ՀՀ-ն ու Ղազախստանը իրար չեն դիտարկում որպես տնտեսական գործընկերներ. քաղաքագետ

20:59 • 09.03.19
Քաղաքականություն

Ողջունում եմ ՀՀ վարչապետի հայտարարությունը՝ ԵԱՏՄ շրջանակում գազի համար մեկ գին սահմանելու մասին, բայց դա ներկայումս հնարավոր չէ: Այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց ղազախ քաղաքագետ Պյոտր Սվոիկը: Նա նշեց, որ դրա համար պետք է ստեղծել վերպետական մարմին, որը որոշումներ կկայացնի, բայց Ղազախստանը դրան չի գնա, քանի որ ազգային ինքնիշխանությունն իր համար ամենից վեր է: Խոսելով ԵԱՏՄ շրջանակներում բոլոր պետությունների միջև համագործակցության մասին՝ նա նշեց, որ համագործակցությունը շատ թույլ է: «Ռուսաստանի համար Ղազախստանը երրորդական նշանակության երկիր է: ՌԴ առևտրաշրջանառության մեջ ղազախական ապրանքները ամբողջի մոտ 2.5 տոկոսն են: Ղազախստանի համար էլ Ռուսաստանը երրորդական երկիր է: Հայաստանի հետ էլ Ղազախստանի առևտրաշրջանառությունը աննշան է: Մեր երկրներն իրար չեն դիտարկում որպես տնտեսական գործընկեր: Սա շատ վատ է, բայց փաստ է»,- հավելեց նա:

- Հայաստանի վարչապետը օրերս հայտարարել է, որ ԵԱՏՄ միասնական տնտեսական միջավայրի կայացման համար պետք է որ էներգակիրների գներն անդամ-պետություններում լինեն հավասար, «որովհետև, եթե, օրինակ` մեկ ապրանքի ինքնարժեքը էներգակիրների արժեքների պատճառով Հայաստանում լինի ավելի բարձր, քան, օրինակ՝ Բելառուսում, Ռուսաստանում և Ղազախստանում, ապա այն, ըստ էության, կհարվածի ԵԱՏՄ գաղափարին»: Ի՞նչ կարծիք ունեն այս գաղափարի վերաբերյալ Ղազախստանում:

- Քանի դեռ Եվրասիական տնտեսական միությունը առևտրային կազմակերպություն է, չկա արժութային, ներդրումային կամ այլ ձևաչափ, սա հնարավոր չէ: Նույնիսկ առևտրային տեսանկյունից միությունն ունի խնդիրներ, որովհետև պետությունների միջև կապն ապահովելու համար կա վերպետական մարմինների կարիք, որոնք որոշումներ կկայացնեն:

Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը ես ողջունում եմ: Կարծում եմ, որ իսկապես, եթե մենք գործ ունենք տնտեսական մեկ տարածության հետ, ապա պետք է լինի նաև միասնական էներգահամակարգ: Բայց սրա համար պետք են ռեսուրսներ. ամեն երկիր պետք է կիսվի նրանով, ինչ ունի և ստանա այն, ինչ չունի: Բայց կրկնում եմ, որ այս գործընթացը համակարգելու համար պետք են վերպետական մարմիններ: Ղազախստաննը, օրինակ՝ պատրաստ չէ վերպետական մարմնի ստեղծմանը:

- Ինչո՞ւ: Խնդիրը սուվերենությո՞ւնն է:

- Այո, մեր պետության համար ազգային ինքնիշխանությունն առաջնային է, մենք պատրաստ չենք նույնիսկ մի քիչ զիջել այն, ստորադասել վերպետական մարմնին:

- Իսկ ԵԱՏՄ անդամակցությամբ ինքնիշխանությանը վնաս չի հասցվո՞ւմ:

- Եթե սկսենք խորանալ, թե ով է ինքնիշխան, ով՝ ոչ, չեմ կարծում, թե որևէ մեկը կգա այն եզրահանգման, որ մենք 100 տոկոս ինքնիշխանություն ունենք: Մեզ թվում է, թե մենք ազգային փոխարժեք ունենք, ինքնիշխան ենք այս տեսանկյունից, բայց փոխարժեքը տատանվում է մեծ եղբոր՝ դոլարի ազդեցությամբ: Այնպես որ, ինքնիշխանության տարբեր դրսևորումներ կան, բայց տվյալ դեպքում մեր պետությունը սուվերենությունը պատկերացնում է որոշումներ կայացնելու իրավունքի իրացման մեջ, որպեսզի ոչ մի նախագահ՝ լինի Մոսկվայից, Պեկինից, թե Վաշինգտոնից, իր որոշումները մեր փոխարեն չկայացնի:

- Վերադառնալով գազի թեմային, որքանո՞վ է Ղազախստանի համար գազի ու գազի գնի հարցը առաջնային:

- Մենք խնդիրներ չունենք: Դեռ խորհրդային տարիներից այս հարցը լուծվել է: Ղազախական գազը քիչ է, մենք մեր շուկան չենք կարող բավարարել մեր սեփական գազով, փոխարենը ներկրում ենք թուրքմենական ու ուզբեկական գազ: Բացի դրանից, մենք տարանցիկ երկիր ենք, Ղազախստանով են անցնում Չինաստանի գազամուղները, ինչի շնորհիվ, մենք գազ չարտադրելով, գումար ենք ստանում տրանզիտային տարածք լինելու հաշվին: Իսկ գազի գինը, անկեղծ ասած, ԵԱՏՄ մյուս երկրների համեմատ չեմ կարող ասել՝ էժան են, թե թանկ, անձամբ չեմ հաշվել:

- Կա՞ Հայաստան-Ղազախստան համագործակցություն ԵԱՏՄ շրջանակում:

- Իրողություն է, համագործակցությունը շատ թույլ է: ԵԱՏՄ շրջանակում բոլոր պետությունների միջև համագործակցությունն է այդպիսին: Ռուսաստանի համար Ղազախստանը երրորդական նշանակության երկիր է: ՌԴ առևտրաշրջանառության մեջ ղազախական ապրանքները ամբողջի մոտ 2.5 տոկոսն են: Ղազախստանի համար էլ Ռուսաստանը երրորդական երկիր է՝ Եվրամիության ու Չինաստանի հետ համեմատության մեջ: Մեր արտահանումը ուղղված է ԵՄ ու չինական երկրներ: Ներդրումներ էլ ՌԴ-ից գրեթե չկան: Հայաստանի հետ էլ Ղազախստանի առևտրաշրջանառությունը աննշան է: Որպես տնտեսական գործընկեր մեր երկրներն իրար չեն դիտարկում: Սա շատ վատ է, բայց փաստ է: Ոչ Հայաստանը, ոչ Ղազախստանը արտաքին շուկաներում պահանջված չեն: Ղազախստանը որքան էլ ուզենա չի մտնի ԵՄ, Թուրքիայի շուկա այն ծավալով, որ ծավալով, որ ակնկալում է: Նույնը, կարծում եմ, Հայաստանը: Իսկ ԵԱՏՄ շուկայում կան հնարավորություններ, կա չօգտագործված պոտենցիալ, բայց մեր երկրների ազգային էգոիստությունը թույլ չի տալիս իրական ինտեգրացիա կատարել:

- Իսկ ինչո՞ւ եք անդամակցում ԵԱՏՄ-ին, եթե ՌԴ համար Ղազախստանը երրորդական երկիր է, ինչպես ասացիք և հակառակը:

- Սա քաղաքական կառույց է: Թե Մաքսային միությունը, որի հիմքում կառուցվեց ԵԱՏՄ-ն, թե ինքը՝ ԵԱՏՄ-ն, տնտեսական կառույցներ չեն: Քանի տարի է մենք ԵԱՏՄ անդամ ենք, բայց Ռուսաստանի հետ առևտրաշրջանառությունը դրա արդյունքում չմեծացավ, մնաց նույնը: Նայեք Մայդանը, Կիևը, սա տնտեսական կառույցի հետևանքնե՞ր էին: Այո, գուցե Ուկրաինան չդարձավ ԵՄ անդամ և չի էլ դառնա, բայց հեռացավ եվրասիական շուկայից:

- Ի՞նչ հետևանքներ կլինեին Ղազախստանի համար, եթե չանդամակցեիք ԵԱՏՄ-ին:

- Քաղաքական իմաստով սա կլինի կատաստրոֆա: Մենք չենք կարող թույլ տալ «մայդան», ուկրաինական սցենար: Ղազախստանի ղեկավարությունը լավ հասկանում է իրավիճակը, ուստի նման քայլերի չէր գնա ու չի գնա:

 

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

23:54 • 22.11.24

Երևանը կհրաժարվի Բաքվի դեմ հայցերից, եթե կնքվի խաղաղության պայմանագիրը. Փաշինյան

23:52 • 22.11.24

Մանդատները դնելու խնդրանքով դիմել եմ Զեյնալյանին և Աղազարյանին, հուսով եմ Աղազարյանը ևս անարձագանք չի թողնի․ Փաշինյան

23:50 • 22.11.24

SMS` գրավոր տեքստով եմ խնդրել հրաժարական տալ պաշտոնյաներին, բայց ոչ ուշ երեկոյան. Փաշինյան

23:10 • 22.11.24

Կադրային վերջին փոփոխությունները ոչ թե կոնֆլիկտային են, այլ աշխատանքային են․ Փաշինյան

21:16 • 22.11.24

Փաշինյանը հող է նախապատրաստում իշխանությունը Աննա Հակոբյանին փոխանցելու համար, եթե դրսից ճնշումներ լինեն․ Հայկ Նահապետյան

12:29 • 21.11.24

Ինչո՞ւ մանկապարտեզը հոկտեմբերին չի բացվել, ստացվում է՝ սո՞ւտ եմ ասել. զգուշացնում եմ՝ մեկը չխախտի ժամկետը․ Փաշինյան

12:12 • 21.11.24

Մայթով քայլում ես, տեսնում 61 թվի «ԳԱԶ 66»-ի «ռամա» է դրված պապուց հիշատակ, տարե՛ք ձեր տուն, պատից կախեք. Նիկոլ Փաշինյան

11:05 • 21.11.24

Վահե Ղազարյանի հետ մանկությունից ընկերներ ենք, դա շատ հարցերում օգնել է, երբեմն՝ խանգարել․ Փաշինյան

21:03 • 20.11.24

Չենք սպասում 2026-ի ընտրություններին, ամեն բան անելու ենք, որ իշխանափոխությունը լինի մինչև այդ. Աննա Գրիգորյան

20:33 • 19.11.24

Վաղ թե ուշ Փաշինյանը կարմիր աստղով «պիլոտկա է» հագնելու, մոտ է այդ ժամանակը․ Հայկ Մամիջանյան

18:50 • 19.11.24

ԱրարատԲանկը` «Իմ անտառ Հայաստան»-ի կողքին․ Ազնավուրի անվան անտառ է հիմնվելու (տեսանյութ)

15:03 • 19.11.24

Սուբսիդիայի տոկոսը պահպանելով հնարավորինս նվազ՝ կավելացնենք քաղաքապետարանի եկամուտները. Ավինյան

14:07 • 19.11.24

«Ո՛չ 300 դրամներին»․ «Մայր Հայաստանը» Երևանի ավագանու նիստի ժամանակ ակցիա իրականացրեց

12:49 • 19.11.24

Մինչև 7 տարեկան երեխաները տրանսպորտով կերթևեկեն անվճար, թոշակառուները՝ 30% զեղչով. փոխքաղաքապետ

15:40 • 18.11.24

«Նոմա» ռեստորանը ներկայանում է նորովի. այն կընդունի իր հյուրերին նաև ձմռան ամիսներին

12:44 • 18.11.24

Այն, որ պաշտոնանկությունների մասին դուք գիշերն եք իմացել ու գրել, դա չի նշանակում, որ այդ գործընթացները տեղի են ունեցել գիշերը. Վահագն Ալեքսանյան

12:27 • 18.11.24

Հովիկ Աղազարյանի մասով կա հարուցված կարգապահական վարույթ, որը կունենա հետևանք. Վահագն Ալեքսանյան

12:18 • 18.11.24

Սափրվելը հետևանքներ էր ունենալու. մի՛ ափսոսացեք, շատ բան չենք կորցրել. Աղվան Վարդանյանը՝ պաշտոնանկությունների մասին

12:05 • 18.11.24

Այդ պաշտոնանկությունները դիտարկում եմ նախընտրական տրամադրությունների ներքո. Տիգրան Աբրահամյան

11:55 • 18.11.24

Օպերայի տարածքի շինությունները քանդելու ենք ու ստանանք կանաչ տարածք՝ մարդկանց օգտագործման համար. քաղաքապետ

11:54 • 18.11.24

Մենք մեր պահանջներում ավելի խիստ ենք լինելու, չենք հանդուրժելու անորակ սննդի մատակարարում մեր մանկապարտեզներ. Ավինյան

17:39 • 15.11.24

Վերելակը կանչեք՝ չի գա, գալիս մեծ-մեծ խոսում եք. Կոնջորյանը՝ ընդդիմությանը

16:18 • 15.11.24

Մե՞նք ենք «Հոկտեմբերի 27»-ի շահառուն, թե Անդրանիկ Քոչարյանը, որ այդ խառը վիճակում պաշտոնյաների ցանկ էր ներկայացնում, մեկն էլ ինքն էր. Քրիստինե Վարդանյան

13:21 • 15.11.24

Սասուն Միքայելյանի որդին այնքան լավ քաղաքապետ է, որ ասում են՝ «Սևակը Հրազդանի հետ է ամուսնացել»․ Անդրանիկ Քոչարյան

12:46 • 15.11.24

Կիրանցում անասունը սահմանն անցնու՞մ է. Փաշինյանը՝ Տավուշի մարզպետին

12:16 • 15.11.24

Ո՞վ է ում ձեռք առնում, ուզում եմ հասկանամ, ես «քյասիբի ռադիո» չեմ․ Փաշինյանն՝ իրավապահներին

12:05 • 15.11.24

Ոստիկանության զորքերը կենտրոնացված են Երևանում, այնպես կանենք, որ մարզերում էլ խնդիր չլինի. Փաշինյան

11:04 • 15.11.24

Դուք ոչ միայն Փաշինյանի, այլ Զավենիչի երկրպագուն եք. Խամոյանը՝ ՀԾԿՀ նախագահի թեկնածուին

15:48 • 14.11.24

Պարոն Աղազարյան Հովիկին ոչ ոք չի դատապարտի, որովհետև կառավարությունը չի ձախողվի. Աղազարյան

13:52 • 14.11.24

Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան

13:20 • 14.11.24

Բանակը մի՛ սրբագործեք, ասում են՝ մեր զինվորի ցավը տանեմ, դուրս կգա Մադագասկար․ Փաշինյան

12:34 • 14.11.24

Այսօրվա մեր հավաքական սոցիալ-հոգեբանությունն ու սոցիալ-մտածողությունն ապապետական է․ Փաշինյան

11:50 • 14.11.24

Աղազարյա՛ն, ջանդ յուղի, քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր, դու էլ ես նախկին դաշնակցական. Արթուր Խաչատրյան

11:21 • 14.11.24

Դուք Թուրքիային ու Ադրբեջանին՝ մեր անվտանգության երաշխավոր դարձնելը փաթեթավորել եք իրական Հայաստանի ներքո, որը շատ այլանդակ տեսք ունի. Քրիստինե Վարդանյան

11:02 • 14.11.24

Դուք ձգտում եք վերադարձնել պատմական Հայաստանը, որտեղ կաք դուք, չկա պետականություն ու կա գուբերնատոր դառնալու հնարավորություն. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը

20:37 • 13.11.24

Աթոռը պահելու համար Փաշինյանը պատրաստ է Պուտինի նկարը կախել գլխավերևում, հարց է՝ Պուտինը կտա՞, թե ոչ․ Նաիրա Կարապետյան

17:41 • 13.11.24

Չենք բարձրացնում Ադրբեջանի սահմանադրության փոփոխության հարցը, նույնը ակնկալում ենք իրենցից․ Փաշինյան

16:26 • 13.11.24

Այսօրվա ընդդիմությունը հաջորդ ԱԺ-ում չի լինի, իշխանությունն ավելի բարձր ձայներով կընտրվի․ Ալեն Սիմոնյան

15:47 • 13.11.24

Օկուպացված տարածքների խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու խնդիր դրված չէ․ Սուրեն Պապիկյան

14:51 • 13.11.24

Երիտասարդ տարիքում, երբ լսում էի «Կիլիկիա» երգը, լացում էի, երբ մեծացա, հասկացա՝ ինչի՞ լացեմ, Կիլիկիան՝ ուր, ես՝ ուր. Հովիկ Աղազարյան

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Տնտեսություն

Գիտություն/տեխնիկա

Մշակույթ

Սպորտ

Իրադարձային

Մամուլի տեսություն

Քաղաքականություն

Իրավունք

Ժամանց