Նոյեմբերի 9-ի հայտարարության հետևանքով ՀՀ տնտեսությունն ունեցավ զգալի կորուստեր, առաջինը՝ հողերի կորուստն է, եթե այլընտրանք չգտնենք, 2021-ի ընթացքում ունենալու ենք պարենի խնդիր․ Ս․ Պարսյան (տեսանյութ)

10:43 • 15.01.21
Տնտեսություն

2020 թ․ Հայաստանի համար ճգնաժամային տարի էր, մենք ունեցանք աննախադեպ անկում՝ ի նկատի ունենալով վերջին 12 տարվա ցուցանիշները։ Արդեն խոսվում է 8 ու կես տոկոս անկման մասին, կարծում եմ՝ իրական անկումն ավելի մեծ է․ այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ նշեց տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը։

Նրա խոսքով՝ դժվար է գտնել Հայաստանում մի բիզնես, որի անկումը 10 տոկոս է կազմել, հիմնականում 20-30 տոկոս փոքր ու միջին բիզնեսն անկում ունի, և դա վերաբերում է բոլոր ոլորտներին՝ ծառայության, առևտրի, արդյունաբերության, գյուղատնտեսության։

Պարսյանի համոզմամբ՝ 2020 թվականն ավելի բարենպաստ է հանքարդյունաբերության և մասամբ բանկային համակարգի համար, որովհետև պետական մի շարք հակաճգնաժամային ծրագրեր իրականացվեցին, և նրանք կարողացան մեծ քանակությամբ  գյուղատնտեսական վարկեր տեղաբաշխել պետության կողմից սուբսիդավորվող տոկոսադրույքներով։

«Մենք ունենք մի իրավիճակ, որ տնտեսությունը բոլոր ուղղություններով անկում է գրանցել և այս առումով վատ հիմք ենք դրել 2021 թվականի համար։ 2021-ի տնտեսական վիճակը կապված է քաղաքական գործոնի հետ, մենք ստորագրել ենք նոյեմբերի 9-ի խայտառակ համաձայնագիրը, որից հետո ի հայտ են եկել բազմաթիվ տնտեսական–սոցիալական խնդիրներ, որոնց պետք է անդրադառնալ և կառավարել։ Այս համաձայնագրի արդյունքում Հայաստանի տնտեսությունը ունեցավ զգալի կորուստեր, առաջինը հողերի կորուստն է, որի վրա աճեցվում էր հացահատիկ, մրգեր, որը լայն սպառում ուներ Հայաստանում, և եթե դրա այլընտրանքը  չգտնենք, ապա 2021 թվականի ընթացքում մենք ունենալու ենք պարենի խնդիր, և սրանք փոխկապակցված գործընթացներ են»,- ընդգծեց նա։

Մյուս խնդիրը, որ պատերազմի հետևանքով առաջացել է, տնտեսագետի խոսքով, էլեկտրաէներգիայի մատակարարումն է։ Ըստ նրա՝  Արցախը տարեկան մոտ 330 մլն կՎտ/ժ

էլեկտրաէներգիա է մատակարարել Հայաստանին, որը կազմում  է մեր ընդհանուր սպառման մոտ 5 տոկոսը։

Անդրադառնալով նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությանը՝ Պարսյանը նշեց, որ պայմանագրում հատուկ նշված է եղել, որ ռուսական կողմը ապահովելու է Հայաստանի տարածքով բեռների և ուղևորների անվտանգությունը, Ադրբեջան-Նախիջևան կապի անվտանգությունը գտնվելու է ռուսական կողմի լիազորությունների տիրույթում, սակայն որևէ խոսք չկա, որ եթե հայկական կողմը ցանկանում է Ադրբեջանի տարածքով արտահանումների իրականանել և այդ արտահանման ժամանակ բեռների, ուղևորների անվտանգության հարցը ով է ապահովելու, այս պահին որևէ երաշխիք չկա։

«Օրերս ստորագրված համաձայնագիրը հիմնականում կոչված է ապահովել Նախիջևան և Ադրբեջան կապը, այսինքն` այն խոսակցությունները, որ Հայաստանը երկաթուղու հնարավորություն կունենա, կարծում եմ՝ սա այն վարագույրն է, որի հետևում փորձ է արվում իրականացնել Ադրբեջան-Նախիջևան կապը, քանի որ Ադրբեջանին հետաքրքրում է Մեղրու տարածքով ավտոմոբիլային ճանապարհի արագ շինարարությունը և շահագործումը, իսկ երկաթուղու մասով՝ այս պահին  նախիջևան-Հորադիզ հատվածը ուղղակի հնարավոր չէ շահագործել, քանի որ տարիներ շարունակ այդտեղի երկաթգծերը ապամոնտաժվել, վաճառվել է,  և որպեսզի այդ 100 կմ տարածքը վերականգնվի, և Հայաստանը այդ տարածքով արտահանումներ կատարի, դրա համար պետք է 400-500 մլն դոլարի չափով ներդրումներ, իսկ այդ մասին որևէ տեղեկություն և աղբյուր չկա»,- ասաց նա։

Պարսյանը նշում է, որ երկաթգիծ կառուցելը և շահագործելը բավականին ժամանակատար և ծախսատար գործընթաց է՝ ի տարբերություն մոբիլայինի, և հնարավոր է արագ կառուցել ճանապարհը և օգտվել դեպի նախիջևանի տարանցման հնարավորությունից, իսկ հարավային ուղղությամբ Հայաստան երկաթգծի բացում կարող է տևել տասնամյակներ, իսկ տասնամյակներ տևող ծրագրերը կորցնում են իրենց տնտեսական նպատակը, և Հայաստանը դրանից չի օգտնվի։

«Ադրբեջանն առհասարակ այս պահին հետաքրքրված չէ այդ երկաթուղու շահագործմամբ, քանի որ ինքը կառուցել է երկաթգիծ, որը թույլ կտա կապել Ադրբեջանն Իրանի հետ, նույնիսկ Ադրբեջանը վարկ է տրամադրել իրանական կողմին, որպեսզի Իրանը դա իրականացնի և  ըստ էության հյուսիս-հարավ իրենց բեռնափոխադրումները կարող են իրականացնել Պարսից Ծոցի ափով, և դա հետաքրքրում է նաև իրանական  կողմին, քանի որ այդ շրջանը բնակեցված է թալիշներով, և իրանական կողմի համար այս շրջանի զարգացումը նաև ռազմավարական նշանակություն ունի։ Այսինքն` ոչ Իրանը, ոչ Ադրբեջանը շահագրգռված չեն Մեղրիով, Ջուլֆայով բեռների փոխադրում կատարել դեպի Իրան»,- նշեց նա։ 

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

11:04 • 15.11.24

Դուք ոչ միայն Փաշինյանի, այլ Զավենիչի երկրպագուն եք. Խամոյանը՝ ՀԾԿՀ նախագահի թեկնածուին

15:48 • 14.11.24

Պարոն Աղազարյան Հովիկին ոչ ոք չի դատապարտի, որովհետև կառավարությունը չի ձախողվի. Աղազարյան

13:52 • 14.11.24

Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան

13:20 • 14.11.24

Բանակը մի՛ սրբագործեք, ասում են՝ մեր զինվորի ցավը տանեմ, դուրս կգա Մադագասկար․ Փաշինյան

12:34 • 14.11.24

Այսօրվա մեր հավաքական սոցիալ-հոգեբանությունն ու սոցիալ-մտածողությունն ապապետական է․ Փաշինյան

11:50 • 14.11.24

Աղազարյա՛ն, ջանդ յուղի, քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր, դու էլ ես նախկին դաշնակցական. Արթուր Խաչատրյան

11:21 • 14.11.24

Դուք Թուրքիային ու Ադրբեջանին՝ մեր անվտանգության երաշխավոր դարձնելը փաթեթավորել եք իրական Հայաստանի ներքո, որը շատ այլանդակ տեսք ունի. Քրիստինե Վարդանյան

11:02 • 14.11.24

Դուք ձգտում եք վերադարձնել պատմական Հայաստանը, որտեղ կաք դուք, չկա պետականություն ու կա գուբերնատոր դառնալու հնարավորություն. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը

20:37 • 13.11.24

Աթոռը պահելու համար Փաշինյանը պատրաստ է Պուտինի նկարը կախել գլխավերևում, հարց է՝ Պուտինը կտա՞, թե ոչ․ Նաիրա Կարապետյան

17:41 • 13.11.24

Չենք բարձրացնում Ադրբեջանի սահմանադրության փոփոխության հարցը, նույնը ակնկալում ենք իրենցից․ Փաշինյան

16:26 • 13.11.24

Այսօրվա ընդդիմությունը հաջորդ ԱԺ-ում չի լինի, իշխանությունն ավելի բարձր ձայներով կընտրվի․ Ալեն Սիմոնյան

15:47 • 13.11.24

Օկուպացված տարածքների խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու խնդիր դրված չէ․ Սուրեն Պապիկյան

14:51 • 13.11.24

Երիտասարդ տարիքում, երբ լսում էի «Կիլիկիա» երգը, լացում էի, երբ մեծացա, հասկացա՝ ինչի՞ լացեմ, Կիլիկիան՝ ուր, ես՝ ուր. Հովիկ Աղազարյան

14:11 • 13.11.24

Մենք առաջարկում ենք, որ էլի վարկ վերցնենք նոր սարքավորումների, արտադրանքի գեներացման համար, հետո շնորհակալություն եք հայտնելու. Խաչատուր Սուքիասյան

12:21 • 13.11.24

«ՀՀ ԶՈՒ-երն այսօր Հնդկաստանի համար դարձել են գովազդային վահանակ». «Պարոն Մանուկյանը քաղաքական լավ ելույթ ունեցավ, մի՛ խանգարեք». քննարկում ԱԺ-ում

10:44 • 13.11.24

Չե՞ք կարծում, որ բերետավորների հոգեկան առողջությունը ստուգելու կարիք կա․ Խաչատրյանը՝ Քոչարյանին

17:43 • 12.11.24

Գերիների ամբողջական վերադարձը պետք է նախապայման լինի ցանկացած բանակցության համար․ Քրիստինե Վարդանյան

15:23 • 12.11.24

Բաքվում պահվողներին վերադարձնելու ամենապատեհ առիթը COP29-ն է, հետո վերադարձի հավանականությունը հավասարվելու է զրոյի. Արթուր Խաչատրյան

15:11 • 12.11.24

Բաքուն հայ գերիներին օգտագործում է ՀՀ-ից զիջումներ կորզելու համար. Տիգրան Աբրահամյան

12:49 • 12.11.24

Եթե ունենայիք 100 մլն դոլար, որպես պետություն, ո՞ր ոլորտներին կուղղեիք. Խաչատուր Սուքիասյանը՝ նախարարին

12:19 • 12.11.24

Փաշինյանի ներկայությամբ խախտվել է «ՀՀ օրհներգի մասին» օրենքը

11:50 • 12.11.24

20,366 մարդ գնացել է երկրից, 12,700 աշխատատեղ է կրճատվել, գուցե թողեք պատմության անիվը նորմալ գնա՞. Արթուր Խաչատրյանը՝ Վահե Հովհաննիսյանին

11:29 • 12.11.24

«Այստեղ հաց, այստեղ կաց». քաղաքացին ՀՀ-ում պետք է տեսնի իր ապագան, 2025-ին 2 տրիլիոն հարկ կհավաքենք. նախարար

10:59 • 12.11.24

Շնորհակալ եմ վարչապետին ու փոխվարչապետներին՝ իմաստուն առաջնորդության համար․ ֆինանսների նախարար

20:35 • 11.11.24

Մոսկվան մեսիջ հղեց Փաշինյանին՝ քեզնով կամ առանց քեզ վերականգնելու ենք ազդեցությունը Հայաստանում․ Վիգեն Հակոբյան

15:07 • 11.11.24

Ոչ թե իմ տունն իմ ամրոցն է, այլ մեր պետությունն է մեր ամրոցը, իսկ մեր տունը՝ մեր բնակավայրը․ Փաշինյանը՝ ՏԻՄ համակարգի 28-ամյակի միջոցառմանը

14:29 • 11.11.24

Եթե մեծ գործ եք անում, ինչպե՞ս է,որ վարչապետի և ԿԳՄՍ նախարարի երեխաները դրսում են սովորում.Էդգար Ղազարյանը՝ փոխնախարարին

12:40 • 11.11.24

Աննա Հակոբյանի համար 145 հազար դոլար արժողությամբ ծառայողական նոր մեքենա է գնվել, 2 տարի առաջվա ջիպն այդքան մաշվե՞լ էր. Մանուկյանը՝ ՊՊԾ պետի տեղակալին

11:43 • 11.11.24

Հարցը լուծեք, դետալների մեջ մի մտեք, փողը տվեք, եթե պարտք ենք, բայց մրցույթն արեք. Ավինյան

10:48 • 11.11.24

Այս դժվար պահին 24 մլն հավելյալ գումար ենք հավաքագրել Երևանի տրանսպորտից. Տիգրան Ավինյան

20:35 • 08.11.24

Չեմ բացառում, որ ռուսներն ասեն Թրամփին՝ վերադարձրեք մեզ Հարավային Կովկասը՝ մեր պատմական ազդեցության գոտին․ Սուրեն Սարգսյան

13:21 • 08.11.24

«Նախագիծը բերում եք միայն ձե՞ր խմբավորման համար», «քաղաքական թիմի անդամ չեմ, փաթեթը բոլորի համար է». քննարկում ԱԺ-ում

11:58 • 07.11.24

858 մլն եվրոյի շրջանակում կկառուցվի Սիսիան-Քաջարան ճանապարհը, կամուրջներ ու թունելներ․ Սանոսյան

20:41 • 06.11.24

Քաղաքացու դատարկվող սառնարան, 14 միլիարդ դոլար պետական պարտք, հարկային ճնշումներ․ Նաիրի Սարգսյանը՝ 2025-ի մասին

17:33 • 05.11.24

Լավագույն նախագծերը՝ մեկ վայրում. կայացավ Project Management Awards 2024-ը

16:40 • 05.11.24

2025-ին Երևանը պլանավորում է ունենալ ավելի քան 90 մլրդ դրամ բյուջե, այս տարվա 61.5 մլրդի փոխարեն, նաև սեփական եկամուտների աճ կապահովվի. Տիգրան Ավինյան

11:02 • 05.11.24

ԵՄ հետ արտոնագրերի ազատականացման շուրջ ծրագիր ենք մշակում, ԵՄ պատվիրակությունը ՀՀ-ում է. ԱԳ փոխնախարար

20:34 • 04.11.24

Միրզոյանը պետք է ԱԺ շենքից դուրս գար ԱԱԾ աշխատակիցների ուղեկցությամբ՝ գլուխը ներքև ու ձեռնաշղթաներով․ Էդգար Ղազարյան

18:39 • 04.11.24

«Լույսեր» բնակելի համալիրն ընդունեց իր առաջին բնակիչներին

11:12 • 04.11.24

Շուտով անդրադառնալու ենք արտոնյալ խմբերին, նրանք կունենան հանրային տրանսպորտից օգտվելու զեղչային համակարգ. Տիգրան Ավինյան

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Տնտեսություն

Գիտություն/տեխնիկա

Մշակույթ

Սպորտ

Իրադարձային

Մամուլի տեսություն

Քաղաքականություն

Իրավունք

Ժամանց