Ձմռանը սպասվող վիրուս. ինչ է հոնգկոնգյան գրիպը և որոնք են դրա ախտանշաններն ու կանխարգելման վիջոցները

Ամբողջ աշխարհում ամեն տարի սեզոնային գրիպից մահանում է 250-500 հազար մարդ: Ընդ որում՝ գրանցվում է նաև մոտ 5 միլիոն բարդացման դեպք: Սակայն համաճարակի դեպքում զոհերի թիվը կարող է հասնել միլիոնների:

Ներկայումս շատ մեծ վտանգ է ներկայացնում հոնգկոնգյան գրիպը, որը վտանգավոր է ոչ թե իր ընթացքով, այլև իր բարդություններով: Գրիպն ազդում է մարդու բոլոր օրգանների վրա, ինչը նշանակում է, որ հիվանդանալու դեպքում կարող են տուժել ինչպես նյարդային համակարգը, այնպես էլ երիկամները:

Վիրուսի պատմությունը

Հոնգկոնգյան գրիպն իր անվանումը ստացել է մասսայական համաճարակի վայրերից մեկի անունով: Այն սկսվել է 1968-69թթ. Հոնգկոնգում և սկսել է տարածվել: Չնայած, որ այն սկսվել է Ասիայից՝ ամենից շատ զոհեր գրանցվել են ԱՄՆ-ում, որտեղ 70-ական թվականներին մահացել է 33800 մարդ: Ընդ որում՝ մեծ մասամբ վիրուսն ախտորոշվում էր տարեցների մոտ:

Գոյություն ունի վիրուսի 3 տեսակ՝ A, B և C, որոնցից վերջինն ամենաանվնասն է, քանի որ չի առաջացնում համաճարակներ, անցնում է առանց ախտանշանների և երբեմն մարդը նույնիսկ չի նկատում որ հիվանդացել է: B տիպի գրիպը տարածված է միայն մարդկանց շրջանում, մինչդեռ A-ն կարող է ախտահարել նաև կենդանիներին: Հենց այն, որ A տիպի գրիպը վարակում է նաև կենդանիներին, համարվում է դրա ամենամեծ վտանգը, քանի որ այս դեպքում հարկավոր է հետևել նաև, թե որտեղից է սկսվել համաճարակը և ինչ ուղղությամբ է տարածվում ոչ միայն մարդկանց, այլ նաև կենդանիների շրջանում: Ընդ որում՝ այս գրիպով կարող են հիվանդանալ ոչ միայն թռչուններն ու խոզերը, այլ նաև կետերը, փոկերը և այլն:

60-ական թվականների վերջին և 70-ականների սկզբին այս վիրուսը հաջողվել է հաղթահարել պատվաստման շնորհիվ: Ներկայումս պատվաստանյութը կա, ինչը նշանակում է, որ վտանգն այդքան էլ մեծ չի լինի:

Սակայն ամենից վտանագվորն այն դեպքերն են լինում, երբ մարդը վարակվում է հոնգկոնգյան գրիպի միանգամից երկու տեսակով: Այս դեպքում վիրուսը դառնում է շատ վտանգավոր, քանի որ այն մուտացիայի է ենթարկվում, փոխվում է դրա ԴՆԹ-ն և ստեղծվում է նոր տեսակ, որի հետագա «պահվածքը» կանխատեսելը շատ դժվար է լինում, ինչպես նաև դժվար է լինում կանխատեսել, թե ինչպես կարելի է այն ճնշել:

Սեզոնային գրիպի, այդ թվում նաև հոնգկոնգյանի, կանխարգելմանն ուղղված միջոցներ պետք է ձեռնարկվեն առաջին հերթին ռիսկային խմբում գտնվողներին պաշտպանելու համար, որոնց շարքին են դասվում.

·         5 տարեկանից ցածր երեխաները,

·         65 տարեկանից բարձր տարեց մարդիկ,

·         նրանք, որոնք ունեն քրոնիկ հիվանդություններ,

·         հղի կանայք:

Սակայն բոլորովին առողջ մարդիկ նույնպես պետք է ուշադրություն դարձնեն կանխարգելմանը, քանի որ հնարավոր չէ կանխատեսել թե այս կամ այն մարդու մոտ ինչպես կընթանա հիվանդությունը: Գիտնականները դեռևս չեն կարողանում հասկանալ, թե ինչու է ոմանց մոտ այս հիվանդությունն ավելի թեթև անցնում, քան մյուսների: Կլինիկական տեսանկյունից հոնգկոնգյան գրիպը ոչնչով չի տարբերվում գրիպի մյուս տեսակներից. եթե հիվանդը պատշաճ բուժում չստանա, այն նույնպես կարող է առաջացնել հաշմանդամություն և դառնալ մահվան պատճառ:

Գրիպի այս տեսակի ախտանշանները նույնպես չեն տարբերվում մյուսների ախտանշաններից: Առաջին նշանները կարող են նկատվել գրեթե անմիջապես՝ վարակվելուց ընդամենը մի քանի ժամ հետո, սակայն այն կարող է նաև նկատվել 1-2 օր անց: Հոնգկոնգյան գրիպի ախտանշաններից են.

·         մարմնի բարձր ջերմաստիճանը, որը հասնում է մինչև 40 աստիճանի և շատ դժվար է իջնում նույնիսկ ջերմիջեցնող դեղորայք ընդունելու դեպքում,

·         դողը,

·         գոտկատեղի, մեջքի, ձեռքերի, ոտքերի և աչքերի ցավը,

·         քթի ու կոկորդի փակվածությունը,

·         չոր հազը,

·         օրգանիզմի ուժեղ թունավորումը (ինքնազգացողության վատացում, սրտխառնոց, գլխացավեր, թուլություն):

Այս ախտանշաններից բացի, կարող են նկատվել նաև մարսողության խանգարումներ, փորացավեր, սրտխառնոց ու փսխում: Միջինում հիվանդությունը տևում է 7 օր, սակայն հազվադեպ, բայց կարող են լինել նաև դեպքեր, երբ այն կտևի մինչև 14 օր: Ամեն դեպքում իրավիճակը պետք է գտնվի բժիշկների հսկողության տակ: Եթե ախտանշանները երկար ժամանակ չեն անցնում, իսկ հիվանդի վիճակը շարունակում է վատանալ, ապա անհրաժեշտ է անմիջապես դիմել բժշկի օգնությանը, քանի որ դա կարող է լինել ծանր բարդացումների նշան: Ընդ որում՝ այդ բարդությունները կարող են լինել ամենատարբեր տեսակների՝ սրտի հետ կապված խնդիրներից, մինչև հոդերի ծանր ախտաբանությունները:

Պատվաստումներն ու հիգիենան

Համաճարակի կանխարգելման համար առաջին հերթին միջոցներ է ձեռնարկում հակահամաճարակային տեսչությունը: Սակայն պետք է նաև շատ ուշադիր լինեն անասնաբուժական ընկերությունները, որոնք կվերահսկեն, որ հիվանդությունը չտարածվի կենդանիների շրջանում:

Վարակումը կանխելու համար առաջին հերթին հարկավոր է պատվաստում ստանալ: Այն օգնում է հաղթահարել ծանր ախտաբանությունը՝ կանխելով համաճարակը:

Բացի այդ, հարկավոր է հետևել նաև հասարակ հիգիենայի կանոններին, որոնք հաճախ անտեսվում են: Գրիպի վիրուսը փոխանցվում է օդակաթիլային ճանապարհով և համաձային վիճակագրական տվյալների՝ նման վարակների 70 %-ն ի վերջո օրգանիզմ է ներթափանցում կեղտոտ ձեռքերի միջոցով: Սա նշանակում է, որ փողոցից տուն վերադառնալիս կամ հասարակական տրանցպորտից օգտվելուց հետո, հարկավոր է լավ լվանալ ձեռքերը: Բացի այդ, անհրաժեշտ է նաև քթի խոռոչն ու բերանի խոռոչը պարբերաբար լվանալ հակասեպտիկ միջոցով կամ հասարակ աղաջրով, ինչը կօգնի պաշտպանել օրգանիզմը: Մարդաշատ վայրերում հարկավոր է կրել հատուկ դիմակներ, որոնք պետք է բավական հաճախ փոխել:

Ինչ վերաբերում է ավանդական ըմպելիքներին, ապա այս դեպքում կարծիքները միանշանակ չեն: Օգտակար կարող են լինել մեղրով ու կիտրոնով թեյերը կամ կոմպոտները: Գրիպի վարակի դեպքում ցանկացած թթու ըմպելիք թույլ է տալիս հաղթահարել ընդհանուր ախտանշանները, սակայն անմիջականորեն վիրուսի վրա դրանք չեն ազդում: Ինչ վերաբերում է քաղցրին, այդ թվում նաև քաղցր ըմպելիքներին, ապա հարկ է նշել, որ այն խորհուրդ չի տրվում, քանի որ քաղցրը բարձրացնում է արյան մեջ շաքարի մակարդակը, ինչը ստեղծում է սննդարար միջավայր վարակների համար:

Նյութի աղբյուրը՝ aif.ru