Բլեֆարիտ կամ կոպաբորբ. առաջացման պատճառները, տեսակները, ախտանշաններն ու բուժումը

Բլեֆարիտը կամ կոպաբորբը մի հիվանդություն է, որն առաջացնում է տհաճ զգացողություններ աչքերի շրջանում։ Դրա ախտանշաններից են կարմրությունն ու այտուցվածությունը։ Այն կարող է կրկնվել և հանգեցնել բազմաթիվ խնդիրների։ Կոպաբորբը կարող է ոչ միայն պայմանավորված լինել հիվանդության առկայությամբ, այլև լինել աչքի ախտաբանության առաջացման ախտանշան։ Ժամանակին միջոցներ չձեռնարկելու դեպքում այն կարող է դառնալ քրոնիկ բնույթի և այդ ժամանակ դրանից ազատվելը շատ ավելի բարդ կլինի։

Բլեֆարիտը և դրա տեսակները

Բլեֆարիտը աչքի բորբոքումն է, որն ուղեկցվում է ցավի ու աչքերում փոշու առկայության զգացողությամբ և, որպես կանոն, արտահայտվում է կոպի եզրերի բորբոքումով։ Սա այդքան էլ լուրջ հիվանդություն չի, սակայն պատճառում է բազմաթիվ խնդիրներ և հաճախ լինում է քրոնիկական։

Սովորաբար հիվանդությունն արտահայտվում է երկու աչքերին էլ։ Այն կարող է պայմանավորված լինել բակտերիաների, սնկային վարակների կամ տիզերի առկայությամբ։ Բացի այդ, այն կարող է առաջանալ նաև ալերգիկ ռեակցիայի, սակավարյունության, շաքարային դիաբետի, տուբերկուլյոզի, վարակիչ հիվանդությունների և մի շարք այլ խնդիրների հետևանքով։

Գոյություն ունի բլեֆարիտի 3 հիմնական տեսակ, որոնց առաջացման պատճառները լինում են տարբեր.

·         ստաֆիլոկոկային բլեֆարիտ,

·         սեբորեիկ բլեֆարիտ,

·         մեյբոմիտ բլեֆարիտ։

Ինչո՞ւ է առաջանում ստաֆիլոկոկային բլեֆարիտ

Բլեֆարիտի այս տեսակը պայմանավորված է լինում ստաֆիլոկոկ բակտերիայի առկայությամբ։ Որպես կանոն այս բակտերիաները քիչ քանակությամբ ապրում են մարդկանց մաշկի վրա՝ առանց որևէ խնդիր առաջացնելու։ Սակայն դրանք կարող են սկսել ակտիվություն ցուցաբերել՝ առաջացնելով բլեֆարիտ։ Հիվանդության այս տեսակի դեպքում տուժում են կոպի թարթիչներին մոտ գտնվող հատվածները։ Ամենածանր դեպքերում այն կարող է ուղեկցվել թարթիչների ֆոլիկուլների թարախակալմամբ։ Ստաֆիլոկոկի առաջացման պատճառ կարող են հանդիսանալ.

·         թույլ իմունիտետը,

·         տարբեր վարակները,

·         դիսբակտերիոզը։

Ինչո՞ւ է առաջանում սեբորեիկ բլեֆարիտ

Սեբորեիկ բլեֆարիտը անմիջականորեն կապված է սեբորեիկ դերմատիտ մաշկային հիվանդության հետ, որի ժամանակ մաշկը դառնում է ճարպոտ ու թեփոտված, սակայն սեբորեիկ դերմատիտը վարակիչ չէ, ուստի հնարավոր չէ դրանով վարակվել։ Այս տեսակի առաջացումը պայմանավորված է Malasseziafurfur սնկերով, որնոնք ապրում են մարդկանց 90%-ի մաշկի վրա և հարմար պայմանների դեպքում առաջացնում են բորբոքային ռեակցիա, ինչն էլ հանգեցնում է բլեֆարիտի։ Սեբորեիկ բլեֆարիտը հաճախ ուղեկցվում է գլխամաշկի, հոնքերի և ականջների ետևի հատվածի սեբորեիկ դերմատիտով։ Բացի այդ, հիվանդության ընթացքում կարող է նկատվել թարթիչների մասնակի կորուստ։

Ինչո՞ւ է առաջանում մեյբոմիտ բլեֆարիտ

Բլեֆարիտի այս տեսակը հայտնի է նաև որպես մեյբոմիտ գեղձերի ֆունկցիայի խանգարում։ Յուրաքանչյուր վերին ու ստորին կոպի թարթիչների ետևի մասում կա 25-30 մեյբոմիկ գեղձ, որոնք արտադրում են քիչ քանակությամբ ճարպոտ հեղուկ, որը կազմում է աչքի առաջնային հատվածը պաշտպանող արցունքային թաղանթի մի մասը։ Ենթադրվում է, որ մեյբոմիտ բլեֆարիտով տառապողների մոտ այդ գեղձերի գործառույթը խանգարված է, ինչը հանգեցնում է կոպի բորբոքման։ Սրանով է բացատրվում նաև բլեֆարիտի ժամանակ նկատվող աչքի չորությունը։

Իրականում բավական բարդ է տարբերել բլեֆարիտի վերոնշյալ տեսակները։ Սեբորեիկ բլեֆարիտը հաճախ առաջանում է մեյբոմիկի հետ մեկտեղ։ Բացի այդ, բորբոքված մաշկը կարող է վարակվել ստաֆիլոկոկով, ուստի բլեֆարիտը կարող է պայմանավորված լինել բոլոր երեք պատճառներով։ Սա է պատճառը, որ բլեֆարիտի բուժումը իրականացվում է դրա ախտանշաններին համապատասխան։

Բլեֆարիտի հիմնական ախտանշանները

Բլեֆարիտի հիմնական ախտանշաններն են թարթիչների կորուստը, լույսի հանդեպ զգայունությունը, հոգնածությունը, ինչպես նաև.

•           կոպերի ցավը, 

•           աչքերի քորն ու այրոցը, կամ աչքերում փոշու առկայության զգացողությունը, 

•           բորբոքված կամ ճարպոտ աչքերը, 

•           առավոտյան աչքերի կպչունությունը, 

•           կոպերի թեփոտությունը, 

•           թարթիչների արմատների մոտ կոշտ շերտի առաջացումը։

Բլեֆարիտի ախտանշանները կարող են պարբերաբար ի հայտ գալ, փոփոխվել կամ առհասարակ վերանալ, ուստի դրա բուժումն ավելի լավ է սկսել, երբ ախտանշաններն արտահայտված են առավել ցայտուն։ Գոյություն ունեն բլեֆարիտի հետ կապված այլ հիվանդություններ.

•           չոր կերատիտ (աչքերի չորություն), 

•           սեբորեիկ դերմատիտ, 

•           ռոզացեա։

Բլեֆարիտի բուժումը

Բլեֆարիտի բուժումը բավական երկարաժամկետ է, քանի որ բուժման գրաֆիկին չհետևելու դեպքում հիվանդությունը կարող է անընդհատ կրկնվել։ Սակայն պատշաճ բուժման դեպքում բլեֆարիտի ախտանշանները, որպես կանոն, չեն արտահայտվում, ինչը հնարավորություն է տալիս կանխել հիվանդության սրումը։

Բուժման հիմնական մասը կոպերի հիգիենայի պահպանումն է, սակայն բժիշկը կարող է նաև նշանակել հակաբիոտիկներ, աչքի կաթիլներ ու դրան ուղեկցող հիվանդությունների բուժում։

Բուժման ընթացքում հիմնական շեշտը դրվում է հետևյալ առանցքային կետերի վրա.

•           իմունիտետի բարձրացում, 

•           վիտամինային թերապիաների անցկացում, 

•           սննդակարգի կարգավորում, 

•           ախտաբանական գործընթացների վերացում։

Բացի այդ, կարող են նաև նշանակվել հակմիկրոբային ու հակամակաբույծային միջոցներ կաթիլների ու քսուքների տեսքով և այլն։

Հարկ է հիշել, որ ինքնաբուժությամբ զբաղվելը կարող է վտանգավոր լինել առողջության համար, ուստի կոպի բորբոքման պատճառը պարզելու համար անհրաժեշտ է դիմել բժշկի։ Միայն մասնագետը կարող է ախտորոշիչ բոլոր թեստերից հետո նշանակել անհրաժեշտ բուժումն ու տալ կոպի պատշաճ խնամքն իրականացնելու խորհուրդներ։

Նյութի աղբյուրը՝ estet-portal.com