Կանանց մոտ միզուղիների բորբոքումների պատճառները, ախտանշաններնը, բուժումն ու կանխարգելումը

Միզուղիների բորբոքումները շատ տարածված են կանանց  մոտ: Կանանց մոտ 60%-ը կյանքի ընթացքում հիվանդանում է միզուղիների բորբոքումով: Այս բորոքումների հիմնական պատճառն է աղիքային ցուպիկը (E.coli): Կան նաև այլ միկրոբներ, ինչպիսին են՝ աղիքային բակտերինաներն ու կոկերը (Enterobacteriaceae, Enterococcus, Klebsiella և այլն):

ԱՄՆ-ում միզուղիների բորբոքումների կապակցությամբ ստատիստիկ տվյալներով տարեկան կատարվում է`

·         7 միլիոն բժշկական խորհրդատվություն

·         1 միլիոն շտապ օգնության դեպք

·         100000 հոսպիտալացում

Բակտերիուրիա (Bacteriuria)

Դա նշանակում է բակտերիաների առկայությունը մեզի մեջ: Բակտերիուրիայի դասկարգումն է հետևյալը.

·         ≥103 ուրոպաթոգեն միկրոբներ/մլ (մեզի միջին բաժնի մեջ)-չբարդացած ցիստիտ

·         ≥104 ուրոպաթոգեն միկրոբներ/մլ (մեզի միջին բաժնի մեջ)- չբարդացած պիելոնեֆրիտ

·         ≥105 ուրոպաթոգեն միկրոբներ/մլ (մեզի միջին բաժնի մեջ)-միզուղիների բարդացած ինֆեկցիաներ

Պատճառները՝

·         Հիգիենա: Ուղիղ աղիքի սխալ մաքրումը՝ հետևից առաջ ուղղությամբ

·         Միզուկ: Կանանց միզուկի տեղակայումն ու կարճությունը նպաստավոր պայմաններ են ստեղծում ինֆեկցիաների ներթափանցմանը՝ ուղիղ աղիքից դեպի հեշտոց, այնուհետև միզուղիներ: Նաև երբեմն միզուկի անմիջական գրգռումն ու վնասումը սեռական հարաբերության ժամանակ:

·         Սեռական կյանք: Կան մի շարք սեռավարակներ, որոնք առաջացնում են միզուկաբորբ: Այս ինֆեկցիաներից են՝ խլամիդիա, ուրեպլազմա, գոնոռեա…:

·         Հակաբեղմնավորիչ կամ խոնավացնող քսուքների հաճախակի օգտագործումը

·         Հղիություն: Հաճախակի կարող են հանդիպել միզուղիների բորբոքումներ հղիոթյան ընթացքում, որոնք երբեմն լինում են անախտանիշ (անախտանիշ բակտերիուրիա), և որոշ դեպքերում նաև բարդացած ընթացքով (հղիության պիելոնեֆրիտ):

·         Դաշտանադադար: Այս ընթացքում մեծանում է կնոջ ինֆեկցիաների ընկալունակությունը, որը պայամավորված է էստրոգենների անբավարարությամբ:

Դասակարգումը՝

·         Ոչ բարդացած ստորին միզուղիների ինֆեկցիաներ կամ ցիստիտ(cystitis)

·         Ոչ բարդացած պիելոնեֆրիտ (uncomplicated pyelonephritis)

·         Բարդացած միզուղիների ինֆեկցիաներ՝ պիելոնեֆրիտի առկայությամբ կամ ոչ (complicated UTI’s or pyelonephritis)

·         Ուրոսեպսիս(urosepsis)

·         Միզուկաբորբ (urethritis)

Ախտանշանները՝

·         Անզուսպ միզարձակման ցանկություն

·         Այրոց

·         Հաճախակի և քիչ քանակությամբ միզարձակություն

·         Պղտոր մեզ

·         Արյունամիզություն

·         Մեզից տհաճ հոտ

·         Կոնքի և վերցայլքային շրջանի ցավեր

·         Սրտխառնոց, փսխում, դող և բարձր ջերմություն (բարդացած ինֆեկցիաների դեպքում)

Բուժումը՝

Հիմնական բուժումը կատարվում է հակաբիոտիկներով: Շատ կարևոր է խուսափել անտեղի և երկարատև հակաբիոտիկներ ընդունելուց՝ հատկապես ոչ բարդացած միզուղիների բորբոքումների բուժման համար, քանի որ այս դեպքում կարող է զարգանալ հակաբիոտիկների նկատմամբ դիմադրողականություն (antibiotic resistance), ինչը կարող է դժվարացնել հիվանդության բուժման հետագա ընթացքը:

Կարևոր է նաև կրկնվող ինֆեկցիաների դեպքում հայտնաբերել հավանական պատճառը, որը կարող է կապված լինել հորմոնային ստատուսի, սեռական հարաբերության, միզաքարային հիվանդության, միզուղիների խցանման և միզապարկի դիսֆունկցիայի հետ:

Կանխարգելումը՝

·         Անձնական և սեռական կյանքի հիգիենա (ուղիղ աղիքի մաքրումը առջևից դեպի հետ, հեշտոցի և ուղիղ աղիքի միջև տարածության լվացումը, սեռական հարաբերությունից առաջ և հետո լվացվելը…)

·         Ժամանակին միզարձակումը (չհետաձգել միզարձակումը և չգերլցնել միզապարկը)

·         Սեռական ակտից առաջ և հետո միզելը

·         Վիտամին C-ի պարբերական ընդունումը

·         Բամբակյա ներքնազգեստների օգտագործումը (խուսափելու համար խոնավությունից)

·         Լորամրգի (cranberry) օգտագործումը

·         Խուսափել սեռական այն դիրքերից, որի ժամանակ միզուկը կարող է երկար շփվել ու բորբոքվել

·         Ջրի բավարար ընդունում օրվա ընթացքում

·         Խուսափել ոչ մասնագիտական մոտեցումից և միզուղիների բորբոքումների հայտնաբերման և բուժման համար՝ ժամանակին դիմել ուրոլոգի խորհրդատվությանը:

Աղբյուր՝ urolog.am