«Ատիպիկ թոքաբորբ» կամ «ծանր ընթացքով սուր շնչառական համախտանիշ». ախտանշաններն ու կանխարգելումը

« Ատիպիկ թոքաբորբը» կամ «ծանր ընթացքով սուր շնչառական համախտանիշը»  ընդհանուր տերմին է, որը ընդգրկում է թոքերի վարակաբորբոքային ախտահարումը և պայմանավորված է ոչ բնորոշ (ատիպիկ) հարուցիչներով՝ քլամիդիաներով, միկոպլազմաներով, լեգիոնելաներով, վիրուսներով և այլն: Ատիպիկ թոքաբորբերը ընթանում են ընդհանուր անբավարարության երևույթներով, բարձր տենդով, դողով, քրտնարտադրությամբ, մկանացավով, գլխացավով, հազով և հևոցով: Ծանր դեպքերում կարող է զարգանալ սիրտ-թոքային անբավարարություն և վրա հասնի հվանդի մահը:

Հարուցիչը հիմնականում փոխանցվում է օդակաթիլային ճանապարհով, սերտ շփման արդյունքում: Սակայն հարուցիչը կարող է 3-6 ժամվա ընթացքում պահպանել իր կենսունակությունն արտաքին միջավայրում, այդ պատճառով հնարավոր է վարակումը հիվանդի արտազատուկների միջոցով, նաև այն առարկաների միջոցով, որոնցից օգտվել է հիվանդը:

Գաղտնի շրջանը տևում է միջինը 2-7 օր, առանձին դեպքերում կարող է ձգվել մինչև 10 օր: Հիվանդությունը սկսվում է տենդով (38°C և ավել), որը ուղեկցվում է դողով, քրտնարտադրությամբ, գլխացավով, մկանացավով: Երբեմն բարձր տենդի ժամանակ նկատվում է փսխում և փորլուծություն:

Ատիպիկ թոքաբորբի 3-7 օրերին զարգանում է չոր հազ, հևոց և զարգացող հիպոքսեմիա (արյան մեջ թթվածնի քանակի նվազեցում): Աճող հիպոքսիան ուղեկցվում է քիթ-շրթունքային եռանկյունու գունատությամբ, տախիկարդիայով, սրտի տոների խլացմամբ, հիպոտոնիայով: Հետագա 6-7 օրվա ընթացքում հիվանդների մի մասի մոտ նկատվում է ինքնազգացողության բարելավում և ախտանշանների նվազում: Հիվանդների մի մասի մոտ կարող է զարգանալ շնչառական խանգարումների համախտանիշ, որը կարող է հանդիսանալ մահվան պատճառ՝ տոքսիկ շոկի, սուր շնչառական և սրտային անբավարարության պատճառով: Մահացությունը կազմում է 3-5%՝ ընդհանուր վարակվածների թվից:

Ատիպիկ թոքաբորբի վարակի տարածման կանխարգելման նպատակով անհրաժեշտ է խուսափել համաճարակաբանական առումով ոչ բարենպաստ շրջաններ այցելություններից, տվյալ շրջաններից ժամանող անձանց նկատմամբ սահմանել խիստ համաճարակաբանական հսկողություն, կազմակերպել տրանսպորտային միջոցների ախտահանում, վարակի առումով կասկածելի անձանց հետ շփվելիս օգտագործել պաշտպանիչ դիմակների, հաճախակի օդափոխել բնակելի և աշխատանքային տարածքները, պահպանել անձնական հիգիենայի կանոնները և այլն:

Աղբյուր՝ Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման Ազգային Կենտրոն