ԱՄՆ դեսպանն իր առաջ խնդիր է դրել PR անել Կառավարությանը. Անդրիաս Ղուկասյան

Tert.am-ի հետ զրույցում նախագահի նախկին թեկնածու, քաղաքագետ Անդրիաս Ղուկասյանն անդրադառնալով Հայաստանում ԱՄՆ արտակարգ և լիազոր դեսպան Ջոն Հեֆերնի՝ կուտակային կենսաթոշակային պարտադիր համակարգին անցնելու անհրաժեշտության մասին հայտարարությանը, նշեց. «Եթե ԱՄՆ-ի դեսպանն անձամբ դրական է համարում կուտակային համակարգի ներդրումը, ապա ինքը կարող է անձնապես մասնակցել այդ համակարգին, և դա քարոզչության ամենալավագույն ձևը կլինի: Թե ինչու է նա Հայաստանում քարոզում Կառավարության գործառույթները, հասկանալի չէ»:

-Հայաստանում ԱՄՆ դեսպանը խոսելով Հայաստանում ներդրվող պարտադիր կուտակային կենսաթոշակների համակարգի մասին նշեց, որ կենսաթոշակային բարեփոխումներն անհրաժեշտ են Հայաստանին: Ի՞նչ կասեք:

-Կարող եմ ասել, որ ինձ զարմացրեց այդ ելույթը, որովհետև իմ կարծիքով ՝ ԱՄՆ-ի դեսպանն այսօր ակնհայտորեն ցուցաբերեց իր, կարելի է ասել, անձնական շահագրգռվածությունը Հայաստանում ինչ-որ համակարգի վերաբերյալ: Կողք դնենք այդ հարցի ճիշտ կամ սխալ լինելը, բայց որևէ պետության դեսպանը, իմ կարծիքով, այն պաշտոնյան չէ, որը պետք է նման կարծիք արտահայտի: Եթե ԱՄՆ-ի դեսպանն անձամբ դրական է համարում կուտակային համակարգի ներդրումը, ապա ինքը կարող է անձնապես մասնակցել այդ համակարգին, և դա քարոզչության լավագույն ձևը կլինի: Թե ինչու է նա Հայաստանում քարոզում Կառավարության գործառույթները, հասկանալի չէ:

-Բայց չէ՞ որ նա ամերիկյան հարկատու է:

-Եթե ուսումնասիրեիք այդ օրենքը, կտեսնեիք, որ Հայաստանը նաև այլ պետությունների քաղաքացիներին ցանկություն ունի այդ պարտավորություններով ծանրաբեռնել: Եթե ԱՄՆ-ի դեսպանն իր առաջ խնդիր է դնում PR անել Կառավարության գործողությունները, ապա ճիշտ կլիներ, որ ինքը դա մատուցեր որպես իր անձնական ընտրություն: Բայց խորհուրդ տալ մարդկանց, որոնք ամսական 250 դոլարի չափ աշխատավարձ են ստանում, համակերպվել այն հանգամանքի հետ, որ այդ աշխատավարձի 1/3-ը պետք է տարբեր հարկատեսակներով գանձվի, դա, իմ կարծիքով, մի խնդիր է, որտեղ ԱՄՆ-ի կառավարությունը, կարծես թե, որևէ անելիք չունի:

-Ֆեյսբուքյան մի օգտատեր անդրադառնալով դեսպանի այդ կոչին, գրել է. « Հայկական ռադիոյին հարցնում են՝ ինչու Ամերիկայում հեղափոխություն չի լինում և քաղաքացիական պատերազմ վաղուց չի եղել, ռադիոն պատասխանում է. որովհետև Վաշինգտոնում ԱՄՆ դեսպանատուն չկա»:

- /Ծիծաղում է/ Ինչ-որ տեղ ես հենց դա էլ նկատի ունեի, որ ԱՄՆ-ի դեսպանը ներքաշված է մի հարցում, որտեղ ԱՄՆ-ը, կարծես թե, պետք է չեզոք դիրք ունենա: Բայց տեսնում ենք, որ ցուցաբերում է շահագրգռված դիրքորոշում: Նաև տեսանելի է այն նույն երևույթը, որը կար և Սերժ Սարգսյանի ելույթում, այսինքն` ի սկզբանե պնդում է արվում, որ տվյալ որոշումն օրենսդրական է և դրանով ասվում է, որ ձևական է Սահմանադրական դատարանում գտնվող այդ հայցը:

- Բոլոր այն հարցերը, որոնց նկատմամբ հասարակությունը դժգոհություն ունի և որոնք կուտակվում են, սրանց հանրագումարը, ըստ Ձեզ, Հայաստանում ինչի՞ կարող է հանգեցնել:

-Վաղ թե ուշ հանգեցնելու է նրան, ինչ մենք տեսանք Ուկրաինայում: Երբ հանրային նշանակության հարցերն ու խնդիրները լուծում չեն ստանում, վաղ թե ուշ մարդիկ հասկանում են, որ անհրաժեշտ է զենք վերցնել և վերացնել բոլոր այն խոչընդոտները, որոնք խանգարում են պետության նորմալ գործունեությանը: Մարդիկ, վաղ թե ուշ, գալիս են այն համոզման, որ պետք է վերացնել քրեաօլիգարխիկ համակարգը:

-Կա կարծիք, որ այն, ինչ կատարվում է կամ այն, ինչով կհանգուցալուծվեն Ուկրաինայում տեղի ունեցող դեպքերը, դրանով է պայմանավորված լինելու Հայաստանի և շատ հետխորհրդային երկրների ճակատագիրը: Որպես քաղաքագետ, ի՞նչ եք կարծում:

-Իհարկե՛, Ուկրաինայում այդ իրականությունները նշանակություն ունեն հետխորհրդային տարածքի բոլոր պետությունների համար: Անձամբ ես տեսնում եմ, որ Ուկրաինայում տարվում է պայքար քրեաօլիգարխիկ համակարգի դեմ, և մարդիկ հստակ պահանջում են, որ տարիներ շարունակ իշխանություն կազմող քաղաքական դասակարգն ուղղվի դեպի պատ: Սա է նրանց հիմնական պահանջը և դրա համար են մարդիկ զոհվում Կիևի փողոցներում: Իհարկե, քրեական օլիգարխիան համատարած երևույթ է հետխորհրդային երկրներում, և ուկրաինական ժողովրդի այս կամքի դրսևորումը, որն ուղղված է այդ համակարգի վերացմանն ու այդ համակարգի ներկայացուցիչներին պատժելուն, մի ազդանշան է ԱՊՀ տարածքի բոլոր ժողովուրդների համար:

-Ինչի՞ ազդանշան էր:

-Ազդանշան էր, որ քրեական օլիգարխիան կարելի է տապալել միայն ուժով, և պահ է գալիս, երբ ժողովուրդը զենք է վերցնում իր ձեռքը և այդ ուժային գործողություններն իրականացնում:

-Ամբողջ հայ հասարակությունը հետևում է Ուկրաինայում տեղի ունեցող զարգացումներին: Այն, ինչ կատարվում է, մարդկանց ո՞ւժ է տալիս, թե՞ պայքարելու ցանկությունը վերացնում է:

-Դժվարանում եմ այդպիսի գնահատական տալ, թե հանրությունը ոնց է ընկալում այս իրադարձությունները, բայց հենց այն մարդիկ, ովքեր վերջին տարիներին իրենց առաջ խնդիր են դրել վերացնել քրեական օլիգարխիան Հայաստանում, այսօր` Ուկրաինայի իրադարձությունների ժամանակ, փորձ են ձեռք բերում՝ տեսնելով, թե ինչպես են զարգանում իրադարձությունները և որոշ գործողությունների դեպքում ինչ զարգացումներ կարող են լինել: Բնականաբար, այդ ամենը մեծ նշանակություն է ունենալու այն մարդկանց շրջանակի համար, ովքեր Հայաստանում իրենց համար խնդիր են տեսնում վերացնել քրեաօլիգարխիկ համակարգը: Թե ինչպես է պետք գործել, կամ ինչ է պետք անել, կամ ինչ պետք չէ անել, շատ հարցերի պատասխաններ մենք փաստացի տեսանք Ուկրաինայի իրադարձությունների ժամանակ:

-Դուք ասում եք քրեաօլիգարխիկ համակարգի դեմ պայքար, բայց տպավորությունն այն է, որ եթե պայքարը միայն դրա համար լիներ, ապա դա ավարտված է, որովհետև Յանուկովիչը նախագահական ընտրություններ է նշանակել, սահմանադրական հանրաքվե… իրենք ասում են, որ իրենք պայքարում են իրենց երկրի անկախության համար, ոչ թե Յանուկովիչի դեմ:

-Հիմնական կարգախոսը, որ բոլորից շատ հնչում է մայդանում, և այսօր նույնպես, երբ մարդիկ հավաքվել էին այնտեղ ու պիտի քննարկեին ընդդիմության ու իշխանության միջև կնքված համաձայնագիրը, կարգախոսը եղել է՝ քշել հանցագործներին: Սա է այն կարևոր հանգամանքը, որն այսօր միավորել է Ուկրաինայում տարբեր քաղաքական հայացքների մարդկանց. վերացնել քրեական օլիգարխիան: Շատերի համար միևնույնն է, թե ընդդիմության կուսակցություններն ինչ են ստորագրել կամ չեն ստորագրել Յանուկովիչի հետ: Խնդիրը՝ Յանուկովիչին տանել դեպի պատ, շարունակում է մնալ մայդանի համար կարևորագույն քաղաքական խնդիր: Մարդիկ չեն ցրվի այնքան ժամանակ, մինչև այդ խնդիրը չիրականացնեն:

-Այդուհանդերձ, լիբերալ-արևմտյան կողմնորոշում ունեցող քաղաքական և հասարակական մի շարք գործիչներ հայտարարեցին, որ այսօր դա պայքար է ԽՍՀՄ-ի վերականգնման փորձերի դեմ և նաև Հայաստանի համար է շատ կարևոր: Դուք այս գնահատականի հետ համաձայն չե՞ք:

-Այն իմաստով, որ ունի ազդեցություն մեր հանրության վրա, անշուշտ կարևոր է: Բայց ենթադրել, որ Ուկրաինայում ընդունված որոշումները որևէ կերպ կարող են Հայաստանի քրեական օլիգարխիայի վրա ազդել, այն իմաստով, որ արված հանրային ճնշումի երևույթը Հայաստանում իր սեփական նախաձեռնությամբ կվերանա, նման հույսեր ես ոչ մեկին խորհուրդ չէի տա փայփայել: Հասկանալի է, որ յուրաքանչյուր ժողովուրդ ինքն է ազատում իրեն քրեական օլիգարխիայից` ուժային գործողություններով: Թե ինչպես է դա արվում, մենք տեսանք Կիևում: