Ռեսպիրատոր սինտիցիալ վիրուսային վարակի կլինիկական արտահայտման ձևերը, ախտանշաններն ու կանխարգելումը

Ռեսպիրատոր սինտիցիալ վիրուսային վարակը (ՌՍ-վարակ) սուր վիրուսային հիվանդություն է, որն արտահայտվում է առավելապես շնչուղիների ստորին հատվածների ախտահարմամբ:
Վարակի աղբյուր է հանդիսանում մարդը (հիվանդը կամ վարակակիրը): Վարակի հարուցիչները արտազատվում են հիվանդների քիթըմպանից՝ կլինիկական նշանների ի հայտ գալուց 1-2 օր առաջ և հիվանդության ընթացքում՝ մինչև 3-6-րդ օրը: 

Վարակը փոխանցվում է օդակաթիլային ճանապարհով:

Մարդկանց մոտ վարակի նկատմամբ ընկալունակությունը բարձր է, հատկապես ցածր տարիքի երեխաների շրջանում: Հետվարակային անընկալությունն անկայուն է, հնարավոր է կրկանակի վարակում մի քանի տարի անց: Հիվանդությունն արձանագրվում է ամբողջ տարվա ընթացքում՝ ձմռան և գարնան ամիսներին հիվանդացության աճով: 

Վիրուսները, մարդու օրգանիզմ ներթափանցելով, տեղակայվում են լորձաթաղանթի էպիթելային բջիջներում (հատկապես քիթըմպանի) և առաջացնում են բորբոքային երևույթներ:

Հիվանդության գաղտնի շրջանը տատանվում է 1-7 օր: Հիվանդությունը զարգանում է աստիճանաբար: Կախված շնչառական համակարգի այս կամ այն հատվածի ախտահարման տեղակայումից՝ տարբերակում են ՌՍ-վարակի մի քանի կլինիկական արտահայտման ձև՝ նազոֆարինգիտի, բրոնխիտի, բրոնխոլիտի, թոքաբորբի տեսքով: Մեծահասակների և բարձր տարիքի երեխաների մոտ սովորաբար զարգանում է նազոֆարինգիտ (քիթըմպանի բորբոքում), որը կլինիկորեն չի տարբերվում այլ սուր շնչառական վիրուսային վարակներից և բնորոշվում է մարմնի սուբֆեբրիլ ջերմասիճանով, թույլ արտահայտված ընդհանուր ինտոքսիկացիայի նշաններով՝ թույլ գլխացավով, թուլությամբ, մկանային ցավերով: Հիվանդների մոտ ի հայտ է գալիս քթի խցանում (ոչ առատ սերոզային արտադրությամբ), փռշտոց և չոր հազ: Շնչառական ուղիների ստորին հատվածներում ախտաբանական փոփոխությունների զարգացումն ավելի բնորոշ է փոքր տարիքի երեխաների համար: Հիվանդության 3-4 օրվանից հիվանդի վիճակը վատթարանում է՝ բարձրանում է մարմնի ջերմաստիճանը՝ հասնելով բարձր նիշերի, ավելանում է հազը՝ սկզբում չոր, հետագայում լորձային խորխով: Ի հայտ է գալիս ծանրության զգացում կրծքավանդակում, երբեմն զարգանում է հևոց: Հազը կարող է ուղեկցվել խեղդվելու զգացումով: Թոքաբորբը կարող է զարգանալ հիվանդության առաջին իսկ օրերից, նույնիսկ ինտոքսիկացիայի նշանների բացակայության և մարմնի նորմալ ջերմաստիճանի դեպքում: Թոքաբորբը բնորոշվում է շնչառական անբավարարության արագ զարգացումով: Մի քանի ժամվա ընթացքում ուժեղանում է ընդհանուր թուլությունը և շնչարգելությունը: Մաշկային ծածկույթները գունատվում են, զարգանում է շրթունքների և եղունգների ֆալանգների ցիանոզ: Զարգանում է տախիկարդիա (հաճախասրտություն):

Կանխարգելումը՝ անհատական պաշտպանիչ միջոցների օգտագործում (դիմակներ), տարածքների օդափոխում, հիվանդների հետ շփման սահմանափակում, հիվանդների մեկուսացում, հիվանդի կողմից օգտագործված պարագաների ախտահանում, մարմնի կոփոմ, վիտամիններով հարուստ սննդի օգտագործում և այլն:

Աղբյուր՝ Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման Ազգային Կենտրոն ֆեյսբուքյան էջ