«Իմ երկիրը սիրում եմ պարտված, հաղթանակած, տխուր, աղքատ, հարուստ․ սա իմ ազգն է».Անաիս Սարդարյանի «Կամավոր» ներկայացման հետաքրքիր դրվագներն ու հայտնի հյուրերը

Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի ֆոյեից բեմ բարձրանալու համար դերասանուհի Անաիս Սարդարյանից ամիսներ պահանջվեցին: Պատերազմի առաջին օրերից ի վեր թատրոնը մոտ երկու ամիս Անաիսի և նրա կամավորական թիմի համար երկրորդ տուն էր դարձել․ միասին օգնություն էին հավաքագրում, հոգնում, հուզվում և վերապրում յուրաքանչյուր արցախցու պատմությունը լսելիս:

Այդ օրերին դերասանուհու թիմի անդամները պատմում էին, որ նա ցավում էր յուրաքանչյուր կորստի համար, ուրախանում՝ յուրաքանչյուր արցախցու ծննդի լուրը լսելիս: Պատերազմի ավարտից ամիսներ անց Անաիսը որոշել է իր վերապրած ու լսած պատմությունները հավաքագրել ու լսելի դարձնել ավելի լայն զանգվածի համար: Tert.am Life-ը ներկա է եղել դերասանուհու «Կամավոր» կոչվող ներկայացման առաջնախաղին, ֆիքսել երեկոյի հետաքրքիր դրվագներն ու զրուցել նրա հետ:

Ներկայացման ընթացքում Անաիսը հուզվեց ու հուզեց, ծիծաղեց ու ծիծաղեցրեց ներկաներին պատմելով, օրինակ, թե ինչպես են օգնություն տրամադրողներից Նարինեն և Գրիգորը, գրեթե, բաժանվել, քանի որ ինքը մարդկանց անունները լավ չի հիշում և Գրիգորի հետ խոսելիս պատմել էր Նարինեի ու Սարգսի մասին, մինչդեռ իրականում նկատի ուներ հենց Գրիգորին:) Դերասանուհին կատակեց, որ մարդկանց անունները չհիշելն իր մոտ ժառանգական է, մայրը մինչև հիմա իրենց տարիների հարևանի անունը սխալ է ասում:

Դերասանուհու խոսքով՝ ներկայացման անվան շուրջ երկար չեն մտածել, պատմություններն իրական էին, անվանումը՝ ևս: Ներկայացումը սկսվում է թատրոնի ֆոյեի համար սովորական դարձած իրավիճակով. Անաիսը վազվզում է, հրահանգներ տալիս թիմի անդամներին, հանկարծ մի ձայն հուշում է, որ պատերազմն ավարտվել է, դերասանուհին կարող է հանգստանալ: Հետո նա սկսում է պատմել անհավանական թվացող պատմություններ, որոնք, նրա հավաստմամբ, իրական են:  

Ներկայացման ընթացքում Անաիսը ոչ միայն վերապրեց 2020 թվականի պատերազմը, այլև հետ գնաց 90-ականներ, վերհիշեց, թե ինչպես էր ժամանակին «դարձել» իրենց տան հեռակառավարման վահանակը, որովհետև այն ժամանակ հեռուստացույցի ալիքները փոխելու համար պետք էր հասցել սարքի մոտ:

Ըստ Անաիսի՝ ներկայացումից առաջ հուզված էր, բայց ոչ թե երկար դադարից հետո կրկին բեմ բարձրանալու, այլ իր վերապրածը բարձրաձայնելու համար:

«Փորձերի ժամանակ հուզվել եմ, վերապրել պատմությունները, կարծում եմ՝ ներկայացումը երկար չեմ խաղա, ֆիզիկապես չեմ կարող: Իսկապես, սա ներկայացում չէ, պատմություններ են, որոնք հավաքվել էին իմ մեջ, որոնց մասին պետք է բարձրաձայնեի: Տիկնիկային թատրոնի փոխտնօրեն Արտաշես Բաբայանը որոշեց, որ այս ամենը պետք է ներկայացում դառնա, մտքերս հավաքագրել է Լևոն Բեգլարյանը: Այս ներկայացման սցենարը չէր կարող կողքից ինչ-որ մեկը գրել, Լևոնն ինքն էլ պատերազմի ընթացքում կամավոր է եղել, օգնություն տեղափոխել Արցախ,- ասաց նա և հավելեց, որ ներկայացման մեջ խոսում է իր կյանքի լավագույն օրերի մասին, որովհետև մեր ազգին երբեք այնքան միասնական չէր տեսել, որքան պատերազմի օրերին,- Ներկայացումս մարդկանց միասնականության մասին է, որոնք հիմա չարացել են, միմյանց չեն սիրում: Երբեմն, մտածում եմ՝ երանի պատերազմը չլիներ, հետո մտածում եմ՝ եթե չլիներ, իմ ազգին չէի ճանաչի: Մենք այդ օրերին ապացուցեցինք, որ լավագույնն ենք, հիմա թուլացել ենք, չարացել, ինչը ևս նորմալ է, բայց պետք է փորձենք հաղթահարել»:

Անաիսն ընդգծեց, որ ուզում է ներկայացումը խաղալ նաև արտերկրում: «Եթե նման հնարավորություն ունենամ, կգնամ, հերթով կթակեմ մարդկանց դռները, որպեսզի ինձ լսելուց հետո Հայաստան վերադառնան: Հիմա ամենահեշտը Հայաստանից հեռանալն է, երբ ինձ ասում են՝ բարդ է, հայրենիքը թողնում են, գնում, ասում եմ՝ սխալվում են, բարդը մնալն է, պայքարելը: Գնում են նրանք, ովքեր չեն պայքարել, չեմ լսել դեպք, երբ վիրավոր զինվորը գնա Հայաստանից: Ես հասկանում եմ, որ բարդ իրավիճակ է, բայց նույնիսկ նման իրավիճակում գնալն ամենահեշտն է: Մեր երկիրը դատարկված տեսնելը թշնամու երազանքն է: Ամեն օր ամուսնուս ասում եմ՝ ինչ լավ կլինի, որ գյուղում ապրելու հնարավորություն ունենանք, մարդիկ նայեն, տեսնեն՝ Անաիսը բակն է մշակում, կարողանում է իր գոյությունը պահպանել: Մենք կենտրոնացել ենք Երևանի, սրճարանների, լույսերի վրա, բայց պատերազմը ցույց տվեց, որ ամեն ինչ սուտ է: Այնքան կցանկանայի, որ իմ հայրենասիրությունից շատերն ունենային, որովհետև իմ երկիրը սիրում եմ պարտված, հաղթանակած, տխուր, աղքատ, հարուստ ժամանակ, սա իմ ազգն է, մենք միայն իրար ունենք»,- ասաց նա ու հավելեց,  որ մորական կողմից արցախցի է:

Դերասանուհին ընդգծեց, որ այս ներկայացումն իր համար վերադարձ չէ բեմ: «Բեմից դուրս գալու որոշումս հստակ է, ինձ այս ասպարեզում չեմ տեսնում: Տղաս արդեն մեծանում է, ես ուզում եմ շատ ժամանակ տրամադրել նրան, իսկ դերասանուհիները չեն կարողանում ճիշտ ժամանակ գտնել, բարդ մասնագիտություն է: Երկու ամիս է՝ փորձերի եմ, այդ ժամանակը երեխայիցս եմ խլել»,- եզրափակեց նա:

 Լուսանկարները՝ Գրիգոր Հովսեփյանի