Փաստորեն, մերժել ենք նախկինը և նրանից ավելի վատ ռեժիմ ու փոքրոգի վարչապետ ընտրել

Այսօր արդեն պարզ դարձավ, որ վարչապետի հեռուստաուղերձի սկանդալային պատմության զոհերը պետք է լինեն հանրային հեռուստաընկերության աշխատակիցները, ու դա շատերի մոտ կասկած էր առաջացրել, որ Հ1-ի ղեկավարության փոփոխության հարցը վարչապետի մոտ հասունացել էր ու իրեն պետք էր դա անել այսպես կտրուկ, որ մյուսներին դաս լինի։ Բարձրաստիճան ղեկավարությանը հասկացանք՝ քաղաքական որոշում է, բայց ի՞նչ կարիք կար ազատել աշխատանքից Հ1-ի այդ հեռարձակման պատասխանատուին, շարքային մի աշխատակցի, որքան էլ որ նա իր մեղքի բաժինն ունենար։ Երբ վարչապետը զօրուգիշեր հիշեցնում է, որ Հայաստանի հպարտ քաղաքացիները մերժել են Սերժին, մշտապես հիշեցնում է նաև, որ խոսքը մեկ անձի մասին չէ, այլ այդ ժամանակաշրջանի վարքուբարքը, ռեժիմի պատասխանատու բարձրաստիճան պաշտոնյաներին առհասարակ։ Դժվար է պատկերացնել նախկին իշխանությունների ավելի կարկառուն ներկայացուցիչ, քան նախկին վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանն էր, ինչ ասես, որ նրա մասին չէին խոսում, նրա ինտելեկտուալ ու ֆինանսական կարողությունների խիստ անհամապատասխանության մասին, բայց երբ «Արմենիա» հետուստաընկերության մի ռեպորտաժի ժամանակ նրա անունը գրել էին Հավիկ, ու շատերը դրա մեջ անգամ դիտավորություն էին տեսել, այդուհանդերձ, վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը հորդորել էր այդ անփութության մեղավոր աշխատակցին չազատել աշխատանքից, որքան էլ որ դա իր համար տհաճ լիներ, ու որքան էլ այդ առիթը շատերն օգտագործեցին ու դա Աբրահամյանի համար նոր մականուն դարձրեցին։ Եթե մերժում ենք նախկինը ու նրանից ավելի վատ ռեժիմ կառուցում, ավելի փոքրոգի վարչապետ ունենում, քան նախկին կոռումպացված ու անինտելեկտ որակվող վաչապետը, մենք սրանով ի՞նչ դաս ենք տալիս հանրությանը, որ կպատժվեն բոլորը,  առանց դեմքին ու դիրքին նայելո՞ւ։ Ի՞նչ է․ մաքսատան հայտնի դեպքից հետո, երբ վարչապետը գործից հանել տվեց շարքային աշխատակցի, հետո էլ հասկացավ իր սխալն ու ամեն ինչ անում էր, որ արդարացներ իր արարքը, ու երբ դա չստացվեց, արդեն դարձավ մեծահոգի ու որոշ ժամանակ անց հետ հրավիրեց այդ աշխատակցին, սա դաս չեղա՞վ Փաշինյանին, որ այդչափ չի կարելի իջնել ու իջեցնել իր պաշտոնի նշաձողը։ Ցավալին այն է, որ սա եզակի դեպք չէ, Փաշինյանի համար կարևոր է, որ երկրում տիրի համատարած վախի մթնոլորտ, որ ցանկացածը հասկանա, որ կպատժվի անձամբ հեղափոխության առաջնորդի ձեռքով՝ հեղափոխական ժամանակների օրենքներով։ Ի՞նչ է․ ապօրինի գույքի բռնագանձման մասին օրենքը դրա համար չէ արդյոք ընդունվել։ Ի՞նչ է նշանակում հիսուն միլիոն դրամը գերազանցող անշարժ գույք՝ ձեռք բերված վերջին երեսուն տարվա ընթացքում, մենք լավ ենք հասկանում չէ՞, որ անգամ տեխնիկապես, հնարավոր չէ բոլոր «հանցագործների»՝ մի քանի հարյուր հազար քաղաքացիների, գույքը բռնագանձել։ Այսինքն՝ Փաշինյանին պետք է, որ ում ցանկանա պատժել, դա կատարի օրենքի անունից, այսինքն՝ «սամասուդին» իրավական կաղապար էր հարկավոր, որպեսզի երկրի գրեթե ողջ բնակչության շրջանում տիրի վախի մթնոլորտ, որ ամեն մեկը հասկանա, որ եթե դեմ դուրս գա իշխանութնուներին, ապա հենց ինքը կորակվի ապօրինի հարստացած։

Մեկ այլ դեպքում արդյոք պատկերը նո՞ւյնը չէ։ Կիրակի երեկոյան, երբ Փաշինյանը «լայվ» մտավ, որպեսզի ամփոփի սկանդալներով հագեցած նախորդ շաբաթը, նա գնահատական տալով նաև անցած երկու տարիներին ու ապագայի ուղենիշները՝ ներկայացրեց, բայց ի՞նչ պարզվեց. իրենց քննադատողները թափթփուկներ են, բայց ինքը մեծահոգաբար ինքնադատաստանի չի ենթարկում, քանի որ հեղափոխությունը թավշյա է եղել։ Մինչդեռ, աշխարհի ամենաժողովրդավրական երկիրը շարունակում է այդպիսին համարվել, եթե անգամ հանցագործին էլեկտրական աթոռին է նստեցնում, կամ էլ զինված դիմադրություն ցուցաբերող հանցագործին օրենքի ուժով ու պետության անունից գնդակահարում, բայց երկիրը, իր «թավշյա» գործելաոճով ոչ մի պարագայում չի կարող ժողովրդավարական կոչվել, եթե իշխանության ցանկացած ընդդիմախոս որակվում է թափթփուկ։

Ցանկացած տրամաչափի պաշտոնյա, եթե նրա համար ուղեցույց չէ Ֆրանսուա Վոլտերի հորդորը․ «Ես համաձայն չեմ ձեր արտաբերած ոչ մի բառի հետ, բայց կյանքի գնով կպայքարեմ՝ այն արտահայտելու ձեր իրավունքի համար», նրան չի կարելի մոտ թողնել պետական պաշտոնին առհասարակ, քանի որ ամեն մեկն իր չափով կարող է չարաշահել լիազորությունները՝ սահմանափակելով մարդու իրավունքներն ու հիմնարար ազատությունները, ազատ խոսքի իրավունքը մեր շատ քաղաքացիների պարագայում։ Եթե ցանկացած քննադատողի որակելու ես թափթփուկ ու դու ես որոշելու, թե որն է առողջ քննադատություն, որը ապակառուցողական վայրահաչոց, կնշանակի այլակարծությունը մերժում ես համատարած։ Բայց այստեղ էլ Փաշինյանն օրիգինալ չէ։ Կար ԽՍՀՄ-ում մի պաշտոնյա, որ իր էքսցենտրիկ վարքուբարքով ու կառավարման «գյուղական» մոդելներով շատ է հիշեցնում Փաշինյանին, ուղղակի քաշային կատեգորիաներն են խիստ տարբեր։ Նիկտիա Խրուշչովը «համեստորեն» հայատարարում էր, որ ցանկացած հարցի հետ կապված կա երկու կարծիք․ մեկը իրենը, երկրորդը՝ սխալը։ Ու այդ պաշտոնյային խայտառակ ձևով պաշտոնանկ արին իր գաղափարակից ընկերները, այն դեպքում, երբ ԽՍՀՄ-ի օրոք իրենից առաջ ու հետո երկրի բոլոր ղեկավարները պաշտոնին հրաժեշտ են տվել միայն կյանքին հրաժեշտ տալու գնով։ Խրուշչովի դեպքում անգամ իր թիմակիցներն էին զզվել նրա այդ անհավասարակշիռ ու ճղճղան գործելաոճից։ Դժվար չէ ենթադրել, որ Փաշինյանը ողջ երկրին հոգնեցնելուց հետո արդեն իր թիմացիներին էլ հաճելի չէ, ու եթե մշտապես քեզ Քրիատորի հետ ես համեմատում, ապա կարող է ուղղակի արժանանաս Խրուշչովի բախտին։

Արմեն Կարեյան