ԷՇԵՐԻԽԻՈԶ. ԻՆՉՊԵ՞Ս ԽՈՒՍԱՓԵԼ ԷՇԵՐԻԽԻՈԶՈՎ ՎԱՐԱԿՎԵԼՈՒՑ

Էշերիխիաները մանրէների մեծ խումբ են, որոնք բնակվում են մարդու և տաքարյուն կենդանիների աղիներում՝ կազմելով վերջիններիս միկրոֆլորայի հիմնական բաղադրիչը: Էշերիխիաները հիմնականում անվտանգ են ինչպես մարդու, այնպես էլ կենդանիների համար, սակայն դրանց մի մասն ախտածին են և մարդու մոտ առաջացնում է էշերիխիոզ հիվանդությունը: Վերջինս ընթանում է հիմնականում աղիների ախտահարումով, սակայն կարող են առաջանալ նաև ամենատարբեր արտաաղիքային ախտահարումներ:

Ախտածին էշերիխիաները դասակարգվում են 5 խմբի: Այսօր աշխարհի շատ երկրներում ուշադրության է արժանացել Էնտերոհեմոռագիկ աղիքային ցուպիկը, որը առաջացնում է սուր աղիքային վարակ` ախտահարելով առավելապես հաստ աղին: Ընթանում է հեմոռագիկ դիարեայով (հեմոկոլիտ) և արտահայտված ինտոքսիկացիայով:

Կայունությունն արտաքին միջավայրում. Էնտերոհեմոռագիկ աղիքային ցուպիկը կայուն է արտաքին միջավայրում, երկար պահպանվում է հողում, ջրում, դիմանում է չորացմանը, բազմանում է պտուղ-բանջարեղենի վրա և, հատկապես, կաթում: Ոչնչանում են 700 15 րոպեի ընթացքում:

Էշերիխիոզները պատկանում են զոոնոզ հիվանդությունների շարքին: Վարակի աղբյուրը խոշոր եղջերավոր կենդանիները և հիվանդ մարդն են: Չի բացառվում նաև քողարկված կամ ջնջված կլինիկայով հիվանդների, ինչպես նաև բացիլակիրների դերը: Վերջիններս առավել վտանգ են ներկայացնում այն դեպքերում, երբ աշխատում են սննդի կազմակերպություններում:
Էշերիխիոզը հանդիպում է բոլոր տարիքի անձաց մոտ, հիմնականում երեխաների (մինչև 5 տարեկան) և ծերերի շրջանում: Ներկայում դեպքերն արձանագրվում են միջին տարիքի անձանց շրջանում, որոնց 2/3-ը կազմում են կանայք:

Ընդհանուր առմամբ, էշերիխիոզների կանխարգելման միջոցառումները համանման են սննդային ծագման և աղիքային այլ վարակիչ հիվանդություններին.

- սնունդ ընդունելուց առաջ և սանհանգույցից օգտվելուց հետո լվանալ ձեռքերը

- հոսող մաքուր ջրի տակ խնամքով լվանալ թարմ և հում օգտագործվող սննդամթերքը

- սննդի պատրաստման ընթացքում խուսափել վարակը սննդամթերքի մեկ տեսակից մյուսին փոխանցելուց

ԱՀԿ-ն և ԱՄՆ ֆեդերալ ծառայությունները առաջարկում են սննդամթերքի անվտանգությունն ապահովելու բանաձևը` կազմված հինգ հիմնական սկզբունքից.

1. «ՊԱՀԵ՛Ք ՄԱՔՈՒՐ»

- լվացեք ձեռքերը նախքան սննդի հետ գործ ունենալը և ավելի հաճախ` սնունդ պատրաստելիս,

- լվացեք ձեռքերը սանհանգույցից օգտվելուց հետո,

- լվացեք և ախտահանեք բոլոր մակերեսները և սարքավորումները, որոնք օգտագործվում են սննդի պատրաստման ժամանակ,

- պաշտպանեք խոհանոցային տարածքները և մթերքը միջատներից, տնային և այլ կենդանիներից:

2. «ԱՌԱՆՁՆԱՑՐԵ՛Ք ՀՈՒՄԸ ԵՓԱԾԻՑ»

- առանձնացրեք հում մսեղենը, թռչնամիսը և ձկնեղենը այլ սննդամթերքից,

- հում սննդի հետ աշխատելիս օգտագործեք առանձին սարքավորումներ և պարագաներ, օր.` մսաղաց, դանակներ, կտրատելու համար տախտակներ,

- հում սնունդը պատրաստի սննդի հետ շփումից զերծ պահելու համար սննդամթերքը պահեք տարաներում:

3. «ԼԱՎ ԵՓԵ՛Ք»

- նշանակում է պահպանել մանրէների ոչնչացման համար անհրաժեշտ ջերմային ռեժիմը,

- եռացրեք ապուրները և միս պարունակող կերակուրները, դրանց ջերմաստիճանը հասցնելով 700C-ի` նվազագույնը 15 րոպե

- մսամթերքը տապակել այնպես, որ մսի կտորը եփվի ամբողջովին, համոզվեք, որ դրանց արգանակները պարզ են և ոչ վարդագույն:

4. «ՊԱՀՊԱՆԵ՛Ք ՍՆՈՒՆԴԸ ԱՆՎՏԱՆԳ ՋԵՐՄԱՍՏԻՃԱՆՈՒՄ»

- մի թողեք պատրաստի սնունդը սենյակային ջերմաստիճանում 2 ժամից ավել,

- երկար մի պահեք սնունդը նույնիսկ սառնարանում,

- մի հալեցրեք սառեցրած սնունդը սենյակային ջերմաստիճանում,

- եփած և շուտ փչացող սնունդը իսկույն սառեցրեք. նախընտրելի է 500C-ից ցածր ջերմաստիճանում:

5. «ՕԳՏԱԳՈՐԾԵ՛Ք ԱՆՎՏԱՆԳ ՋՈՒՐ ԵՎ ԹԱՐՄ ՍՆՆԴԱՄԹԵՐՔ»

- մի օգտագործեք պիտանելիության ժամկետն անց սնունդ,

- օգտագործեք անվտանգ ջուր,

- ընտրեք թարմ և անվտանգ սննդամթերք,

- ընտրեք սննդամթերք, որն ենթարկվել է մշակման, օր.` պաստերիզացված կաթ,

- մանրակրկիտ լվացեք մրգերը և բանջարեղենը»:

Յուրաքանչյուր անձ, անկախ քաղաքային թե գյուղական վայրերի բնակիչ լինելուց, աղեստամոքսային համակարգի խանգարումների դեպքում պարտավոր է դիմել բժշկի:

ԻՆՔՆԱԲՈՒԺՈՒԹՅՈՒՆԸ ՎՏԱՆԳԱՎՈՐ Է ԵՎ ՀԻՎԱՆԴԻ, ԵՎ ՇՐՋԱՊԱՏԻ ՀԱՄԱՐ:
 

Աղբյուր` NCDC, Armenia ֆեյսբուքյան էջ