Ներքին զբոսաշրջության որոշակի ակտիվություն նկատվում է, բայց դա բավարար չէ ոլորտը փրկելու համար․ անհրաժեշտ են պետական աջակցության ծրագրեր․ Մեխակ Ապրեսյան

Հայաստանում ներքին զբոսաշրջության որոշակի ակտիվություն նկատվում է, սակայն Տուրիզմի հայկական ֆեդերացիայի նախագահ Մեխակ Ապրեսյանի համոզմամբ՝ դա բավարար չէ ոլորտը փրկելու համար. անհրաժեշտ է և ներքին զբոսաշրջության աճ, և պետական աջակցության ծրագրեր։

Tert.am-ի հետ զրույցում Մեխակ Ապրեսյանն ասում է, որ այսօր չկա միջազգային զբոսաշրջություն՝ ո´չ ներգնա, ո´չ արտագնա, սահմանների փակ լինելու պատճառով առկա է միայն ներքին զբոսաշրջություն, իսկ ներքին զբոսաշրջության խթանումը, ըստ նրա, և´ անհրաժեշտություն է, և´ հնարավորություն։

«Այո´, կան ամրագրումներ, կարծես թե ակտիվություն կամաց-կամաց զգացվում է, բայց այնպես էլ չէ, որ 100 տոկոս զբաղվածություն կա։ 50 տոկոսին դժվար մոտենա զբաղվածությունը։ Նույնիսկ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի հետ համեմատած ոչ թե ավել ենք, այլ պակաս։ Այո´, համեմատած 2 ամիս առաջվա հետ, բավականին աշխուժություն կա և աշխուժանում է, բայց համեմատած նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի հետ, մենք դեռ չենք հասել նախորդ տարվա ցուցանիշին»,- նշեց Մեխակ Ապրեսյանը։

Տուրիզմի հայկական ֆեդերացիայի նախագահը չի կարծում, թե հյուրանոցների նման զբաղվածության պարագայում հնարավոր է պահպանել աշխատեղերը և վարկային պարտավորությունները կատարել։

«Այսօր լավ է, որ ներքին զբոսաշրջությունն աշխուժանում է, դա անհրաժեշտ է, դա նաև հնարավորություն է, բայց այնպիսին էլ չէ, որ մենք կարողանանք ասել՝ շեշտակի աճ ունեցանք ներքին զբոսաշրջությունում և ներքին զբոսաշրջությամբ կարողացանք գոնե լուծել այն հիմնական խնդիրը, որն այսօր ծառացած է զբոսաշրջության առաջ՝ կարողանալ պահպանել, փրկել ոլորտը փլուզումից։ Կամ ասենք դա կօգնի և խնդիր չեն ունենա վարկային պարտավորությունների հետ կապված»,- ասաց նա։

Մեխակ Ապրեսյանի խոսքով՝ սահմանները փակ լինելու դեպքում էլ ներքին զբոսաշրջությունը կտրուկ չի աճում երկու հիմնական պատճառով․ համավարակի պատճառով բնակչության եկամուտներն էլ են պակասել և որոշակի զգուշավորություն, մտավախություն կա առողջության անվտանգության տեսանկյունից։

Նա նաև նկատում է, որ ներքին զբոսաշրջության աշխուժացումը դրական է ազդում հիմնականում մարզային հյուրանոցների վրա, իսկ Երևանի հյուրանոցները և մարզային հյուրատները, կրկնակի են տուժում սահմանների փակ լինելու հետևանքով։

«Հանգստի սեզոնին հիմնականում Երևանից գնում են տարբեր մարզերում հանգստանալու,  Երևանյան հյուրանոցները չեն օգտվում այս իրավիճակում։ Բացի դրանից, հյուրատների հիմնական հաճախորդը օտարերկրյա զբոսաշրջիկն էր, հայաստանցիները նախընտրում են հյուրանոցներում իրենց հանգիստն անցկացնել։ Նրանց զբաղվածությունը մեծ չէ, մեծ խնդիր է միջազգային զբոսաշրջիկների չլինելը»,- նշեց Մեխակ Ապրեսյանը։

Տուրիզմի հայկական ֆեդերացիան համավարակի հետևանքով զբոսաշրջության ոլորտում առաջացած խնդիրները և պետության հնարավոր աջակցության հարցերը քննարկում է էկոնոմիկայի նախարարության, զբոսաշրջության կոմիտեի հետ։ Մեխակ Ապրեսյանի տեղեկացմամբ՝ 2 կարևորագույն խնդիրների՝ վարկային պարտավորությունների և աշխատատեղերի պահպանման մասով, մեծ հույսեր կան, որ մոտ ապագայում կլուծվեն։

«Շատ շատերը զբոսաշրջության ոլորտում ունեն վարկային պարտավորություններ, չունեն բավարար եկամուտներ, շատերն ընդհանրապես եկամուտներ չունեն։ Նրանք բոլորը կանգնած են իրենց բիզնեսները պահպանելու, աշխատատեղերը պահպանելու հրամայականի առջև։ Շատ կարևոր է, որ բանկերը գիտակցեն և, իհարկե, նաև հնարավորությունը ների, որ պետք է այս իրավիճակում զբոսաշրջության ոլորտին տրամադրել ողջամիտ ժամկետով իրական վարկային արձակուրդ։ Այստեղ շատ կարևոր է, որ Կառավարությունը, Կենտրոնական բանկը, մասնավոր հատվածը և բանկերը նստեն սեղանի շուրջ, քննարկեն։ Կարծում եմ՝ այդ հնարավորությունը պետք է լինի»,- նշեց նա։

Զբոսաշրջության ոլորտի համար ողջամիտ ժամկետով վարկային արձակուրդ, ըստ Մեխակ Ապրեսյանի՝ մինչև հաջորդ տարվա ապրիլն է։ Ըստ նրա՝ եթե այդպիսի վարկային արձակուրդ տրամադրելու դեպքում պարզվի, որ կարող է բանկային համակարգը տուժել, դրա այլընտրանքային լուծման իրենց առաջարկն այն է, որ լինի պետական սուբսիդավորում։

«Կամ պետությունը մինչև հաջորդ տարվա ապրիլ սուբսիդավորում է վարկի տոկոսները, և բանկերն էլ մայր գումարը չեն ուզում, հետաձգում են։ Կամ, եթե դա էլ հնարավոր չէ, մինչև հաջորդ տարվա ապրիլ մարվելիք գումարների չափով պետությունը անտոկոս վարկ է տրամադրում վարկ ունեցող կազմակերպություններին, որպեսզի իրենք կարողանան բանկերի առջև իրենց պարտավորությունները մարել և մեկ տարի հետո սկսեն մարել պետության առջև պարտավորությունը»,- ասաց նա։

Իսկ զբոսաշրջային ոլորտում աշխատեղերի պահպանման խնդրի լուծման Տուրիզմի հայկական ֆեդերացիայի առաջարկը հետևյալն է՝ պետական սուբսիդավորում՝ յուրաքանչյուր 3-րդ աշխատողի աշխատավարձը վճարելով։

«Ներքին զբոսաշրջությունը որոշ չափով կա, դա շատ լավ է, որովհետև վերը նշված աջակցությունները և աշխատելու, մի փոքր եկամուտներ ստանալու հնարավորությունը, համալիր արդյունավետ է լինում։ Սա արդեն նպաստում է ոլորտի գործունեության պահպանմանը, փլուզման կանխարգելմանը։ Բայց կարծում եմ՝ պետք է քննարկենք սահմանները բացելու հնարավորությունը, դրսից եկամուտներ կունենանք, որովհետև միայն ներքինը չի կարող այդ ամենը ապահովել, դա հնարավորություն կտա ոլորտին շնչել»,- նշեց Մեխակ Ապրեսյանը։