ԱՄՆ-ՌԴ սառած հարաբերությունները չեն կարող ազդել Հայաստանի վրա. Եվգենի Սատանովսկի

Հայաստանը չի կարող տուժել ԱՄՆ-ի ու Ռուսաստանի վատթարացած հարաբերություններից: Tert.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց ռուս արևելագետ, Մերձավոր Արևելքի ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին՝ նշելով, որ Հայաստանի առաջ դրված չէ ընտրություն ԱՄՆ և ՌԴ միջև: Սատանովսկին շեշտեց, որ Ռուսաստանի համար ԱՄՆ-ն այսուհետ ոչ հուսալի գործընկեր է, որովհետև չի կատարում պայմանավորվածությունները, իսկ ՌԴ-ն նախկինի պես այլևս այդ հանգամանքի վրա աչք չի փակելու: Քաղաքագետը ԱՄՆ քայլերը որակեց որպես խաղանենգի գործողություններ` նշելով, որ հաշտեցման հեռանկարներ չի տեսնում:

- Ինչպիսի՞ գնահատական կտաք Ռուսաստանի և ԱՄՆ հարաբերություններին: Դրանք իսկապես ահագնացող տեմպերով վատթարանո՞ւմ են, ինչպես գրում է ռուսական մամուլը:

- Դուք դեռ կասկա՞ծ ունեք, որ ՌԴ և ԱՄՆ միջև սառած հարաբերություններ են: Սկսած դիվանագիտական խողովակների, դիվանագիտական հարաբերությունների սառեցումից, մինչև հանրային վերաբերմունք, ակնհայտ է, որ երկու պետությունների հարաբերությունները սառեցված են: Դեռևս միջուկային կամ ոչ միջուկային հարվածներ չկան, բայց մնացած ամեն ինչը, որը կվկայի հարաբերությունների սառեցման մասին, առկա է: Ի դեպ` հարաբերությունների վատթարացումը ԱՄՆ նախաձեռնությունն է: Ի՞նչ անել հիմա: ԱՄՆ-ի դիրքորոշումը հստակ է, նրանց նպատակը Ռուսաստանին լիկվիդացնելն է, Ռուսաստանում իշխանությունը փոխելն է, որովհետև գործող նախագահը բավական լավ հարաբերություններ ունի Չինաստանի հետ, բավական լավ խաղացող է միջազգային հարաբերություններում, արտաքին հարթակում, ինչը Միացյալ Նահանգներին դուր չի գալիս: Այն պահին, երբ ԱՄՆ-ն կարծի, որ Ռուսաստանն իր համար մրցակից չէ, շուռ կգա դեմքով մեզ: Սա է ամերիկյան քաղաքականությունը:

- Այս սառը պատերազմը երկարատև բնույթ ունի՞:

- Անվանել սա սառը պատերազմ, տաք պատերազմ, սառը խաղաղություն կամ մեկ այլ կերպ, կարևոր չէ: Կարևորն այն է, որ Ռուսաստանը ևս մեկ անգամ հասկացավ, որ ամերիկացիների հետ պայմանավորվածություն ունենալն ու հույս տածելը, որ այդ պայմանավորվածությունը կյանքի կկոչվի, անօգուտ է: ԱՄՆ-ի համար մենք հնդկացիների պես ենք, նրանց համար արժեք չունի պայմանավորվածությունները պահելը: Ուստի Ռուսաստանը գործում է ռուսական շահերից ելնելով ու ադեկվատ արձագանքում է, երբ պայմանավորվածությունները չեն պահվում: Այսպես միշտ է լինելու, ինչպես խորհրդային տարիներին: 25 տարի շարունակ մենք աչք ենք փակել նրա վրա, որ պայմանավորվածությունները խախտվել են, չեն կատարվել, հիմա էլ այդպես չի լինելու:

- Պարոն Սատանովսկի, պաշտոնական Մոսկվան չի՞ պատրաստվում որևէ քայլ կատարել՝ հաշտություն հաստատելու համար:

- Մենք երբեք խաղանենգի հետ չենք խաղացել: Երբ թղթախաղում դիմացինդ խաբեբա է, կա՞ հնարավորությո՞ւն, որ նա չի խաբի:

- Բայց չե՞ք կարծում, որ Ռուսաստանը կտուժի, վնասներ կկրի ԱՄՆ-ի հետ վատ հարաբերությունների հետևանքով:

- Ոչ, չեմ կարծում: Ես փորձում եմ հիմար չլինել ու բոլորին էլ խորհուրդ եմ տալիս՝ հիմար չգտնվել: Ավելի վատ, քան խաղալ խաբեբայի հետ, ավելի վատ հետևանք, քան փորձել պայմանավորվել խաղանենգի հետ, չի կարող լինել: ԱՄՆ-ն հնարավորություն ուներ՝ Ռուսաստանի պես պետության հետ բարեկամ, գործընկեր լինել, բայց այդ հնարավորությունն օգտագործեց մեզ թունավորելու փորձերի իրականացման համար:

- ԱՄՆ-ում շուտով նախագահական ընտրություններ են սպասվում: Ընտրվելու է նոր իշխանություն: Հնարավորություն չե՞ք տեսնում ամերիկյան նոր ղեկավարության հետ համաձայնության գալու: 

- Ինձ միևնույն է, թե ով կլինի ԱՄՆ նախագահը: Ով էլ որ հաջորդի Օբամային, եթե ցանկանա ունենալ լավ բարեկամ՝ ի դեմս Ռուսաստանի, կունենա, եթե ցանկանա ունենալ թշնամի՝ ի դեմս Ռուսաստանի, կունենա թշնամի: Եթե ԱՄՆ-ն չի կարողանում երկվորյակ աշտարակների պայթեցման, Պենտագոնի գրեթե կեսի ոչնչացման նախաձեռնողների հախից գալ, էլ ինչի՞ մասին է խոսքը, ինչո՞ւ մենք պետք է լուրջ վերաբերվենք:

- Վերջերս ամերիկյան պարբերականները գրել էին այն մասին, որ ԱՄՆ-ՌԴ հարաբերությունները կարող են ոչ միայն վատ անդրադառնալ հենց այս երկու պետությունների, այլև՝ նրանց գործընկեր, հարևան երկրների վրա: Մասնավորապես, The New York Times-ը գրել էր, որ վատթարացած հարաբերությունները չեն շրջանցի Հայաստանն ու Ղարաբաղը:

- Դա կախված է նրանից, թե ինչ մարդիկ են կարդում The New York Times: Եթե խելացի հայեր են՝ իմաստ չունի The New York Times կարդալ: Ես լավ գիտեմ, թե ովքեր են գրում այդ թերթում ու լուրջ չեմ վերաբերում: Խելացի մարդիկ The New York Times չեն կարդա, հրապարակումներին չեն վստահի:

- Վերանալով The New York Times-ի հրապարակումից, չե՞ք կարծում, որ եթե Հայաստանը լավ հարաբերություններ  ունի և՛ ԱՄՆ, և՛ ՌԴ հետ, ապա կարող է օգտագործվել նրանցից մեկի կողմից և տուժել դրա արդյունքում:

- Որևէ վատ հետևանք Հայաստանում չի կարող լինել ԱՄՆ-ՌԴ հարաբերություններից: Նայեք Իսրայելի օրինակը: Իսրայելը լավ հարաբերություններ ունի թե՛ ՌԴ, թե՛ ԱՄՆ հետ և հանգիստ ապրում է: Ինչո՞ւ Հայաստանը պետք է ընտրի: Ես նման տեսանկյունից հարցը չէի դիտարկի: Ռուսաստանը Հայաստանին ԱՄՆ դեմ չի լարում: Իսկ հակառակում՝ վստահեցնել չեմ կարող: