Ադրբեջանում պահվող հայ գերիների հարցը սրում է լարված հարաբերությունները կողմերի միջև. ԵԽ մարդու իրավունքների հանձնակատարը հանդես է եկել մարդու իրավունքների անհապաղ պաշտպանությանն ուղղված առաջարկներով

16:33 • 08.11.21
Իրադարձային

2020 թվականին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև Արցախյան պատերազմից հետո կնքված եռակողմ հայտարարությունից մեկ տարի անց ԵԽ մարդու իրավունքների հանձնակատար Դունյա Միյատովիչը հուշագիր է հրապարակել՝ անդրադառնալով հակամարտության՝ մարդասիրական և մարդու իրավունքներին առնչվող հետևանքներին և ներկայացնելով 8 առաջարկ մարդու իրավունքների անհապաղ պաշտպանության համար:

«Հանձնակատարը նկատում է, որ հակամարտությունից տուժած շրջանների հասանելիությունը շարունակում է սահմանափակ լինել մարդասիրական աջակցություն տրամադրող կազմակերպությունների, ինչպես նաև մարդու իրավունքների հարցով մշտադիտարկում իրականացնող առաքելությունների համար, և որ խոչընդոտներ են ի հայտ գալիս նման առաքելությունների համար»,- ասվում է հայտարարության մեջ:

Հանձնակատարի կարծիքով՝ հակամարտությունից տուժած բոլոր տարածքների հասանելիության հարցը պետք է լուծվի որպես առաջնահերթ խնդիր: Վերջինս կոչ է անում բոլոր իրավասու իշխանություններին միավորվել և արդյունավետ ու ճկուն միջոցներ ընդունել՝ մարդասիրական և մարդու իրավունքների հարցով զբաղվողների հասանելիությունն ապահովելու համար:

«2020 թվականի թշնամանքի բռնկումը ստիպել է հակամարտության գոտում կամ մոտակայքում բնակվող տասնյակ հազարավոր մարդկանց հեռանալ իրենց բնակության վայրից, չհաշված նրանց, ովքեր տեղահանվել էին 1990-ականներին: Բոլոր նրանց, ովքեր տեղահանվել են հակամարտության պատճառով և հիմա ապրում են Հայաստանում կամ Ադրբեջանում, չպետք է ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն հարկադրել վերադառնալ իրենց նախկին բնակության վայր»,- հայտարարել է հանձնակատարը: Նա ընդգծում է, որ վերադարձը պետք է կամավոր լինի:

Հանձնակատարը տեղյակ է նաև, որ տարածաշրջանում բարձր է աղտոտվածության մակարդակը ականների և պատերազմից մնացած պայթյունավտանգ առարկաների պատճառով և ափսոսանք է հայտնում, որ ռազմական գործողությունների դադարից հետո բազմաթիվ մարդիկ, այդ թվում՝ քաղաքացիական անձինք, սպանվել կամ վիրավորվել են ականների պայթյունների հետևանքով: Նա կոչ է անում կողմերին համագործակցել և անհրաժեշտ տեղեկությունների փոխանակում անել՝ նպաստելու ականազերծման գործընթացին: Նա կոչ է անում Հայաստանի և Ադրբեջանի իշխանություններին վավերցնել ՄԱԿ-ի կոնվենցիան, որն արգելում կամ սահմանափակում է սովորական զենքի որոշ տեսակների օգտագործումը, որոնք կարող են չափազանց ծանր հետևանքներ ունենալ:

 Հանձնակատարն այնուհետև անդրադառնում է գերության մեջ գտնվողների հարցին, մասնավորապես Ադրբեջանում պահվող հայ գերիներին՝ նկատելով, որ խնդիրը վիճահարույց է և սրում է արդեն իսկ լարված հարաբերությունները երկու երկրի միջև: Հետևաբար, վճռորոշ է վստահանալ, որ գերության մեջ գտնվող բոլոր անձանց երաշխավորված պաշտպանություն է հատկացվում միջազգային մարդասիրական և մարդու իրավունքների մասին օրենքի համաձայն, ինչպես նաև կազմակերպել նրանց ազատ արձակումն ու վերադարձը:

«Շատ ընտանիքներ դեռևս տանում են հակամարտության հետևանքները, հատկապես նրանք, ովքեր ընտանիքի անդամ են կորցրել և որոնց հարազատները անհետ կորած են համարվում: Ուստի, առաջնային կարևորություն ունի անհետ կորած անձանց ընտանիքների իրավական և գործնական կարիքների հարցն ուշադրության կենտրոնում պահելը»,- նշել է հանձնակատարը: Այս առումով վերջինս կարևորել է երկու կողմի ներգրավվածությունն ընդհանուր տվյալների բազա ստեղծելու հարցում:

Նշվում է, որ հանձնակատարը միջազգային մարդասիրական իրավունքի և մարդու իրավունքների խախտման մասին հաղորդումներ է ստացել հակամարտության երկու կողմից՝ ինչպես հասարակական կազմակերպություններից, այնպես էլ տուժած անձանցից և նրանց ընտանիքներից:

Բացի այդ, հանձնակատարը, մասնավորապես մտահոգված է բնակելի տարածքների ռմբակոծությունների մասին հաղորդումներով, որոնք հանգեցրել են քաղաքացիների մահվան և վիրավորվելուն: Նա կոչ է անում Հայաստանին և Ադրբեջանին հրաժարվել կասետային զինամթերքի օգտագործումից և ապահովել արդյունավետ հետաքննության անցկացումը միջազգային մարդասիրական իրավունքի խախտումների, ինչպես օրինակ անհամաչափ հարձակումների վերաբերյալ:

Վերջապես,  հանձնակատարն արձանագրում է, որ հանրային քննարկումները երկու երկրում աչքի են ընկնում թունավոր, թշնամական, անհանդուրժողական և անհարգալից հաղորդակցությամբ: «Ագրեսիայի մշտական հռետորաբանությունը կամ այնպիսի բառերի օտագործումը, ինչպես օրինակ «թշնամիներ», միայն նպատսում է կողմերի միջև թշնամությունը հավերժացնելուն»,- հավելել է հանձնակատարը: Նա կոչ է անում երկու կողմին գործողություններ ձեռնարկել՝ կանխելու ատելության խոսքն ու աջակցել նախաձեռնություններին, որոնք ուղղված են խաղաղ համակեցություն ապահովելուն:

 

 

 

 

 

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

15:48 • 14.11.24

Պարոն Աղազարյան Հովիկին ոչ ոք չի դատապարտի, որովհետև կառավարությունը չի ձախողվի. Աղազարյան

13:52 • 14.11.24

Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան

13:20 • 14.11.24

Բանակը մի՛ սրբագործեք, ասում են՝ մեր զինվորի ցավը տանեմ, դուրս կգա Մադագասկար․ Փաշինյան

12:34 • 14.11.24

Այսօրվա մեր հավաքական սոցիալ-հոգեբանությունն ու սոցիալ-մտածողությունն ապապետական է․ Փաշինյան

11:50 • 14.11.24

Աղազարյա՛ն, ջանդ յուղի, քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր, դու էլ ես նախկին դաշնակցական. Արթուր Խաչատրյան

11:21 • 14.11.24

Դուք Թուրքիային ու Ադրբեջանին՝ մեր անվտանգության երաշխավոր դարձնելը փաթեթավորել եք իրական Հայաստանի ներքո, որը շատ այլանդակ տեսք ունի. Քրիստինե Վարդանյան

11:02 • 14.11.24

Դուք ձգտում եք վերադարձնել պատմական Հայաստանը, որտեղ կաք դուք, չկա պետականություն ու կա գուբերնատոր դառնալու հնարավորություն. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը

20:37 • 13.11.24

Աթոռը պահելու համար Փաշինյանը պատրաստ է Պուտինի նկարը կախել գլխավերևում, հարց է՝ Պուտինը կտա՞, թե ոչ․ Նաիրա Կարապետյան

17:41 • 13.11.24

Չենք բարձրացնում Ադրբեջանի սահմանադրության փոփոխության հարցը, նույնը ակնկալում ենք իրենցից․ Փաշինյան

16:26 • 13.11.24

Այսօրվա ընդդիմությունը հաջորդ ԱԺ-ում չի լինի, իշխանությունն ավելի բարձր ձայներով կընտրվի․ Ալեն Սիմոնյան

15:47 • 13.11.24

Օկուպացված տարածքների խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու խնդիր դրված չէ․ Սուրեն Պապիկյան

14:51 • 13.11.24

Երիտասարդ տարիքում, երբ լսում էի «Կիլիկիա» երգը, լացում էի, երբ մեծացա, հասկացա՝ ինչի՞ լացեմ, Կիլիկիան՝ ուր, ես՝ ուր. Հովիկ Աղազարյան

14:11 • 13.11.24

Մենք առաջարկում ենք, որ էլի վարկ վերցնենք նոր սարքավորումների, արտադրանքի գեներացման համար, հետո շնորհակալություն եք հայտնելու. Խաչատուր Սուքիասյան

12:21 • 13.11.24

«ՀՀ ԶՈՒ-երն այսօր Հնդկաստանի համար դարձել են գովազդային վահանակ». «Պարոն Մանուկյանը քաղաքական լավ ելույթ ունեցավ, մի՛ խանգարեք». քննարկում ԱԺ-ում

10:44 • 13.11.24

Չե՞ք կարծում, որ բերետավորների հոգեկան առողջությունը ստուգելու կարիք կա․ Խաչատրյանը՝ Քոչարյանին

17:43 • 12.11.24

Գերիների ամբողջական վերադարձը պետք է նախապայման լինի ցանկացած բանակցության համար․ Քրիստինե Վարդանյան

15:23 • 12.11.24

Բաքվում պահվողներին վերադարձնելու ամենապատեհ առիթը COP29-ն է, հետո վերադարձի հավանականությունը հավասարվելու է զրոյի. Արթուր Խաչատրյան

15:11 • 12.11.24

Բաքուն հայ գերիներին օգտագործում է ՀՀ-ից զիջումներ կորզելու համար. Տիգրան Աբրահամյան

12:49 • 12.11.24

Եթե ունենայիք 100 մլն դոլար, որպես պետություն, ո՞ր ոլորտներին կուղղեիք. Խաչատուր Սուքիասյանը՝ նախարարին

12:19 • 12.11.24

Փաշինյանի ներկայությամբ խախտվել է «ՀՀ օրհներգի մասին» օրենքը

11:50 • 12.11.24

20,366 մարդ գնացել է երկրից, 12,700 աշխատատեղ է կրճատվել, գուցե թողեք պատմության անիվը նորմալ գնա՞. Արթուր Խաչատրյանը՝ Վահե Հովհաննիսյանին

11:29 • 12.11.24

«Այստեղ հաց, այստեղ կաց». քաղաքացին ՀՀ-ում պետք է տեսնի իր ապագան, 2025-ին 2 տրիլիոն հարկ կհավաքենք. նախարար

10:59 • 12.11.24

Շնորհակալ եմ վարչապետին ու փոխվարչապետներին՝ իմաստուն առաջնորդության համար․ ֆինանսների նախարար

20:35 • 11.11.24

Մոսկվան մեսիջ հղեց Փաշինյանին՝ քեզնով կամ առանց քեզ վերականգնելու ենք ազդեցությունը Հայաստանում․ Վիգեն Հակոբյան

15:07 • 11.11.24

Ոչ թե իմ տունն իմ ամրոցն է, այլ մեր պետությունն է մեր ամրոցը, իսկ մեր տունը՝ մեր բնակավայրը․ Փաշինյանը՝ ՏԻՄ համակարգի 28-ամյակի միջոցառմանը

14:29 • 11.11.24

Եթե մեծ գործ եք անում, ինչպե՞ս է,որ վարչապետի և ԿԳՄՍ նախարարի երեխաները դրսում են սովորում.Էդգար Ղազարյանը՝ փոխնախարարին

12:40 • 11.11.24

Աննա Հակոբյանի համար 145 հազար դոլար արժողությամբ ծառայողական նոր մեքենա է գնվել, 2 տարի առաջվա ջիպն այդքան մաշվե՞լ էր. Մանուկյանը՝ ՊՊԾ պետի տեղակալին

11:43 • 11.11.24

Հարցը լուծեք, դետալների մեջ մի մտեք, փողը տվեք, եթե պարտք ենք, բայց մրցույթն արեք. Ավինյան

10:48 • 11.11.24

Այս դժվար պահին 24 մլն հավելյալ գումար ենք հավաքագրել Երևանի տրանսպորտից. Տիգրան Ավինյան

20:35 • 08.11.24

Չեմ բացառում, որ ռուսներն ասեն Թրամփին՝ վերադարձրեք մեզ Հարավային Կովկասը՝ մեր պատմական ազդեցության գոտին․ Սուրեն Սարգսյան

13:21 • 08.11.24

«Նախագիծը բերում եք միայն ձե՞ր խմբավորման համար», «քաղաքական թիմի անդամ չեմ, փաթեթը բոլորի համար է». քննարկում ԱԺ-ում

11:58 • 07.11.24

858 մլն եվրոյի շրջանակում կկառուցվի Սիսիան-Քաջարան ճանապարհը, կամուրջներ ու թունելներ․ Սանոսյան

20:41 • 06.11.24

Քաղաքացու դատարկվող սառնարան, 14 միլիարդ դոլար պետական պարտք, հարկային ճնշումներ․ Նաիրի Սարգսյանը՝ 2025-ի մասին

17:33 • 05.11.24

Լավագույն նախագծերը՝ մեկ վայրում. կայացավ Project Management Awards 2024-ը

16:40 • 05.11.24

2025-ին Երևանը պլանավորում է ունենալ ավելի քան 90 մլրդ դրամ բյուջե, այս տարվա 61.5 մլրդի փոխարեն, նաև սեփական եկամուտների աճ կապահովվի. Տիգրան Ավինյան

11:02 • 05.11.24

ԵՄ հետ արտոնագրերի ազատականացման շուրջ ծրագիր ենք մշակում, ԵՄ պատվիրակությունը ՀՀ-ում է. ԱԳ փոխնախարար

20:34 • 04.11.24

Միրզոյանը պետք է ԱԺ շենքից դուրս գար ԱԱԾ աշխատակիցների ուղեկցությամբ՝ գլուխը ներքև ու ձեռնաշղթաներով․ Էդգար Ղազարյան

18:39 • 04.11.24

«Լույսեր» բնակելի համալիրն ընդունեց իր առաջին բնակիչներին

11:12 • 04.11.24

Շուտով անդրադառնալու ենք արտոնյալ խմբերին, նրանք կունենան հանրային տրանսպորտից օգտվելու զեղչային համակարգ. Տիգրան Ավինյան

20:40 • 01.11.24

Հայաստանը լուծարվելու է, եթե հաջորդ ընտրությանը հանրությունը էլի վստահի Փաշինյանին․ Թագուհի Թովմասյան

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Տնտեսություն

Գիտություն/տեխնիկա

Մշակույթ

Սպորտ

Իրադարձային

Մամուլի տեսություն

Քաղաքականություն

Իրավունք

Ժամանց