«Հաղթանակը եկավ այնտեղից, որտեղից ոչ ոք չէր սպասում». Коммерсантъ-ը ԼՂ-ում հայկական կողմի պարտության պատճառներից է համարում Փաշինյանի վարած անհեռատես քաղաքականությունը

14:43 • 30.12.20
Քաղաքականություն

Ռուսական «Կոմերսանտ» պարբերականը ծավալուն հոդված է հրապարակել վերջին Արցախյան հակամարտության մասին՝ նկատելով, որ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև երկրորդ պատերազմը փոխել է ստատուս-քվոն Անդրկովկասում:

Ստորև մասնակի կրճատումներով ներկայացնում ենք հեղինակ Սերգեյ Ստրոկանի անդրադարձը.

«2020 թվականին հետխորհրդային տարածքում հիմնական իրադարձությունը ԽՍՀՄ փլուզումից հետո Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև երկրորդ պատերազմն էր, որն, ի տարբերություն 90-ականների սկզբի առաջին պատերազմի, ավարտվեց Ադրբեջանի հաղթանակով: Երևանի և Բաքվի միջև խաղաղության համաձայնագիրը ձեռք բերվեց Ռուսաստանի մասնակցությամբ, որը ոչ միայն վերահսկելու է հրադադարի ռեժիմի պահպանումը, այլ նաև դառնալու է ԼՂ հակամարտության հետագա երկարաժամկետ կարգավորման երաշխավորը:

Հոդվածում նշվում է՝ Նիկոլ Փաշինյանի, Իլհամ Ալիևի և Վլադիմիր Պուտինի միջև կնքված եռակողմ համաձայնագրի առանցքային կետը հակամարտության գոտում ռուս խաղաղապահներ տեղակայելու հարցն էր, որը պետք է բացառի զինված առճակատման վերսկսման հնարավորությունը և պայմաններ ստեղծի դիվանագիտական գործընթացի վերսկսման համար:

Հեղինակը հոդվածում անդրադարձ է կատարում 2020 թվականի հուլիսի 12-ին՝ տավուշյան դեպքերին, որոնք իրականում «մոտալուտ փոթորկի մասին նախազգուշացում» էին, սակայն դրան սկզբում մեծ ուշադրություն չտրվեց:

Մեջբերելով որոշ քաղաքագետների ու փորձագետների խոսքերը, որոնց համաձայն տեղի ունեցածն ուղղակի արտակարգ իրավիճակ էր, հոդվածագիրը նշում է, որ միայն քչերն էին այդ ժամանակ ուշադրություն դարձնում հուլիսի 15-ի գիշերը Բաքվում անցկացված լայնածավալ հանրահավաքին, որի մասնակիցները պահանջում էին «ազատագրական պատերազմ սկսել Ղարաբաղի համար», որին ի պատասխան Ալիևն ասել էր, որ ինքը «ոչ մեկին խորհուրդ չի տալիս իրադարձություններից առաջ անցնել՝ չնայած որ փողոց դուրս եկողները կարող են առաջնորդվել բարի նպատակներով»:

Ըստ հեղինակի՝ Ադրբեջանի հասարակական տրամադրությունը, որի ցուցիչն էր Բաքվի հանրահավաքը, ավելի ու ավելի արմատականացավ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հովանու ներքո բանակցային գործընթացի փակուղու և դիվանագիտական լուծման հանդեպ հավատը կորցնելու պատճառով:

Բացի այդ, ի տարբերություն իր նախորդների՝ նախագահներ Ռոբերտ Քոչարյանի և Սերժ Սարգսյանի, Նիկոլ Փաշինյանը սադրիչ հայտարարություններով հրահրեց Ադրբեջանին և ցուցադրաբար պահանջեց, որ համաշխարհային հանրությունը ճանաչի Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը, որը լուրջ «գրգռող գործոն» դարձավ Բաքվի համար:

Միևնույն ժամանակ, հեղինակի համոզմամբ, սեպտեմբերի 27-ի պատերազմում ադրբեջանական կողմի հաղթանակը մի քանի որոշիչ գործոններով էր պայմանավորված:

Ստրոկանն առաջին հերթին հարկ է համարում նշել Ադբեջանի՝ սպառազինության հարցում , երկնքում լիակատար գերակայությունը, որը ձեռք էր բերվել Իսրայելից և Թուրքիայից գնված անօդաչու թռչող սարքերի հաշվին: Այստեղ Հայաստանն ակնհայտորեն «հետ էր ընկել»՝ իր տրամադրության տակ ունենալով միայն «կամիկաձե» ԱԹՍ-ներ:

Բաքվի հաղթանակն ապահովող մեկ այլ գործոն էր Թուրքիայի ռազմական խորհրդատուների մասնակցությունը, այդ թվում՝ օդաչուների և հրետանավորների, ինչպես նաև Մերձավոր Արևելքից բերված վարձկանների: Ի դեպ, վերջինների մասով Ադրբեջանը մինչ օրս էլ հերքում է շրջանառվող տեղեկությունները:

Ինչ վերաբերում է Հայաստանի պարտությանը, ապա հեղինակն ի թիվս փորձագետների կարծիքների, նշում է Նիկոլ Փաշինյանի անհեռատես քաղաքականությունը, ռազմական կառավարման ասպարեզում ՀՀ իշխանությունների էական սխալները, ինչպես նաև երկրի ռազմական հրամանատարության ռազմավարական և մարտավարական սխալները:

Ինչ վերաբերում է ԼՂ կարգավիճակին, ապա այս դեպքում հոդվածի հեղինակը նկատում է, որ Ադրբեջանի հաղթանակը կտրուկ արժեզրկել է Նիկոլ Փաշինյանի կոչերն այդ մասին: Բացի այդ՝ կնքված եռակողմ հայտարարության տեքստում խոսք անգամ չկա կարգավիճակի հարցի մասին: Ավելին՝ համաձայնագրի ստորագրումից հետո Ալիևը հանդես եկավ կոչով ու նշեց. «Ի՞նչ է պատահել Փաշինյան: Որտե՞ղ է ձեր կարգավիճակը: Կարգավիճակ չկա և չի լինի: Սա Ադրբեջանի մի մասն է, Փաշինյա՛ն»:

Կարգավիճակի թեմային անդրադարձել է նաև Պուտինի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը: Նա ևս շեշտել է փաստը, որ փաստաթղթում խոսք չկա ԼՂ կարգավիճակի մասին ու մանրամասնել՝ փաստաթուղթը ստորագրելիս կողմերն առաջնորդվել են միջազգային իրավունքի բոլոր համապատասխան հիմնական ակտերով, առաջին հերթին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի համապատասխան բանաձևերով և այլ փաստաթղթերով:

Ամփոփելով հոդվածը՝ հեղինակը նշում է, որ դեռևս պարզ չէ, թե ստեղծված իրավիճակում հայկական կողմից ով պետք է եզրակացություններ անի:

«Երկրի քաղաքացիների զգալի մասը Փաշինյանին մեղավոր է համարում պատերազմում խայտառակ պարտության համար, ընդդիմությունը պահանջում է նրա հրաժարականը: Եվ նույնիսկ եթե բողոքի շարժման ներկայիս ալիքը չհեռացնի նրան և նրա կառավարությանը, ապա հաջորդ, հերթական կամ արտահերթ ընտրություններում Նիկոլ Փաշինյանի հաղթանակի հեռանկարները բավականին մշուշոտ են թվում», - վստահեցնում է Ստրոկանը:

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

12:29 • 21.11.24

Ինչո՞ւ մանկապարտեզը հոկտեմբերին չի բացվել, ստացվում է՝ սո՞ւտ եմ ասել. զգուշացնում եմ՝ մեկը չխախտի ժամկետը․ Փաշինյան

12:12 • 21.11.24

Մայթով քայլում ես, տեսնում 61 թվի «ԳԱԶ 66»-ի «ռամա» է դրված պապուց հիշատակ, տարե՛ք ձեր տուն, պատից կախեք. Նիկոլ Փաշինյան

11:05 • 21.11.24

Վահե Ղազարյանի հետ մանկությունից ընկերներ ենք, դա շատ հարցերում օգնել է, երբեմն՝ խանգարել․ Փաշինյան

21:03 • 20.11.24

Չենք սպասում 2026-ի ընտրություններին, ամեն բան անելու ենք, որ իշխանափոխությունը լինի մինչև այդ. Աննա Գրիգորյան

20:33 • 19.11.24

Վաղ թե ուշ Փաշինյանը կարմիր աստղով «պիլոտկա է» հագնելու, մոտ է այդ ժամանակը․ Հայկ Մամիջանյան

18:50 • 19.11.24

ԱրարատԲանկը` «Իմ անտառ Հայաստան»-ի կողքին․ Ազնավուրի անվան անտառ է հիմնվելու (տեսանյութ)

15:03 • 19.11.24

Սուբսիդիայի տոկոսը պահպանելով հնարավորինս նվազ՝ կավելացնենք քաղաքապետարանի եկամուտները. Ավինյան

14:07 • 19.11.24

«Ո՛չ 300 դրամներին»․ «Մայր Հայաստանը» Երևանի ավագանու նիստի ժամանակ ակցիա իրականացրեց

12:49 • 19.11.24

Մինչև 7 տարեկան երեխաները տրանսպորտով կերթևեկեն անվճար, թոշակառուները՝ 30% զեղչով. փոխքաղաքապետ

15:40 • 18.11.24

«Նոմա» ռեստորանը ներկայանում է նորովի. այն կընդունի իր հյուրերին նաև ձմռան ամիսներին

12:44 • 18.11.24

Այն, որ պաշտոնանկությունների մասին դուք գիշերն եք իմացել ու գրել, դա չի նշանակում, որ այդ գործընթացները տեղի են ունեցել գիշերը. Վահագն Ալեքսանյան

12:27 • 18.11.24

Հովիկ Աղազարյանի մասով կա հարուցված կարգապահական վարույթ, որը կունենա հետևանք. Վահագն Ալեքսանյան

12:18 • 18.11.24

Սափրվելը հետևանքներ էր ունենալու. մի՛ ափսոսացեք, շատ բան չենք կորցրել. Աղվան Վարդանյանը՝ պաշտոնանկությունների մասին

12:05 • 18.11.24

Այդ պաշտոնանկությունները դիտարկում եմ նախընտրական տրամադրությունների ներքո. Տիգրան Աբրահամյան

11:55 • 18.11.24

Օպերայի տարածքի շինությունները քանդելու ենք ու ստանանք կանաչ տարածք՝ մարդկանց օգտագործման համար. քաղաքապետ

11:54 • 18.11.24

Մենք մեր պահանջներում ավելի խիստ ենք լինելու, չենք հանդուրժելու անորակ սննդի մատակարարում մեր մանկապարտեզներ. Ավինյան

17:39 • 15.11.24

Վերելակը կանչեք՝ չի գա, գալիս մեծ-մեծ խոսում եք. Կոնջորյանը՝ ընդդիմությանը

16:18 • 15.11.24

Մե՞նք ենք «Հոկտեմբերի 27»-ի շահառուն, թե Անդրանիկ Քոչարյանը, որ այդ խառը վիճակում պաշտոնյաների ցանկ էր ներկայացնում, մեկն էլ ինքն էր. Քրիստինե Վարդանյան

13:21 • 15.11.24

Սասուն Միքայելյանի որդին այնքան լավ քաղաքապետ է, որ ասում են՝ «Սևակը Հրազդանի հետ է ամուսնացել»․ Անդրանիկ Քոչարյան

12:46 • 15.11.24

Կիրանցում անասունը սահմանն անցնու՞մ է. Փաշինյանը՝ Տավուշի մարզպետին

12:16 • 15.11.24

Ո՞վ է ում ձեռք առնում, ուզում եմ հասկանամ, ես «քյասիբի ռադիո» չեմ․ Փաշինյանն՝ իրավապահներին

12:05 • 15.11.24

Ոստիկանության զորքերը կենտրոնացված են Երևանում, այնպես կանենք, որ մարզերում էլ խնդիր չլինի. Փաշինյան

11:04 • 15.11.24

Դուք ոչ միայն Փաշինյանի, այլ Զավենիչի երկրպագուն եք. Խամոյանը՝ ՀԾԿՀ նախագահի թեկնածուին

15:48 • 14.11.24

Պարոն Աղազարյան Հովիկին ոչ ոք չի դատապարտի, որովհետև կառավարությունը չի ձախողվի. Աղազարյան

13:52 • 14.11.24

Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան

13:20 • 14.11.24

Բանակը մի՛ սրբագործեք, ասում են՝ մեր զինվորի ցավը տանեմ, դուրս կգա Մադագասկար․ Փաշինյան

12:34 • 14.11.24

Այսօրվա մեր հավաքական սոցիալ-հոգեբանությունն ու սոցիալ-մտածողությունն ապապետական է․ Փաշինյան

11:50 • 14.11.24

Աղազարյա՛ն, ջանդ յուղի, քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր, դու էլ ես նախկին դաշնակցական. Արթուր Խաչատրյան

11:21 • 14.11.24

Դուք Թուրքիային ու Ադրբեջանին՝ մեր անվտանգության երաշխավոր դարձնելը փաթեթավորել եք իրական Հայաստանի ներքո, որը շատ այլանդակ տեսք ունի. Քրիստինե Վարդանյան

11:02 • 14.11.24

Դուք ձգտում եք վերադարձնել պատմական Հայաստանը, որտեղ կաք դուք, չկա պետականություն ու կա գուբերնատոր դառնալու հնարավորություն. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը

20:37 • 13.11.24

Աթոռը պահելու համար Փաշինյանը պատրաստ է Պուտինի նկարը կախել գլխավերևում, հարց է՝ Պուտինը կտա՞, թե ոչ․ Նաիրա Կարապետյան

17:41 • 13.11.24

Չենք բարձրացնում Ադրբեջանի սահմանադրության փոփոխության հարցը, նույնը ակնկալում ենք իրենցից․ Փաշինյան

16:26 • 13.11.24

Այսօրվա ընդդիմությունը հաջորդ ԱԺ-ում չի լինի, իշխանությունն ավելի բարձր ձայներով կընտրվի․ Ալեն Սիմոնյան

15:47 • 13.11.24

Օկուպացված տարածքների խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու խնդիր դրված չէ․ Սուրեն Պապիկյան

14:51 • 13.11.24

Երիտասարդ տարիքում, երբ լսում էի «Կիլիկիա» երգը, լացում էի, երբ մեծացա, հասկացա՝ ինչի՞ լացեմ, Կիլիկիան՝ ուր, ես՝ ուր. Հովիկ Աղազարյան

14:11 • 13.11.24

Մենք առաջարկում ենք, որ էլի վարկ վերցնենք նոր սարքավորումների, արտադրանքի գեներացման համար, հետո շնորհակալություն եք հայտնելու. Խաչատուր Սուքիասյան

12:21 • 13.11.24

«ՀՀ ԶՈՒ-երն այսօր Հնդկաստանի համար դարձել են գովազդային վահանակ». «Պարոն Մանուկյանը քաղաքական լավ ելույթ ունեցավ, մի՛ խանգարեք». քննարկում ԱԺ-ում

10:44 • 13.11.24

Չե՞ք կարծում, որ բերետավորների հոգեկան առողջությունը ստուգելու կարիք կա․ Խաչատրյանը՝ Քոչարյանին

17:43 • 12.11.24

Գերիների ամբողջական վերադարձը պետք է նախապայման լինի ցանկացած բանակցության համար․ Քրիստինե Վարդանյան

15:23 • 12.11.24

Բաքվում պահվողներին վերադարձնելու ամենապատեհ առիթը COP29-ն է, հետո վերադարձի հավանականությունը հավասարվելու է զրոյի. Արթուր Խաչատրյան

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Տնտեսություն

Գիտություն/տեխնիկա

Մշակույթ

Սպորտ

Իրադարձային

Մամուլի տեսություն

Քաղաքականություն

Իրավունք

Ժամանց