Financial Times. Հայաստանի և Ադրբեջանի օգուտներն ու զիջումները

14:15 • 06.05.09

Կովկասի գծով փարձագետ, բրիտանացի լրագրող, «Սև այգի. Հայաստանն ու Ադրբեջանը խաղաղության և պատերազմի մեջ» գրքի հեղինակ Թոմաս դե Վաալը հանդես է եկել բրիտանական «The Financial Times»-ի էջերում` «Թող Կովկասում պատերազմի ուրվականը հանգիստ ննջի» հոդվածով:

Մինչդեռ ամբողջ աշխարհը պայքարում է գլոբալիզացիայի առաջին ճգնաժամի դեմ, Կովկասը, կարծես, կանգնել է Առաջին համաշխարհայինի շեմին, երբ կայսրությունների հզոր պայքար էր ծավալվել: Ինչպես նախորդ օգոստոսին ցույց տվեց Վրաստանի տխրահռչակ պատերազմը, Եվրոպայում այլևս ոչ մի տեղ պատերազմն իրենից լուրջ վտանգ չի ներկայացնում, հայտարարում է հոդվածագիրը:

«Այնուամենայնիվ, այս տարի ամռանը Կովկասի համար կարող է լուսավոր գիծ բացվել: Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ը, Եվրամիությունը և Թուրքիան` կասյրություններ, որոնք իրենց շահերն են հետապնդում այս դժբախտ տարածաշրջանում, մի պահ միավորել են իրենց ջանքերը: Արդյունքում՝ նրանց հնարավորություն է ընձեռվել ազատվել ամենավտանգավոր, թեև ոչ ամենաերևացող խնդրից` Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունից:

Մինչ հակամարտությունը փորձում էր իր լուծումը գտնել, դրա հարևանությամբ ծագեց կարևոր էներգետիկ երթուղի` Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան խողովակաշարը, որը կառուցվել է British Petroleum-ի (BP) կողմից: Խողովակաշարը, որը նախատեսված է օրական 1 միլիոն բարել նավթ փոխադրելու համար, գտնվում է կրակի գոտուց տասը մղոն հեռավորության վրա:

Նոր եկամուտների շնորհիվ` Ադրբեջանն այժմ ունի աշխարհում ամենաարագ աճող ռազմական բյուջեն: Ներկա պահին ռազմական ծախսերի համար նախատեսված գումարները գերազանցում են Հայաստանի ողջ բյուջեն: Ամենաբարձրագոչ ադրբեջանցիները կոչ են անում բանակին պատրաստվել Լեռնային Ղարաբաղը «հետ վերադարձնելու» համար պատերազմին` այսպիսով արթնացնելով պատերազմի ստվերը, ինչը սարսափազդու կլինի ողջ տարածաշրջանի համար: Այնուամենայնիվ, խաղաղ պայմանագրի նախագծի մասին բանակցությունները շարունակում են ձգձգվել: Իսկ Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահները կքննարկեն խաղաղության համաձայնագիրը մայիսի 7-ին Պրագայում: Երկու առաջնորդներն էլ ստիպված կլինեն դիմել ցավոտ փոխզիջումների: Ադրբեջանը ստիպված կլինի ընդունել, որ, փաստորեն, կորցրել է տվյալ տարածքը, կամ, առնվազն, այն չի վերադարձնի մոտ ապագայում, սակայն կարող է վերադարձնել Ղարաբաղի շուրջ ընկած հողերը: Հայերը ստիպված կլինեն ընդունել, որ իրենք պետք է վերադարձնեն «գրավյալ» տարածքները և հետաձգեն ԼՂՀ անկախության հույսերը` ինքնավարության և անվտանգության երաշխքիների դիմաց:

Խոշոր պետությունները չեն ցանկանում լուրջ ճնշում գործադրել այդ հարցում: Ժողովուրդները փոփոխություններին ակտիվ դիմադրություն են ցուցաբերում, բացի այդ, երկու երկրները հզոր ընկերներ ունեն արտասահմանում: Օրինակ, Միացյալ Նահանգներում Ադրբեջանի հետ սերտորեն կապված է Պենտագոնը և էներգետիկ ընկերությունները, իսկ Կոնգրեսում գործում է ուժեղ հայկական լոբբի:

Հայ-ադրբեջանական հակամարտության կարգավորումը էժան չի լինելու: Ավերված և ամայի տարածքների վերականգնումը ստիպված կլինի իր վրա վերցնել միջազգային հանրությունը: Բացի այդ, Ղարաբաղի հայերին միշտ անհանգստացնում է ադրբեջանական ռազմական սպառնալիքը, և նրանք նախքան պայմանագրի ստորագրումը պահանջելու են, որպեսզի տարածաշրջանում տեղակայվեն վստահություն վայելող խաղաղապահ ուժեր:

Սակայն քաղված օգուտները մեծ են լինելու ոչ միայն Հայաստանի և Ադրբեջանի, այլև նրանց համար, ովքեր շահեր են հետապնդում տարածաշրջանում` սկսած BP-ից և Եվրամիությունից մինչև Իրան: Խնդրի կարգավորումը նաև դրական անդրադարձ կունենա դեպի Արևմուտք ձգվող Nabucco գազատարի կառուցման ծրագրերի վրա:

Սակայն խաղաղությունը կայուն կլինի միայն այն դեպքում, եթե  Հայաստանն ու Ադրբեջանը վերջ դնեն ազգային թշնամանքին: Այս առումով օրինակ են ծառայում Թուրքիան և Հայաստանը, ում ընդհանուր պատմությունն էլ ավելի ցավոտ է: Եթե այդ երկրները կարող են համագործակցել, ապա հայերի և ադրբեջանցիների միջև համերաշխությունը, ինչու չէ, հնարավոր է», – այսպիսի կարծիք է հայտնել Թոմաս դե Վաալը:
 

Լուրեր Հայաստանից - Թերթ.am

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

16:18 • 15.11.24

Մե՞նք ենք «Հոկտեմբերի 27»-ի շահառուն, թե Անդրանիկ Քոչարյանը, որ այդ խառը վիճակում պաշտոնյաների ցանկ էր ներկայացնում, մեկն էլ ինքն էր. Քրիստինե Վարդանյան

13:21 • 15.11.24

Սասուն Միքայելյանի որդին այնքան լավ քաղաքապետ է, որ ասում են՝ «Սևակը Հրազդանի հետ է ամուսնացել»․ Անդրանիկ Քոչարյան

12:46 • 15.11.24

Կիրանցում անասունը սահմանն անցնու՞մ է. Փաշինյանը՝ Տավուշի մարզպետին

12:16 • 15.11.24

Ո՞վ է ում ձեռք առնում, ուզում եմ հասկանամ, ես «քյասիբի ռադիո» չեմ․ Փաշինյանն՝ իրավապահներին

12:05 • 15.11.24

Ոստիկանության զորքերը կենտրոնացված են Երևանում, այնպես կանենք, որ մարզերում էլ խնդիր չլինի. Փաշինյան

11:04 • 15.11.24

Դուք ոչ միայն Փաշինյանի, այլ Զավենիչի երկրպագուն եք. Խամոյանը՝ ՀԾԿՀ նախագահի թեկնածուին

15:48 • 14.11.24

Պարոն Աղազարյան Հովիկին ոչ ոք չի դատապարտի, որովհետև կառավարությունը չի ձախողվի. Աղազարյան

13:52 • 14.11.24

Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան

13:20 • 14.11.24

Բանակը մի՛ սրբագործեք, ասում են՝ մեր զինվորի ցավը տանեմ, դուրս կգա Մադագասկար․ Փաշինյան

12:34 • 14.11.24

Այսօրվա մեր հավաքական սոցիալ-հոգեբանությունն ու սոցիալ-մտածողությունն ապապետական է․ Փաշինյան

11:50 • 14.11.24

Աղազարյա՛ն, ջանդ յուղի, քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր, դու էլ ես նախկին դաշնակցական. Արթուր Խաչատրյան

11:21 • 14.11.24

Դուք Թուրքիային ու Ադրբեջանին՝ մեր անվտանգության երաշխավոր դարձնելը փաթեթավորել եք իրական Հայաստանի ներքո, որը շատ այլանդակ տեսք ունի. Քրիստինե Վարդանյան

11:02 • 14.11.24

Դուք ձգտում եք վերադարձնել պատմական Հայաստանը, որտեղ կաք դուք, չկա պետականություն ու կա գուբերնատոր դառնալու հնարավորություն. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը

20:37 • 13.11.24

Աթոռը պահելու համար Փաշինյանը պատրաստ է Պուտինի նկարը կախել գլխավերևում, հարց է՝ Պուտինը կտա՞, թե ոչ․ Նաիրա Կարապետյան

17:41 • 13.11.24

Չենք բարձրացնում Ադրբեջանի սահմանադրության փոփոխության հարցը, նույնը ակնկալում ենք իրենցից․ Փաշինյան

16:26 • 13.11.24

Այսօրվա ընդդիմությունը հաջորդ ԱԺ-ում չի լինի, իշխանությունն ավելի բարձր ձայներով կընտրվի․ Ալեն Սիմոնյան

15:47 • 13.11.24

Օկուպացված տարածքների խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու խնդիր դրված չէ․ Սուրեն Պապիկյան

14:51 • 13.11.24

Երիտասարդ տարիքում, երբ լսում էի «Կիլիկիա» երգը, լացում էի, երբ մեծացա, հասկացա՝ ինչի՞ լացեմ, Կիլիկիան՝ ուր, ես՝ ուր. Հովիկ Աղազարյան

14:11 • 13.11.24

Մենք առաջարկում ենք, որ էլի վարկ վերցնենք նոր սարքավորումների, արտադրանքի գեներացման համար, հետո շնորհակալություն եք հայտնելու. Խաչատուր Սուքիասյան

12:21 • 13.11.24

«ՀՀ ԶՈՒ-երն այսօր Հնդկաստանի համար դարձել են գովազդային վահանակ». «Պարոն Մանուկյանը քաղաքական լավ ելույթ ունեցավ, մի՛ խանգարեք». քննարկում ԱԺ-ում

10:44 • 13.11.24

Չե՞ք կարծում, որ բերետավորների հոգեկան առողջությունը ստուգելու կարիք կա․ Խաչատրյանը՝ Քոչարյանին

17:43 • 12.11.24

Գերիների ամբողջական վերադարձը պետք է նախապայման լինի ցանկացած բանակցության համար․ Քրիստինե Վարդանյան

15:23 • 12.11.24

Բաքվում պահվողներին վերադարձնելու ամենապատեհ առիթը COP29-ն է, հետո վերադարձի հավանականությունը հավասարվելու է զրոյի. Արթուր Խաչատրյան

15:11 • 12.11.24

Բաքուն հայ գերիներին օգտագործում է ՀՀ-ից զիջումներ կորզելու համար. Տիգրան Աբրահամյան

12:49 • 12.11.24

Եթե ունենայիք 100 մլն դոլար, որպես պետություն, ո՞ր ոլորտներին կուղղեիք. Խաչատուր Սուքիասյանը՝ նախարարին

12:19 • 12.11.24

Փաշինյանի ներկայությամբ խախտվել է «ՀՀ օրհներգի մասին» օրենքը

11:50 • 12.11.24

20,366 մարդ գնացել է երկրից, 12,700 աշխատատեղ է կրճատվել, գուցե թողեք պատմության անիվը նորմալ գնա՞. Արթուր Խաչատրյանը՝ Վահե Հովհաննիսյանին

11:29 • 12.11.24

«Այստեղ հաց, այստեղ կաց». քաղաքացին ՀՀ-ում պետք է տեսնի իր ապագան, 2025-ին 2 տրիլիոն հարկ կհավաքենք. նախարար

10:59 • 12.11.24

Շնորհակալ եմ վարչապետին ու փոխվարչապետներին՝ իմաստուն առաջնորդության համար․ ֆինանսների նախարար

20:35 • 11.11.24

Մոսկվան մեսիջ հղեց Փաշինյանին՝ քեզնով կամ առանց քեզ վերականգնելու ենք ազդեցությունը Հայաստանում․ Վիգեն Հակոբյան

15:07 • 11.11.24

Ոչ թե իմ տունն իմ ամրոցն է, այլ մեր պետությունն է մեր ամրոցը, իսկ մեր տունը՝ մեր բնակավայրը․ Փաշինյանը՝ ՏԻՄ համակարգի 28-ամյակի միջոցառմանը

14:29 • 11.11.24

Եթե մեծ գործ եք անում, ինչպե՞ս է,որ վարչապետի և ԿԳՄՍ նախարարի երեխաները դրսում են սովորում.Էդգար Ղազարյանը՝ փոխնախարարին

12:40 • 11.11.24

Աննա Հակոբյանի համար 145 հազար դոլար արժողությամբ ծառայողական նոր մեքենա է գնվել, 2 տարի առաջվա ջիպն այդքան մաշվե՞լ էր. Մանուկյանը՝ ՊՊԾ պետի տեղակալին

11:43 • 11.11.24

Հարցը լուծեք, դետալների մեջ մի մտեք, փողը տվեք, եթե պարտք ենք, բայց մրցույթն արեք. Ավինյան

10:48 • 11.11.24

Այս դժվար պահին 24 մլն հավելյալ գումար ենք հավաքագրել Երևանի տրանսպորտից. Տիգրան Ավինյան

20:35 • 08.11.24

Չեմ բացառում, որ ռուսներն ասեն Թրամփին՝ վերադարձրեք մեզ Հարավային Կովկասը՝ մեր պատմական ազդեցության գոտին․ Սուրեն Սարգսյան

13:21 • 08.11.24

«Նախագիծը բերում եք միայն ձե՞ր խմբավորման համար», «քաղաքական թիմի անդամ չեմ, փաթեթը բոլորի համար է». քննարկում ԱԺ-ում

11:58 • 07.11.24

858 մլն եվրոյի շրջանակում կկառուցվի Սիսիան-Քաջարան ճանապարհը, կամուրջներ ու թունելներ․ Սանոսյան

20:41 • 06.11.24

Քաղաքացու դատարկվող սառնարան, 14 միլիարդ դոլար պետական պարտք, հարկային ճնշումներ․ Նաիրի Սարգսյանը՝ 2025-ի մասին

17:33 • 05.11.24

Լավագույն նախագծերը՝ մեկ վայրում. կայացավ Project Management Awards 2024-ը

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Տնտեսություն

Գիտություն/տեխնիկա

Մշակույթ

Սպորտ

Իրադարձային

Մամուլի տեսություն

Քաղաքականություն

Իրավունք

Ժամանց