Գեզի զբոսայգուց մինչև «գազի մարդ» Էրդողան. Ստամբուլում` թունավոր, Թուրքիայում լարված մթնոլորտ է (ուղիղ, լուսանկարներ, թարմացված)

Ստամբուլում և Անկարայում, որտեղ բնապահպանական բնույթի բողոքի ակցիաները շարունակվում են արդեն 5-րդ օրը, նոր բախումներ են տեղի ունեցել ցուցարարների և իրավապահների միջև: Ստեղծվել է իրավիճակ, որը BBC-ի գնահատականով հուշում է, որ ցույցերը Թուրքիայում համազգային բնույթ են ընդունել: Russia Today-ը ուղիղ հեռարձակմամբ ներկայացնում է զարգացումները:

Ուղիղ հեռարձակմամբ իրադարձությունների զարգացմանը կարելի է հետևել նաև ստորև.





Ստամբուլում, մասնավորապես, արցունքաբեր գազ ու ջրաշիթեր են կիրառվել բազմահազարանոց ամբոխի դեմ, որը փորձել է անցնել Բոսֆորի կամուրջը՝ Եվրոպայի և Ասիայի սահմանագիծը:

Ըստ BBC-ի՝ նշված կամուրջը այսօր փորձել է անցնել 40 հազար մարդ, մարդիկ թավաներ, մետաղյա սպասք են զարկել, հնչեցրել սուլիչներ, կարծես ամբողջ քաղաքը ոտքի է ելել: Այդ ամենը ճնշելու համար Ստամբուլ է բերվել լրացուցիչ զինուժ անգամ այնպիսի հեռավոր վայրերից, ինչպիսին է Անթալիան:

Զինված ուժերի դեմ ցուցարարները վառվող նյութերով շշեր և քարեր են բանեցնում, հրապարակին կից Իսթիկլալ փողոցում բարիկադներ են դրել:

Առավոտյան Twitter-ով լուրեր էին տարածվել, թե բախումների հետևանքով 4 մարդ է զոհվել, ինչը սակայն չի հաստատվել:
Անկարայում մարդիկ դուրս էին եկել «Համերաշխության երթի»՝ վանկարկելով «Դիմադրություն ամենուր, ամեն տեղ Թաքսիմ է [Ստամբուլի կենտրոնական հրապարակներից, որտեղ սկիզբ էր առել ակցիան – Tert.am]»: Հետաքրրական է, որ Անկարայում մարդիկ իրենց բողոքն արտահայտում են քաղաքային զբոսայգիներում ալկոհոլային խմիչքներ խմելով: Օրերս Թուրքիայում, ի դեպ, խստացվել են ալկոհոլի գովազդի սահմանափակումները:

Թուրք բնապահպանները հանդես են գալիս Թաքսիմ հրապարակին կից Գեզիի զբոսայգում առևտրի կենտրոնի շինարարության դեմ: Իշխանությունները պնդում են, որ շինարարական աշխատանքները տարվում են Ստամբուլի երթևեկությունը թեթևացնելու նպատակով: Բռնությունները, 60-ից ավելի մարդկանց ձերբակալությունը դատապարտել էր Amnesty International միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունը:

Reuters-ը հայտնում է, որ չնայած քննադատությանն ու շարունակվող բողոքին այդ երկրի վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ էրդողանը հայտնել է, որ շինարարությունը շարունակվելու է:

Ցուցարարները դեռ նախօրեին ասել էին, որ իրենց երկրում «չկա խորհրդարան, կա միայն էրդողան», իսկ ցուցարարների դեմ գազի կիրառման համար նրան «հռչակել են» «Գազի մարդ». այս թեմայով ծաղրանկար-կոլաժով բրոշյուրներ են տարածվում ցուցարարների շրջանում: Բրոշյուրում գրված է. «Եթե արցունքաբեր գազը արգելվի, Թուրքիան կազատագրվի: Առանց արցունքաբեր գազի Թուրքիան նշանակում է ավելի երջանիկ, խաղաղ ու ժողովրդավար Թուրքիա»:

Ադրբեջանական Trend-ը այս զարգացումների առիթով հայտնում է, որ ուժեղացվել է Ստամբուլում Էրդողանի տան անվտանգությունը: Այնտեղ ջրցան սարքերով զինված զինվորականներից բացի նաև հրշեջ հաշվարկներ են հերթապահում:

Մինչ այդ Russia Today-ը լարված իրադրությունից բացի գազով թունավորված օդ է արձանագրում Ստամբուլի Բեյօղլու շրջանում:

18:35

Ըստ թուրքական ԶԼՄ-ների՝ թուրք իրավապահները «զիջել են»՝ թույլ տալով, որպեսզի ցուցարարները շարունակեն իրենց ակցիան Թաքսիմ հրապարակում: Իսկ այդ երկրի վարչապետը ընդունել է, որ ցուցարարների ցրելու ընթացքումո ստիկանությունը սխալներ է թույլ տվել:

18:39

Russia Today-ի փոխանցմամբ՝ Թաքսիմում պահանջում են Էրդողանի հրաժարականը:

19:50

Al Jazeera-ն հայտնում է, որ Թաքսիմ հրապարակը «ահռելի բազմազանության գոտի է». բողոքի ակցիային են միացել սեռական փոքրամասնությունները՝ իրենց դրոշներով, ինչպես նաև՝ քաղաքական ու կրոնական խմբավորումները:

Russia Today-ը հայտնում է, որ ի սատարում իրենց հայրենակիցների մի քանի հարյուր թուրք Բրյուսլում ԵՄ-ի շենքի մոտ է ակցիա անում՝ Էրդողանի «ֆաշիստական և բռնապետական» կառավարության դեմ:

22:35

Al Jazeera-ի վերլուծաբան Ֆինքել Էնդրյուի գնահատականով՝ Թուրքիայում ծավալվող բողոքի ակցիան «շրջադարձային իրադարձություն է ժամանակակից Թուրքիայի քաղաքականության մեջ»:

23:02

Նյու Յորքում Occupy Wall Street ամերիկյան շարժման ակտիվիստները ի սատարում Ստամբուլի զարգացումների համերաշխության երթ են կազմակերպել: Ի դեպ, արևմտյան շարժման համանմանությամբ թուրքական ակցիան ԶԼՄ-ներում անվանվում է Occupy Gezi («Գրավիր Գեզին»)՝ այն զբոսայգու անունով, որից սկսվել է բողոքը:

23:31

Reuters-ի փոխանցմամբ՝ Թուրքիայի ՆԳՆ-ի տվյալներով ամբողջ Թուրքիայի տարածքում 90 ցույցեր են անցկացվել կամ անցկացվում 48 քաղաքներում, ինչի հետևանքով 939 մարդ է ձերբակալվել:

Al Jazeera-ն հայտնում է, որ այս պահի դրությամբ ցուցարարները Ստամբուլում Էրդողանի վարչապետի նստավայրից ընդամենը 200 մ հեռավորության վրա են: