Գազի գնի պատճառով ջերմոցների թիվը պակասում է, գազին այլընտրանք են փորձում գտնել. Պողոս Գևորգյան

Գազի վարձավճարների բարձրացման հետևանքով Հայաստանում ջերմոցային տնտեսությունները կրճատվում են. այս մասին այսօր հրավիրված ասուլիսին ասաց Ջերմոցային տնտեսությունների ասոցիացիայի նախագահ Պողոս Գևորգյանը, ով սակայն նշեց, թե իրենք ձեռքները ծալած չեն նստել և արդեն այլընտրանքային միջոց են գտել, փորձում են գազից ընդհանրապես չօգտվել՝ այդ կերպ պայքարելով «Հայռուսագազարդի» (արդեն «Գազպրոմ Արմենիա») դեմ։

«Օրինակ՝ դեկտեմբեր ամսին ցանք է կատարվում, որ գարնանը վաճառեն։ Սերմերի վաճառքով հետաքրքրվեցի և տեղեկացա, որ 300 հազար լոլիկի սերմ այս ցանքին պակաս է վաճառվել, իսկ դա նշանակում է, որ 12 հա ջերմատուն չի մշակվել»,- ասաց նա։

Հարցին, թե այսինքն՝ դա գարնանը կբերի լոլիկի գնի թանկացմա՞ն, Պողոս Գևորգյանը պատասխանեց, թե դժվար. «Թուրքիայից ներկված լոլիկի ջանը սաղ լինի»։

«Մենք հույս չունենք այս պետությունից, ոչ էլ «Հայռուսագազարդից», և փնտրում ենք այլընտրանքային համակարգեր, որը 3 անգամ էժան վառելիքի ծախս է։ Հիմա աշխատում ենք գիտնականների հետ, Ռուսաստանից եկել են օգնելու, հայեր են, ովքեր ալտերնատիվ կաթսաներ են առաջարկում։ Գնալու ենք կաթսաները տեսնենք, փորձնական կառուցվել է, հույս ունենք, որ այդ տարբերակը կաշխատի»,– ավելացրեց նա։

Պողոս Գևորգյանը նաև նշեց, որ իրենց նպատակն է հրաժարվել «Գազպրոմ Արմենիայի» գազից։ «Պետք է «Հայռուսգազարդին բանկրոտի հասցնենք, թող ծիծաղեն, բայց մենք նենց ենք անելու, որ փակվեն գնան»,- վստահեցրեց նա։

Ջերմոցային տնտեսությունների ասոցիացիայի նախագահն ամեն դեպքում հրաժարվեց այլ մանրամասներ հայտնել, թե ի՞նչ կաթսաներ են, ո՞վ է ծրագիրը ֆինանսավորում, քանի որ նշեց, թե ֆինանսավորող կողմը «Հայռուսգազարդից» զգուշանում է։

«Այդ կաթսաների մեջ ամեն ինչ վառվում է և մեծ էներգիա է տալիս, սկսած աղբից, պլաստմասե շշերից և այլն ու էկոլոգիապես էլ ավելի մաքուր է, քան գազը բաց թողնենք օդ»,-ասաց նա։

Պողոս Գևորգյանը պնդեց, թե «Գազպրոմ Արմենիան» վատորակ գազ է մատակարարում՝ գազի հետ օդ է խառնվում, ինչի մասին ինքն արդեն մեկ անգամ բարձրաձայնել է։

«Արձագանքել էին, թե չեն կարող օդ վաճառել, քանի որ օդի դեպքում պայթունավտանգ է դառնում, բայց ֆիզիկների հետ եմ խոսել, իրենք պնդում են, որ հնարավոր է։ Ասացին 1 խմ գազին պետք է 10 խմ օդ ավելացվի, որ այն այրվի, բայց եթե 1 խմ գազի 1 խմ օդ ավելացնես չի այրվի ուղղակի և կարող են այդպես ազատ վաճառել»,- ասաց նա։

Պողոս Գևորգյանը խնդրեց հաշվել, թե ինչ հսկայական գումարի մասին է խոսքը և պնդեց, թե խորհրդային տարիների համեմատ իրենք նույն տարածքը տաքացնելու համար այժմ 30 տոկոս ավելի գազ են ծախսում։

Ասոցիացիայի նախագահը նշեց, թե Հայաստանում կա 950-1000 ջերմոցային տնտեսություն, բայց թե կոնկրետ քանիսն են փակվել, նա դժվարացավ նշել։

«Եղել են, որ հրաժարվել են, օրինակ՝ Սևանի ջերմատունը, էջմիածնում Աղավնատուն ջերմատունը, մի ձեռներեց խոշոր ծաղկի ջերմատուն ուներ Մասիսում, ամռանը մի հեկտարը քանդեց, մյուսը կտրտեց վաճառեց։ Ինձ ասաց՝ ավելի լավ է 100 դրամ ամռանն աշխատեմ ես ունենամ, քան հազարներ աշխատեմ, տամ «Հայռուսագազարդին»։ Կան, որ փակցվեին, տոմսի փողն առան ու ընտանիքով գնացին»,– ասաց նա։

Պողոս Գևորգյանը շարունակեց ներկայացնել իրավիճակը, որ միայն 2003թ-ին կար 39 հա ջերմատուն, որն արդեն 2013թ-ին ավելացել է 130-140 հա-ի։ «Ավելացնում էին, որովհետև մարդիկ եկամուտ էին ստանում, կառուցում էին, հիմա ի՞նչ ավելացման մասին է խոսքը, երբ եկամուտ չկա, աշխատածը գազի գին են վճարում»,- նշեց նա։

Պողոս Գևորգյանը նաև խոսեց բիզնես միջավայրի համար ոչ բարենպաստ պայմաններից և նշեց, որ ծանոթ են ջերմոցային տնտեսությունների հարցով Կառավարության առաջարկներին, որոնք միայն դեկլարատիվ բնույթ են կրում։

«Հայ էր, եկել էր ուզում էր Գեղարքունիքում 100 հա ջերմատուն դնել, պատկերացնո՞ւմ եք ինչ ներդրումների մասին է խոսքը, բայց եկավ հետո փոշմանեց, ասաց՝ կարող եմ Վրաստանում դնել, դա пощёчину էր (ապտակ – ռուս.)»,- ասաց նա։

Հարցին, թե ինչն էր խանգարել, պատասխանեց. «Ինձանից լավ գիտեք, մեր երկրում օրենք չկա։ Ասել էին՝ գնացե՛ք, վարչապետին հարցրեք»։

Պողոս Գևորգյանը նաև նշեց, որ ջերմոցային տնտեսության 60 տոկոսը բանջարեղեն է աճեցնում, իսկ 40%-ը՝ ծաղիկ։ Եթե ծաղիկը ներքին շուկայի համար ամբողջությամբ իրենք են մատակարարում, ապա բանջարեղենի միայն 45% են բավարարում, մնացածը Թուրքիայից է ներմուծվում։