Թթվային ռեֆլյուքս(երբ թթվանյութը ստամոքսից հայտնվում է կերակրոփողում) ու Էզոֆագիտ. պատճառներն ու ախտանշանները

Երբ  թթվանյութը  ստամոքսից հայտնվում է   կերակրոփողի մեջ, առաջանում է մի վիճակ, որը հայտնի է թթվային  ռեֆլյուքս անվամբ: Այն առաջացնում է այրոց ու մի շարք այլ ախտանշաններ: Ստամոքսում թվայնության  արտադրանքը նվազեցնող դեղամիջոցները թողնում են այս հիվանդության դեպքում բավականին բուժիչ ազդեցություն: Հիվանդության բուժման կարճ  կուրսերը հաճախակի հանգեցնում են հիվանդության կրկնմանը:

Տերմինների բացատրությունը

Այրոցը կրծքավանդակում այրման զգացողության սուբյեկտիվ զգացողությունն է: Մեծ մասամբ առաջանում է   ստամոքսի թթվայնության ռեֆլյուքսի արդյունքում, որն էլ և առաջացնում  է   կերակրափողի գրգռում ու բորբոքում:

Էզոֆագիտի ախտանշանների սրությունն  ուղղակի կապ չունի  բորբոքման սրացման հետ:

Գաստրոէզոֆագեալ ռեֆլյուքս-հիվանդությունը ախտանշանների համալիր է, որը նկարագրում է թթվային ռեֆլյուքսի ու էզոֆագիտի  դրսևորումը:

Պատճառները

Կերակրոփողի ներքևի մասի շրջանաձև մկանները (սեղմամկան) կանխում են ստամոքսի թթվանյութի ներթափանցումը դեպի վեր: Խնդիրներն առաջանում են այն ժամանակ,  երբ սեղմամկանը դադարում է կատարել իր ֆունկցիան, որի պատճառը մինչ օրս հայտնի չէ: Երբեմն ռեֆլյուքս կարող է առաջանալ  ստամոքսում բարձր ճնշման դեպքում (հղիություն, գերսնում, մարմինը առաջ թեքելու արդյունքում): Հաճախակի պատահում է  նաև որ այրոցի առկայության դեպքում հիվանդի մոտ ախտորոշվում է  ստոծանու ճողվածք, որը հանդիսանում է ռեֆլյուքս-էզոֆագիտի զարգացման բավականին լուրջ ռիսկային գործոն:

Նշված հիվանդության ռիսկային խմբում գտնվում են հղի կանայք, ծխողներն ու մարդիկ, ովքեր չարաշահում են ալկոհոլը, ինչպես նաև մարդիկ, ովքեր  35-36 տարեկանում ունեն ավելորդ քաշ:

Ախտանշանները

Այրոցը հանդիսանում է հիմնական ախտանշանը: Այրոցն ու կրծքավանդակի հետևի մասում  առաջացած դիսկոմֆորտը հաճախակի կարելի է շփոթել սրտի հետ կապված խնդիրների առաջացման հետ: Հիվանդության մնացած ախտանշանների շարքում են  որովայնի վերևի հատվածի ցավերն ու փքվածությունը, բերանի թթու համը, զկռտոցը: Երբեմն ռեֆլյուքսը կարող է դրսևորվել ոչ տիպիկ ախտանշաններով, որոնց թվում են հազը, լնդերի բորբոքումը, բերանի հոտն ու ձայնի խռպոտությունը:

Ախտորոշում

Աննշան ախտանշանների առկայության դեպքում   ռեֆլյուքսի հավելյալ  ախտորոշում չի պահանջվում: Հետազոտման անհրաժեշտությունն առաջանում է  լուրջ ախտանշանների դեպքում, որոնք բուժման արդյունքում  չեն անցնում ու  նաև այն դեպքում,  եթե առկա ախտանշանները բնորոշ չեն գաստրոէզոֆագեալ ռեֆլյուքս-հիվանդությանը:

Գաստրոսկոպիան հանդիսանում է  ախտորոշման հիմնական մեթոդը:

Բարակ ու ճկուն զոնդը  կերակրափողով իջեցնում են ստամոքս, որի շնորհիվ էլ բժիշկը կարողանում է գնահատել ստամոքսի բավականին մեծ մակերես, այդ թվում նաև լորձաթաղանթի գույնն ու վիճակը, պատերի առաձգականությունը,  գալարակծկանքի բնույթը, բորբոքման ախտանշաններն ու ուռուցքների առկայությունը:

Էնդոսկոպիկ հետազոտման ժամանակ  հնարավորություն կա անգամ չափել ստամոքսահյութի  թթվայնության մակարդակը  ու անգամ   վերցնել նմուշ՝ հյուսվածքաբանական քննության համար:

Ինչպես  նվազեցնել ախտնշանները

Բավականին լավ արդյունք է ապահովում կենսակերպի փոփոխությունը: Դադարեք ծխել ու սննդի մեջ օգտագործել կծու ու տաք մթերքներ, սուրճ, շոկոլադ, ալկհոլային ընպելիքներ: Սննդի ընդունումը պետք  է լինի հաճախակի ու քիչ չափաբաժնով:

Ռեֆլյուքսի ախտանշանները կարող են ուժեղացնել որոշ դեղամիջոցներ: Նրանց թվում են հակաբորբոքային ու ցավազրկող դեղամիջոցներն ու սրտի համար նախատեսված որոշ դեղամիջոցներ:

Ավելորդ քաշն ու կեցվածքն  ունեն բավականին լուրջ ազդեցություն  թթվային ռեֆլյուքսի զարգացման վրա:

Բուժումը

Անտացիդներն ալկալային միջավայր ունեցող  միջոցներ են, որոնք չեզոքացնում են ստամոքսի թթվայնությունը: Վերջիններս օգնում են արագ թուլացնել ախտանշանները` հանդիսանում են ստամոքսում թթվայնությունը ճնշող դեղամիջոցներ: Դրանք կարող են լինել 2 տեսակի՝  պրոտոնային պոմպի ինհիբիտորներ ու հիստամինի ռեցեպտորների արգելակիչներ: Առավել արդյունավետ համարվում է 1-ին խմբի դեղամիջոցները:

Պրոկինետիկներն  արագացնում են սննդի տեղափոխումը ստամոքսով, այսինքն նրանք օժանդակող նշանակություն ունեն:

Վիրաբուժական բուժումը  խորհուրդ է տրվում  առավել ծանր դեպքերում: Գոյություն ունեն վիրահատությունների մի քանի տեսակներ, սակայն նրանց բոլորի գլխավոր նպատակը  կերակրափողի սեղմամկանի ֆունկցոնալության վերականգնումն ու թթվային ռեֆլյուքսորի առաջացման կանխումն է:

Աղբյուրը՝ trental.ru