Սուր պիելոնեֆրիտի (երիկամի ավազանի բորբոքում) ախտանշանները, բարդություններն ու բուժումը

Սուր պիելոնեֆրիտը (երիկամի ավազանի բորբոքում) համարվում է կյանքին սպառնացող հիվանդություն և կարիք ունի շտապ ախտորոշման և բուժման:

Պատճառները հիմնականում կապված են վերելակ ճանապարհով երիկամի պարենխիմա ինֆեկցիայի ներթափանցման հետ: Աղիքային ցուպիկը համարվում է սուր պիելոնեֆրիտի ամենատարածված հարուցիչը (մոտ 80%): Այլ հարուցիչներից են` Klebsiella, Proteus, Enterobacter, Pseudomans, Seratia, gram-positive bacteria, Streptococcus faecalis, S. aureus…:

Կանանց մոտ այն կարող է զարգանալ ցիստիտի բարդացման հետևանքով: Հղի կանանց մոտ հանդիպում է` մոտ 20-30% դեպքերում, և այն պայմանավորված է չբուժված անախտանիշ բակտերիուրիայով: Իսկ դաշտանադադարային տարիքի կանանց սուր պիելոնեֆրիտի պատճառ է համարվում ատրոֆիկ վագինիտը, որի ժամանակ տեղի է ունենում պաթոգեն միկրոբների աճ` հեշտոցի pH բարձրացման և լակտոբացիլների բացակայության պայմաններում:

Տղամարդկանց մոտ պիելոնեֆրիտը կապված կարող է լինել շագանակագեղձի բորբոքումների, միզուղիների խցանման, երկարատև տեղադրված միզային կատետրի և մեզում ինֆեկցիայի առկայության հետ:

Իսկ երեխաների մոտ հիվանդության պատճառ կարող են լինել նաև միզապարկի-երիկամային ռեֆլյուքսը (մեզի հետհոսք):

Ախտանշաններ

·         Ստորին միզուղիների ախտանշաններ (դիզուրիա, հաճախամիզություն, անզուսպ միզարձակություն, վերցայլքային ցավեր, արյունամզիություն)

·         Գոտկային ցավեր

·         Ջերմություն (39° և բարձր)

·         Դող և սարսուռ

·         Սրտխառնոց և փսխում

Ախտորոշում

Անհրաժեշտ է մանրամասն անամնեզ հավաքել հիվանդության պատմության մասին, կատարել օբյեկտիվ, լաբորոտոր (արյան և մեզի ընդհանուր քննություն, մեզի բակտերիոլոգիական քննություն) և գործիքային (սոնոգրաֆիա, ռենտգենոգրաֆիա, կոմպյուտերային տոմոգրաֆիա…) քննություններ:

Բարդություններ

·         Սուր երիկամային անբավարարություն (Acute renal failure): Հազվադեպ է, դրան կարող են նպաստել նաև այլ գործոններ, ինչպիսին են` դեղորայքը, հիպովոլեմիան, միզային խցանումը և սեպսիսը:

·         Երիկամի կնճռոտում (Renal scarring): Երեխաների մոտ հանդիպում է մոտ 15% և պայմանավորված է ջերմությամբ ուղեկցվող միզուղիների ինֆեկցիաներով: Ցիստիտը, պիելոնեֆրիտը, կրկնվող միզուղիների ինֆեկցիաները, միզուղիների խցանումը և միզապարկ-միզածորանային ռեֆլյուքսը կարող են բերել երիկամների կնճռոտման` հատկապես ժամանակին չբուժելու դեպքում:

Պիոնեֆրոզ (Pyonephrosis)

·         Երիկամի թարախակալում (Renal abscess)

·         Հարերիկամային թարախակալում ( perirenal abscess)

·         Սեպսիս (sepsis) : Սեպսիս կարող է զարգանալ հատկապես խրոնիկական երիկամային ախտահարումների և տարեցների մոտ:

·         Սեպտիկ շոկ (Septic shock)

·         Emphysematous pyelonephritis: Երբ օդ է հավաքվում երիկամի պարենխիմայի, ավազանի կամ հարերիկամային բջջանքի մեջ: Մահացությունը բավականին բարձր է (20-80%):

·         Միզուղիների խցանման բարդություններից են` հիդրոնեֆրոզ, պիոնեֆրոզ, ուրոսեպսիս, և xanthogranulomatous pyelonephritis

Բուժում

·         Հակաբիոտրիկներ: Համարվում են ամենակարևորը պիելոնեֆրիտի բուժման մեջ: Բուժման սկզբում կիրառվում են ներերակային, այնուհետև  ներքին ընդունման անտիբիոտիկներ:

·         Ներերակային հեղուկներ

·         Վիրահատություն: Կիրառվում է բարդությունների դեպքերում (երիկամի կամ հարերիկամային բջջանքի թարախակալում…)

·         Երիկամի կատետերիզացիա և ստենտավորում: Միզուղիների խցանման ժամանակ անհրաժեշտ է կատարել երիկամի ստենտավորում` երիկամներից մեզի հոսքը ապահովելու համար:

Աղբյուր՝ urolog.am