Աշխարհում ամեն տարի հեպատիտ Ա-ով հիվանդանում է շուրջ 1.4 միլիոն մարդ. հիվանդության ախտանշաններն ու կանխարգելումը

11:30 • 14.09.16

Վիրուսային հեպատիտներն առողջապահական գերակա խնդիրներից են և ունեն արտահայտված համաճարակային ներուժ, լայն տարածում և զգալի սոցիալ-տնտեսական բեռ են երկրների համար:

Ըստ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալների աշխարհում ամեն տարի հեպատիտ Ա-ով հիվանդանում է շուրջ 1.4 միլիոն մարդ:

Հայաստանում վիրուսային հեպատիտների համաճարակային իրավիճակի վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ հեպատիտներով հիվանդացության ընդհանուր կառուցվածքում մոտ 50%-ը բաժին է ընկնում հեպատիտ Ա-ին: 2008 թվականից ի վեր` հեպատիտ Ա-ի հիվանդացությունը նվազել է 9 անգամ:

Վիրուսային հեպատիտ Ա-ն ֆեկալ-օրալ ճանապարհով փոխանցվող հիվանդություն է: Հարուցիչը վիրուս է, որի տրամագիծը 27 նմ է:

Այս վիրուսով վարակի աղբյուրը հեպատիտով հիվանդ մարդն է: Մարդու օրգանիզմ հարուցիչը ներթափանցում է կեղտոտված ջրի, սննդի միջոցով, ինչպես նաև կենցաղակոնտակտային ճանապարհով (վերջինիս դեպքում վարակը կարող է տեղի ունենալ միայն սերտ կոնտակտի դեպքում):

Ավելի հաճախ հեպատիտ Ա-ով հիվանդանում են երեխաները՝ հիմնականում կեղտոտ ձեռքերի միջոցով: Հենց սրա պատճառով էլ հիվանդությունը երբեմն անվանում են կեղտոտ ձեռքերի հիվանդություն:

Հիվանդության ժամանակ ախտահարվում են լյարդային բլթակների ծայրամասային հատվածները, որտեղ առաջանում են օրգանական փոփոխություններ։

Տարբերում են հիվանդության 4 շրջան՝ գաղտնի, նախադեղնուկային, դեղնուկային և ապաքինման։

Գաղտնի շրջանը միջինը տևում է 2-4 շաբաթ, առավելագույն տևողությունը մինչև 7 շաբաթ է։ Այս փուլում բացակայում են հիվանդության կլինիկական նշանները:

Նախադեղնուկային շրջանում հիվանդությունը ունենում է տարբեր դրսևորումներ. որպես կանոն սկսվում է վերին շնչուղիների բորբոքմամբ, գրիպանման աշտանշաններով, կեղծ հոդացավերով, որը ուղեկցվում է գլխացավով, ջերմության բարձրացումով՝ մինչև 38° և դոդով: Նախադեղնուկային շրջանը կարող է ընթանալ նաև ստամոքսաաղիքային համակարգի խանգարումներով: Ստամոքս-աղիքային համակարգի խանգարումների դեպքում առաջանում են ախորժակի անկում, փսխումներ, լուծ, որովայնացավեր, աջ թուլակողի շրջանում ծանրության զգացում։

Նախադեղնուկային շրջանը տևում է 5-7 օր, կարող է երկարել մինչև 15 – 17 օր: Այս ընթացքում դիտվում է մեզի գույնի մգացում և կղանքի գունազրկում։

Դեղնուկային շրջանում դիտվում է լորձաթաղանթների և մաշկի դեղնություն։ Դեղնուկային շրջանը տևում է միջին հաշվով 7-15 օր։

Վերականգնման շրջանում հիվանդի մոտ կլինիկական ախտանիշները վերանում են, կենսաքիմիական ցուցանիշները կարգավորվում:

Հեպատիտ Ա-ի կանխարգելման լավագույն միջոցը պատվաստումն է: Ներկայում ստեղծված են բավականաչափ արդյունավետ պատվաստանյութեր հեպատիտ Ա-ի դեմ, վերջիններս կիրառելու դեպքում մարդու մոտ առաջանում է անընկալություն 6-10 տարվա ընթացքում:

Հեպատիտ Ա-ի դեպքում, ինչպես մյուս աղիքային վարակների դեպքում, խիստ կարևոր է անձնական հիգիենայի կանոնների պահպանումը: Խուսափեք կասկածելի ջուր խմելուց, միրգը և բանջարեղենը պետք է լվալ հոսող ջրով, ուտելուց առաջ և զուգարանից հետո ձեռքերը լվալ օճառով և այլն:

Նյութի աղբյուրը՝ NCDC, Armenia / Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման Ազգային Կենտրոն