Լուսնոտներ. որտեղից է  առաջանում սոմնաբուլիզմը

Սոմնաբուլիզմի, լուսնոտության վերաբերյալ գոյություն ունեն մի շարք առասպելներ: Գիտական տեսանկյունից այս երևույթը քնի խանգարում է:

Կարելի է արդյոք սոմնաբուլիզմը համարել լուրջ հիվանդություն

Ամեն ինչ կախված է վերջինիս առաջացման պատճառից: Երբեմն լիովին առողջ օրգանիզմը նման կերպ արձագանքում է սթրեսային վիճակին: Հասուն մարդկանց մոտ լուսնոտությունը պայմանավորված է մի քանի գործոններով: Դրանք են՝

·       գենետիկան

·       արտաքին գործոններ

·       հիվանդություններ

1.    Գենետիկա

Լուսնոտությունը հաճախակի հանդիպում է միաբջիջ երկվորյակների մոտ, ավելին, եթե մոտ հարազատներից մեկը տառապել է լուսնոտությամբ, ապա լուսնոտության զարգացման ռիսկը 10 անգամ  բարձրանում է:

2.    Արտաքին գործոններ

Լուսնոտության նոպաներ կարող են առաջացնել արտաքին գործոնները, այդ թվում քնի պակասը,  քնի անկանոն ռեժիմը, սթրեսը,  ալկոհոլը:

3.    Հիվանդություններ

Լուսնոտությունը կարող են խթանել այնպիսի հիվանդությունները, ինչպիսիք հանդիսանում են ՝ առիթմիան, ջերմությունը,  գաստրոէզոֆագեալ ռեֆլյուկսը(սնունդը կամ հեղուկը ստամոքսից բարձրանում է կերակրափող), գիշերային ասթման, գիշերային էպիլեպտիկ նոպաները(կոնվուլսիա), ապնոեն (քնի ընթացքում սրտի աշխատանքի  ժանակավոր դադար), հոգեկան խանգարումները, խուճապային խանգարման նոպաներ կամ դիսոցացիայի վիճակը` մասնավորապես  անձի երկատումը:

Ինչու են առավել հաճախ սոմնաբուլիզմով տառապում երեխաներն ու դեռահասները

Երեխաների մոտ դա պայմանավորված է  գլխուղեղի կեղևում տեղի ունեցող բիոէլեկտրոնային պրոցեսներով: Որպես կանոն  այդ «հիվանդությունը»  անցնում է, եթե այն իհարկե կապված չէ կենտրոնական նյարդային համակարգում  պաթոլոգիական փոփոխությունների հետ: Ի դեպ կարծիք կա, որ  սոմնաբուլիզմի նոպա հնարավոր է  առաջացնել նաև արհեստական ճանապարհով, եթե քնի դանդաղ փուլի ընթացքում երեխային զգուշորեն  կանգնեցնել:

Ինչ անել եթե  հարազատ մարդը տառապում է սոմնաբուլիզմով

Առաջին իսկ նոպայից հետո հարկավոր է  դիմել նյարդաբանի կամ հոգեբույժի: Անհրաժեշտության դեպքում բժիշկը կարող է նշանակել համալիր հետազոտություն, այդ թվում նաև գլխուղեղի էնցեֆալոգրաֆիա և տեղագրություն, որպեսզի հանարավոր լինի բացառել էպիլեպսիայի հնարավոր պատճառը: Քնի մեջ քայլող էպիլեպտիկին  գրեթե հնարավոր չէ արթնացնել: Առողջ մարդկանց մոտ սոմնաբուլիզմը ժամանակավոր երևույթ է  և որպես կանոն չի պահանջում հատուկ թերապիա:

Սակայն, եթե սոմնաբուլիզմը կապված է էպիլեպսիայի, նևրոզի  ու նյարդային համակարգի մի շարք այլ խանգարումների հետ, այդ դեպքում հարկավոր է բուժել հիվանդության պատճառները: Եթե նոպայի ժամանակ հիվանդը ստանում է վնասվածքներ, ապա բժիշկը կարող է նշանակել քնի համար դեղամիջոցներ, որոնց ընդունմումը թույլ է տալիս զգալիորեն կրճատել դանդաղ քնի փուլն ու ավելացնել արագ քնի ընթացքը:

Այդ պատճառով, վնասվածքներից խուսափելու   համար,   ընտանիքի անդամները պետք է համապատասխան  քայլեր ձեռարկեն: Մասնագետները խորհուրդ են տալիս թաքցնել ավտոմեքնաների ու տան բանալիները: Եթե նման դրվագներ հաճախակի են կրկնվում, կարելի է պատուհանների վրա  ճաղավանդակներ դնել և հնրավորության դեպքում «հարթեցնել» տան բոլոր սուր անկյունները: Երբեմն  կարելի է մահճակալի կողքին ջրով լի տարա դնել, չնայած որ լուսնոտները կարող են առանց արթնանալու ացնել արգելքի վրայով ու շարունակել քայլել: Բացի այդ, հարկավոր է շատ զգուշությամբ արթնացնել մարդուն ու նրան ուղղեկցել դեպի անկողին: