Իրինա Հարությունյան. «Հասկացա սխալս ու այլևս նման բան չեմ անի որդուս հանդեպ»

Այսօր երեխաների պաշտպանության միջազգային օրն է։ Tert.am Life–ն այս առիթով զրուցել է դերասանուհի Իրինա Հարությունյանի հետ։ Վերջինս 2 որդի ունի` ավագը շուտով կբոլորի  16 տարին, կրտսերը երկուսուկես տարեկան է։ Դերասանուհին փաստում է` երեխաների պաշտպանության հարցում մայրական բնազդը շատ ուժեղ է։

«Երեխայի պաշտպանությունը սկսվում է չծնված ժամանակից։ Իմ օրինակով կարող եմ ասել, որ հղի կանայք անկախ իրենցից միշտ գրկում են փորը, ինչը նշանակում է, որ ենթագիտակցորեն սկսում են պաշտպանել իրենց երեխաներին։ Դա շարունակվում է ամբողջ կյանքում` անկախ նրանից, թե երեխան քանի տարեկան է,– ասաց դերասանուհին ու հավելեց, որ նույն ուժով  փորձում է պաշտպանել և՛ 16–ամյա, և՛ 2–ամյա որդուն։ –Իհարկե, պաշտպանություն ասվածը յուրաքանչյուրի դեպքում մի դրսևորում է ունենում։ Օրինակ, փոքրիկս հիմա շատ ակտիվ է, նաև ֆիզիկապես եմ պաշտպանում իրեն, ավագ որդիս նման պաշտպանության կարիք չունի, սակայն իր դեպքում էլ այլ պաշտպանություն է առաջ գալիս։ Ծնողներն իրենց երեխային պաշտպանում են ամեն ինչից, որպեսզի երբևէ խնդիր չունենա։ Ես ինձ էլ եմ երեխա համարում։ Փառք Աստծո, մայրս կողքիս  է և հարկ եղած դեպքում զգում եմ այդ ծնողական պաշտպանությունը»։

Դերասանուհին  կարևորում է, որ երեխաները մեծանան առողջ մթնոլորտով ընտանիքում, պաշտպանված լինեն առաջին հերթին ընտանիքում, միաժամանակ, հետևում է, որ երեխաները պաշտպանված լինեն  նաև հասարակության մեջ։

Հայկական ընտանիքներում, երբեմն, կիրառվում է ձեռքի ուժ, Իրինան խոստովանում է, մեկ–երկու անգամ ինքն էլ է դիմել թեթև ապտակի օգնությանը, հետո գիտակցել է սխալը։ «Ավագ որդիս հիմա անցումային փուլում է, որոշակի բարդություններ կան, սակայն խոսքը շատ ավելի ազդեցիկ է։ Չեմ թաքցնի, մեկ-երկու անգամ փորձել եմ թեթև ինչ–որ ուժ կիրառել, սակայն հասկացել եմ, որ շատ սխալ եմ։ Այդպես ես կընկնեմ երեխայիս աչքից։ Դրանով ոչ թե հարգանք ես ձեռք բերում, այլ կորցնում։ Մեր ընտանիքում ուժ ընդհանրապես չի կիրառվում։ Ինքս էլ իմ ծնողից չեմ տեսել նման բան։ Խոսքի ուժը շատ ավելի ազդեցիկ է, իսկ ձեռքի ուժ կիրառում են այն մարդիկ, ովքեր խոսքով չեն կարողանում իրենց ասելիքը տեղ հասցնել։ Կարող ես զայրանալ, բայց ձեռքի ուժ չկիրառել։ Ես էլ, ամուսինս էլ դեմ ենք դրան»,– ասաց նա։

Իրինան չթաքցրեց, որ ինքն ու ամուսինը, երբեմն, տարաձայնություններ են ունենում երեխաների դաստիարակության հարցում, ամուսինն ավելի զիջող է։ Խիստ ծնողի դերը ստանձնել է Իրինան։ «Ամուսինս քիչ է տանը լինում, ուզում է վայելել երեխաների հետ անցկացվելիք ժամանակը։ Կիրակի օրերն ամբողջությամբ ընտանիքին է նվիրում, սակայն մյուս օրերին վաղ առավոտյան գնում է աշխատանքի, ուշ երեկոյան վերադառնում, ասում է` մի ասա, որ ջղայնանամ երեխաների վրա։ Շատ լավ է լեզու գտնում երեխաների հետ։ Ինձ դուր է գալիս, որ ամուսինս և՛ փոքրիկի հետ է լեզու գտնում, և՛ մեծի` չնայած նրանց հետ շփվելու չափանիշները շատ տարբեր են»։

Դերասանուհին նկատեց, որ խստության վերաբերյալ տարաձայնություն ունենում է նաև իր մայրիկի հետ, քանի որ նա, որպես տատիկ,  ավելի փափուկ է երեխաների հանդեպ։ «Առավել ևս, հիմա, երբ տղաս հասունացման շրջանում է, կարող է ինչ–որ սխալ թույլ տալ։ Տղաս անընդհատ պայքարում է, որ իրեն մեծի տեղ դնեն, սակայն մեզ համար երեխա է մնում, ինչը դժվարություններ է առաջացնում»,– ասաց Իրինան։

Նա խոստովանեց, որ ավագ որդին ավելի  շատ ընկերություն է անում հայրիկի հետ։ Այս փաստը, Իրինային խանդի տեղիք է տվել, հետո հասկացել է, որ դրանում բացասական ոչինչ չկա, ավելին,սկսել է ինքն էլ առավել ընկերաբար մոտենալ որդուն։ «Տղայիս և ամուսնուս ընկերությունն ավելի վաղ է սկսվել։ Հատկապես, սկզբնական շրջանում, երբ նոր էր սկսվում հասունացման շրջանը, իրենք ավելի մտերիմ էին, բնականաբար, ահավոր խանդում էի, պայքարում։ Հետո  հասկացա, որ ես կին եմ, որդիս ինձ որպես մայր է ընկալում, իսկ հորը, որպես տղամարդ։ Փառք Աստծո, այդ փուլն անցավ ինձ մոտ։ Հիմա ես էլ եմ սկսել երեխայի հետ անցնել ավելի ընկերական հարաբերությունների, տղաս սկսել է ինձ էլ ընդունել որպես ընկեր, ինչը շատ կարևոր է։ Միաժամանակ, չի մոռանում զգոն լինել, քանի որ ընկերական հարաբերությունները հասակակիցների և ծնողների հետ տարբեր երևույթներ են։ Ամեն դեպքում կա մի սահման, որը չպետք է անցնի»,– ասաց նա։

Իրինան նկատեց, որ կրտսեր որդու դեպքում ճիշտ հակառակն է։ Նա ավելի շատ իր հետ է կապված. «Նա ինձ հետ շատ ժամանակ է անցկացնում և ավելի կապված է։ Նույնիսկ, երբ հայրիկի հետ գնում են զբոսանքի, ինձնից դժվարությամբ է բաժանվում։ Ամուսինս նյարդայնանում է, ասում եմ, ոչինչ, դիմացիր:) Մենք հավասարապես բաժանել ենք երեխաներին»։