Տնտեսական ճգնաժամը մեր դուռն է թակում, իսկ մենք, այս խնդիրը թողած, զբաղվում ենք հանրաքվեով. սա լուրջ չէ. Արթուր Խաչատրյան (տեսանյութ)

20:45 • 10.03.20
Տնտեսություն

Նավթի գինն ընկնում է, դրան զուգահեռ նաև ռուբլին է արժեզրկվում, պղինձի գինը ևս նվազում է, մինչդեռ, օրինակ, 2019 թ.-ին Հայաստանից արտահանվող պղնձի քանակը 32%-ով աճել է. Այս ամենի տնտեսական հետևանքների, Հայաստանի վարած քաղաքականության և այլ հարցերի մասին Tert.am-ը զրուցել է ՀՅԴ Գերագույն մարմնի անդամ, գյուղատնտեսության նախկին նախարար Արթուր Խաչատրյանի հետ:

Խաչատրյանի խոսքով՝ Հայաստանից արտահանումները շատ կենտրոնացված են, մեծամասամբ գնում են դեպի ռուսական շուկա, ինչը ցույց է տալիս, որ Հայաստանի տնտեսությունը շատ խոցելի է էկզոտգեն շոկերի նկատմամբ: Տնտեսագետի պնդմամբ՝ Հայաստանում կարող է կրկնվել 2009 թ.-ի պատկերը, երբ այն ժամանակվա վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը հայտարարել էր, թե ճգնաժամը շրջանցել է Հայաստանը:

«Այդ ելույթն աչքիս առաջ է, երբ նա ասում էր՝ եթե մենք կարողանանք ճիշտ տնտեսական քաղաքականություն վարել, ապա Հայաստանը սրանից շահումով դուրս կգա, որովհետև փողը, որը դուրս կգա այլ շուկաներից, կգա Հայաստան, բայց ՀՀ-ն  ունեցավ ամենամեծ անկումն ապրած տնտեսություններից մեկը: Երբ այս իշխանությունները խոսում են տնտեսական հեղափոխության մասին, մենք ասում ենք, որ տնտեսական հեղափոխություն կլիներ, եթե տեղի ունենար տնտեսության կառուցվածքի փոփոխություն, ինչը չունենք: Հույսը դրել ենք հանքանյութի, կոնյակի վրա, և այլ բան չենք արտադրում»,-ասաց Խաչատրյանը:

Հարցին՝ այժմ էլ մեր կառավարությունը նույն կերպ չի՞ առաջնորդվում, թե ճգնաժամը կշրջանցի Հայաստանը՝ հաշվի առնելով, որ վարչապետը արձակուրդ է վերցրել և «Այո»-ի քարոզարշավն է առաջնորդում, տնտեսագետը պատասխանեց, թե դա տարակուսելի է, քանի որ այս պայմաններում պետք է խորհել, հասկանալ՝ ինչով է Հայաստանը դիմագրավելու այս տնտեսական և քաղաքական ճգնաժամին:

«Կեղծ օրակարգով քարոզարշավի ենք ականատես լինում: Հայաստանի տնտեսությունը շատ խոցելի է այս ճգնաժամերի նկատմամբ: Նավթի գների ընկնելը մի կողմից լավ կլինի, որովհետև բենզինը կէժանանա, բայց տրանսֆերները, արտահանումները կնվազեն, երկիրը կկանգնի մեծ տնտեսական խնդիրների առաջ: Անցած տարվա տնտեսական աճը մենք ունեցել ենք առևտրի և ծառայությունների հաշվին, ինչը, բնականաբար, ոչ թե աճ է եղել, այլ եղել է ստվերից դուրս բերում, ավել տպված ՀԴՄ կտրոններ, մեքենաների և հանքանյութի արտահանում: Հիմա լրացուցիչ առևտուր չի լինի. ինչքան ՀԴՄ տպվում էր, նորից այնքան տպվելու է, միանգամյա էֆեկտ էր: Հանքանյութը, պղինձը, մոլիբդենը էժանանում են: Այս պայմաններում տնտեսական աճի որևէ նախադրյալ չկա, տնտեսական ճգնաժամը մեր դուռն է թակում»,-ասաց նա՝ ընդգծելով, որ տնտեսական ճգնաժամերը բերում են նաև քաղաքական ճգնաժամերի:

«2016 թ.-ին՝ նավթի գների անկման ֆոնին Ադրբեջանը ժողովրդի ուշադրությունը բարեկեցության անկումից շեղելու համար գնաց Ապրիլյան պատերազմի, և չեմ բացառում, որ նույնը կլինի նաև այս տարի: Եթե նավթի գներն սկսեն կատաստրոֆիկ ընկնել, շատ վատ է լինելու ադրբեջանական տնտեսության վիճակը: Ինչ պետք է անեն, մանավանդ՝ ընտրությունների նախաշեմին: Նաև Հայաստանի ներսում կարող է խնդիր առաջանալ, երբ մարդկանց բարեկեցությունը նվազի»,-ասաց նա՝ նշելով, թե Հայաստանում լայնաֆորմատ քաղաքական կոնսուլտացիաների, հասարակության համերաշխությունն ավելացնելու, միասնաբար խնդիրները լուծելու փոխարեն իշխանություններն էլի գնում են «հներ»-«նորեր», «սևեր»-«սպիտակներ» բաժանման ճանապարհով:

«Պետք է տնտեսությունը հնարավորինս զարգացնել: Միայն ասելով, որ կոռուպցիա չկա, մոնոպոլիա չկա, տնտեսությունը չի զարգանա: Նաև՝ շատ վիճելի է, որ մոնոպոլիա չկա, որովհետև եթե ասենք՝ իսկ ինչ մոնոպոլիա կար, օրինակ, 2018թ.-ի հունվարին, որ 2019թ.-ի դեկտեմբերի 31-ին չկա, վստահ եմ, որ կոնկրետ անունով կդժվարանան նշել»,-ասաց նա:

Տնտեսագետի կարծիքով՝ՀՀ կառավարությունը չի կատարում առկա մարտահրավերներին հակազդելու քայլեր:

«Մեր առաջարկած բաղադրատոմսը պետական ավելի ակտիվ միջամտությունն  է, որովհետև եթե շուկան քայլեր չի անում, պետությունը պետք է անի: Պետք է կարգավորել այնքան, ինչքան անհրաժեշտ է, բայց այս կառավարության կողմից ես չեմ տեսնում քայլեր, որոնք ուղղված են՝ կանխելու ճգնաժամի հնարավոր բացասական ազդեցությունը ՀՀ տնտեսության վրա: Կարծես թե մոլիբդենի, պղնձի, նավթի գների անկումը Հայաստանին չի վերաբերում: Վախենամ, որ մեզ մոտ կկրկնվի 2009թ.-ի պատկերը: Այս լուրջ խնդիրները թողած՝ զբաղվել հանրաքվեով, կարծում եմ, այնքան էլ լուրջ չէ: Երկրի առաջ ծառացած շատ ավելի կարևոր խնդիրներ կան, որոնք լուծման են սպասում»,-ասաց Արթուր Խաչատրյանը:

Մանրամասները՝ տեսանյութում:

Հեղինակ Բեթղեհեմ Արաբյան

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

12:29 • 21.11.24

Ինչո՞ւ մանկապարտեզը հոկտեմբերին չի բացվել, ստացվում է՝ սո՞ւտ եմ ասել. զգուշացնում եմ՝ մեկը չխախտի ժամկետը․ Փաշինյան

12:12 • 21.11.24

Մայթով քայլում ես, տեսնում 61 թվի «ԳԱԶ 66»-ի «ռամա» է դրված պապուց հիշատակ, տարե՛ք ձեր տուն, պատից կախեք. Նիկոլ Փաշինյան

11:05 • 21.11.24

Վահե Ղազարյանի հետ մանկությունից ընկերներ ենք, դա շատ հարցերում օգնել է, երբեմն՝ խանգարել․ Փաշինյան

21:03 • 20.11.24

Չենք սպասում 2026-ի ընտրություններին, ամեն բան անելու ենք, որ իշխանափոխությունը լինի մինչև այդ. Աննա Գրիգորյան

20:33 • 19.11.24

Վաղ թե ուշ Փաշինյանը կարմիր աստղով «պիլոտկա է» հագնելու, մոտ է այդ ժամանակը․ Հայկ Մամիջանյան

18:50 • 19.11.24

ԱրարատԲանկը` «Իմ անտառ Հայաստան»-ի կողքին․ Ազնավուրի անվան անտառ է հիմնվելու (տեսանյութ)

15:03 • 19.11.24

Սուբսիդիայի տոկոսը պահպանելով հնարավորինս նվազ՝ կավելացնենք քաղաքապետարանի եկամուտները. Ավինյան

14:07 • 19.11.24

«Ո՛չ 300 դրամներին»․ «Մայր Հայաստանը» Երևանի ավագանու նիստի ժամանակ ակցիա իրականացրեց

12:49 • 19.11.24

Մինչև 7 տարեկան երեխաները տրանսպորտով կերթևեկեն անվճար, թոշակառուները՝ 30% զեղչով. փոխքաղաքապետ

15:40 • 18.11.24

«Նոմա» ռեստորանը ներկայանում է նորովի. այն կընդունի իր հյուրերին նաև ձմռան ամիսներին

12:44 • 18.11.24

Այն, որ պաշտոնանկությունների մասին դուք գիշերն եք իմացել ու գրել, դա չի նշանակում, որ այդ գործընթացները տեղի են ունեցել գիշերը. Վահագն Ալեքսանյան

12:27 • 18.11.24

Հովիկ Աղազարյանի մասով կա հարուցված կարգապահական վարույթ, որը կունենա հետևանք. Վահագն Ալեքսանյան

12:18 • 18.11.24

Սափրվելը հետևանքներ էր ունենալու. մի՛ ափսոսացեք, շատ բան չենք կորցրել. Աղվան Վարդանյանը՝ պաշտոնանկությունների մասին

12:05 • 18.11.24

Այդ պաշտոնանկությունները դիտարկում եմ նախընտրական տրամադրությունների ներքո. Տիգրան Աբրահամյան

11:55 • 18.11.24

Օպերայի տարածքի շինությունները քանդելու ենք ու ստանանք կանաչ տարածք՝ մարդկանց օգտագործման համար. քաղաքապետ

11:54 • 18.11.24

Մենք մեր պահանջներում ավելի խիստ ենք լինելու, չենք հանդուրժելու անորակ սննդի մատակարարում մեր մանկապարտեզներ. Ավինյան

17:39 • 15.11.24

Վերելակը կանչեք՝ չի գա, գալիս մեծ-մեծ խոսում եք. Կոնջորյանը՝ ընդդիմությանը

16:18 • 15.11.24

Մե՞նք ենք «Հոկտեմբերի 27»-ի շահառուն, թե Անդրանիկ Քոչարյանը, որ այդ խառը վիճակում պաշտոնյաների ցանկ էր ներկայացնում, մեկն էլ ինքն էր. Քրիստինե Վարդանյան

13:21 • 15.11.24

Սասուն Միքայելյանի որդին այնքան լավ քաղաքապետ է, որ ասում են՝ «Սևակը Հրազդանի հետ է ամուսնացել»․ Անդրանիկ Քոչարյան

12:46 • 15.11.24

Կիրանցում անասունը սահմանն անցնու՞մ է. Փաշինյանը՝ Տավուշի մարզպետին

12:16 • 15.11.24

Ո՞վ է ում ձեռք առնում, ուզում եմ հասկանամ, ես «քյասիբի ռադիո» չեմ․ Փաշինյանն՝ իրավապահներին

12:05 • 15.11.24

Ոստիկանության զորքերը կենտրոնացված են Երևանում, այնպես կանենք, որ մարզերում էլ խնդիր չլինի. Փաշինյան

11:04 • 15.11.24

Դուք ոչ միայն Փաշինյանի, այլ Զավենիչի երկրպագուն եք. Խամոյանը՝ ՀԾԿՀ նախագահի թեկնածուին

15:48 • 14.11.24

Պարոն Աղազարյան Հովիկին ոչ ոք չի դատապարտի, որովհետև կառավարությունը չի ձախողվի. Աղազարյան

13:52 • 14.11.24

Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան

13:20 • 14.11.24

Բանակը մի՛ սրբագործեք, ասում են՝ մեր զինվորի ցավը տանեմ, դուրս կգա Մադագասկար․ Փաշինյան

12:34 • 14.11.24

Այսօրվա մեր հավաքական սոցիալ-հոգեբանությունն ու սոցիալ-մտածողությունն ապապետական է․ Փաշինյան

11:50 • 14.11.24

Աղազարյա՛ն, ջանդ յուղի, քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր, դու էլ ես նախկին դաշնակցական. Արթուր Խաչատրյան

11:21 • 14.11.24

Դուք Թուրքիային ու Ադրբեջանին՝ մեր անվտանգության երաշխավոր դարձնելը փաթեթավորել եք իրական Հայաստանի ներքո, որը շատ այլանդակ տեսք ունի. Քրիստինե Վարդանյան

11:02 • 14.11.24

Դուք ձգտում եք վերադարձնել պատմական Հայաստանը, որտեղ կաք դուք, չկա պետականություն ու կա գուբերնատոր դառնալու հնարավորություն. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը

20:37 • 13.11.24

Աթոռը պահելու համար Փաշինյանը պատրաստ է Պուտինի նկարը կախել գլխավերևում, հարց է՝ Պուտինը կտա՞, թե ոչ․ Նաիրա Կարապետյան

17:41 • 13.11.24

Չենք բարձրացնում Ադրբեջանի սահմանադրության փոփոխության հարցը, նույնը ակնկալում ենք իրենցից․ Փաշինյան

16:26 • 13.11.24

Այսօրվա ընդդիմությունը հաջորդ ԱԺ-ում չի լինի, իշխանությունն ավելի բարձր ձայներով կընտրվի․ Ալեն Սիմոնյան

15:47 • 13.11.24

Օկուպացված տարածքների խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու խնդիր դրված չէ․ Սուրեն Պապիկյան

14:51 • 13.11.24

Երիտասարդ տարիքում, երբ լսում էի «Կիլիկիա» երգը, լացում էի, երբ մեծացա, հասկացա՝ ինչի՞ լացեմ, Կիլիկիան՝ ուր, ես՝ ուր. Հովիկ Աղազարյան

14:11 • 13.11.24

Մենք առաջարկում ենք, որ էլի վարկ վերցնենք նոր սարքավորումների, արտադրանքի գեներացման համար, հետո շնորհակալություն եք հայտնելու. Խաչատուր Սուքիասյան

12:21 • 13.11.24

«ՀՀ ԶՈՒ-երն այսօր Հնդկաստանի համար դարձել են գովազդային վահանակ». «Պարոն Մանուկյանը քաղաքական լավ ելույթ ունեցավ, մի՛ խանգարեք». քննարկում ԱԺ-ում

10:44 • 13.11.24

Չե՞ք կարծում, որ բերետավորների հոգեկան առողջությունը ստուգելու կարիք կա․ Խաչատրյանը՝ Քոչարյանին

17:43 • 12.11.24

Գերիների ամբողջական վերադարձը պետք է նախապայման լինի ցանկացած բանակցության համար․ Քրիստինե Վարդանյան

15:23 • 12.11.24

Բաքվում պահվողներին վերադարձնելու ամենապատեհ առիթը COP29-ն է, հետո վերադարձի հավանականությունը հավասարվելու է զրոյի. Արթուր Խաչատրյան

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Տնտեսություն

Գիտություն/տեխնիկա

Մշակույթ

Սպորտ

Իրադարձային

Մամուլի տեսություն

Քաղաքականություն

Իրավունք

Ժամանց