Խիստ անհավանական է, որ Իրանի մասին Արարատ Միրզոյանի կամ հայկական կողմի այլ դիմումները որևէ փոփոխություն մտցնեն ԱՄՆ-ի դիրքորոշման մեջ․ Վիգեն Հովսեփյան

Tert.am-ը քաղաքագիտության դոկտոր, ամերիկահայ Վիգեն Հովսեփյանի հետ զրուցել է ԱԺ նախագահ Արարատ Միրզոյանի գլխավորած պատվիրակության ԱՄՆ այցի բովանդակության և հնարավոր արդյունքների մասին: Նրա խոսքով՝ այն հանգամանքը, որ հայկական պատվիրակությունը հանդիպել է թե՛ ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսիի, և թե՛ Սենատի մեծամասնության հանրապետական ղեկավար Մաքքոնելի հետ, արդեն ցույց է տալիս այն հարգանքը և համակրանքը, որ Կոնգրեսի ղեկավարությունն ունի Հայաստանի և հայության նկատմամբ

- Պարո՛ն Հովսեփյան, ավարտվել է ԱԺ նախագահ Արարատ Միրզոյանի գլխավորած պատվիրակության այցը ԱՄՆ: Եղել են հանդիպումներ ԱՄՆ միայն դեմոկրատ կոնգրեսականների, Սենատի մեծամասնության հանրապետական ղեկավար Միչ Մաքքոնելի, ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսիի հետ, Արարատ Միրզոյանը չի հանդիպել ԱՄՆ վարչակազմի բարձրաստիճան պաշտոնյաներից և ոչ մեկի հետ: Ձեր տպավորությամբ՝ երկար պատրաստված, թիրախային հանդիպումներով և օրակարգով կազմակերպված ա՞յց էր, թե, այնուամենայնիվ, քիչ հնարավորություններ ստեղծող էր այն:

- Պարզ է, որ այցի գլխավոր առիթը House Democracy Partnership կոչված միջխորհրդարանական համագումարն էր, որ տարբեր երկրների խորհրդարանների միջև բավականին հեղինակավոր ֆորում է: Այս իմաստով էլ այն ծառայում է ոչ միայն ԱՄՆ Կոնգրեսի շատ անդամների, այլ նաև՝ տարբեր երկրների խորհրդականների հետ շփումներ ունենալուն: Պետք է շեշտել, որ այս նախաձեռնությունը և ֆորումն ինքնին մեկ կամ մյուս կուսակցության հովանավորությամբ չէ կազմակերպված, այլ երկուսի: Համանախագահներից մեկն էլ հանրապետական է, մյուսը՝ դեմոկրատ: Հետևաբար, Հայաստանի ԱԺ պատվիրակության մասնակցությունը (եթե չեմ սխալվում առաջին անգամ) ողջունելի իրադարձություն է: Իսկ այն հանգամանքը, որ թե՛ Փելոսիի, և թե՛ Մաքքոնելի հետ է հանդիպել պարոն Միրզոյանը, արդեն ցույց է տալիս այն հարգանքը և համակրանքը, որ Կոնգրեսի ղեկավարությունն ունի Հայաստանի և հայության նկատմամբ:

Իսկ ինչ վերաբերում է այլ պաշտոնյաների հետ հանդիպմանը, եթե խոսքը վարչակազմի ներկայացուցիչների մասին է, ապա դա արդեն ընթացիկ և ընդունված երևույթ չէ նման միջոցառումների ժամանակ:

-Հանդիպումներում ԱԺ նախագահը հիմնականում անդրադարձել է ՀՀ-ում տեղի ունեցած փոփոխություններին և ժողովրդավարության հաստատման համար ԱՄՆ-ի աջակցության կարևորությանը: Ձեր կարծիքով՝ ճի՞շտ էին ընտրված «մեսիջները», նկատելի՞ էր՝ ՀՀ պատվիրակությունն ի՞նչ էր ցանկանում ամերիկյան կողմից:

- Մենք տեղյակ ենք միայն այն խոսակցություններին և նյութերին, որոնց մասին հրապարակել են մինչև այսօր, և բնական է, և գործնական, որ առավելապես խոսացած լինեն այն թեմաներից, որոնք Կոնգրեսի հակակշռի տակ են, այսինքն՝ արտաքին օժանդակություն, արտաքին քաղաքականության հետ առնչվող ընդհանուր ուղղություններ և այլն:

Ենթադրում եմ, որ մի քանի այլ հարցերի ևս անդրադարձել են, որոնք տեղեկատվության մեջ հրապարակված չեն ինչ-ինչ պատճառներով: Նկատի ունենալով, որ նման հանդիպումները բանակցություններ չեն, այլ ընդհանուր ուղղությունների շուրջ և դիրքորոշումների բովանդակություն, կարելի է ասել, որ հայկական կողմի փոխանցվածները տեղին ծրագրված պատգամներ են: 

- Atlantic Council կենտրոնում Արարատ Միրզոյանը ելույթի ընթացքում հայտարարել է, թե Հայաստանը չի կարող հրաժարվել պատժամիջոցների տակ հայտնված Իրանից գազ գնելուց։ Նախ որքանո՞վ էր ճիշտ ընտրված գիտական կենտրոնը նման հայտարարություն անելու համար, և արդյոք հայտարարությունն ընկալելի է ԱՄՆ-ում:

- Atlantic Council-ը բավականին հեղինակավոր հաստատություններից, think-tank-երից (վերլուծական կենտրոն) մեկն է, որը կուսակցական ազդեցություններից զուրկ է: Վստահաբար գիտեք, որ այսպիսի կազմակերպությունները և իրենց տարածած կարծիքները ԱՄՆ-ում մեծ ազդեցություն ունեն որոշում կայացնողների մոտ՝ լինեն նրանք վարչակազմի պաշտոնյաներ, դիվանագետներ, կոնգրեսականներ, թե լրագրողներ:

Իսկապես, հեռահար շնչով կարծիք մշակելու համար և նաև հատկապես արտաքին քաղաքականության վրա ազդելու անուղղակի ձևեր որդեգրելու նպատակով, think thank-երում հետևողական աշխատանք տանելը շատ կարևոր է: Քանի անգամ առիթ ունեցել եմ նշելու, որ այս հարցում մեր բացակայությունը ամենամեծ բացթողումն է եղել տարիների ընթացքում: Եվ ուրեմն այս դեպքում ողջունում եմ Atlantic Council-ում Արարատ Միրզոյանի ելույթ ունենալը:

Իսկ ինչ վերաբերում է իրանական գազին կամ ընդհանրապես Իրանի հետ հարաբերությունների մասին եղած բացատրություններին, ապա դրանցից և ոչ մեկը անծանոթ բան չէ ԱՄՆ-ում բանիմաց մարդկանց համար: Բնականաբար, նույնիսկ եթե Թրամփի վարչակազմի համար տրամաբանորեն ընկալելի լինեն հայկական կողմի արդարացումները, միևնույն է, պիտի շարունակի այդ գծով ճնշումները: Իրանին որոշ տեղ բերելու հրամայականը այսօրվա ԱՄՆ արտաքին քաղաքականության կարևորագույն խնդիրներից մեկն է: Ուստի, եթե նույնիսկ Հայաստանի Հանրապետության պարագայում աչք փակելու միտում ունենա, անհավանական է, որ դա պաշտոնական դրսևորում ունենա,  քանզի դա սպառնալու է ներկայում գոյություն ունեցող դիրքորոշմանը:

Դեռ չենք խոսում հրեական լոբբիի դերակատարության մասին, և նրա մասին, թե ինչ մեծ ճիգեր է վերջինս գործադրել, որ Իրանի հանդեպ ԱՄՆ-ի դիրքորոշումը հասցնի այսօրվա ծայրահեղությանը, և ուրեմն անխնա կերպով պետք է հետամուտ լինի դրա ամբողջական կիրարկմանը: Հետևաբար, խիստ անհավանական է, որ պարոն Միրզոյանի կամ հայկական կողմի այլ դիմումները որևէ փոփոխություն մտցնեն:

- Ենթադրվում է, որ նմանատիպ այցերը պետք է ունենան հետագա զարգացումներ: Ի՞նչ էր ակնկալվում այս այցից և ի՞նչ արդյունքներով է հայկական պատվիրակությունը վերադառնում:

- Այն, որ այցը ինքնին կունենա հետագա զարգացումներ, ես կասկած չունեմ: Ընդ որում, դրական հետևանքներ, նույնիսկ եթե դրանք առայժմ շոշափելի չլինեն կամ դրանց մասով չափորոշիչները պարզ չլինեն: Իսկ թե ինչ արդյունքներով է պատվիրակությունը վերադարձել, պետք է հարցնել պատվիրակության անդամներին: