ինչ անել երեխաների մոտ սննդային թունավորման դեպքում

Սննդային թունավորումները տեղի են ունենում այն ժամանակ, երբ թույնը սննդամթերքի հետ ներթափանցում է օրգանիզմ: Սննդային թունավորումների առաջացման պատճառները տարբեր են լինում, սակայն դրանք կարելի է բաժանել երեք խմբի.

·        վարակներ. նախակենդանիներ, բակտերիաներ, վիրուսներ,

·        կենդանիների մսի մեջ կամ բույսերում պարունակվող տոքսիններ. թունավոր սնկեր, ուտելու համար չնախատեսված կամ սխալ պատրաստված միս և այլն,

·        թույներ, որոնցով մշակվում է սննդամթերքը կամ որոնք պարունակվում են մթերքում. պեստիցիդները և այլն:

Սննդային թունավորման առաջին ախտանշանները մեծ մասամբ ի հայտ են գալիս ուտելու համար ոչ պիտանի սննդամթերքն օգտագործելուց հետո 48 ժամվա ընթացքում: Որպես կանոն այդ դեպքում ախտահարվում է աղեստամոքսային համակարգը և ի հայտ է գալիս սրտխառնոց, փսխում, փորլուծություն ու որովայնային ցավեր:

Սննդային թունավորման դեպքում հարկավոր է անպայման դիմել բժշկի օգնությանը, եթե.

·        Ախտանշաններին ի հայտ են եկել 3 տարեկանից փոքր երեխայի մոտ,

·        Ախտանշաններն ուղեկցվում են մարմնի բարձր ջերմաստիճանով,

·        Ախտանշանները պահպանվում են 2 օրից ավել,

·        Ախտանշաններն ի հայտ են եկել ընտանիքի մի քանի անդամների մոտ:

Սննդային թունավորման դեպքում բուժօգնությունը պետք է շտապ լինի, եթե.

·        թունավորման աղբյուրը կամ ենթադրյալ աղբյուրը սնկերն են,

·        երեխան չի կարողանում հեղուկ խմել, քանի որ փսխում է,

·        աջքերի առջև պատկերը երկակի է դառնում,

·        մարդու խոսքն անհասկանալի է դառնում,

·        հիվանդը չի կարողանում կուլ տալ սնունդը,

·        ի հայտ է եկել մկանային թուլություն,

·        մաշկը կամ լորձաթաղանթները ձեռք են բերել դեղնավուն երանգ

·        նկատվում է հոդերի ուռածություն,

·        առաջացել է մաշկային ցան,

·        մարդը 6 ժամից ավել չի միզել կամ մեզն ունի չափազանց մուգ գույն,

·        կղանքի կամ փսխած զանգվածի մեջ արյուն է նկատվում:

Ի՞նչ օգնություն է հարկավոր ցուցաբերել հիվանդին սննդային թունավորումների  դեպքում

·        Եթե ախտանշաններն ի հայտ են եկել սննդի ընդունումից 30 րոպե անց, սակայն հիվանդը չի փսխում, ապա հարկավոր է արհեստական եղանակով փսխում առաջացնել:

·        Փսխում առաջացնելու համար հարկավոր է երեխային 1-2 բաժակ ջուր կամ կաթ տալ, որից հետո անհրաժեշտ է մի ձեռքով ամուր բռնել երեխային, իսկ մյուս ձեռքի երկու մատը հնրավորինս խորը մտցնել նրա բերանը և մի փոքր շարժել: Մատների փոխարեն կարելի է նաև գդալ օգտագործել և դրանով սեղմել լեզվի արմատին:

·        Սննդային թունավորումների դեպքում երեխային չի կարելի սնունդ տալ:

·        Սննդային թունավորումների դեպքում երեխան պետք է հնարավորինս շատ ու հաճախ հեղուկ ընդունի: Հեղուկը պետք է լինի մարմնի ջերմաստիճանին մոտ ջերմաստիճանի: Հարկ է հիշել, որ ստամոքսի ձգվածությունը նույնպես կարող է փսխում առաջացնել, ուստի երեխան պետք է քիչ-քիչ (մի քանի կում), սակայն հաճախ հեղուկ խմի:

·        Նման դեպքերում կարելի է օգտագործել ռեհիդրացիայի համար նախատեսված լուծույթներ, հանքային ջուր, թեյ կամ կոմպոտ:

·        Խմելու համար օգտագործվող լուծույթներին չի կարելի շաքարավազ ավելացնել:

·        Եթե երեխան հրաժարվում է խմել առաջարկված հեղուկը, ապա հարկավոր է տալ այն, որին նա դեմ չի լինի: Սակայն հարկավոր է հնարավորինս թափանցիկ հեղուկներ տալ, իսկ հյութերին ջուր ավելացնել:

·        Սննդային թունավորումների դեպքում հարկավոր է երեխային ակտիվացրած ածուխ տալ (1 գրամ ածուխ մարմնի զանգվածի 1 կգ-ի դիմաց):

·        Մարմնի ջերմաստիճանի բարձրացման դեպքում հարկավոր է օգտագործել ջերմիջեցնող միջոցներ:

Ինչպես կանխարգելել սննդային թունավորումը

·        Երեխային հարկավոր է սովորեցնել հետևել անձնական հիգիենայի տարրական կանոններին (լվանալ ձեռքերն ուտելուց առաջ, զուգարան այցելելուց հետո, զբոսանքից վերադառնալիս և այլն):

·        Հարկավոր է հետևել սննդի պատրաստման ժամանակ օգտագործվող սպասքի և այլ պարագաների մաքրությանը: Մաքրության պահպանման ամենաճիշտ ու անվտանգ միջոց օգտագործվող պարագաներն ու տարածքը տաք օճառաջրով լվանալն է:

·        Սնունդը պատրաստելուց առաջ, այդ ընթացքում և դրանից հետո հարկավոր է լվանալ ձեռքերը:

·        Եթե ձեռքերի վրա կան վերքեր (ճանկռվածքներ, քերծվածքներ և այլն), ապա մինչ սնունդը պատրաստելը հարկավոր է վիրակապել վնասվածքը: Որպես այլընտրանքային տարբերակ կարելի է օգտագործել ռետինե ձեռնոցներ:

·        Սպասքը լվանալու համար օգտագործվող սպունգը հարկավոր է հնարավորինս հաճախ փոխել, քանի որ այն կարող են դառնալ բակտերիաների աղբյուր ու դրանց կուտակման վայր:

·        Խոհանոցում անհրաժեշտ է օգտագործել մեկանգամյա օգտագործման համար նախատեսված սրբիչներ:

·        Սննդամթերքը հարկավոր է ճիշտ ջերմային մշակման ենթարկել: Հատկապես մանրակրկտորեն պետք է եփել կամ տապակել ենթամթերքը, միսը և թռչնամիսը:

·        Շատ կարևոր է նաև պարբերաբար սառնարանի ու սառցարանի ջերմաստիճանները ստուգելը:

·        Հարկ է հիշել, որ միսն ու ձուկը ոչ մի դեպքում չի կարելի երկու անգամ սառեցնել (մեկ անգամ հալեցնելուց հետո այն հարկավոր է կա՛մ օգտագործել, կա՛մ դեն նետել):

·        Սննդամթերքն անհրաժեշտ է պահել միայն դրա համար նախատեսված և հատուկ նշումներն ունեցող տարրաներում:

·        Մինչ սննդամթերքը գնելը, պատրաստելն ու օգտագործելը հարկավոր է անպայման ստուգել դրա պիտանելիության ժամկետը:

·        Ոչ մի դեպքում չի կարելի օգտագործել սննդամթերք, որի արտաքին տեսքը կամ հոտը անգամ չնչին կասկած են առաջացնում: Հատկապես ուշադիր պետք է լինել մսի, ձկան ու հավկիթի հարցում:

·        Նաև հարկավոր է համոզվել, որ պահածոները հերմետիկ են փակված:

·        Շատ կարևոր է նաև աղբը երեխաներից հեռու վայրում և փակ տարրաներում պահելը:

Նյութի աղբյուրը՝ econet.ru