Որոնք են վահանագեղձի ադենոմայի տեսակները, ախտանշաններն ու բուժման եղանակները

Վահանաձև գեղձի ադենոման բարորակ նորագոյացություն է, որն ունենում է հստակ եզրեր ու ֆիբրոզային պատիճ: Նման ուռուցքը միացած չէ հարակից հյուսվածքներին, բացարձակապես անցավ է և բավականին փոքր: Սակայն այն կարող է վտանգավոր լինել, քանի որ կարող է վերածվել չարորակ նորագոյացության, ուստի եթե ուռուցքը սկսել է աճել, ապա հարկավոր է այն շտապ հեռացնել: Վիրահատական միջամտության դեպքում մասնագետները հեռացնում են նորագոյացությունն ու դրա պատիճը և ուղարկում այն հիստոլոգիական հետազոտության, որն էլ հերքում կամ հաստատում է դրանում քաղցկեղի բջիջների առկայությունը:

Վահանաձև գեղձի ադենոմայի առաջացման հիմնական պատճառները

Ներկայում վահանագեղձի ադենոմայի առաջացման պատճառները դեռ լիովին ուսումնասիրված չեն: Ենթադրվում է, որ բարորակ նորագոյացությունն աճում է թիրեոտրոպ (թիրեոխթանիչ) հորմոնի մեծ քանակության շնորհիվ, որն էլ արտադրվում է հիպոֆիզի կողմից: Բացի այդ, ադենոմայի առաջացմանը նպաստող պայման կարող է հանդիսանալ նաև վեգետատիվ նյարդային համակարգի աշխատանքի խանգարումը:

Վահանաձև գեձի բարորակ ադենոմայի առաջացումը խթանող գործոնների շարքին են դասվում.

·         ժառանգական նախատրամադրվածությունը,

·         տարբեր տոքսիկ նյութերի ազդեցությունն օրգանիզմի վրա,

·         ոչ բարենպաստ էկոլոգիական պայմանները,

·         հորմոնալ դիսբալանսը,

·         անոթային վեգեգատիվ դիստոնիան,

·         որոշ մասնագիտությունների՝ առողջության համար ներկայացրած վտանգները:

Վահանաձև գեղձի ադենոման կարող է լինել նաև տոքսիկ: Այս տեսակը հաճախ առաջանում է մեկ այլ ախտաբանության՝ հանգուցավոր խպիպի ֆոնին: Հիվանդության առաջացման պատճառ կարող են դառնալ ողնաշարի պարանոցային հատվածի կամ հենց վահանաձև գեղձի հատվածի վնասվածքները:

Որոշ մասնագետներ նաև նշում են, որ ադենոման կարող է առաջանալ սննդակարգում յոդի պակասի հետևանքով և հաճախ հանդիպում է այն մարդկանց մոտ, որոնք ապրում են մի տարածաշրջանում, որտեղ կա այս միկրոտարրի դեֆիցիտ:

Վահանագեղձի աենոմայի տեսակները

Ժամանակակից բժշկության մեջ կա այս ախտաբանության մի քանի տեսակ: Առաջինը՝ վահանագեղձի տոքսիկ ադենոման է, որը նաև անվանվում է Պալմմերի հիվանդություն և բաղկացած է լինում մեկ կամ մի քանի հանգույցներից: Այդ հանգույցներն արտադրում են մեծ քանակությամբ վահանագեղձի հորմոն, ինչով էլ պայմանավորված է լինում հիվանդության ախտանշանների ի հայտ գալը:

Այս ախտաբանության դեպքում ուռուցքը լինում է կլորավուն, ոչ շատ մեծ և հստակ եզրեր ունենցեղ պատիճով: Այն կարելի է հայտնաբերել նույնիսկ շոշափելով: Սովորաբար բուժումը ենթադրու է ուռուցքի հյուսվածքների մեջ էթանոլի ներարկում, որն էլ քայքայում է դրանք: Որոշ դեպքերում իրականացվում է վիրահատական միջամտություն, որի դեպքում հեռացվում է կա՛մ միայն ուռուցքը, կա՛մ ախտահարված հատվածն ամբողջությամբ: Բազմաթիվ հանգույցների դեպքում կարող է հեռացվել նույնիսկ ամբողջ գեղձը:

Երկրորդ տեսակը վահանագեղձի ֆոլիկուլյար ադենոման է, որը բարորակ նորագոյացություն է և հաճախ առաջանում է երիտասարդների մոտ: Այս նորագոյացությունը բաղկացած է լինում ֆոլիկուլյար բջիջներից, ինչի հետևանքով է ստացել է իր անվանումը: Հարկ է նշել, որ, կախված ուռուցքի հիմքում եղած բջիջների տեսակից, գոյություն ունի վահանաձև գեղձի ֆոլիկուլար ադենոմայի մի քանի ենթատեսակ:

Ադենոմայի այս տեսակի դեպքում հարկավոր է բիոպսիա անել, քանի որ այն հաճախ է վերածվում չարորակ ուռուցքի: Այս ուռուցքները լինում են ոչ մեծ, կլորավուն և միացած չեն լինում հարակից հյուսվածքներին, ուստի շոշափելիս հեշտությամբ տեղաշարժվում են:

Մյուս տեսակը պապիլյար ադենոման է, որն արտաքինից նման է հեղուկով լցված կիստային, սակայն ներքուստ ունենում է յուրակատուկ պտկիկներ: Այս տեսակն ամենից հաճախն է վերածվում չորորակ նորագոյացության, ուստի հայտնաբերելուն պես այն հարկավոր է հեռացնել և ուղարկել նմուշը հետազոտության:

Գոյություն ունի նաև ցիստադենոմա հասկացությունը, որը դեռ կիստա չէ, սակայն գոյացություն է, որը կարող է վերածվել կիստայի: Այն վահանագեղձի հանգույցում առաջացած խոռոչ է, որը լցված է հեղուկով: Այս ախտաբանության բուժումը սովորաբար իրականացվում է սկլերոզացնող թերապիայի կամ սպիրտային ներարկումների միջոցով, որոնք այրում են գոյացությունը: Այնուամենայնիվ՝ որոշ դեպքերում կարող է լինել վիրահատական միջամտության կարիք:

Սակայն հարկ է հիշել, որ վահանագեղձի ադենոմայի նշվածները տեսակները դեռ բոլոր չեն:

Վահանաձև գեղձի ադենոմայի ախտանշանները

Ադենոմայի շատ տեսակներ կարող են զարգանալ առանց որևէ ախտանշանի և դրանց միակ վտանգը կարող է լինել քաղցկեղի վերածվելու հավանականությունը: Սակայն կա նաև մեկ այլ վտանգ. ուռուցքը կարող է կտրուկ աճել ու հասնել հսկայական չափերի, ինչի հետևանքով հիվանդը դժվարանում է կուլ տալ ու շնչելու և կարող է նույնիսկ դադարել խոսել: Նման դեպքում նորագոյացությունը հարկավոր է անհապաղ հեռացնել:

Սակայն միևնույն ժամանակ կան որոշ ախտանշաններ, որոնք բնորոշ են վահանագեղձի ադենոմային և վկայում են հիվանդության զարգացման մասին: Ընդ որում՝ ախտանշանները նույնն են հիվանդության բոլոր տեսակների համար: Այդ ախտանշանների շարքին են դասվում.

·         առատ քրտնարտադրությունը,

·         քաշի կորուստը,

·         չափից դուրս դյուրագրգիռությունը (երբեմն առանց որևէ պատճառի),

·         անհանդուրժողականությունը բարձր ջերմաստիճանների հանդեպ:

Բացի այդ, վահանաձև գեղձի ադենոմայից տառապող մարդը շատ շուտ հոգնում է: Հոգնածության զգացումը տանջում է մարդուն նույնիսկ չնչին ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության դեպքում: Ընդ որում՝ կարող է ի հայտ գալ նաև տախիկարդիա, որը նկատվում է ոչ միայն ֆիզիկական ակտիվության դեպքում, այլև հանգստի ժամանակ:

Սակայն ախտաբանության զարգացման հետ մեկտեղ կարող են ի հայտ գալ նաև մի շարք այլ ախտանշաններ: Մասնավորապես՝ բարձրանում է զարկերակային ճնշումը, խանգարվում է մարսողությունը և ի հայտ է գալիս կայուն սուբֆիբրիլ ջերմություն (ենթատենդ՝ 37-38°C): Հիվանդության երկար ընթացքն առանց համապատասխան բուժման կամ վիրահատական միջամտության կարող է դառնալ սրտանոթային համակարգի աշխատանքի խանգարումների՝ այդ թվում նաև սրտային անբավարարության առաջացման պատճառ:

Վահանաձև գեղձի ադենոմայի բուժման առանձնահատկությունները

Վահանաձև գեղձի ադենոմայի բուժումը տարբեր է լինում՝ կախված ախտաբանության տեսակից, դրա զարգացման փուլից ու առաջացման պատճառներից:

Վահանաձև գեղձի ֆոլիկուլյար ադենոման կարելի է բուժել պահպանողական մեթոդներով: Այս դեպքում նշանակվում են դեղամիջոցներ, որոնք ճնշում են թիրեոդին հորմոնի սինթեզը:

Վահանաձև գեղձի տոքսիկ ադենոմայի բուժումը վիրահատական է, քանի որ այս տեսակի դեպքում չարորակ ուռուցքի վերածվելու հավանականությունը շատ մեծ է:

Վահանագեղձի ադենոմայից տառապող հիվանդներին սովորաբար նշանակվում են հակամետաբոլիտներ ու հակամիտոտիկ դեղամիջոցներ: Այս հիվանդության դեպքում անցկացվում են դեսենսիբիլացնող թերապիաներ, ներարկվում են հակաբորբոքային միջոցներ ու իմունամոդուլյատորներ: Բացի այդ, ադենոմայից ազատվելու համար հարկավոր է նաև մաքրել օրգանիզմը տոքսիններից և ընդունել վիտամիններ:

Շատերը փորձում են բուժել հիվանդությունը ժողովրդական միջոցներով, սակայն հարկ է հիշել, որ դրանք կարող են լինել միայն դեղորայքային թերապիային լրացնող միջոց և ոչ մի դեպքում չեն կարող լինել լիարժեք փոխարինել դեղամիջոցներին:

Սակայն, մինչ ժողովրդական միջոցներով բուժումը սկսելը, հարկավոր է խորհրդակցել բուժող բժշկի հետ՝ էլ ավելի լուրջ առողջական խնդիրներից խուսափելու և օրգանիզմին չվնասելու համար:

Ադենոմայի բարորակ տեսակների բուժման ամենատարածված ժողովրդական միջոցներն են.

·         թրատերևի (сабельник) եփուկը,

·         ծիծեռնախոտի թուրմը,

·         ակնամոմի սպիրտային լուծույթը և այլն:

Եթե պահպանողական բուժումն անարդյունավետ է լինում կամ նորագոյացությունը շարունակում է շատ արագ աճել ու զարգանալ, ապա սովորաբար նշանակվում է վիրահատական միջամտություն, որի դեպքում հեռացվում է կա՛մ ուռուցքը, կա՛մ ուռուցքն ու դրա հարակից ախտահարված հատվածները:

Նյութի աղբյուրը՝ simptomer.ru