Հիվանդություն, որով աշխարհում վարակված են մոտ 14 միլիոն մարդ. լեյշմանիոզի ախտանշաններն ու կանխարգելումը

19:06 • 18.10.16

Լեյշմանիոզները տարափոխիկ մակաբուծային հիվանդություններ են, որոնց հարուցիչները Լեյշմանիա ցեղին պատկանող միաբջիջ նախակենդանիներ են: Լեյշմանիոզները պատկանում են Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) կողմից սահմանված «մոռացված» արևադարձային հիվանդությունների շարքին: Աշխարհում հիվանդության վարակման ռիսկի ենթակա են շուրջ 350 մլն. մարդ: Ներկայում աշխարհի ավելի քան 98 երկրում (այդ թվում՝ Իրան, Ադրբեջան, Թուրքիա) ամեն տարի արձանագրվում են լեյշմանիոզի 2 մլն դեպք, Վրաստանում՝ շուրջ 150-200 դեպք: Աշխարհում լեյշմանիաներով վարակված են մոտ 14 մլն. մարդ, իսկ յուրաքանչյուր տարի արձանագրվում է հիվանդության 2 մլն նոր դեպք:

Ընկալունակությունը վարակի նկատմամբ բարձր է, բայց ավելի հաճախ հիվանդանում են երեխաները (մանկական լեյշմանիոզ), կրկնակի վարակում շատ հազվադեպ է արձանագրվում:
Լեյշմանիոզները դասակարգվում են 3 հիմնական տեսակի՝ ընդերային, մաշկալորձային և մաշկային:
Ընդերային լեյշմանիոզն առանձնանում է առավել ծանր ընթացքով, գաղտնի շրջանը 2 շաբաթից մինչև 2 տարի է, միջինը՝ 3-5 ամիս:

Նախկինում Հայաստանում արձանագրվել են լեյշմանիոզի ինչպես ընդերային, այնպես էլ մաշկային ձևերը: Ձեռնարկված կանխարգելիչ և հակահամաճարակային միջոցառումների շնորհիվ` լեյշմանիոզի դեպքերը գրեթե վերացվել են: Ներկայումս հանրապետությունում արձանագրվում են միայն ընդերային լեյշմանիոզի հատուկենտ դեպքեր, հիմնականում՝ Սյունիքի, Տավուշի, Լոռու մարզերում և Երևանում, մինչև 2 տարեկան երեխաների շրջանում:

Նկատի ունենալով, որ լեյշմանիոզի ախտանշանները յուրահատուկ չեն, երեխաների մոտ անկանոն ջերմության դեպքում անհրաժեշտ է անհապաղ դիմել բժշկի, որպեսզի ժամանակին ախտորոշվի կամ հերքվի հիվանդությունը և հիվանդը ստանա համապատասխան բուժում:

Ընդերային լեյշմանիոզի ախտանշաններն են`

- Երկարատև անկանոն տենդ
- Քաշի կորուստ
- Լյարդի և փայծաղի մեծացում
- ԷՆԱ-ի բարձրացում
- Հյուծում
- Ավշային հանգույցների մեծացում

Ինչպե՞ս կանխարգելել լեյշմանիոզը

Լեյշմանիոզների վարակի աղբյուրը տարբեր կենդանիներն են, հիմնականում՝ հիվանդ շները և կրծողները: Փոխանցումը տեղի է ունենում մլակների միջոցով: Մլակների խայթոցներից պաշտպանվելու համար անհրաժեշտ է օգտագործել մլակներին վանող նյութեր, ցանցապատել պատուհանները, հնարավորինս վերացնել մլակների ձվադրման և բազմացման վայրերը՝ բարեկարգել տարածքը, պարբերաբար կատարել աղբահանում։