Հիրոյոսի Սեգավա. առաջին ճապոնացին, որը խորապես ուսումնասիրել է Հայոց ցեղասպանությունը

13:48 • 24.04.23
Իրադարձային

Միջազգայնագետ-ճապոնագետ, տ․գ․թ․ Աննա Վարդանյանը և ի․գ․թ․, դոցենտ Ավետիք Հարությունյանը ներկայացրել են հոդված ճապոնացի իրավաբան, միջազգայնագետ Հիրոյոսի Սեգավայի՝ հայերի և Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ գործունեության մասին: Սեգավան առաջին ճապոնացին է, որը խորապես ուսումնասիրել է Հայոց ցեղասպանություն թեման և ներկայացել սեփական հետազոտությամբ ճապոներեն լեզվով:

Հոդվածը ներկայացնում ենք ստորև.

 

«Հայաստանի պատմությունը աշխարհին այնքան էլ հայտնի չէ,

ցեղասպանությունը ողբերգություն է,

որը տալիս է Հայոց պատմությունը հասկանալու բանալին:

 

Հիրոյոսի Սեգավա

 

 

Հիրոյոսի Սեգավան առաջին ճապոնացին է, որը խորապես ուսումնասիրել է Հայոց ցեղասպանություն թեման և ներկայացել սեփական հետազոտությամբ ճապոներեն լեզվով։ Գնահատելի է, որ հեղինակն ուսումնասիրությունը կատարել է անաչառ, վերլուծել այն իրավագետի տեսանկյունից և կոչել իրողություններն իրենց անուններով՝ այն է` ցեղասպանություն։ Պրոֆեսոր Հիրոյոսի Սեգավան մասնագիտությամբ իրավագետ է, ուսումնասիրել է միջազգային իրավունք: Դոկտորանտուրան ավարտելուց հետո երկար ժամանակ նրա հետաքրքրության կենտրոնում է եղել «Ցեղասպանության նախապայմանները» թեման:  Մոտ քառասուն տարի առաջ՝ 1980-ական թվականներին Միավորված ազգերի կազմակերպության  արխիվներում հեղինակն ուսումնասիրելով ցեղասպանությունների վերաբերյալ նյութեր՝ գտնում է «1915 թվականի հայերի ցեղասպանությունը» վերնագրով մի նյութ, որն էլ հիմք է հանդիսանում նրա այս թեմայի հանդեպ առանձնահատուկ ուշադրության և հետագա նվիրումի։  

Անծանոթ լինելով Հայաստանին և հայ ժողովրդի պատմությանը՝ Սեգավան սկսում է մասնագիտական ուսումնասիրություններ կատարել: Հեղինակը նշում է, որ այդ տարիներին Ճապոնիայում Հայաստանի մասին, առավել ևս, Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ նյութեր գրեթե չեն եղել։ Այդ կապակցությամբ Սեգավան գրում է. «Որքան կարդում էի, այդքան ավելի էի հասկանում թեմայի կարևորությունը, և չնայած սարսափով էի լցվում որոշ նյութեր կարդալիս, հետզհետե ավելի էր ուժեղանում հետազոտելու ցանկությունը»:  Սեգավայի մոտ տարբեր հարցեր էին առաջանում, օրինակ՝ ինչո՞ւ Ճապոնիայի դպրոցների բարձր դասարաններում  աշխարհի պատմությունը դասավանդելիս ոչինչ չի ասվում Հայոց ցեղասպանության մասին, իսկ հրեաների ցեղասպանությունը ներկայացված է բավականին ծավալուն։ Նա կարծիք է հայտնում, որ այդ իրավիճակը չի կարելի արդարացնել ո՛չ Հայոց ցեղասպանության նահատակների քանակով, ո՛չ էլ հանցանքի վաղեմությամբ։

Ամեն դեպքում, բարեբախտաբար թե դժբախտաբար, այս իրողության մասին տեղեկանալուց ի վեր, մարդկության հանդեպ պատասխանատվության զգացումով դրդված, Սեգավան որոշում է իր վրա վերցնել հայերի ապրած ողբերգության մասին անտեղյակ ճապոնացիների աչքերը բացելու պարտականությունը:

Այն երկու տասնամյակները, որոնց ընթացքում հետազոտողը զբաղվել է Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ ուսումնասիրություններով, երկար և դժվարին ճանապարհ է եղել։ Ճապոնիայում նա քննադատության է ենթարկվել իր գործընկերների կողմից, որոնցից ոմանք պնդել են, որ այդ հետազոտություններն անիմաստ են: Երկար ժամանակ նրա աշխատանքները չեն արժանացել ճապոնացի գիտնականների ուշադրությանը, բայց 2004 թվականին լույս տեսած և մեր կողմից գրախոսվող «Հայերի մոռացված ցեղասպանությունը․ հետազոտություն եղեռնագործության կանխման և պատժի վերաբերյալ» գիրքը մեծ տարածում գտավ ոչ միայն Ճապոնիայում, այլև Հայաստանում։

Վերոհիշյալ գրքի գրախոսման հիմնական նպատակն է մասնագիտական լսարանի ուշադրությունը հրավիրել Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ ճապոնացի գիտնականի կատարած արժեքավոր աշխատությանը, քանի որ գրքի հայերեն թարգմանությունից և տպագրությունից անցել է մոտ 18 տարի, կարիք կար  այն կրկին վերաարժևորելու:

Սեգավայի ուսումնասիրությանը հայկական կողմը արձագանքել է պետական մակարդակով։ 2004 թվականին ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայում առաջին անգամ ներկայացվել է Սեգավայի գիրքը ճապոներեն լեզվով՝ որպես Ճապոնիայում առաջին աշխատություն Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ։ Նույն տարում պրոֆեսորը պարգևատրվել է Վարչապետի հուշամեդալով, ցեղասպանագիտության ոլորտում մեծ ավանդի համար, ՀՀ 2-րդ նախագահի կողմից արժանացել Հայոց Մեծ եղեռնի հուշամեդալի:

Ուսումնասիրելով և ներկայացնելով բազմաթիվ փաստաթղթերից տվյալներ՝ Սեգավան հստակ ապացուցում է, որ Հայոց ցեղասպանությունը եղել է ծրագրված, մանրակրկիտ մշակված և իրագործված: Նշված գործողությունների միջոցով Թուրքիայի բանակը կոտորել էր հայ սպաներին, զինվորներին, առաջնորդներին և 15 տարեկանից մեծ տղամարդկանց: Հետևաբար, Թուրքիայի տարածքում հայերից մնացել էին միայն կանայք, երեխաներ, մեծահասակներ և հիվանդներ, որոնք մեծ վտանգ չէին ներկայացնում:

Սեգավան նշում է․ «Մեր սերունդը, որն ապրում է 21-րդ  դարում, հայերի ցեղասպանությունը չկանխելու, ի սկզբանե նրա հիվանդ արմատները չկտրելու համար, միջազգային հանրության պատասխանատվությունը կրելով, պետք է ուղղակի կերպով դիմի ներկա Թուրքիայի կառավարությանը՝ ցեղասպանության հանցագործության փաստը ընդունելու պահանջով, և անուղղակի կերպով դիմի ՄԱԿ-ի հեղինակավոր անդամներին՝ միջպետական և ներպետական հարթակներում մարդու իրավունքի մասին գիտելիքների մակարդակը բարձրացնելու նախագիծ պլանավորելու առաջարկով, որպեսզի այդ հարթակներում հստակ համոզմունք առաջանա, որ էթնիկ զտումների նախանշանները տեսնելիս պետք է մարդասիրական միջամտություն սկսել, և դրանից հրաժարվել չի կարելի։ Այդ նախապայմաններից հետո երևի թե կարելի լինի մեղքերը քավել ողբերգության ճանապարհով անցած հայերի, հրեաների և շատ ուրիշ ցեղասպանություն տեսած ժողովուրդների առջև»:

Իր աշխատության մեջ պրոֆեսոր Սեգավան նրբանկատորեն նշում է. «Չափազանցություն չի լինի ասել, որ հայերի պատմությունը ողբերգությունների շարան է եղել: Առավելապես այն օրվանից, երբ 1700 տարի առաջ հայերը քրիստոնեությունն ընդունեցին որպես պետական կրոն: Նրանք իրենց հավատքի պատճառով դարձան տարբեր զավթիչների և օտարերկրյա տիրակալների հաճախակի հարձակումների թիրախ»:

Համաձայն հեղինակի դիտարկման՝ յուրաքանչյուր պետություն պետք է ընդունի ՄԱԿ-ի «Ցեղասպանության հանցագործությունը կանխարգելելու և պատժելու մասին կոնվենցիա»-ն՝ որպես կարևորագույն փաստաթուղթ, քննարկի և անհապաղ շտկի հնարավոր թերությունները՝ կոնվենցիայի արդյունավետ իրագործման նպատակով: Պետք է ենթադրել, որ Միջազգային քրեական դատարանի ստեղծումը միջազգային հանրությունում և յուրաքանչյուր երկրում կբարձրացնի խմբերին և դրանց անդամներին պաշտպանող կազմակերպությունների հեղինակությունը, ինչպես նաև էթնիկ զտումներն անմիջապես բացահայտելու առումով որոշակի հոգեբանական արգելակիչ կդառնա:

Առավել մանրամասն կարդացեք «Գիտական Արցախ»-ի 2023 թվականի 1-ին (16-րդ) համարում։  

 

Հեղինակներ՝

Աննա Վարդանյան, տ․գ․թ․, միջազգայնագետ-ճապոնագետ, ՀՊՏՀ

Ավետիք Հարությունյան, ի․գ․թ․, դոցենտ, ՀՖՀ»

 

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

12:21 • 13.11.24

«ՀՀ ԶՈՒ-երն այսօր Հնդկաստանի համար դարձել են գովազդային վահանակ». «Պարոն Մանուկյանը քաղաքական լավ ելույթ ունեցավ, մի՛ խանգարեք». քննարկում ԱԺ-ում

10:44 • 13.11.24

Չե՞ք կարծում, որ բերետավորների հոգեկան առողջությունը ստուգելու կարիք կա․ Խաչատրյանը՝ Քոչարյանին

17:43 • 12.11.24

Գերիների ամբողջական վերադարձը պետք է նախապայման լինի ցանկացած բանակցության համար․ Քրիստինե Վարդանյան

15:23 • 12.11.24

Բաքվում պահվողներին վերադարձնելու ամենապատեհ առիթը COP29-ն է, հետո վերադարձի հավանականությունը հավասարվելու է զրոյի. Արթուր Խաչատրյան

15:11 • 12.11.24

Բաքուն հայ գերիներին օգտագործում է ՀՀ-ից զիջումներ կորզելու համար. Տիգրան Աբրահամյան

12:49 • 12.11.24

Եթե ունենայիք 100 մլն դոլար, որպես պետություն, ո՞ր ոլորտներին կուղղեիք. Խաչատուր Սուքիասյանը՝ նախարարին

12:19 • 12.11.24

Փաշինյանի ներկայությամբ խախտվել է «ՀՀ օրհներգի մասին» օրենքը

11:50 • 12.11.24

20,366 մարդ գնացել է երկրից, 12,700 աշխատատեղ է կրճատվել, գուցե թողեք պատմության անիվը նորմալ գնա՞. Արթուր Խաչատրյանը՝ Վահե Հովհաննիսյանին

11:29 • 12.11.24

«Այստեղ հաց, այստեղ կաց». քաղաքացին ՀՀ-ում պետք է տեսնի իր ապագան, 2025-ին 2 տրիլիոն հարկ կհավաքենք. նախարար

10:59 • 12.11.24

Շնորհակալ եմ վարչապետին ու փոխվարչապետներին՝ իմաստուն առաջնորդության համար․ ֆինանսների նախարար

20:35 • 11.11.24

Մոսկվան մեսիջ հղեց Փաշինյանին՝ քեզնով կամ առանց քեզ վերականգնելու ենք ազդեցությունը Հայաստանում․ Վիգեն Հակոբյան

15:07 • 11.11.24

Ոչ թե իմ տունն իմ ամրոցն է, այլ մեր պետությունն է մեր ամրոցը, իսկ մեր տունը՝ մեր բնակավայրը․ Փաշինյանը՝ ՏԻՄ համակարգի 28-ամյակի միջոցառմանը

14:29 • 11.11.24

Եթե մեծ գործ եք անում, ինչպե՞ս է,որ վարչապետի և ԿԳՄՍ նախարարի երեխաները դրսում են սովորում.Էդգար Ղազարյանը՝ փոխնախարարին

12:40 • 11.11.24

Աննա Հակոբյանի համար 145 հազար դոլար արժողությամբ ծառայողական նոր մեքենա է գնվել, 2 տարի առաջվա ջիպն այդքան մաշվե՞լ էր. Մանուկյանը՝ ՊՊԾ պետի տեղակալին

11:43 • 11.11.24

Հարցը լուծեք, դետալների մեջ մի մտեք, փողը տվեք, եթե պարտք ենք, բայց մրցույթն արեք. Ավինյան

10:48 • 11.11.24

Այս դժվար պահին 24 մլն հավելյալ գումար ենք հավաքագրել Երևանի տրանսպորտից. Տիգրան Ավինյան

20:35 • 08.11.24

Չեմ բացառում, որ ռուսներն ասեն Թրամփին՝ վերադարձրեք մեզ Հարավային Կովկասը՝ մեր պատմական ազդեցության գոտին․ Սուրեն Սարգսյան

13:21 • 08.11.24

«Նախագիծը բերում եք միայն ձե՞ր խմբավորման համար», «քաղաքական թիմի անդամ չեմ, փաթեթը բոլորի համար է». քննարկում ԱԺ-ում

11:58 • 07.11.24

858 մլն եվրոյի շրջանակում կկառուցվի Սիսիան-Քաջարան ճանապարհը, կամուրջներ ու թունելներ․ Սանոսյան

20:41 • 06.11.24

Քաղաքացու դատարկվող սառնարան, 14 միլիարդ դոլար պետական պարտք, հարկային ճնշումներ․ Նաիրի Սարգսյանը՝ 2025-ի մասին

17:33 • 05.11.24

Լավագույն նախագծերը՝ մեկ վայրում. կայացավ Project Management Awards 2024-ը

16:40 • 05.11.24

2025-ին Երևանը պլանավորում է ունենալ ավելի քան 90 մլրդ դրամ բյուջե, այս տարվա 61.5 մլրդի փոխարեն, նաև սեփական եկամուտների աճ կապահովվի. Տիգրան Ավինյան

11:02 • 05.11.24

ԵՄ հետ արտոնագրերի ազատականացման շուրջ ծրագիր ենք մշակում, ԵՄ պատվիրակությունը ՀՀ-ում է. ԱԳ փոխնախարար

20:34 • 04.11.24

Միրզոյանը պետք է ԱԺ շենքից դուրս գար ԱԱԾ աշխատակիցների ուղեկցությամբ՝ գլուխը ներքև ու ձեռնաշղթաներով․ Էդգար Ղազարյան

18:39 • 04.11.24

«Լույսեր» բնակելի համալիրն ընդունեց իր առաջին բնակիչներին

11:12 • 04.11.24

Շուտով անդրադառնալու ենք արտոնյալ խմբերին, նրանք կունենան հանրային տրանսպորտից օգտվելու զեղչային համակարգ. Տիգրան Ավինյան

20:40 • 01.11.24

Հայաստանը լուծարվելու է, եթե հաջորդ ընտրությանը հանրությունը էլի վստահի Փաշինյանին․ Թագուհի Թովմասյան

19:51 • 01.11.24

Բիբլոս Բանկ Արմենիայի հովանավորությամբ անցկացվեց ԵՊՀ Տնտեսագիտության և կառավարման ֆակուլտետի 90-ամյակին նվիրված հանդիսավոր նիստը

13:40 • 31.10.24

Մեր ազգային անվտանգության ռազմավարության մեջ ընդգծել ենք հայկական խոհանոցը` որպես ազգային արժեք. Նիկոլ Փաշինյան

12:01 • 31.10.24

Մեր օրակարգում ԼՂ հիմնահարց չկա. հեգնական ժպիտը տեղին չէ, պարո՛ն Ռուստամյան. Միրզոյան

11:34 • 31.10.24

ՌԴ-ի հետ ամուր տնտեսական կապերով կապված ենք, չնայած կան տարաձայնություններ արտաքին քաղաքական որոշ հարցերում. Արարատ Միրզոյան

11:20 • 31.10.24

Մոտ ապագայում խաղաղության պայմանագրի այդ 1-2 ձևակերպումների շուրջ էլ համաձայնության կգանք և այն պատրաստ կլինի ստորագրման. Արարատ Միրզոյան

11:16 • 31.10.24

Թուրքիայի հետ ունենք դինամիկ երկխոսություն, բայց կառուցողական չէ, երբ նրանք մեր հարաբերությունների կարգավորումը կապում են Ադրբեջանի հետ. ԱԳ նախարար

20:57 • 30.10.24

Հեղափոխական, նոր, ժամանակակից ապրելակերպի բոլոր կողմերը հաշվի առնող. ինչ է առաջարկում Renshin ընկերության Skyline թաղամասը

20:38 • 30.10.24

Վրաստանի իշխանությունը ռուսամետ չէ, մեր շահերից բխում է, որ կոնֆլիկտ չունենա ՌԴ հետ․ Ջոնի Մելիքյան

16:15 • 29.10.24

ՄԻՊ-ը չի կարող իշխանության ու ընդդիմության բոլոր ցանկությունները կատարել. Անահիտ Մանասյան

15:17 • 29.10.24

Կարելի է «Շողակաթ»-ի բյուջեն ուղղել Հանրային ռադիոյին, ավելի արդյունավետ կլինի. ՔՊ-ական պատգամավոր

12:25 • 29.10.24

Ատեստավորված ուսուցիչների կեսը ստանում է 300,000 և ավելի դրամ աշխատավարձ. Ժաննա Անդրեասյան

20:38 • 28.10.24

Իշխանությունը կարող է գնալ արտահերթ ընտրությունների, որ չձևավորվի այլընտրանքային քաղաքական ուժ․ Երվանդ Թարվերդյան

12:15 • 28.10.24

Պետությունը հաց վաստակելու գործիք է, այսպես պետք է ընկալել պետությունը. Նիկոլ Փաշինյան

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Տնտեսություն

Գիտություն/տեխնիկա

Մշակույթ

Սպորտ

Իրադարձային

Մամուլի տեսություն

Քաղաքականություն

Իրավունք

Ժամանց