցույց էլ չի տալիս, որ ինքն Արևմուտքից հեռանում է, որովհետև նա շարունակում է մնալ և՛ ՆԱՏՕ-ի անդամ, շարունակում է մնալ ԱՄՆ-ի դաշնակիցը՝ չնայած որ ամերիկացիները քննադատում են Թուրքիայի որոշ մոտեցումները: Դեռևս Թուրքիայի քաղաքականության մեջ ստրատեգիական փոփոխություններ չեմ տեսնում»։