ՀԷՑ-ի ազգայնացումը իրատեսական սցենար է, որը քաղաքական լուծում է պահանջում

Վերջին շրջանում «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր»-ի ազգայնացման տարբերակը, որը չեն հերքում անգամ իշխող քաղաքական ուժի ներկայացուցիչները, իրականում նշանակո՞ւմ է արդյոք պետականացում և արդյո՞ք սա կիրառվում է համաշխարհային պրակտիկայում՝ 21-րդ դարում։

Tert.am-ի հետ զրույցում ի պատասխան այս դիտարկման «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Միքայել Մելքումյանը նշեց, որ ազգայնացում չի նշանակում, որ պետությունը միանձնյա սկսում է կառավարել:

«Միջազգային իրավապրակտիկայից ելնելով՝ դա նշանակում է, որ պետությունը կարող է համակարգը հանձնել հավատարմագրային կառավարչին, որ պետք է լինի պրոֆեսիոնալ օպերատոր: Այսինքն, չեմ կարծում, որ ՀԷՑ-ը կդառնա պետական ՓԲԸ»,-ասաց նա։

«Ոնց որ օդանավակայանը Էռնեկյանի՞նն է, ո՛չ, տրված է 30 տարով, ուղղակի կառավարում է Էռնեկյանի հիմնարկը» ,-նշեց պատգամավորը:

Ամեն դեպքում, Միքայել Մելքումյանն ավելի շատ հակված է, որ ընկերությունը կհանձնվի մասնավորի՝ մրցութային հավատարմագրային կառավարման «ինստիտուտով» և պետական որոշակի բաժնեմասի պահպանմամբ:

Պատմական էքսուրս կատարելով դեպի 90-ականներ, երբ «Հայաստանի էլեկտրական ցանցերը» պետական էին, Միքայել Մելքումյանը նշեց, որ էլեկտրական ցանցերում աշխատում էր 25-30 հազար մարդ:

ԲՀԿ-ական պատգամավորը հիշեցնում է «էլեկտրիկի ինստիտուտը», երբ «լույսի մարդը» դուռը ծեծում էր և բնակչին առաջարկում էր հաշվիչը հետ տալ. «Բայց քանի աշխատավարձերը շատ ցածր էին՝10-15 հազար դրամ, դա շատ չէր երևում, բայց ակնհայտ էր, որ մի բան, որ պետական է, թալան է»:

Ինչ վերաբերում է ազգայնացման փորձին, ապա ԲՀԿ-ական պատգամավորը որպես լավագույն օրինակ բերում է Մեծ Բրիտանիան, որը ժամանակ առ ժամանակ ազգայնացնում է իր ենթակառուցվածքներ՝ երկաթուղին, նույն էլեկտրական ցանցերը, գազի համակարգը, հանքարդյունաբերությունը:

Ըստ Միքայել Մելքումանի՝ պետք չէ վախենալ «ազգայնացում» բառից կամ դրա կիրառումից, քանի որ դրա հիմնական շարժառիթը կառավարման արդյունավետության բարձրացումն է, ներդրումների ներգրավումը և արդիականացումը:

Քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը Tert.am-ի հետ զրույցում կարծիք հայտնեց, թե ազգայնացման գործընթացը բավականին իրատեսական սցենար է, և որևէ հակասություն կամ հակադրություն ժամանակի ոգու հետ չի պարունակում:

«Սա թե՛ իրավաբանորեն, թե՛ տեխնիկապես անհրաժեշտ սցենար է և հնարավոր է՝ սրա համար անհրաժեշտ լինեն ինչ-որ քաղաքական որոշումներ, լուծումներ, միգուցե նաև՝ պայմանավորվածություններ Հայաստան և Ռուսաստան կողմերի միջև»,-նշեց քաղաքագետը:

Ըստ նրա ՝ազգայնացումը կատարվում է այն փիլիսոփայությամբ, ինչով երկրում ժամանակ առ ժամանակ այս կամ այն սեփականության նկատմամբ հայտարարվում է հանրային գերակա շահ:

«Պետությունն ազգայացնում է այն տարածքները, որոնք հանրային գերակա շահ կարող են իրենց մեջ պարունակել և կարևոր ռազմավարական նշանակություն ունենալ»,-նկատեց Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը:

ՀՀ քաղավիացիոն գլխավոր վարչության նախկին պետ Շահեն Պետրոսյանն էլ Tert.am-ի հետ զրույցում հանրայնացման հետ կապված վիճակը նմանեցրեց Սամուէլ Բեքեթի «Գոդոյին սպասելիս» ներկայացման հետ:

Ի պատասխան հարցի էլ, թե ամեն դեպքում, ինչ է նշանակում «Գոդոյին սպասելիս»՝ Հայաստանի էլեկտրական ցանցերի պարագայում, վերջինս ասաց. «Նույն իրավիճակն է, երբ ազգս ինչ-որ բան է սպասում ու ամեն ինչ իրականում բլեֆ է: Եվ չեմ կարող կանխագուշակել՝ ազգայնացնո՞ւմ են, չեն ազգայնացնում, բայց որ կեղտոտ խաղ է գնում, ես կարող եմ ասել միանշանակ»: