«Հայաստանում նորաձևությունը հիմնվում է անհատական պատվերների վրա». Վենետիկի կինոփառատոնին մասնակցած Լիանա Սարգսյանը` ոլորտի խնդիրների մասին

Վերջերս ElSi նորաձևության տան տնօրեն, դիզայներ Լիանա Սարգասյանը մասնակցել էր Վենետիկի 74-րդ կինոփառատոնի ընթացքում տեղի ունեցած փակ ցուցադրությանը։ Tert.am Life-ը դիզայների հետ զրուցել է փառատոնի, ձեռք բերված նոր պայմանավորվածությունների և Հայաստանում նորաձևության զարգացման մասին։

-Լիանա, մի փոքր կպատմե՞ք Վենետիկի կինոփառատոնի փակ ցուցադրության մասին։ Ի՞նչ տպավորություններով վերադարձաք, արդյոք նոր պայմանավորվածություններ ձեռք բերեցիք։

-Աշխարհի դիզայներներից ընտրվել էին 7 լավագույնները, որոնք մասնակցեցին Վենետիկի կինոփառատոնի ընթացքում կայացած փակ ցուցադրությանը:  Ունեցանք փոքր ցուցադրություն, մեզանից ընտրվեց երեք զգեստ:  Դա մի աշխարհ է, որ ինքս էլ չէի պատկերացնում, թե ուր եմ գնում, ինչ եմ անում և ինչի կարժանանամ: Տպավորություններս շատ հետաքրքիր էին, որովհետև արվեստը հավաքվել էր մի տեղում։ Մենք մի աշխարհում էինք, որտեղ ամեն ինչը նոր էր ու հետաքրքիր:

Պայմանավորվածություններն ընթացիկ  փուլում են: Մենք հոկտեմբերի 25-ին Մոսկվայում մասնակցելու ենք Mercedez-Benz Fashion Week-ին: Նոյեմբերին նույնպես կմասնակցենք նորաձևության շաբաթի, որի համար հիմա պատրաստում ենք հավաքածու: Շատ առաջարկներ կան, որոնք դեռ քննարկման փուլում են:

-Բազմիցս մասնակցել եք միջազգային փառատոնների։ Ի՞նչ է պահանջում բարձր նորաձևությունը։

-Մտքի կրեատիվություն: Իրենք էլ էին ասում, որ դրա պակասը կա ու նոր բրենդները պետք է լինեն կրեատիվ, շատ բարձր որակով կարված։  Այսպես ասած, այնտեղ «ռենտգենային» աչքերով էին նայում հագուստների թե՛ կտորների, թե՛ կարի որակին: Նրանք ուշադրություն էին դարձնում գործվածքի որակին, հարմարավետությանը: Այստեղի և այնտեղի նորաձևությունը, ընդհանրապես, իրար հետ կապ չունեն:

–Իսկ ի՞նչ է պակասում հայ դիզայներներին, բարձր նորաձևություն մտնելու համար։

–Նորաձևության զարգացմանը խթանող պայմաններն են նորաձևության քննադատները, որոնք Հայաստանում չկան: Ներսում նորաձևությունը հիմնվում է անհատական պատվերների վրա ու մասսայական բնույթ չի կրում։ Չկան այն մարդիկ, ովքեր պետք է գնահատեն հագուստն ու որակը։ Չկան շատ բաներ, որոնք խթանում են, որպեսզի նորաձևությունը զարգանա։ Այսինքն` յուրքանչյուրը ստեղծում է իր հավաքածուն, բայց գնահատողներ, շտկումներ անողներ  կամ մասնագիտական խորհուրդներ տվողներ չկան: Այսինքն` ինչ է լինելու, ուղղակի անհատական պատվերն է շատանալու: Իսկ դրսում պայմանագրեր են կնքում խանութների հետ, ձեռք են բերում լուրջ պայմանավորվածություններ։

–Հայաստանում վերջին շրջանում երիտասարդ դիզայներների համար մրցույթներ են կազմակերպվում։ Դրանք զարգացմանը կնպաստե՞ն, թե՞ կեզրափակվեն պատվերների քանակի աճով։

–Իմ կարծիքով` այդպես էլ կլինի։ Մեր շուկան շատ փոքր է, որ դա զարգանա ու մասսայական բնույթ կրի: Մեր շուկան այնքան փոքր է, որ չեն կարող հազարավոր բաներ արտադրել, թեկուզ pret a porter, էլ չեմ ասում  Haute Couture–ի մասին, որը շատ դժվար է։

–Ի՞նչ կարող են անել դիզայներները` ոլորտը զարգացնելու համար։

–Դա շատ բարդ խնդիր է, դա դիզայների լուծելու խնդիրը չէ։ Եվրոպական շուկա դուրս գալը բավականին դժվար է, թեկուզ վիզաների առումով: Մեր սահմաններն այնքան փակ են, որ շատ դժվար է այդ հարցին լուծում տալը: Մենք էլ ենք նոր այս ասպարեզում, մենք էլ մի քիչ կամրապնդվենք ու եթե այդ հնարավորությունը լինի,  կփորձենք խթանել զարգացմանը, համենայն դեպս, այն, ինչ ես պատկերացնում եմ, ուզում եմ կարևոր ստուդիան ու հիմքը լինեն Հայաստանում։  

–Իսկ ի՞նչ կարծիք ունեք մեր քաղաքացիների հագուստի մասին։ Գեղեցի՞կ են հագնվում։

–Կամաց-կամաց շտկվում է, որովհետև թեև բարձրաշխարհիկ բրենդներ չկան, բայց, գոնե, կա ընտրության հնարավորություն, իսկ առաջ ավելի փակ էր: Դիզայներներն  ավելի փոքր մասսաների հետ են աշխատում, անհատական պատվերներով, երբ սեփական խանութներն ունենան,  ոճ թելադրեն տարվա բոլոր եղանակներին, այդ դեպքում, հնարավոր է, քաղաքային հագուկապը կշտկվի: Մարդիկ առաջինը պետք է ճանաչեն իրենց մարմինը։ Մի բան տեսնում են, երկար չեն մտածում` համապատասխանո՞ւմ է իրենց,  թե՞ ոչ, շտապում են կրել։ Ոմանք էլ բրենդամոլ են , կարևոր չէ` ինչ է, կկրեն, միայն թե, բրենդ լինի: Ամեն դեպքում, մենք էվոլուցիա ենք ապրում։ Ուսումնասիրելով տարբեր երկրների նորաձևությունը` ես հասկացա, որ բոլորն էլ անցել են այդ փուլը, մեզ մոտ էլ, կարծում եմ, դեռ ընթացիկ փուլն է։ Հայերը շատ տաղանդավոր են, ստեղծագործող են,  ուղղակի պայմաններ չկան, որպեսզի կարողանան ընդլայնվել, փորձեն ինչ-որ բան անել։

–Կա՞ խորհուրդ, որ կցանկանայիք տալ հայ կանանց` կապված հագուստի հետ։

–Ես միշտ խորհուրդ եմ տալիս, որ յուրաքանչյուրը կարողանա գտնել իր ոճը  և ճանաչել իրեն, իր բնավորության գծերը  և արդար լինի իր հետ։ Նորաձևությունը շատ բարդ բան է, նա առաջարկում է, բայց վերջում ընտրությունը մնում է անհատին։ Պետք է  փորձել ճիշտ ընտրություն անել ու չդառնալ նորաձևությանը կուրորեն հավատացող։

Ալլա Զաքարյան