XXI դար․ Անորոշությունը ներկա իրադարձությունների և ապագա հնարավոր արդյունքների վերաբերյալ տեղեկատվության պակասի գիտակցումն է․ ԿԲ խորհրդի անդամ
Tert.am–ը հրապարակում է ՀՀ ԿԲ խորհրդի անդամ Արթուր Ստեփանյանի հոդվածը, որում հեղինակն անդրադառնում է 2008-2009 թթ․ ֆինանսատնտեսական ճգնաժամին, դրան հաջորդած ժամանակաշրջանին, Արցախի պատերազմից հետո այսօր Հայաստանում ստեղծված իրադրությանը, ինչպես նաև հարցին, թե արդյոք Հայաստանն ունակ է կարճ ժամանակում ձևակերպելու իրատեսական ու դինամիկ տեսլական հաջորդ մի քանի տասնամյակների համար։ Արթուր Ստեփանյանը նշում է, որ հայ հասարակությունը պարտավոր է համաձայնության գալ մեկ տեսլականի շուրջ և առաջնորդել պետությունը․ Հոդվածը կարդացեք ստորև։
2008-09թթ․ ֆինանսատնտեսական ճգնաժամին նախորդած տասնամյակը հիրավի կարելի է անվանել 21-րդ դարի առայժմ լավագույն տասնամյակը աշխարհի տնտեսական պատմության մեջ։ Մի կողմից հզոր գլոբալիզացիոն և արագընթաց ինտեգրացիոն գործընթացները կտրուկ ավելացրեցին միջազգային առևտրի ծավալները՝ նպաստելով համաշխարհային տնտեսական աճի բարձր տեմպերի ձևավորմանը, մյուս կողմից ապրանքների արտադրության և ծառայությունների մատուցման ոլորտներում տեխնոլոգիական նորագույն լուծումները ցածր էին պահում լայն սպառման ապրանքների ու ծառայությունների գները։
Աշխարհում եկամուտների ավելացմանը զուգընթաց կտրուկ աճում էր սպառելու անհագ ցանկությունը, ինչը խթանում էր նոր ներդրումներ ոչ միայն զարգացած, այլև մեծաթիվ զարգացող տնտեսություններում։ Հիմնականում արևմուտքից ներկրված տեխնոլոգիական լուծումները և էժան աշխատուժը թույլ տվեցին Չինաստանին և մի շարք այլ զարգացող երկրներին դառնալ վերոհիշյալ պահանջարկը սպասարկող առաջատարներ լայն սպառման ապրանքների արտադրության մասով,իսկ զարգացած երկրները կենտրոնացան ավելի բարդ և նոր ապրանքների արտադրության և ծառայությունների մատուցման վրա։
Աշխարհի համախառն ներքին արդյունքը դոլարային արտահայտությամբ 2007 թվականի վերջում ավելին էր 1998 թվականի նույն ցուցանիշից 83.7%-ով։ Ընդ որում, եթե զարգացած երկրների արդյունքները կարելի է տպավորիչ համարել՝ 9 տարվա ընթացքում 66.5% աճ, ապա զարգացող երկրների հավելաճը՝ ֆանտաստիկ՝ 1.5 անգամ նույն ժամանակահատվածի համար, ընդ որում Չինաստանի հավելաճը կազմել էր 2.5 անգամ, իսկ օրինակ` ՌԴ-ինը՝ 3.75 անգամ։
Աշխարհում եկամուտների այսպիսի աճի պայմաններում ապագայի նկատմամբ լավատեսական սպասումների գերիշխանություն էր ձևավորվում։ Լավատեսությունը ապագայի նկատմամբ նշանակում է անորոշությունների կրճատում ինտուիտիվ մակարդակում և ժամանակի տվյալ պահին սպառման արագացում (երբեմն ձեռք ես բերում այնպիսի ապրանքներ կամ ծառայություններ, որոնց կարիքը իրականում չունես) և բնականաբար ավելի շատ ներդրումներ։ Հանուն արդարության պետք է նշել, որ հարստության աճը բոլոր երկրների ներսում տեղի էր ունենում խիստ անհամաչափ՝ խորացնելով եկամուտների բևեռացումը, սակայն քչերն էին պատրաստ դառնալ «зануда»-ներ՝ բարձրաձայնելով այդ մասին, երբ կարծես ամեն ինչ լավ է, իսկ ապագան՝ պայծառ։
Չնայած հայտնի շատ արհեստավարժների զգուշացումներին, թե համաշխարհային տնտեսությունը գերտաքացման փուլ է մտնում, և ճգնաժամի վտանգները կտրուկ ավելանում են՝ քաղաքականություն իրականացնողները (policy makers) և մեծ կորպորացիաները անհաղորդ մնացին լավատեսության օվկիանոսի աղմուկում խլացվող այդ ճիչերին։ Ցավոք, լավ ժամանակներում դժվար և ամենևին էլ ձեռնտու չէ մտածել ու նախապատրաստվել ապագայի հնարավոր բացասական մարտահրավերներին։
Կյանքում որոշակի է միայն այն, որ ամեն ինչ անորոշ է
Պլինիոս Ավագ
Երևի, շատերն են համարում, որ 2008-09թթ․-ի ճգնաժամը դեռ չի ավարտվել։ Ավելին, այդ ճգնաժամը «խթանել» է համաշխարհային մակարդակով նոր մտածողության, նոր կառուցակարգերի հաստատման անխուսափելիությունը։ Ավելացող բարեկեցության խաղաղ օվկիանոսը՝ պարուրված լավատեսության շողշողացող ճառագայթներով, հանկարծ միանգամից փոթորկվեց՝ ամեն կողմից ծածկվելով անորոշության խիտ ու թանձր մշուշով։
Նրանք, ովքեր ինքնամոռաց վայելում էին իրենց անշարժ գույքի գների աճով պայմանավորված հիպոթեկային ավելացող վարկերի հաշվին սպառումը, չմտածելով ապագա եկամուտների հնարավոր վատթարացման մասին, հայտնվեցին գործազուրկի կամ նվազ եկամուտ ստացողի կարգավիճակում, և նրանցից շատերը կորցրին այդ գույքը։
Տարբեր տրամաչափի բիզնեսներ, որոնք հրճվում էին իրենց շահութաբերության չտեսնված աճերով և բաժնեմասերի գների թռիչքներով, ստիպված եղան հայտարարել սնանկության մասին՝ աշխատանքից հեռացնելով իրենց միլիոնավոր աշխատակիցների։
Երկիր մոլորակի աշխարհաքաղաքական տարբեր ուժային կենտրոններ, որոնք «համերաշխ» օգուտներ էին քաղում գլոբալիզացիոն և ինտեգրացիոն պրոցեսներից, հայտնվեցին ապագան վերաիմաստավորելու լուրջ խնդրի առաջ։
Շատերն այս ճգնաժամը համեմատում են նախորդ դարի 30-ական թվականների Մեծ Դեպրեսիայի հետ, ինչը տևական ժամանակ ծնեց գործազրկություն ու աղքատություն, ազգայնականության ու ծայրահեղականության աճ և մարդկության պատմության ամենաողբերգական էջի՝ II-րդ համաշխարհային պատերազմի հիմնական պատճառներից մեկն էր։
Ճգնաժամից անմիջապես հետո աշխարհի կառավարությունները և կենտրոնական բանկերը աննախադեպ դրամական միջոցներ ներարկեցին մասնավոր հատված՝ փորձելով մեղմել ճգնաժամի բացասական ազդեցությունները և վերականգման պատրանք ստեղծել։
Այսպես, աշխարհի համախառն ներքին արդյունքը դոլարային արտահայտությամբ 2019 թվականի վերջում ավելին էր 2010 թվականի նույն ցուցանիշից ընդամենը 32.4%-ով։ Ընդ որում, զարգացած երկրների արդյունքները շատ ավելի համեստ են՝ 9 տարվա ընթացքում 19.7% աճ, իսկ զարգացող երկրներինը՝ ոչ այնքան բավարար՝ ընդամենը 56.4% աճ նույն ժամանակահատվածի համար, ընդ որում, Չինաստանը աճել էր 135%-ով, իսկ նույն ՌԴ-ն՝ ծիծաղելի 11.5%-ով։
Այո, աշխարհն արդեն առաջվանը չէր։
Անհասկանալի ու անվերահսկելի իրավիճակ Իրաքում Հուսեինի վարչակազմի տապալումից հետո, ISIS-ի առաջացումը, պատերազմը Սիրիայում, միլիոնավոր փախստականների հոսքը հիմնականում հին աշխարհամաս, ավելացող տեռորիստական ակտերը, չդադարող լարվածությունը ԱՄՆ-ի և ՌԴ-ի միջև, առևտրային պատերազմները ԱՄՆ-ի և Չինաստանի միջև, Թուրքիայի ագրեսիվության աննախադեպ աճը. ահա ոչ ամբողջական պատկերը ճգնաժամից հետո։
Ապագայի վերաբերյալ անորոշության ահագնացող մշուշը պատճառ դարձավ վախի, սարսափի, ատելության դրսևորումների և վստահության անկման համար։ Աշխարհում կրոնական, ազգայնական, ռասայական հողի վրա լայն թափ առավ ծայրահեղականությունը, անհանդուրժողականությունը սկսեց գերիշխել, իսկ մարդակենտրոն արժեքային համակարգը՝ արժեզրկվել, գլոբալիզացիան՝ դիտարկվել վատ լույսի ներքո, իսկ ինտեգրացիոն պրոցեսները մեծամասամբ կանգ առան։
Հայտարարելով անվտանգությունը առաջնային ու թերևս միակ առաջնահերթություն՝ աշխարհի ուժային կենտրոնները ձեռնամուխ եղան անվտանգային նոր համակարգերի կառուցմանը և զարգացմանը։ Գիտակցելով, որ ինֆորմացիան է ամենաթանկարժեք ռեսուրսը՝ այս կենտրոնների ուղղակի և անուղղակի աջակցությամբ IT հիմքով ստեղծվեցին տեղեկատվությունը հավաքող, վերլուծող, մշակող և կառավարող նորագույն համակարգեր։ Թերևս, զուգադիպություն չէ, որ շատացան և լայն տարածում ստացան սոցիալական ցանցերը, on-line առևտրի հարթակները և այլ պլատֆորմներ՝ ստեղծելով զուգահեռ վիրտուալ նոր իրականություն։ Յուրաքանչյուրի համար տեղեկատվության արագ ստացումը, տրամադրումը, կիսվելու դյուրինությունը, աշխարհի ապրանքներին ու ծառայություններին հասանելիությունը վիրտուալ երջանկության պատրանք է ստեղծում։ Չէ՞ որ այժմ պարտադիր չէ «выидем в город себе покажем, на других посмотрим». այս ամենը սոցցանցերով ավելի դյուրին է, մասշտաբային ու հետաքրքիր, կամ աշխարհի մյուս ծայրից ապրանք ես ուզում՝ խնդրեմ, մի քանի օրից կբերեն Ձեր տուն։ Հասանելիություն տասնամյակներ և դարեր կուտակված գիտելիքին․ մի՞թե սա երջանկություն չէ։ Սակայն նույն դյուրինությամբ տարածվում է նաև ատելության խոսքը, բռնության և ծայրահեղականության քարոզը, ուղղորդվող ապատեղեկատվությունը։ Արդյունքը՝ վստահության անկում և ապագայի նկատմամբ անորոշության խտացում։
Եվ ահա նոր արհավիրքը՝ covid 19-ի տեսքով ցնցեց մարդկությանը․․․
Թերևս, այժմ այնքան էլ կարևոր չէ վարակի բնական կամ արհեստական ծագման հարցադրումը (մարդկության պատմության շատ առեղծվածների պես սա էլ մշուշոտ կմնա), այլ առավել կարևոր է, թե ինչ փոփոխություններ են սպասվում մարդկության հավաքական արժեհամակարգերում՝ ինչպիսի վարքագծային փոփոխությունների մենք ականատես կլինենք, ինչ սպասել ապագայում։ Մի բան ակնհայտ է․ ով հնարավորինս շուտ կգիտակցի, որ հինն այլևս անցյալ է, իսկ նորը՝ դեռ ամորֆ ինչ-որ բան, և իր համար կհավաստի, որ այլևս սա է «new normal»-ը, շանս կունենա կերտելու ավելի լավ ապագա։
Հայտնի պատճառներով Հայաստանը մեծ հաշվով դուրս էր հզոր ինտեգրացիոն պրոցեսներից, սակայն վերջին 20 տարիներին աշխարհի տնտեսական զարգացումներից ևս օգուտներ ստացավ։ Դրանք անուղղակի էին և միջնորդավորված։ Հիմնականում 2000-ականներին՝ սփյուռքի մեր հայրենակիցների մեծածավալ տրանսֆերտների միջոցով, որոնց մի մասը ուղղակի օգնություն էր իրենց հարազատներին, մի մասը՝տրանսֆերտների տեսքով մեծ թափ հաղորդեցին բնակարանային շինարարության ոլորտին, մի մասն էլ ուղղակի ներդրումների տեսքով խթանեցին ձեռնարկատիրական գործունեությանը։ 2010-ականներին առավելապես սփյուռքի և հայաստանյան խոշոր բիզնես ներկայացուցիչների ներդրումների միջոցով՝ հիմնականում առևտրի, ծառայությունների և մշակող արդյունաբերության (հիմնականում գյուղատնտեսական արտադրանքի) ոլորտներում (էներգետիկայի և հանքարդյունաբերության ոլորտները չեմ ընդգծում, որովհետև առաջինը անհրաժեշտ ու կարևորագույն ենթակառուցվածք է, իսկ երկրորդը՝ պետության բնական հարստությունը)։ Ցավոք, եզակի էին այն դեպքերը, երբ ներդրումների հետ միասին մեր երկիր ներմուծվեցին բիզնես-մշակութային նորարարություններ։ Այնուամենայնիվ, դրանք բավականին կարևոր էին․ օրինակ գինեգործության մեջ որակի ուղենիշներ սահմանելու կամ շինարարության մեջ որակի ստանդարտներ բարձրացնելու առումով։ Միաժամանակ ինտերնետ հասանելիության արագ ավելացումը և գնի կտրուկ նվազումը խթան հանդիսացավ ՏՏ ոլորտի աշխուժացման համար։ Իհարկե, ինտերնետ հասանելիությունը հնարավորություն էր տալիս նաև աշխարհի զարգացումների մասին ամբողջական պատկերացումներ կազմել, սակայն այն հիմնականում ծառայում էր բիզնեսի, հանգստի և զվարճության համար։ Լինելով ազգային, կրոնական, մշակութային առումով միատարր պետություն՝ աշխարհում տեղի ունեցող իրադարձությունների ազդեցությունները հիմնականում զգացական-ինտուիտիվ մակարդակում էին՝ միջնորդավորված սփյուռքի մեր հայրենակիցներից (սիրիահայ մեր հայրենակիցների ներգաղթը Հայաստան, կամ 2014 թվականի դեկտեմբերին ռուսական ռուբլու կտրուկ արժեզրկման զգացական հետևանքները մեր արտարժույթի շուկայում)։
Նա, ով չգիտի, թե ուր է գնում,
շատ կզարմանա, որ հայտնվել է այլ տեղում
Մարկ Տվեն
Պատերազմ և պարտություն, զոհեր և անհետ կորածներ, վիրավորներ և հաշմանդամներ, անվտանգության հարցադրումներ, չլուծված հակամարտություն, զայրույթ և ատելություն, փոխադարձ մեղադրանքներ և անվստահություն, մեկ բառով՝ նեվրոզ․ ահա թե ինչ ունենք այսօր։
Նեվրոզը անորոշությունը
հանդուրժելու անկարողությունն է
Զիգմունդ Ֆրեյդ
Ունա՞կ է արդյոք Հայոց պետությունը կարճ ժամանակում ձևակերպելու մեզ համար իրատեսական, «խորամանկ» ու դինամիկ տեսլական հաջորդ 5, 20, 100 տարիների համար․ այո, 100 տարի հետո մեզ որտեղ և ինչպիսին ենք տեսնում, և ամենակարևորը՝ ինչպես հասնել դրան։ Հայոց պետության հասարակությունը պարտավոր է համաձայնության գալ մեկ տեսլականի շուրջ և առաջնորդել պետությունը՝ անկախ նրանից, թե ընտրությունների միջոցով ինչ կուսակցություններ կհաջորդեն միմյանց, որոնց առաքելությունը, կարծում եմ, պետք է լինի առաջարկել տակտիկական լուծումներ տեսլականում ամրագրված նպատակները մոտեցնելու առումով։ Այո, մեկ միասնական տեսլական, որն անվտանգության և պետական-ազգային շահի ձևակերպման այլ կոմպոնենտների հետ միասին պիտի ունենա հստակ տնտեսական զարգացման նպատակներ և առաջնահերթություններ։ Մասնավորապես, անկախ ինստիտուտների կայացում, օրինակ՝ ստանդարտների և որակի վերահսկման ներդրման և հսկողության բնագավառում, հակամրցակցային հարաբերությունների կարգավորման բնագավառում, իրապես անկախ դատական համակարգ, և դարավոր պատմամշակութային հարստության հենքի վրա ժամանակակից կիրառական ուղղվածությամբ կրթության չափանիշների ձևակերպում։ Վերջապես պիտի գիտակցենք, որ մեր երկրին անհրաժեշտ են ինստիտուցիոնալ, երկարաժամկետ հեռանկարով ներդրումներ։ Ներդրումներ, որոնց իրականացնողները վստահ են, որ դրանք մշտապես պաշտպանված են լինելու՝ ի հեճուկս ապագա տարբեր քաղաքական ու օրենսդրական փոփոխությունների ազդեցությունից, այդ ներդրումները չեն կորցնելու մրցունակությունը կամ շահութաբերությունը, որովհետև երկում ստեղծված կամ ներկրված կամայական ապրանք ու ծառայություն պիտի համապատասխանի հայտարարված որակի և ստանդարտների չափանիշներին, որ յուրաքանչյուր հակամրցակցային դրսևորում պատշաճ արձագանք կստանա պատկան մարմինների կողմից, որ անհրաժեշտության դեպքում դատական համակարգը սրբորեն կպահպանի օրինականությունը։ Եվ վերջապես, երկրում վերաբերմունքը կրթության նկատմամբ այնպիսին է, որ մշտապես կրթվող ու զարգացող հասարակությունն ունակ է շարունակական «մատակարարել» որակյալ և ժամանակի հրամայականին համապատասխան մասնագիտացված աշխատուժ՝ մարդկային կապիտալ։ Ժամանակն է, որ ընկալենք խոշոր նախաձեռնությունների և ծրագրերի մշակման, պլանավորման և իրականացման անհրաժեշտությունը։ Կարևոր է ուրվագծել ապագայում դրանց «big picture»-ները, եթե նույնիսկ ներկայիս իրականության և ֆինանսական ռեսուսների պայմաններում այն երազ կթվա։ Նպատակադրել և քայլ առ քայլ ֆինանսական ռեսուրսներն այնպես վերաբաշխել, որ այդ «երազանքը» իրականություն դառնա։ Գիտեք, մանր-մունր «կարկատան լուծումներով» հեռու չես գնա՝ միևնույն է նույն խնդիրներն ինչ-որ ժամանակ հետո կրկին վերադառնում են․․․Եվ դրա համար հրատապ է դառնում պատասխանատու և վստահելի պետական, այդ թվում տնտեսական քաղաքականությունների առկայությունը։
Քայլ առ քայլ դուրս գալ նեվրոզային վիճակից և աչքերը հառնել դեպի դժվար, իրատեսական, բայց, անպայման, լուսավոր ապագա․ թերևս միակ ճանապարհը․․․ Որովհետև
Ոչինչ կորսված չէ, եթե կորսված չէ ամեն ինչ
Յոհան Վոլֆգանգ ֆոն Գյոթե
Հ.Գ․
Ներողություն եմ խնդրում օտարալեզու և օտարածին բառերի և բառակապակցությունների համար։
Հրապարակման մեջ օգտագործվող մտքերը, դատողություններն ու եզրահանգումները կարող են չհամընկնել ՀՀ կենտրոնական բանկի պաշտոնական կարծիքի հետ։
ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ
Տեսանյութեր
Դեղերի համար մրցունակ գնագոյացո՞ւմ եք ապահովելու, ի՞նչ համակարգ եք դնելու, որ գներն իջնեն. Հրայր Թովմասյան
Ռիսկայնությունը մեծ է, որ վարկային այս գումարները ծախսվելու են բյուջեի ընթացիկ ծախսերը փակելու համար․Հրայր Թովմասյան
Դուք սայլը ձիուց առաջ եք դրել․ համաձայնագրով 9 մլն 270,000 եվրո վերցրել եք և ասում եք՝ հետո օրենքը կընդունենք, կծախսենք, գուցե նույն տրամաբանությամբ էլ բանակցվել է. Հրայր Թովմասյան
Իշխանությունն ապամոնտաժում է 3-րդ հանրապետությունը, 4-րդը կարող է կոչվել «Արևմտյան Ադրբեջան» կամ հայ-ադրբեջանական. Արման Աբովյան
Կենսաթոշակային ֆոնդի ծավալը հասել է 1 տրիլիոնի, մասնակիցները 525,000-ից ավելին են․ ԿԲ փոխնախագահ
Երևանը կհրաժարվի Բաքվի դեմ հայցերից, եթե կնքվի խաղաղության պայմանագիրը. Փաշինյան
Մանդատները դնելու խնդրանքով դիմել եմ Զեյնալյանին և Աղազարյանին, հուսով եմ Աղազարյանը ևս անարձագանք չի թողնի․ Փաշինյան
SMS` գրավոր տեքստով եմ խնդրել հրաժարական տալ պաշտոնյաներին, բայց ոչ ուշ երեկոյան. Փաշինյան
Կադրային վերջին փոփոխությունները ոչ թե կոնֆլիկտային են, այլ աշխատանքային են․ Փաշինյան
Փաշինյանը հող է նախապատրաստում իշխանությունը Աննա Հակոբյանին փոխանցելու համար, եթե դրսից ճնշումներ լինեն․ Հայկ Նահապետյան
Ինչո՞ւ մանկապարտեզը հոկտեմբերին չի բացվել, ստացվում է՝ սո՞ւտ եմ ասել. զգուշացնում եմ՝ մեկը չխախտի ժամկետը․ Փաշինյան
Մայթով քայլում ես, տեսնում 61 թվի «ԳԱԶ 66»-ի «ռամա» է դրված պապուց հիշատակ, տարե՛ք ձեր տուն, պատից կախեք. Նիկոլ Փաշինյան
Վահե Ղազարյանի հետ մանկությունից ընկերներ ենք, դա շատ հարցերում օգնել է, երբեմն՝ խանգարել․ Փաշինյան
Չենք սպասում 2026-ի ընտրություններին, ամեն բան անելու ենք, որ իշխանափոխությունը լինի մինչև այդ. Աննա Գրիգորյան
Վաղ թե ուշ Փաշինյանը կարմիր աստղով «պիլոտկա է» հագնելու, մոտ է այդ ժամանակը․ Հայկ Մամիջանյան
ԱրարատԲանկը` «Իմ անտառ Հայաստան»-ի կողքին․ Ազնավուրի անվան անտառ է հիմնվելու (տեսանյութ)
Սուբսիդիայի տոկոսը պահպանելով հնարավորինս նվազ՝ կավելացնենք քաղաքապետարանի եկամուտները. Ավինյան
«Ո՛չ 300 դրամներին»․ «Մայր Հայաստանը» Երևանի ավագանու նիստի ժամանակ ակցիա իրականացրեց
Մինչև 7 տարեկան երեխաները տրանսպորտով կերթևեկեն անվճար, թոշակառուները՝ 30% զեղչով. փոխքաղաքապետ
«Նոմա» ռեստորանը ներկայանում է նորովի. այն կընդունի իր հյուրերին նաև ձմռան ամիսներին
Այն, որ պաշտոնանկությունների մասին դուք գիշերն եք իմացել ու գրել, դա չի նշանակում, որ այդ գործընթացները տեղի են ունեցել գիշերը. Վահագն Ալեքսանյան
Հովիկ Աղազարյանի մասով կա հարուցված կարգապահական վարույթ, որը կունենա հետևանք. Վահագն Ալեքսանյան
Սափրվելը հետևանքներ էր ունենալու. մի՛ ափսոսացեք, շատ բան չենք կորցրել. Աղվան Վարդանյանը՝ պաշտոնանկությունների մասին
Այդ պաշտոնանկությունները դիտարկում եմ նախընտրական տրամադրությունների ներքո. Տիգրան Աբրահամյան
Օպերայի տարածքի շինությունները քանդելու ենք ու ստանանք կանաչ տարածք՝ մարդկանց օգտագործման համար. քաղաքապետ
Մենք մեր պահանջներում ավելի խիստ ենք լինելու, չենք հանդուրժելու անորակ սննդի մատակարարում մեր մանկապարտեզներ. Ավինյան
Վերելակը կանչեք՝ չի գա, գալիս մեծ-մեծ խոսում եք. Կոնջորյանը՝ ընդդիմությանը
Մե՞նք ենք «Հոկտեմբերի 27»-ի շահառուն, թե Անդրանիկ Քոչարյանը, որ այդ խառը վիճակում պաշտոնյաների ցանկ էր ներկայացնում, մեկն էլ ինքն էր. Քրիստինե Վարդանյան
Սասուն Միքայելյանի որդին այնքան լավ քաղաքապետ է, որ ասում են՝ «Սևակը Հրազդանի հետ է ամուսնացել»․ Անդրանիկ Քոչարյան
Կիրանցում անասունը սահմանն անցնու՞մ է. Փաշինյանը՝ Տավուշի մարզպետին
Ո՞վ է ում ձեռք առնում, ուզում եմ հասկանամ, ես «քյասիբի ռադիո» չեմ․ Փաշինյանն՝ իրավապահներին
Ոստիկանության զորքերը կենտրոնացված են Երևանում, այնպես կանենք, որ մարզերում էլ խնդիր չլինի. Փաշինյան
Դուք ոչ միայն Փաշինյանի, այլ Զավենիչի երկրպագուն եք. Խամոյանը՝ ՀԾԿՀ նախագահի թեկնածուին
Պարոն Աղազարյան Հովիկին ոչ ոք չի դատապարտի, որովհետև կառավարությունը չի ձախողվի. Աղազարյան
Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան
Բանակը մի՛ սրբագործեք, ասում են՝ մեր զինվորի ցավը տանեմ, դուրս կգա Մադագասկար․ Փաշինյան
Այսօրվա մեր հավաքական սոցիալ-հոգեբանությունն ու սոցիալ-մտածողությունն ապապետական է․ Փաշինյան
Աղազարյա՛ն, ջանդ յուղի, քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր, դու էլ ես նախկին դաշնակցական. Արթուր Խաչատրյան
Դուք Թուրքիային ու Ադրբեջանին՝ մեր անվտանգության երաշխավոր դարձնելը փաթեթավորել եք իրական Հայաստանի ներքո, որը շատ այլանդակ տեսք ունի. Քրիստինե Վարդանյան
Դուք ձգտում եք վերադարձնել պատմական Հայաստանը, որտեղ կաք դուք, չկա պետականություն ու կա գուբերնատոր դառնալու հնարավորություն. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը
- 17:29 • 26.11.24 Դեղերի համար մրցունակ գնագոյացո՞ւմ եք ապահովելու, ի՞նչ համակարգ եք դնելու, որ գներն իջնեն. Հրայր Թովմասյան
- 15:12 • 26.11.24 Ռիսկայնությունը մեծ է, որ վարկային այս գումարները ծախսվելու են բյուջեի ընթացիկ ծախսերը փակելու համար․Հրայր Թովմասյան
- 14:35 • 26.11.24 Դուք սայլը ձիուց առաջ եք դրել․ համաձայնագրով 9 մլն 270,000 եվրո վերցրել եք և ասում եք՝ հետո օրենքը կընդունենք, կծախսենք, գուցե նույն տրամաբանությամբ էլ բանակցվել է. Հրայր Թովմասյան
- 20:38 • 25.11.24 Իշխանությունն ապամոնտաժում է 3-րդ հանրապետությունը, 4-րդը կարող է կոչվել «Արևմտյան Ադրբեջան» կամ հայ-ադրբեջանական. Արման Աբովյան
- 11:14 • 25.11.24 Կենսաթոշակային ֆոնդի ծավալը հասել է 1 տրիլիոնի, մասնակիցները 525,000-ից ավելին են․ ԿԲ փոխնախագահ
- 23:54 • 22.11.24 Երևանը կհրաժարվի Բաքվի դեմ հայցերից, եթե կնքվի խաղաղության պայմանագիրը. Փաշինյան
- 23:52 • 22.11.24 Մանդատները դնելու խնդրանքով դիմել եմ Զեյնալյանին և Աղազարյանին, հուսով եմ Աղազարյանը ևս անարձագանք չի թողնի․ Փաշինյան
- 23:50 • 22.11.24 SMS` գրավոր տեքստով եմ խնդրել հրաժարական տալ պաշտոնյաներին, բայց ոչ ուշ երեկոյան. Փաշինյան
- 23:10 • 22.11.24 Կադրային վերջին փոփոխությունները ոչ թե կոնֆլիկտային են, այլ աշխատանքային են․ Փաշինյան
- 21:16 • 22.11.24 Փաշինյանը հող է նախապատրաստում իշխանությունը Աննա Հակոբյանին փոխանցելու համար, եթե դրսից ճնշումներ լինեն․ Հայկ Նահապետյան
- 12:29 • 21.11.24 Ինչո՞ւ մանկապարտեզը հոկտեմբերին չի բացվել, ստացվում է՝ սո՞ւտ եմ ասել. զգուշացնում եմ՝ մեկը չխախտի ժամկետը․ Փաշինյան
- 12:12 • 21.11.24 Մայթով քայլում ես, տեսնում 61 թվի «ԳԱԶ 66»-ի «ռամա» է դրված պապուց հիշատակ, տարե՛ք ձեր տուն, պատից կախեք. Նիկոլ Փաշինյան
- 11:05 • 21.11.24 Վահե Ղազարյանի հետ մանկությունից ընկերներ ենք, դա շատ հարցերում օգնել է, երբեմն՝ խանգարել․ Փաշինյան
- 21:03 • 20.11.24 Չենք սպասում 2026-ի ընտրություններին, ամեն բան անելու ենք, որ իշխանափոխությունը լինի մինչև այդ. Աննա Գրիգորյան
- 20:33 • 19.11.24 Վաղ թե ուշ Փաշինյանը կարմիր աստղով «պիլոտկա է» հագնելու, մոտ է այդ ժամանակը․ Հայկ Մամիջանյան
- 18:50 • 19.11.24 ԱրարատԲանկը` «Իմ անտառ Հայաստան»-ի կողքին․ Ազնավուրի անվան անտառ է հիմնվելու (տեսանյութ)
- 15:03 • 19.11.24 Սուբսիդիայի տոկոսը պահպանելով հնարավորինս նվազ՝ կավելացնենք քաղաքապետարանի եկամուտները. Ավինյան
- 14:07 • 19.11.24 «Ո՛չ 300 դրամներին»․ «Մայր Հայաստանը» Երևանի ավագանու նիստի ժամանակ ակցիա իրականացրեց
- 12:49 • 19.11.24 Մինչև 7 տարեկան երեխաները տրանսպորտով կերթևեկեն անվճար, թոշակառուները՝ 30% զեղչով. փոխքաղաքապետ
- 15:40 • 18.11.24 «Նոմա» ռեստորանը ներկայանում է նորովի. այն կընդունի իր հյուրերին նաև ձմռան ամիսներին
- 12:44 • 18.11.24 Այն, որ պաշտոնանկությունների մասին դուք գիշերն եք իմացել ու գրել, դա չի նշանակում, որ այդ գործընթացները տեղի են ունեցել գիշերը. Վահագն Ալեքսանյան
- 12:27 • 18.11.24 Հովիկ Աղազարյանի մասով կա հարուցված կարգապահական վարույթ, որը կունենա հետևանք. Վահագն Ալեքսանյան
- 12:18 • 18.11.24 Սափրվելը հետևանքներ էր ունենալու. մի՛ ափսոսացեք, շատ բան չենք կորցրել. Աղվան Վարդանյանը՝ պաշտոնանկությունների մասին
- 12:05 • 18.11.24 Այդ պաշտոնանկությունները դիտարկում եմ նախընտրական տրամադրությունների ներքո. Տիգրան Աբրահամյան
- 11:55 • 18.11.24 Օպերայի տարածքի շինությունները քանդելու ենք ու ստանանք կանաչ տարածք՝ մարդկանց օգտագործման համար. քաղաքապետ
- 11:54 • 18.11.24 Մենք մեր պահանջներում ավելի խիստ ենք լինելու, չենք հանդուրժելու անորակ սննդի մատակարարում մեր մանկապարտեզներ. Ավինյան
- 17:39 • 15.11.24 Վերելակը կանչեք՝ չի գա, գալիս մեծ-մեծ խոսում եք. Կոնջորյանը՝ ընդդիմությանը
- 16:18 • 15.11.24 Մե՞նք ենք «Հոկտեմբերի 27»-ի շահառուն, թե Անդրանիկ Քոչարյանը, որ այդ խառը վիճակում պաշտոնյաների ցանկ էր ներկայացնում, մեկն էլ ինքն էր. Քրիստինե Վարդանյան
- 13:21 • 15.11.24 Սասուն Միքայելյանի որդին այնքան լավ քաղաքապետ է, որ ասում են՝ «Սևակը Հրազդանի հետ է ամուսնացել»․ Անդրանիկ Քոչարյան
- 12:46 • 15.11.24 Կիրանցում անասունը սահմանն անցնու՞մ է. Փաշինյանը՝ Տավուշի մարզպետին
- 12:16 • 15.11.24 Ո՞վ է ում ձեռք առնում, ուզում եմ հասկանամ, ես «քյասիբի ռադիո» չեմ․ Փաշինյանն՝ իրավապահներին
- 12:05 • 15.11.24 Ոստիկանության զորքերը կենտրոնացված են Երևանում, այնպես կանենք, որ մարզերում էլ խնդիր չլինի. Փաշինյան
- 11:04 • 15.11.24 Դուք ոչ միայն Փաշինյանի, այլ Զավենիչի երկրպագուն եք. Խամոյանը՝ ՀԾԿՀ նախագահի թեկնածուին
- 15:48 • 14.11.24 Պարոն Աղազարյան Հովիկին ոչ ոք չի դատապարտի, որովհետև կառավարությունը չի ձախողվի. Աղազարյան
- 13:52 • 14.11.24 Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան
- 13:20 • 14.11.24 Բանակը մի՛ սրբագործեք, ասում են՝ մեր զինվորի ցավը տանեմ, դուրս կգա Մադագասկար․ Փաշինյան
- 12:34 • 14.11.24 Այսօրվա մեր հավաքական սոցիալ-հոգեբանությունն ու սոցիալ-մտածողությունն ապապետական է․ Փաշինյան
- 11:50 • 14.11.24 Աղազարյա՛ն, ջանդ յուղի, քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր, դու էլ ես նախկին դաշնակցական. Արթուր Խաչատրյան
- 11:21 • 14.11.24 Դուք Թուրքիային ու Ադրբեջանին՝ մեր անվտանգության երաշխավոր դարձնելը փաթեթավորել եք իրական Հայաստանի ներքո, որը շատ այլանդակ տեսք ունի. Քրիստինե Վարդանյան
- 11:02 • 14.11.24 Դուք ձգտում եք վերադարձնել պատմական Հայաստանը, որտեղ կաք դուք, չկա պետականություն ու կա գուբերնատոր դառնալու հնարավորություն. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը
Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա
-
Տնտեսություն 17:28 • 27/11 Ռուսական արժույթը հերթական լուրջ անկումն է ապրում. ռուբլին 4-րդ օրն անընդմեջ կորցնում է արժեքը Ռուսական արժույթը հերթական լուրջ անկումն է ապրում. ռուբլին չորրորդ օրն անընդմեջ շարունակում է անկում գրանցել՝ թարմացնելով 2022-ի փետրվարին սկսված ռուս-ուկրաինական պատերազմի առաջին շաբաթներից ի վեր իր նվազագույն ցուցանիշները, գրում է moscowtimes.ru-ն:
-
Քաղաքականություն 11:20 • 27/11 ԱՄՆ-ն մտածում է՝ ինչպես թույլ չտա, որ Երևանը հեռանա «ժողովրդավարական ուղուց». ելքը Սարգսյանի, Բաբաջանյանի, Խզմալյանի, Շիրինյանի կուսակցությունների միջոցով իշխանություններին ուժեղացնելն է. ՌԴ ԱՀԾ ԱՄՆ Պետդեպը մտածում է՝ ինչպես թույլ չտա, որ Երևանը հեռանա, այսպես կոչված, ժողովրդավարական ճանապարհից, ասված է ՌԴ Արտաքին հետախուզության ծառայության հաղորդագրության մեջ, որը հրապարակել է ՏԱՍՍը«Նրանք ելքը տեսնում ե
-
Իրադարձային 14:08 • 27/11 Բաշկիրիայում շունն օրեր շարունակ չի հեռանում վայրից, որտեղ տերն ընկել է գետն ու խեղդվել (լուսանկարներ) Միջադեպը տեղի է ունեցել նոյեմբերի 24-ին Կարաիդել թաղամասում։ Տղամարդը որոշել է անցնել Ուֆա գետը, որտեղ սառույցի հաստությունը մոտ 2 սմ էր. սառույցը կոտրվել է, նա ընկել է գետն ու խեղդվել։ Առայժմ փրկարարները ջրից հանել են միայն հեծանիվը:
-
Քաղաքականություն 11:58 • 27/11 Խոսել եմ մեր խմբակցության թե՛ ղեկավարի, թե՛ քարտուղարի հետ, ոչ մի հարց չի քննարկվելու իմ մասով. Գեղամ Նազարյան Մամուլում լուրեր են շրջանառվում, որ «Հայաստան» դաշինքի պատգամավոր Գեղամ Նազարյանի վարքը խմբակցությունը որոշել է քննարկման դնել, և չի բացառվում, որ իրենք էլ Նազարյանին «խնդրեն» մանդատը վայր դնել՝ Հովիկ Աղազարյանի օրինակով։
-
Քաղաքականություն 12:48 • 26/11 Իրանը հասկացավ այս դավադրության խորությունը. Խամենեիի խորհրդականը՝ «Զանգեզուրի միջանցքի» բացմանը Թեհրանի հակազդեցության մասին Իրանի և Ադրբեջանի միջև զորավարժությունները ցույց են տալիս փոխվստահության աճ այս մասին ասել է Իրանի գերագույն առաջնորդ այաթոլլահ Ալի Խամենեիի՝ միջազգային հարցերով խորհրդական Ալի Աքբար ՎելայաթինՏա Աստված, որ սա շրջ
-
Իրադարձային 11:13 • 26/11 Եգիպտոսի ափերի մոտ խորտակված զբոսանավի 17 ուղևոր շարունակում է անհետ կորած մնալ Եգիպտոսում 28 մարդու են փրկել Sea Story զբոսանավից, որը խորտակվել է Կարմիր ծովի Մարսա Ալամ քաղաքի ափերի մոտ։ Այս պահին 17 մարդ համարվում է անհետ կորած, նրանց որոնումները շարունակվում են, ասել է նահանգապետ Ամր Հանաֆին։&nb
-
Իրադարձային 13:08 • 26/11 Դուք սայլը ձիուց առաջ եք դրել․ համաձայնագրով 9 մլն 270,000 եվրո վերցրել եք և ասում եք՝ հետո օրենքը կընդունենք, կծախսենք, գուցե նույն տրամաբանությամբ էլ բանակցվել է. Հրայր Թովմասյան (տեսանյութ) Թովմասյանն արձագանքեց, որ 9 մլն 270,000 եվրո վարկը նախատեսվում է, եթե ապահովագրվածները կանխարգելիչ կերպով այցելեն բժշկական օղակ:
-
Քաղաքականություն 11:59 • 26/11 Պաշտոններում առաջադրված մարդիկ կամ մասնակցել են հեղափոխությանը, կամ եղել են պետական կառավարման համակարգում. Փաշինյան «Չեմ կարող ասել, թե առաջիկայում այլ բանաձևեր չեն կիրառվի, բայց վերը նկարագրված բանաձեւերը կդառնան կադրային քաղաքականության հենասյուներ»,- գրել է Փաշինյանը:
-
Իրադարձային 16:14 • 22/11 Շատ լավ է պարտադիր զինծառայությունը մեկ տարի դարձնելը, բայց անհասկանալի է՝ ինչ է անելու զինվորն այդ մեկ տարում. փորձագետը՝ ՊՆ նոր հայեցակարգի մասին Սահմանապահները պետք է բացառապես պայմանագրային զինծառայողները լինեն, գումար ստանան սահմանին ծառայելու համար, ժամկետային զինծառայողի վրա դա թողնելը դա շատ սխալ է:
-
Ժամանց 15:13 • 24/11 Շերը պատմել է «շոկի» մասին, երբ տարիներ անց պարզել է իր իսկական անունը Հեղինակավոր «Օսկար» և «Գրեմմի» մրցանակների դափնեկիրը պատմել է, որ երբ 1979-ին դիմել է օրինական անունը փոխելու համար, շոկի է ենթարկվել՝ բացահայտելով, որ ծննդյան վկայականում իր անունը նշված է Շերիլ (Սարգսյան), այլ ոչ թե Շերիլին. երգչուհին միշտ կարծել է, որ իր իրական անունը Շերիլին է:
-
Իրադարձային 10:00 • 22/11 ՌԴ-ն «Օրեշնիկ» հրթիռի արձակումից կես ժամ առաջ զգուշացրել է ԱՄՆ-ին. Սպիտակ տունն իր հերթին նախազգուշացրել է Ուկրաինային Ռուսաստանը նորագույն միջին հեռահարության «Օրեշնիկ» հրթիռի արձակումից կես ժամ առաջ Միջուկային ռիսկի նվազեցման կենտրոնի միջոցով այդ մասին ավտոմատ կերպով տեղեկացրել է ԱՄՆ-ին, ՏԱՍՍ-ին հայտնել է ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը։
-
Քաղաքականություն 12:48 • 26/11 Իրանը հասկացավ այս դավադրության խորությունը. Խամենեիի խորհրդականը՝ «Զանգեզուրի միջանցքի» բացմանը Թեհրանի հակազդեցության մասին Իրանի և Ադրբեջանի միջև զորավարժությունները ցույց են տալիս փոխվստահության աճ այս մասին ասել է Իրանի գերագույն առաջնորդ այաթոլլահ Ալի Խամենեիի՝ միջազգային հարցերով խորհրդական Ալի Աքբար ՎելայաթինՏա Աստված, որ սա շրջ
-
Իրադարձային 11:34 • 24/11 Աշխատասենյակում հայտնաբերվել է ոստիկանության ՊՊԳՎ Նոր Նորքի պահպանության բաժնի ռազմականացված ջոկատի պետի մարմինը Ինչպես հայտնում է shamshyan.com-ը, օպերատիվորեն նշված հասցե է մեկնել համայնքային ոստիկանության Նոր Նորքի բաժնի օպերատիվ խումբը։ Տեղում պարզվել է, որ մահացածը Երևանի բնակիչ 67-ամյա Անդրեյ Վերանյանն է։
-
Տնտեսություն 11:13 • 22/11 Մենք ապրում ենք աշխարհի ամենամեծ երկրում, բայց մենք քիչ ենք. ներգաղթյալները ՌԴ-ի համար անհրաժեշտություն են. Պեսկով «Որպեսզի մենք դինամիկ զարգանանք և իրականացնենք զարգացման բոլոր ծրագրերը, իհարկե, մեզ պետք են աշխատողներ։ Մենք միայն ողջունում ենք նրանց գալը», - ասել է Կրեմլի ներկայացուցիչը:
-
Իրադարձային 11:13 • 21/11 Մենք չենք կարող տասնյակ հազարավոր մարդկանց կյանքը զոհել՝ Ղրիմը վերադարձնելու համար. Զելենսկի Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին հայտարարել է, որ Ուկրաինան չի կարող կորցնել տասնյակ հազարավոր մարդկանց՝ Ղրիմը վերադարձնելու համար։ Նա խոստովանել է, որ թերակղզին կարող է վերադարձվել դիվանագիտական ճանապարհով։ Այս մասին նա ասել է Fox News-ին տված հարցազրույցում։
Տնտեսություն
-
14:56 • 27.11.24 Ուկրաինան Համաշխարհային բանկից ստացել է 4,8 մլրդ դոլար
Գիտություն/տեխնիկա
-
13:25 • 22.11.24 Mercedes-Benz մեքենաները կարելի է կառավարել Apple Watch-ի միջոցով
Սպորտ
-
14:46 • 27.11.24 Յամալն այսօր կդառնա Golden Boy-ի դափնեկիր
Իրադարձային
-
18:23 • 27.11.24 Երևան-Սևան ավտոճանապարհին ճայթուցիկներ նետած վարորդը հայտնաբերվել է
-
17:30 • 27.11.24 Արմեն Ղազարյանը նշանակվել է ՀՀ ներքին գործերի նախարարի տեղակալ
Մամուլի տեսություն
-
08:18 • 27.11.24 Ալեն Սիմոնյանը սպառնացել է ու վիրավորել․ «Հրապարակ»
-
08:14 • 27.11.24 Ովքեր են ՔԿ-ում ազատման դիմում գրել․ «Հրապարակ»