Արցախյան պատերազմի մասին պատմող «Իմ Խաչը» ֆիլմի պրեմիերան և հայտնի հյուրերը

«Մոսկվա» կինոթատրոնում երեկ տեղի ունեացավ «Իմ Խաչը» գեղարվեստական ֆիլմի պրեմիերան, որտեղ ռեժիսորը՝ Շավարշ Վարդանյանը, օգտագործել է իր արխիվից վավերագրական կադրեր, որոնք առաջին անգամ են ցուցադրվելու:

Ֆիլմը պատմում է 1991-1992 թթ․ Արցախյան պատերազմում ազատագրական պայքար մղած հայ մարդու մասին: Պատմության ֆոնին ձևավորվում է մեկ այլ պատմություն՝ ֆրանսիացի բժիշկ Ժակի և արցախցի կնոջ՝ Սոնայի միջև։ Նրանց սիրո պատմությունն իր դժվարություններով զարգանում է պատերազմի ֆոնին։

Tert.am Life-ը ներկա է եղել «Իմ Խաչը» ֆիլմի պրեմիերային։  Մինչ ֆիլմի ցուցադրումը՝ լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ, ֆիլմի ռեժիսոր Շավարշ Վարդանյանը պատմեց․  «Պատերազմի տարիներին ինքս Արցախում եմ եղել։ 1988 թվականին գնալով Ղարաբաղ` ես 4 տարի մնացել եմ այնտեղ, նկարահանումներ եմ իրականցրել և մարտական շատ կադրեր ունեմ, որոնք պատմում են մեր հերոս տղաների մասին։ Իմ նպատակը դա էր՝ ոչ թե զենքով, այլ տեսախցիկով պայքարել, ու դա անել եկող սերունդների համար։ Ես հպարտ եմ, որ իմ նկարահանած կադրերը այսօր օգտագործում են տարբեր ֆիլմերում, հաղորդումներում։ Ես վիրավորվել եմ, 5 տեսախցիկ եմ կորցրել, բայց կարողացել եմ շատ կադրեր  փրկել՝ 1200 ժամ։ Մի քանի վավերագրական ֆիլմից հետո, որոշեցի վերցնել ոչ թե գրիչը, այլ մատիտը, որովհետև թուղթն ափսոսում էի, իսկ համակարգիչ չունեի և սկսեցի գրել սցենար,- ասաց ռեժիսորն ու հավելեց, որ դա շատ վաղուց էր,- Ֆինանսներ չլինելու պատճառով ֆիլմի գործերը անընդհատ հետ էին ընկնում, սակայն Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնը, ամեն դեպքում, համաձայնությունը տվեց թողարկել ֆիլմը»։  

Ֆիլմի նկարահանման գործընթացը սկսվել է դեռ 2014 թվականին։ Այս տարիների ընթացքում շատ բաներ են փոխվել, շատ դժվարություններ են ունեցել, սակայն, ըստ պրոդյուսեր Հրաչյա Մեսրոպյանի, իրենք որոշել էին չխոսել խնդիրներից և ֆիլմն իր ավարտուն տեսքով ներկայացնել լսարանին․ «2014 թվականին մեկնարկեց «Երկար վերադարձ» աշխատանքային վերնագրով ֆիլմի նկարահանումները։ Այս ընթացքում մենք փորձում էինք հնարավորինս քիչ խոսել ֆիլմի և ընթացիկ դժվարությունների մասին, քանի որ ուզում էինք այն դիտողին հասներ իր ավարտուն տեսքով։ Նկարահանման շատ ծանր պրոցես ենք ունեցել, երկար աշխատանքների արդյունքում ունեցանք մի գեղեցիկ ֆիլմ, որի համար վերջնական ընտրեցինք «Իմ Խաչը» անունը»։

Ֆիլմում գլխավոր հերոսին՝ ֆրանսիացի բժիշկ Ժակին մարմնավորում է Երո Մուրյանը, որը երկար տարիներ Ֆրանսիայում է ապրում։ Երոն պատմեց, թե ինչպես է ինքն աշխատել իր կերպարը ստանալու վրա և ինչպես է փորձել հաղթահարել եղած դժվարությունները․ «Նախագիծն ինձ շատ հետաքրքրեց, քանի որ, ըստ իս, դա շատ կարևոր թեմա է։ Կերպարների էվոլյուցիան ևս շատ հետաքրքիր է՝ օրինակ հենց Ժակինը։ Մենք օրվա ընթացքում բազում որոշումներ կարող ենք կայացնել, բայց դրանցից ընդամենը մեկը կարող է ճակատագրական լինել։ Իմ հերոսի՝ Ժակի մոտ ընդամենը մեկ վայրկյանում քանդվում է ամեն ինչ։ Տարբեր փուլեր անցնելով՝ իմ կերպարը ներքին հետաքրքիր  ապրումներ է ունենում՝ այդ թվում կյանքում գոյատևելու կենդանական բնազդը։ Մնացած դերասանների հետ աշխատանքը ևս շատ հետաքրքիր էր»։

Դերասանը ցանկացավ առանձնացնել լեզվի ստեղծած անջրպետը, որը հաղթահարելու համար ինքը հնարամիտ քայլի է դիմել։ Խոսքը սցենարով ռուսերեն երկխոսությունների մասին է։ Երոն լավ տիրապետում է ինչպես ֆրանսերենի, այնպես էլ ռուսերենի, իսկ Երոյի կերպարը՝ Ժակը, ռուսերենի չի տիրապետում։ Հնարավորինս բնական ստանալու համար դերասանը, իր խոսքով, շատ է աշխատել։

«Ստեղծագործական թիմին խնդրել եմ ինձ ժամանակ տան իմ երկխոսությունների հետ աշխատելու համար։  Սցենարում ռուսերեն հատվածներ կային, որտեղ ես պետք է այդ լեզվով խոսեի, սակայն ինքս իրական կյանքում վարժ տիրապետում եմ ռուսերենի, բայց իմ կերպարը չէր կարող այդքան մաքուր ու սահուն խոսել։ Դրա համար ես Ֆրանսիայում մի քիչ փոփոխոթյուններ արեցի շարադասության տեսանկյունից և ստացվեց ֆրանիական շարադասությամբ ռուսերեն ու այդ հատվածները ես գրեցի ոչ թե ռուսերեն տառերով, այլ ֆրանսիական՝ պահելով վերջինիս հնչողությունն ու շարադասությունը։ Սրա շնոհիվ այդ հատվածները կարողացա սովորել «կոտրված ռուսերենով»»,- ասաց դերասանն ու հավելեց, որ ինքը հիվանդանոցում պրակտիկա է անցել, որպեսզի բժշկի առօրյայի մեջ հնարավորինս ճիշտ կարողանա մտնել։

Ֆիլմում նկարահանվել են Նարինե Գրիգորյանը, Երո Մուրյանը, Սարգիս Գրիգորյանը, Շանթ Հովհաննիսյանը, Ալեքսանդր Խաչատրյանը և այլք։ Ֆիլմի բեմադրող ռեժիսորը Շավարշ Վարդանյանն է, երաժշտությունը հեղինակել է Հայկոն, իսկ ֆիլմի պրոդյուսերներն են Հրաչյա Մեսրոպյանը և Վալերի Սահարյանը։

Լուսանկանրները՝ Էլեն գասպարյանի