Տոտալ իշխանազավթման օրավուր մեծացող ախորժակը. «Փաստ»

08:56 • 31.10.24
Մամուլի տեսություն

«Փաստ» օրաթերթը գրում է. Տեղական ինքնակառավարման համակարգը առանձնահատուկ կարևոր դեր է խաղում պետության ժողովրդավարական կառավարման կառուցվածքում, քանի որ այն ապահովում է բնակչության անմիջական մասնակցությունը համայնքային կյանքի կառավարմանը։ ՏԻՄ համակարգը թույլ է տալիս, որ քաղաքացիները և տեղական մարմինները որոշումներ կայացնեն իրենց համայնքների զարգացման ուղղությամբ՝ հաշվի առնելով տեղական կարիքներն ու առանձնահատկությունները։ Այն ապահովում է համայնքային խնդիրների արագ և արդյունավետ լուծում՝ նվազեցնելով կենտրոնացված կառավարման սահմանափակումները և մոտեցնելով որոշումները ժողովրդին։ Կարևոր է, որ ՏԻՄ համակարգը որոշակի գործառույթների իրականացման հարցում ապակենտրոնացվածություն է նախատեսում՝ իրականացնելով իշխանության իրացումը համայնքային մակարդակով, բայց երկրում կենտրոնական քաղաքական իշխանության ձևավորման ու գործունեության մասով մեծ ազդեցություն կարող է ունենալ տեղերում հանրային տրամադրությունների ձևավորման համատեքստում։

Ու ժողովրդավարական համակարգ ունեցող երկրներում ՏԻՄ-երի ձևավորման հարցում կարևորվում է քաղաքական ուժերի և թեկնածուների միջև քաղաքական պայքարը, թե տվյալ ինքնակառավարվող մարմինը ինչ ծրագրի շրջանակներում է իր քաղաքականությունը վարելու, և որոնք են դրա առավելությունները։ Բայց Փաշինյանի իշխանության գալուց հետո նրա գլխավորած ՔՊ-ն մարզերում քաղաքական պայքարի համատեքստում լուրջ խնդիրների բախվեց։ Առաջին խնդիրն այն է, որ մինչև հիմա էլ ՔՊ-ն քաղաքացիների կողմից չի ընկալվում դասական իմաստով որպես քաղաքական կուսակցություն, քանի որ այն չունի գաղափարախոսություն և չի կրում այնպիսի արժեքաբանական ատրիբուտներ, որ ունենում են քաղաքական կուսակցությունները։ Ուստի, մնում էր պայքարը տանել անձանց շուրջ։

Իսկ ՔՊ-ի կողմից առաջադրվող թեկնածուներին մարդիկ ո՛չ ճանաչում էին, ո՛չ էլ տեղյակ էին նրանց գործունեության մասին, քանի որ շատերի ամենամեծ գործը 2018 թվականի գարնանը Փաշինյանի կողքից քայլելն է եղել։ Եվ այդպես, իշխանությունները տեսան, որ իրենց հաղթանակի շանսերը փոքրանում են, դրա համար էլ Ընտրական օրենսգիրքը փոխեցին, ՏԻՄ ընտրությունների համակարգից դուրս հանեցին մեծամասնական տարբերակը, փոխարենն ամբողջությամբ դարձրեցին համամասնական, որպեսզի այն քաղաքական իմաստով տեղի ունենա Փաշինյանի «շուքի» ներքո։ Փաստացի, ՏԻՄ ընտրություններում ստացվում էր այնպես, որ մարզերում քաղաքացիներն ընտրում էին ոչ թե ՔՊ-ի թեկնածուներին, այլ իրենց ձայնը տալիս էին Փաշինյանին, ով շատ դեպքերում անձամբ մասնակցում էր քարոզարշավին կամ իր աջակցությունն էր հայտնում։

Բայց նույնիսկ այս քայլն այնպիսի մեծ արդյունքներ չտվեց, ինչ որ ակնկալում էր իշխող քաղաքական թիմը։ Դրա համար էլ ՏԻՄ-երն իրենց վերահսկողության տակ վերցնելու նպատակով իշխանություններն անցան համայնքների խոշորացման տարբերակին, որի դեպքում նախ՝ կենտրոնական իշխանությունների լծակներն ավելի են մեծանում, հետո՝ խոշորացումից հետո կարիք էր զգացվում նոր ընտրություններ անցկացնել։ Բայց նույնիսկ այս պարագայում իշխանությունները մի շարք համայնքներում այդպես էլ չկարողացան հաջողություն գրանցել՝ չնայած շատ ժամանակ ցույց էին տալիս, թե իբր գոհ են ընտրությունների արդյունքներից։ Երբ Աբովյանում ՔՊ-ի սրտի թեկնածուն պարտվել էր գործող քաղաքապետին, Փաշինյանը հայտարարում էր, թե հաղթել է ժողովրդավարությունը։ Բայց հետագա իրողությունները ցույց տվեցին, որ իշխանությունները այնպիսի միջոցների են դիմում, որ ոչ թե ժողովրդավարությունը հաղթի, այլ միայն իրենք ամեն գնով զավթեն ՏԻՄ համակարգերի իշխանությունը։ Թերևս սա պայմանավորված է նաև այն հանգամանքով, որ Փաշինյանն ու իր թիմը վախեր ունեն, որ տեղերում կարող է սկիզբ առնել իրենց հեռացման գործընթացը, ապա աստիճանաբար տարածվել հանրապետությունով մեկ։ Ուստի, իշխանությունները գործի են դրել ու դնում իրենց ունեցած բոլոր լծակները, որ բոլոր ՏԻՄ-երը զավթեն՝ թեկուզ ապօրինի կերպով։

Ու այս նպատակի համար առաջին հերթին կիրառության մեջ են դրվում «իրավապահ» լծակները։ Ընտրությունների նախօրյակին կամ անմիջապես հետո շատ «հանկարծ» իրավապահները սկսում են բացահայտել ընդդիմադիր թեկնածուների իբր չարաշահումները։ Պատահական չէ, որ այդպես ընտրությունների նախօրյակին քրեական գործեր հարուցվեցին Սյունիքում կամ այլ մարզերում համայնքապետերի ընդդիմադիր թեկնածուների վրա՝ տարբեր չարաշահումների գործերով, ինչը ազդեց նաև ընտրությունների արդյունքների վրա։ Ճիշտ է, հետո այդ գործերի մեծամասնությունն ուղղակի ժամանակի ընթացքում քանդվեց, բայց գործն արդեն արված էր։ Մյուս կողմից էլ իրավական մահակը գործի դրվեց արդեն ընտրված համայնքապետերի նկատմամբ։ Օրինակ՝ Վանաձորում արդեն ժողովրդի կողմից ընտրված ընդդիմադիր քաղաքապետին կալանավորեցին ու չթողեցին, որ պաշտոնավարի։

Ընդհանրապես, իշխանություններն այդպիսի մոտեցմամբ ցույց են տալիս, որ ուղղակի թքած ունեն ժողովրդի քվեի վրա, իրենց համար ամենակարևորը տեղական կառավարման համակարգը զավթելն է։ Եթե իրենց պետք է, անգամ ընտրված ու գործող համայնքապետերին կարող են հեռացնել։ Տարբեր ճնշումների արդյունքում այդպես պաշտոնանկ արվեց Ալավերդու քաղաքապետը։ Հիմա էլ ճնշումներ են գործի դրել Գյումրին «զավթելու» նպատակով։ Եվ արդեն խոսվում է, թե հերթում Սիսիան համայնքն է։ Ահա, այսպիսին է Հայաստանում Փաշինյանի կողմից ստեղծված հակաժողովրդավարական համակարգը։ Չնայած, զարմանալի բան չկա, ինչպես իշխանազավթմամբ եկան իշխանության, ինչպես հետո զավթեցին ՍԴն, բուհերը, դատական համակարգի մի մասը, այլ ինստիտուտներ, այդպես էլ շարունակում են տոտալ իշխանազավթման փորձերը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում:


 

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

13:40 • 31.10.24

Մեր ազգային անվտանգության ռազմավարության մեջ ընդգծել ենք հայկական խոհանոցը` որպես ազգային արժեք. Նիկոլ Փաշինյան

12:01 • 31.10.24

Մեր օրակարգում ԼՂ հիմնահարց չկա. հեգնական ժպիտը տեղին չէ, պարո՛ն Ռուստամյան. Միրզոյան

11:34 • 31.10.24

ՌԴ-ի հետ ամուր տնտեսական կապերով կապված ենք, չնայած կան տարաձայնություններ արտաքին քաղաքական որոշ հարցերում. Արարատ Միրզոյան

11:20 • 31.10.24

Մոտ ապագայում խաղաղության պայմանագրի այդ 1-2 ձևակերպումների շուրջ էլ համաձայնության կգանք և այն պատրաստ կլինի ստորագրման. Արարատ Միրզոյան

11:16 • 31.10.24

Թուրքիայի հետ ունենք դինամիկ երկխոսություն, բայց կառուցողական չէ, երբ նրանք մեր հարաբերությունների կարգավորումը կապում են Ադրբեջանի հետ. ԱԳ նախարար

20:57 • 30.10.24

Հեղափոխական, նոր, ժամանակակից ապրելակերպի բոլոր կողմերը հաշվի առնող. ինչ է առաջարկում Renshin ընկերության Skyline թաղամասը

20:38 • 30.10.24

Վրաստանի իշխանությունը ռուսամետ չէ, մեր շահերից բխում է, որ կոնֆլիկտ չունենա ՌԴ հետ․ Ջոնի Մելիքյան

16:15 • 29.10.24

ՄԻՊ-ը չի կարող իշխանության ու ընդդիմության բոլոր ցանկությունները կատարել. Անահիտ Մանասյան

15:17 • 29.10.24

Կարելի է «Շողակաթ»-ի բյուջեն ուղղել Հանրային ռադիոյին, ավելի արդյունավետ կլինի. ՔՊ-ական պատգամավոր

12:25 • 29.10.24

Ատեստավորված ուսուցիչների կեսը ստանում է 300,000 և ավելի դրամ աշխատավարձ. Ժաննա Անդրեասյան

20:38 • 28.10.24

Իշխանությունը կարող է գնալ արտահերթ ընտրությունների, որ չձևավորվի այլընտրանքային քաղաքական ուժ․ Երվանդ Թարվերդյան

12:15 • 28.10.24

Պետությունը հաց վաստակելու գործիք է, այսպես պետք է ընկալել պետությունը. Նիկոլ Փաշինյան

11:13 • 28.10.24

Համընդհանուր թշվառության մեջ մարդկանց բարեկեցությունն «աչքի փուշ» է դառնում. Փաշինյան

11:01 • 28.10.24

Համընդհանուր թշվառության մեջ մարդկանց վաստակը աչքի փուշ է դառնում. Փաշինյան

10:48 • 28.10.24

Պետականը մեր բոլորիս մեծ ընտանեկան բյուջեն է. Փաշինյան

20:12 • 26.10.24

Տուն գնելը երբեք այսքան հեշտ չի եղել․ Ամերիաբանկը Տուն էքսպոյում է

23:15 • 25.10.24

Մեկնարկել է անշարժ գույքի և կառուցապատման ոլորտի ամենամեծ` TOON EXPO 2024 ցուցահանդես-վաճառքը

20:44 • 25.10.24

Եթե իմանանք, որ մանդատները դնենք ու փողոցում մոբիլիզացիա կլինի, մանդատ դնելը րոպեների հարց կլինի․ Քրիստինե Վարդանյան

13:03 • 25.10.24

ՀՀԿ-ն չի մրցում ընդդիմության մեջ առաջին տեղի համար, այդ մրցավազքը մեզ պարզապես չի հետաքրքրում. Հայկ Մամիջանյան

11:37 • 25.10.24

Բացի Ադրբեջանի քաղաքական կամքից, այլ խոչընդոտ չկա խաղաղության պայմանագրի ստորագրմանը․ ՔՊ պատգամավոր

12:16 • 24.10.24

«Դու-ով հետս չխոսես», «Ձեզ պահեք չափերի մեջ»․ լարված իրավիճակ՝ ԱԺ-ում

12:00 • 24.10.24

Երբ ներկրումների ուշացումներ են լինում, արտադրողները նեղ վիճակում են հայտնվում. Խաչատուր Սուքիասյան

20:38 • 23.10.24

Ռուսաստանը Հայաստանի պարտիան կխաղա Վրաստանի ընտրություններից հետո՝ Փաշինյանով, թե առանց․ Էդուարդ Շարմազանով

18:29 • 23.10.24

BRICS-ի գագաթնաժողովին մասնակցելու կարևոր շարժառիթ է նաև, որ հրավեր եմ ստացել անձամբ ՌԴ նախագահից. Փաշինյան

17:33 • 23.10.24

Կիրանցում վերջին 35 տարում դպրոց գնալն ավելի անվտանգ չի եղել, քան հիմա․ Փաշինյան

14:36 • 23.10.24

Վարկեր վերցնելը պետության համար լավ է, բայց ունե՞ք հաշվարկ, թե այդ վարկից ինչքա՞ն է գեներացվում. Խաչատուր Սուքիասյանը՝ ֆինանսների նախարարին

11:19 • 23.10.24

Զգացմունքային, անհատական ու սպորտային․ Toyota-ն ներկայացրել է նոր սերնդի Camry-ն

17:36 • 22.10.24

Եթե վարչատարածքային բաժանման օրենքը փաստարկ լիներ, Ադրբեջանը ձեզնից առաջ դրա վրա կհենվեր, զգացե՞լ եք՝ միայն դուք եք դրա մասին խոսում. Վարդանյանը՝ Ալեն Սիմոնյանին

17:33 • 22.10.24

Դուք պետություն եք ծախել, մի պետությունում իշխանություն դարձաք, 3 օր տևեց. Ալեն Սիմոնյանը՝ ՀՅԴ-ին

17:03 • 22.10.24

Ուսադիրներով շատ երիտասարդներ՝ թռիչքային կարիերա ունենալով, իրենց բացառիկ ու յուրահատուկ են զգում․ Քոչարյանն՝ ԱԺ-ում գրանցված կոնֆլիկտի մասին

14:22 • 22.10.24

Skill Event Marketing Company-ն ընդգրկվել է Eventex Top 100 հեղինակավոր վարկանիշում

12:37 • 22.10.24

Այս կանոնակարգը հաղթանակի ճանապարհ է դեպի մեր ինքիշխանություն. Հակոբ Արշակյան

11:40 • 22.10.24

Հիմնավոր կասկած կա՝ կանոնակարգը միտված է հետագայում արդարացնելու հերթական հակապետական զիջումները. Հայկ Մամիջանյան

11:16 • 22.10.24

Կանոնակարգը պահե՛ք օրակարգում այնքան ժամանակ, մինչև պարզ դառնա, թե Ադրբեջանն ինչ է անելու, սա է մեր երկրի շահերից բխում. Ռուստամյան

10:25 • 22.10.24

Փաստը մնում է փաստ՝ Լեռնային Ղարաբաղը միջազգայնորեն Ադրբեջանի մաս է ճանաչված եղել և կա․ Ալեն Սիմոնյան

20:35 • 21.10.24

Ադրբեջանը սպասում է Հայաստանի նոր ղեկավարին, Փաշինյանն այլևս Ադրբեջանին հետաքրքիր չէ․ Տիգրան Քոչարյան

13:00 • 21.10.24

Երևանի բերդի ազատագրումը համարվում է հայ-ռուսական բարեկամության պատմության լավագույն օրինակ. ՀԿԿ-ն երթ իրականացրեց դեպի ՌԴ դեսպանատուն

12:16 • 21.10.24

Ամերիաբանկի MyBusiness.am թվային հարթակը ներկայացված է Real Business Conference-ին

21:59 • 18.10.24

Mantashyants Global EXPO 2024. ավելի քան 40 ոլորտից 100-ից ավելի ընկերություն՝ մեկ վայրում

15:16 • 17.10.24

Հայաստանն ունի իշխանություն, որից պետք է պաշտպանել Հայաստանը, սա է, որքան էլ աբսուրդ հնչի. Բեքարյան

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Տնտեսություն

Գիտություն/տեխնիկա

Մշակույթ

Սպորտ

Իրադարձային

Մամուլի տեսություն

Քաղաքականություն

Իրավունք

Ժամանց