ԱՄՆ-ի, Իսրայելի և ՌԴ-ի միջև ձեռք բերված պայմանավորվածությունների արդյունքում են ռմբակոծվել Դամասկոսն ու Հոմսը․ արաբագետ

Արաբագետ Արմեն Պետրոսյանի խոսքով՝ Իսրայելի կողմից Սիրիայում ռմբակոծությունները, որոնք տեղի են ունեցել օդուժի և ռազմածովային ուժերի համատեղ գործողությունների արդյունքում, երեք տրամաբանության մեջ կարելի է դիտարկել:

Նա Tert.am-ի հետ զրույցում նման դիտարկում արեց՝ անդրադառնալով Իսրայելի կողմից Հոմսի ու Դամասկոսի ծայրամասային հատվածներում ռմբակոծությանը, ինչի հետևանքով 4 մարդ է զոհվել:

«Այդ տրամաբանություններից է ԱՄՆ-Իրան հարաբերությունների լարվածությունը․ գործողությունները կարելի է դիտարկել տարածաշրջանային իրադարձությունների՝ Սիրիայում Իրանի և նրա հովանավորյալների դեմ իրականացվող բավական մասշտաբային գործողության համատեքստում: Ի դեպ, այս տարվա ընթացքում սա 13-րդ գործողությունն է: Թեպետ չկան հստակ տվյալներ, բայց, երևի թե, այս անգամվանը ամենամասշտաբայինն էր»,- ասաց նա:

Իսրայելական գործողությունները, ըստ նրա, նաև կարելի է դիտարկել ձեռք բերված պայմանավորվածությունների համատեքստում: Նա հիշատակեց վերջերս Իսրայելում տեղի ունեցան Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի և Իսրայելի անվտանգության խորհրդի քարտուղարների միջև հանդիպումները, որոնց հիմնական թեման տարածաշրջանում և հատկապես Սիրիայում տեղի ունեցող գործընթացներն էին:

«Չնայած այս հանդիպումների մասին մանրամասներ չկան, այդուհանդերձ, մամուլի հաղորդագրություններից պարզ է, որ Ռուսաստանի Դաշնությունն արտաքինից պաշտպանել է Իրանի դիրքերը, բայց այս գործողությունների տրամաբանությունից կարելի է եզրակացնել, որ այնուամենայնիվ, Ռուսաստանի Դաշնության և Իսրայելի միջև եղել է որոշակի պայմանավորվածություն, որ Ռուսաստանը դեմ չլինի Իսրայելի կողմից սեփական անվտանգության ապահովմանն ուղղված գործողություններ իրականացնելուն»,- ասաց նա՝ նշելով, որ ռմբակոծված տարածքներում ռուսական զորքեր չկային՝ հարձակումներն ընդգրկել են Սիրիայի համար երեք հիմնական և Իսրայելի համար վտանգավոր համարվող բոլոր ուղղությունները՝ Իրանի վերահսկողության ներքո գտնվող, լիբանանյան «Հեզբոլլահին» և Սիրիայի կառավարական ուժերին պատկանող օբյեկտները:

Արաբագետի խոսքով՝ Իսրայել-Ռուսաստան ձեռք բերված պայմանավորվածության ամենավառ ապացույցն այն է, որ ռուսական C-300 համակարգերը, որոնք տեղակայված են եղել Հոմս նահանգում, չեն գործել, իսկ դրանք աշխատացնում են ռուս մասնագետները:

«Ռմբակոծություններ վերսկսելը Իսրայելի ներքաղաքական իրավիճակի հետ կարելի է նաև պայմանավորել․երկրում շարունակվում է բավական անորոշ ներքաղաքական իրավիճակ․ երկիրը պատրաստվում է սեպտեմբերին կայանալիք նոր ընտրությունների, և երկրի ներքաղաքական դաշտում տեղի են ունենում բավականին լուրջ խմորումներ, որոնք արդեն իսկ թույլ են տալիս կանխատեսելու, որ վարչապետ Նեթանյահուն ունենալու է խնդիրները վերընտրվելու կամ հետագայում իր գործունեությունը շարունակելու առումով: Տարածաշրջանում գործողությունների ակտիվացմամբ նա ցանկանում է որոշակի ազդեցություն ունենալ իր լսարանի վրա»,- ասաց նա:

Արմեն Պետրոսյանի խոսքով՝ ինքը չի կարծում, որ Իսրայելի և Սիրիայի միջև շարունակական գործողությունների ականատեսը կլինենք: «Բայց կանխատեսում եմ, որ առնվազն մինչև սեպտեմբեր՝ Իսրայելում ընտրությունները, այս ուղղությամբ սրացումները կշարունակվեն՝ զուգահեռաբար իրավիճակը կապելով Իրանի դեմ ընթացող գործողություններին․ դրանք և՛ տնտեսական պատժամիջոցներն են, և՛ ռազմական մանևրները»,- ասաց նա՝ նշելով, որ եթե, օրինակ, Պարսից ծոցում առավել շատ պրո-իրանական գործողություններ են իրականացվում, կարողանում է խոցել ամերիկյան անօդաչու թռչող սարքեր, ապա Սիրիայի տարածքում չի կարողանում համարժեք պատասխան տալ Իսրայելին:

Այս համատեքստում, արաբագետը նկատեց, որ Եմենում ևս հնարավոր է՝ ակտիվ գործընթացներ տեղի ունենան, որտեղ և՛ Սաուդյան Արաբիայի գլխավորած կոալիցիան, և՛ Միացյալ Նահանգները ավելի ակտիվ գործողություններ կիրականացնեն Իրանի հովանավորյալ ուժերի դեմ:

Ինչ վերաբերում է ԱՄՆ-ի ներգրավվածության ակտիվացմանը Սիրիայում տեղի ունեցող ռազմական գործողություններին, ապա ըստ Արմեն Պետրոսյանի, ուղղակի գործողություն ԱՄՆ-ից կարելի է ակնկալել 2 դեպքում․ եթե այստեղ դարձյալ կիրառվի քիմիական զենք և եթե նախաձեռնվեն հակաահաբեկչական գործողություններ Իսլամական պետության որոշ տեղային խմբավորումների կամ Իդլիբում «Ալ- Քաիդայի» ներկայացուցչության դեմ:

«Մնացած բոլոր դեպքերում ավելի շատ կտեսնենք Իսրայելի ակտիվ դերակատարությունը, որի համար, կարծես, կա ավելի բարձր համաձայնություն՝ ԱՄՆ-ի, ՌԴ-ի և Իսրայելի միջև»,- ասաց նա:

Արմեն Պետրոսյանի խոսքով՝ Մերձավոր Արևելքում տեղի ունեցող զարգացումները դեռևս չեն առնչվելու Հայաստանին: «Բայց պարզ է, որ տարածաշրջանում առաջիկայում սպասվում են զարգացումներ, որոնց առնվազն պետք է ուշադրությամբ հետևել: Պետք հետևել նույն Իրանի դեմ իրականացվող քաղաքականությունը, որն անընդհատ ավելի ուժգնանում է և տարբեր դրսևորումներով արտահայտվում տարածաշրջանի երկրների վրա ազդեցությամբ: Իրան-Թուրքիա-ԱՄՆ հարաբերություններում նկատվող զարգացումներին ևս պետք է ուշադրություն դարձնել․ դրանք հիմա ճգնաժամային իրավիճակում են և կարող են ազդեցություն ունենալ Թուրքիայի վարքի վրա»,- ասաց նա:

Տարածաշրջանում Իսրայելի ակտիվ դերակատարության նկատմամբ ուշադրությունը, ըստ նրա, ևս պետք է ուշադրության կենտրոնում պահել:

«Այն ոչ միայն Սիրիայի տարածքից, Լիբանանից, Գազայի հատվածից կարող է ակտիվություն ցուցաբերել, այլ նաև, օրինակ՝ հետախուզական մակարդակում ադրբեջանական տարածքում՝ հաշվի առնելով նաև Ադրբեջանի՝ Իրանին սահմանակից լինելու հանգամանքը: Չեն բացառվում նաև Իրանի նկատմամբ որոշակի թիրախային հատվածներ, որոնց մասին ծրագրեր կան ինչպես Միացյալ Նահանգներում, այնպես էլ Իսրայելում, և այդ գործողությունը հնարավոր է իրականացվեն հենց Իսրայելի և Միացյալ Նահանգների համատեղ ուժերով, եթե ոչ Իսրայելի ուղղակի միջամտությամբ, ապա գոնե Իսրայելի կողմից հետախուզական տվյալների տրամադրմամբ»,- ասաց նա:

Ըստ նրա՝ չկա Հայաստանի համար անհրաժեշտություն արձագանքելու, քանի դեռ չկան խնդիրներ Հայաստանի անվտանգության համար: «Անգամ այն սահմանափակ ռազմական գործողությունները, որոնք հնարավոր են, շրջանցելու են հայ համայնքի զբաղեցրած տարածքները, հայ համայնքին պատկանող հոգևոր հաստատությունները կամ ՀՀ դիվանագիտական գերատեսչությունները»,- ասաց նա: