Արցախի պատերազմի ժամանակ ՀՀ կառավարության անվճռականությունն ու անհետևողականությունը համարում եմ ամենամեծ սխալը․ Հայաստանի ժողովուրդը պատրաստ էր պաշտպանել Արցախը․ Վլադիմիր Լեպեխին

Եվրասիական տնտեսական միության ինստիտուտի տնօրեն Վլադիմիր Լեպեխինի կարծիքով՝ ոչ մի կասկած չկա, որ նախորդ տարվա հոկտեմբերին թուրք-ադրբեջանական նախաձեռնությամբ Լեռնային Ղարաբաղում սկսված պատերազմը փորձություն էին հայ-ռուսական հարաբերությունների համար: Նա Tert.am-ի հետ զրույցում նշեց, որ պետք է ուղիղ ասել, որ և՛ Հայաստանը, և՛ Ռուսաստանը պատրաստ չէին ագրեսորին ադեկվատ պատասխանելուն: 

«Հենց պատերազմի սկզբից էլ երկու երկրների ղեկավարներից պահանջվում էր օպերատիվ համաձայնության ձեռքբերում, թե ինչպես արձագանքել հարձակմանը, բայց երկու կողմն էլ ինչ-որ բանի էին սպասում: Հասկանալի է, որ Ռուսաստանը սպասում էր, որ հայկական կողմը դիմի օգնության, և այստեղ է նրա մեծ սխալը: Բայց ինչի՞ էր սպասում հայկական կողմը, Արևմուտքից օգնությա՞ն: Հայաստանյան կառավարության անվճռականությունն ու անհետևողականությունը ես համարում եմ ամենամեծ սխալը»,- ասաց նա:

Այսօր, ըստ նրա, և՛ Հայաստանը, և՛ Ռուսաստանը պետք է եզրակացություններ անեն իրենց ձախողումից, և հետևաբար նորից կառուցեն երկկողմանի հարաբերությունները: «Ռուսաստանից պահանջվելու է առավելագույն համբերություն, քանի որ իր վրա է ընկած խաղաղապահ առաքելության բեռը, իսկ Հայաստանից կպահանջվի իմաստություն»,- ասաց նա:

Հայկական կողմի իմաստությունը, ըստ նրա, պետք է ուղեկցվի ազգի հասունացմամբ, գիտակցմամբ, որ Հայաստանն առանձին վերցված պետություն չէ: «Դա քաղաքակրթության մաս է: Հարց է, թե որ քաղաքակրթության»:

Նրա նկատառմամբ` ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանն իր ժամանակին  ստորագրեց Եվրամիության հետ ասոցացման համաձայնագիրը, հետո Լոնդոնի հետ համագործակցություն սկսեց, ըստ նրա, երևի թե մտածելով իր երկրի բարօրության մասին: «Նիկոլ Փաշինյանը խորացրեց այս գիծը` մտերմանալով Արևմուտք հետ, որը այլ քաղաքակրթություն է Ռուսաստանի հետ համեմատած, այստեղից էլ արդյունքը»,- ասաց նա:

Վլադիմիր Լեպեխինի խոսքով` Ադրբեջանը շատ լավ հասկացել է, որ նա թյուրք-իսլամական քաղաքակրթության մաս է, և եթե Բաքուն խաղում է Լոնդոնի և Վաշինգտոնի հետ, ապա դա անում է Ադրբեջանի քաղաքակրթական շահերի շրջանակում:

«Իսկ Հայաստանում, Սորոսի և այլ նմանատիպ խաբեբաների կողմից գնված էլիտաների մի մասը չի ցանկանում ընդունել այն ակնհայտ փաստը, որ Եվրասիան ունի իր քաղաքակրթությունը, որի մեջ մտնում են Հայաստանը, Ռուսաստանը, նաև` Հյուսիսային Կովկասի մի շարք երկրներ, ինչպես  Բելառուսը, Ուկրաինան և Վրաստանը,- ասաց նա` նկատելով, որ հիմա աշխարհում քաղաքակրթական պատերազմներ են ընթանում,- Արևմուտքը օկուպացրել է Ուկրաինայի մեծ մասը և թալանում է այն, իր վերահսկողության տակ է վերցրել Վրաստանը, որը գնալով ավելի շատ է դառնում փոքր Թուրքիա, և նման մի բան կարող է լինել Հայաստանի հետ ոչ այսօր, այլ վաղը, եթե ժողովուրդը խելացի չլինի»:

Անդրադառնալով արցախյան վերջին պատերազմում հայկական կողմի պարտության պատճառներին` Լեպեխինը նշեց, որ դա այն պատճառով էր, որ հայկական կողմը պատերազմ չէր վարում: «Հայաստանի ժողովուրդը պատրաստ էր պաշտպանել Արցախը, բայց հայկական էլիտայի մեծ մասը պատրաստ էր ամեն ինչի, բացի իր երկրի ապագայի համար մղվող պատերազմելուց: Մարդկանց, որոնց համար ամենակարևորը հարմարավետությունն ու փողն են, երբեք չեն փոխի դրանք ազգային շահով: Նրա համար չէ, որ Հայաստանի ղեկավարության շատ ներկայացուցիչներ Ֆլետչերի դպրոցն են սովորել, որ իրենց արյունը թափեն Արցախի ժողովրդի համար»,- ասաց նա:

Անդրադառնալով Ռուսաստանի` այս տարածաշրջանում ունեցած դերին` փորձագետը նշեց, որ այն այսօր չունի ստրատեգիական տեսլական այստեղ: «Տակտիկական առումով Ռուսաստանը ստիպված էր իր խաղաղապահներին բերել տարածաշրջան և հիմա ստիպված է լինելու բարեխղճորեն իրականացնել իր առաքելությունը: Ոչ մի երկարաժամկետ նպատակ Արցախի վերաբերյալ Ռուսաստանը չունի, չնայած կան տարբեր առաջարկներ տարբեր խմբի շահերից: Դրանցից ամենածայրահեղը այն է, որ առաջարկվում է շարժվել Արցախը Ռուսաստանի կազմում ընդգրկելու ուղղությամբ, բայց դա դժվար թե լինի առաջիկա 10 տարիների ընթացքում»,- ասաց նա:

Խոսելով ԼՂ հիմնահարցի ապագայի վերաբերյալ, ռուսաստանցի վերլուծաբանը նկատեց, որ Ադրբեջանի և Թուրքիայի գիծը այս թեմայի հետ կապված միանգամայն պարզ է` կլանել հանրապետությունը և դրա միջից ճզմել բոլոր նրանց, ովքեր պատրաստ չեն ընդունել Բաքվի և Անկարայի իշխանությունը: Մոսկվայի գիծը տարածաշրջանի վերաբերյալ, ինչպես ասացի, դեռ մշակված չէ, իսկ Երևանի գիծը շիզոֆրենիկ է»,- ասաց նա:

Ստեղծված իրավիճակից դուրս գալն էլ, ըստ նրա, ինքը տեսնում է միայն Հայաստանի` Ռուսաստանի հետ ամուր պայմանավորվածություններ ունենալով, Արցախի ապագայի և հայ-ռուսական հարաբերությունների վերաբերյալ ընդհանուր ստրատեգիա մշակելով:

«Եվ որպեսզի դա տեղի ունենա, պետք է, որ և՛ Հայաստանում, և՛ Ռուսաստանում տեղի ունենան լուրջ փոփոխություններ. և՛ Հայաստանում, և՛ Ռուսաստանում պետք է  էլիտայում և պետական համակարգում ազատվել «հինգերորդ շարասյունից»: Երկու պետությունները պետք է նույն քաղաքակրթական ճանապարհով գնան և հատկապես վերանայեն իրենց ռազմական համագործակցության հիմքերը,- ասաց նա` տարակուսանք հայտնելով, թե արդյոք Հայաստանի և Ռուսաստանի ղեկավարները կարող են դա անել,- վստահ չեմ այդ հարցում: Ամեն դեպքում, վստահ եմ, որ պետք է շարժվել երկու երկրների միացման ճանապարհով` միաժամանակ ամեն անգամ պաշտպանելով եվրասիական քաղաքական ուժերը և' Երևանում, և' Մոսկվայում»: