Ջո Բայդենը պետք է ճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը. The National Interest

11:33 • 13.04.21
Քաղաքականություն

Ամեն ինչ վկայում է այն մասին, որ Ջո Բայդենի վարչակազմը կճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը դրա տեղի ունենալուց ավելի քան մեկ դար անց: Այս մասին իր հոդվածքում գրում է The National interest պարբերականը:

2020 թվականի ապրիլի 24-ին այն ժամանակ ԱՄՆ նախագահի թեկնածու Ջո Բայդենն իր թվիթերյան էջում գրել էր.«Ընտրվելու դեպքում ես պարտավորվում եմ աջակցել Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող բանաձևին և մարդու համընդհանուր իրավունքները դարձնելու եմ առաջնահերթություն»:

Կարծես թե նրա վարչակազմը հավատարիմ է մնում այս պարտավորությանը:

2021 թվականի մարտի 22-ին «Եվրասիական խմբից» Յան Բրեմերը տեղեկացրել էր, որ «Սպիտակ տան աղբյուրները» իրեն ասել են, որ Ցեղասպանության ճանաչման գործընթացը շարունակվելու է: Չնայած նրան, որ Բրեմերը նշել է ոչ միայն Ջո Բայդենի նախընտրական խոստումը, այլ նաև այն, որ փոխնախագահ Քամալա Հարիսը 2019 թվականին Ցեղասպանության բանաձևի համահեղինակներից մեկն էր, նա իրավացիորեն նշել է նաև, որ նախագահ Բարաք Օբաման նույնպես նմանատիպ խոստում էր տվել, բայց հետո հրաժարվել էր դրանից:

Հենց դա էլ խնդիրն է. կառավարության մեջ կա մի դինամիկա, երբ պաշտոնյաները կարծում են, որ օգտակար է խեղաթյուրել պատմությունը կամ վերացնել  առկա ողբերգությունը`հանուն կարճաժամկետ դիվանագիտական անհրաժեշտության: Սամանտա Փաուերը այդ մասին գիրք է գրել, սակայն, ամեն դեպքում, ոչ միայն չի կարողացել բարոյական պարզությամբ պաշտպանել Հայաստանը, այլ նաև հետագայում անտեսել է Սիրիայում շարունակվող ցեղասպանությունը: ԱՄՆ-ի կլիմայի հարցերով բանագնաց Ջոն Քերրին նույնպես սենատոր եղած ժամանակ հովանավորել էր Հայոց ցեղասպանության մասին բանաձևերը, սակայն անցնելով գործադիր իշխանություն` մոռացել էր այդ մասին:

Պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենը պաշտոնավարման առաջին շաբաթների ընթացքում խոստացել էր ավելի մեծ ուշադրություն դարձնել մարդու իրավունքներին, բայց նա արդեն հանուն քաղաքականության  սկզբունքները զոհաբերելու պատրաստակամություն է ցուցադրել: Օրինակ.

1)      Պետդեպարտամենտի վերջին զեկույցում Բլինկենը վերանայել է իր դիրքորոշումը Իրանում բողոքի ակցիաների ճնշման արդյունքում կորուստների թիվը նվազեցնելու օգտին, որպեսզի հեշտացնի Բայդենի վարչակազմի իրանական դիվանագիտությունը:

2)       Ինչպես Օբամայի վարչակազմի օրոք, Բլինկենը նաև խախտել է իսլամական հանրապետության բանտերում պահվող ամերիկացի պատանդներին պաշտպանելու խոստումները,  նույնպես այն համոզմամբ, որ մարդու իրավունքների պաշտպանությունը կարող է խոչընդոտել իր թիմի աշխատանքային հարաբերություններին իրանցի գործընկերների հետ:

3)      Բլինկենը նաև հնազանդվել է իր Աֆրիկայի Բյուրոյի բարոյական համարժեքությանը և խաղալիք  է դարձել ռևիզիոնիստների ձեռքում, որոնք ցանկանում են նսեմացնել Ռուանդայում տեղի ունեցած ցեղասպանության բնույթը:

4)      Պետդեպարտամենտի Աֆրիկայի բյուրոն, ամենայն հավանականությամբ, դեռ չի հասկանում Եգիպտոսի վարչապետ Աբիյ Ահմեդի գործողությունների լրջությունը Տիգրայում: Պարզ ասած, Նոբելյան մրցանակակիրը կարծես թե Տիգրայը տանում է նույն ճանապարհով, որի հիմքերը 27 տարի առաջ հութու ծայրահեղականները դրել են Ռուանդայում:

Շատ հայեր կարող են չսիրել հանգուցյալ պատմաբան Բեռնար Լյուիսին, քանի որ նա կասկածի տակ է դրել Հայոց ցեղասպանության կանխամտածվածությունը և միլիոնավոր սպանությունները (որոնք նա չի վիճարկել) պայմանավորել է պատերազմի մշուշով: Այնուհանդերձ, Լյուիսի համար այդ պահին անհասանելի հետագա տեղեկությունները հաստատում են կանխամտածվածությունը: Լյուիսը նույնքան ազնիվ էր, որքան կիրթ. եթե նա կենդանի լիներ այսօր, ապա ապացույցները կփոխեին  նրա մեկնաբանությունը:

Կա մեկ այլ պատճառ, թե ինչու հայերը չպետք է ամբողջությամբ մերժեն Լյուիսին: Լյուիսը գրել է. «Մենք ապրում ենք մի ժամանակաշրջանում, երբ հսկայական էներգիա է ծախսվում պատմության կեղծմանը` շողոքորթել, խաբել կամ ինչ-որ հատվածական նպատակի ծառայել: Ոչ մի լավ բան չի կարող լինել նման աղավաղումներից, նույնիսկ եթե դրանք ոգեշնչված են անշահախնդիր դրդապատճառներով»: Սա Լյուիսի հայտարարությունն է, որից այսօր պետք է օգտվեն հայերն ու պատմական ճշմարտությամբ հետաքրքրվողները, քանի որ այն ընդգծում է կարևորությունը`թույլ չտալ, որ կարճաժամկետ դիվանագիտական շահերը խեղաթյուրեն պատմության ընթացքը:

Բայդենի վարչակազմում, Պետդեպարտամենտում և Պենտագոնում շատերը կարող են խթան գտնել Բայդենի պարտավորություններից խուսափելու համար կամ դրանց տան բարոյական համարժեք: Մնում է թուրքական ուժեղ լոբբին, որը պետդեպարտամենտի հետ պատրաստ է պաշտպանել Թուրքիայի շահերը և Թուրքիայի վրայից հանել իր արածների պատասխանատվությունը: Ե՛վ պետդեպարտամենտը, և՛ Պենտագոնը կարող են եզրակացնել, որ Էրդողանի նկատմամբ թշնամությունը կարող է վերջինիս ստիպել հարձակվել Միջերկրական ծովի արևելքի վրա: Արդեն նախազգուշական նշաններ կան, որ Բայդենն ու Բլինկենը տատանվում են. օրինակ, չնայած բոլոր իրենց կոշտ խոսակցություններին Թուրքիայի մասին, նրանք ուժեղացրել են դրա բռնապետ Էրդողանին` նրան դարձնելով Աֆղանստանում խաղաղության բանակցությունների տերը: Հետո, կա նաև Լեռնային Ղարաբաղը, որտեղ Թուրքիան ու Ադրբեջանը անցյալ աշնանը 44-օրյա պատերազմ էին սկսվել և այստեղ խաղաղությունը փխրուն է:

Վերը նշվածներից ոչ մեկը չի արդարացնում պատմության խեղաթյուրումը: Ոչ միայն Հայոց ցեղասպանության փաստը, այլ նաև դրա դերի նվազեցումը կարող է թանկ նստել: Ադրբեջանն ու Թուրքիան իրենց սեպտեմբերյան հարձակումը հայաբնակ Լեռնային Ղարաբաղի վրա ժամանակային առումով համապատասխանեցրել էին նորանկախ Հայաստան Օսմանյան կայսրության ներխուժման 100-ամյակին: Ե՛վ Էրդողանը, և՛ Ադրբեջանի բռնապետ Իլհամ Ալիևն օգտագործում էին բնաջնջման հռետորաբանություն՝ ցույց տալով, որ իրենց վերջնական նպատակը կրոնական պատերազմ մղելն ու բուն Հայաստանն արմատախիլ անելն է: Թուրքիային ցույց տալը, որ պատասխանատվությունը կարելի է շրջանցել, կապահովի հետագա ագրեսիան ոչ միայն Հայաստանի, այլ նաև քրդերի և Կիպրոսի դեմ:

Չնայած Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը և ճիշտ է, և խելացի, Բայդենը և Բլինկենը պետք է ավելի առաջ գնան: Ցեղասպանության ժխտումը խարխլում է երկարաժամկետ անվտանգությունը, և, հետևաբար, Բլինկենը կարող է ինչպես Անկարայում, այնպես էլ Բաքվում Հայոց ցեղասպանության հուշարձանների տեղադրումը դիտարկել որպես ցուցանիշ, որը թույլ է տալիս որոշել, թե արդյոք Ցեղասպանության ճանաչումը դուրս է գալիս հռետորաբանության սահմաններից: Նման քայլը կօգներ նաև ազատվել պատմական կուրությունից, որը տասնամյակներ շարունակ առաջացել է Թուրքիայի հրահրմամբ:

Բայդենը եւ Բլինկենը նաև պետք է պարտավորվեն չեղյալ հայտարարել 907-րդ փոփոխության (Ազատության աջակցության ակտ) բացառումը, որը դիվանագիտությունն անտեսելու համար արդյունավետորեն պարգևատրում է Ադրբեջանին: Բլինկենը պետք է նաև կոչ անի Թուրքիային և Ադրբեջանին ընդունել Սիրիայից «Ալ Կաիդա»-ի հետ կապված վարձկանների տեղակայումը: Թրամփի վարչակազմը թերագնահատել էր Հարավային Կովկասի դիվանագիտությունը՝ նշանակելով Մինսկի խմբի համանախագահ, որը զուրկ էր իր ռուս և ֆրանսիացի գործընկերների դիվանագիտական աստիճանից: Միացյալ Նահանգները Արցախի Հանրապետության համար կարող է առաջարկել նաև Կոսովոյի մոդելը: Այդ դեպքում Բլինկենը պետք է մշտական դիվանագետ ուղարկի Ստեփանակերտ:

Ցեղասպանության ճանաչումը կարևոր է, բայց դա բավարար չէ: Հայաստանի և՛ արևելքում, և՛ արևմուտքում բռնակալների առկայությունը հաշվի առնելով, կարևոր է ընդունել, որ մեկ դար առաջվա սպառնալիքը շարունակվում է մինչ օրս: Դատարկ հռետորաբանությունը կարող է շատ թանկ նստել:

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

23:10 • 22.11.24

Կադրային վերջին փոփոխությունները ոչ թե կոնֆլիկտային են, այլ աշխատանքային են․ Փաշինյան

21:16 • 22.11.24

Փաշինյանը հող է նախապատրաստում իշխանությունը Աննա Հակոբյանին փոխանցելու համար, եթե դրսից ճնշումներ լինեն․ Հայկ Նահապետյան

12:29 • 21.11.24

Ինչո՞ւ մանկապարտեզը հոկտեմբերին չի բացվել, ստացվում է՝ սո՞ւտ եմ ասել. զգուշացնում եմ՝ մեկը չխախտի ժամկետը․ Փաշինյան

12:12 • 21.11.24

Մայթով քայլում ես, տեսնում 61 թվի «ԳԱԶ 66»-ի «ռամա» է դրված պապուց հիշատակ, տարե՛ք ձեր տուն, պատից կախեք. Նիկոլ Փաշինյան

11:05 • 21.11.24

Վահե Ղազարյանի հետ մանկությունից ընկերներ ենք, դա շատ հարցերում օգնել է, երբեմն՝ խանգարել․ Փաշինյան

21:03 • 20.11.24

Չենք սպասում 2026-ի ընտրություններին, ամեն բան անելու ենք, որ իշխանափոխությունը լինի մինչև այդ. Աննա Գրիգորյան

20:33 • 19.11.24

Վաղ թե ուշ Փաշինյանը կարմիր աստղով «պիլոտկա է» հագնելու, մոտ է այդ ժամանակը․ Հայկ Մամիջանյան

18:50 • 19.11.24

ԱրարատԲանկը` «Իմ անտառ Հայաստան»-ի կողքին․ Ազնավուրի անվան անտառ է հիմնվելու (տեսանյութ)

15:03 • 19.11.24

Սուբսիդիայի տոկոսը պահպանելով հնարավորինս նվազ՝ կավելացնենք քաղաքապետարանի եկամուտները. Ավինյան

14:07 • 19.11.24

«Ո՛չ 300 դրամներին»․ «Մայր Հայաստանը» Երևանի ավագանու նիստի ժամանակ ակցիա իրականացրեց

12:49 • 19.11.24

Մինչև 7 տարեկան երեխաները տրանսպորտով կերթևեկեն անվճար, թոշակառուները՝ 30% զեղչով. փոխքաղաքապետ

15:40 • 18.11.24

«Նոմա» ռեստորանը ներկայանում է նորովի. այն կընդունի իր հյուրերին նաև ձմռան ամիսներին

12:44 • 18.11.24

Այն, որ պաշտոնանկությունների մասին դուք գիշերն եք իմացել ու գրել, դա չի նշանակում, որ այդ գործընթացները տեղի են ունեցել գիշերը. Վահագն Ալեքսանյան

12:27 • 18.11.24

Հովիկ Աղազարյանի մասով կա հարուցված կարգապահական վարույթ, որը կունենա հետևանք. Վահագն Ալեքսանյան

12:18 • 18.11.24

Սափրվելը հետևանքներ էր ունենալու. մի՛ ափսոսացեք, շատ բան չենք կորցրել. Աղվան Վարդանյանը՝ պաշտոնանկությունների մասին

12:05 • 18.11.24

Այդ պաշտոնանկությունները դիտարկում եմ նախընտրական տրամադրությունների ներքո. Տիգրան Աբրահամյան

11:55 • 18.11.24

Օպերայի տարածքի շինությունները քանդելու ենք ու ստանանք կանաչ տարածք՝ մարդկանց օգտագործման համար. քաղաքապետ

11:54 • 18.11.24

Մենք մեր պահանջներում ավելի խիստ ենք լինելու, չենք հանդուրժելու անորակ սննդի մատակարարում մեր մանկապարտեզներ. Ավինյան

17:39 • 15.11.24

Վերելակը կանչեք՝ չի գա, գալիս մեծ-մեծ խոսում եք. Կոնջորյանը՝ ընդդիմությանը

16:18 • 15.11.24

Մե՞նք ենք «Հոկտեմբերի 27»-ի շահառուն, թե Անդրանիկ Քոչարյանը, որ այդ խառը վիճակում պաշտոնյաների ցանկ էր ներկայացնում, մեկն էլ ինքն էր. Քրիստինե Վարդանյան

13:21 • 15.11.24

Սասուն Միքայելյանի որդին այնքան լավ քաղաքապետ է, որ ասում են՝ «Սևակը Հրազդանի հետ է ամուսնացել»․ Անդրանիկ Քոչարյան

12:46 • 15.11.24

Կիրանցում անասունը սահմանն անցնու՞մ է. Փաշինյանը՝ Տավուշի մարզպետին

12:16 • 15.11.24

Ո՞վ է ում ձեռք առնում, ուզում եմ հասկանամ, ես «քյասիբի ռադիո» չեմ․ Փաշինյանն՝ իրավապահներին

12:05 • 15.11.24

Ոստիկանության զորքերը կենտրոնացված են Երևանում, այնպես կանենք, որ մարզերում էլ խնդիր չլինի. Փաշինյան

11:04 • 15.11.24

Դուք ոչ միայն Փաշինյանի, այլ Զավենիչի երկրպագուն եք. Խամոյանը՝ ՀԾԿՀ նախագահի թեկնածուին

15:48 • 14.11.24

Պարոն Աղազարյան Հովիկին ոչ ոք չի դատապարտի, որովհետև կառավարությունը չի ձախողվի. Աղազարյան

13:52 • 14.11.24

Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան

13:20 • 14.11.24

Բանակը մի՛ սրբագործեք, ասում են՝ մեր զինվորի ցավը տանեմ, դուրս կգա Մադագասկար․ Փաշինյան

12:34 • 14.11.24

Այսօրվա մեր հավաքական սոցիալ-հոգեբանությունն ու սոցիալ-մտածողությունն ապապետական է․ Փաշինյան

11:50 • 14.11.24

Աղազարյա՛ն, ջանդ յուղի, քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր, դու էլ ես նախկին դաշնակցական. Արթուր Խաչատրյան

11:21 • 14.11.24

Դուք Թուրքիային ու Ադրբեջանին՝ մեր անվտանգության երաշխավոր դարձնելը փաթեթավորել եք իրական Հայաստանի ներքո, որը շատ այլանդակ տեսք ունի. Քրիստինե Վարդանյան

11:02 • 14.11.24

Դուք ձգտում եք վերադարձնել պատմական Հայաստանը, որտեղ կաք դուք, չկա պետականություն ու կա գուբերնատոր դառնալու հնարավորություն. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը

20:37 • 13.11.24

Աթոռը պահելու համար Փաշինյանը պատրաստ է Պուտինի նկարը կախել գլխավերևում, հարց է՝ Պուտինը կտա՞, թե ոչ․ Նաիրա Կարապետյան

17:41 • 13.11.24

Չենք բարձրացնում Ադրբեջանի սահմանադրության փոփոխության հարցը, նույնը ակնկալում ենք իրենցից․ Փաշինյան

16:26 • 13.11.24

Այսօրվա ընդդիմությունը հաջորդ ԱԺ-ում չի լինի, իշխանությունն ավելի բարձր ձայներով կընտրվի․ Ալեն Սիմոնյան

15:47 • 13.11.24

Օկուպացված տարածքների խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու խնդիր դրված չէ․ Սուրեն Պապիկյան

14:51 • 13.11.24

Երիտասարդ տարիքում, երբ լսում էի «Կիլիկիա» երգը, լացում էի, երբ մեծացա, հասկացա՝ ինչի՞ լացեմ, Կիլիկիան՝ ուր, ես՝ ուր. Հովիկ Աղազարյան

14:11 • 13.11.24

Մենք առաջարկում ենք, որ էլի վարկ վերցնենք նոր սարքավորումների, արտադրանքի գեներացման համար, հետո շնորհակալություն եք հայտնելու. Խաչատուր Սուքիասյան

12:21 • 13.11.24

«ՀՀ ԶՈՒ-երն այսօր Հնդկաստանի համար դարձել են գովազդային վահանակ». «Պարոն Մանուկյանը քաղաքական լավ ելույթ ունեցավ, մի՛ խանգարեք». քննարկում ԱԺ-ում

10:44 • 13.11.24

Չե՞ք կարծում, որ բերետավորների հոգեկան առողջությունը ստուգելու կարիք կա․ Խաչատրյանը՝ Քոչարյանին

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Տնտեսություն

Գիտություն/տեխնիկա

Մշակույթ

Սպորտ

Իրադարձային

Մամուլի տեսություն

Քաղաքականություն

Իրավունք

Ժամանց