13 գործոն, որոնք կարող են նպաստել հիշողության վատացմանը

Հիշողության վատացումը բավական տարածված խնդիր է, որը կարող է ի հայտ գալ ցանկացած տարիքում: Նման խնդիրը կարող է պայմանավորված լինել տեղեկատվության մեծ ծավալով, սակայն լինում են նաև դեպքեր, երբ պատճառը շատ ավելի լուրջ է լինում:

Ձեր ուշադրությանն ենք ներկայացնում 13 տարածված պատճառ, որոնցով կարող է պայմանավորված լինել հիշողության վատացումը:

1.      Վիտամին B12-ի դեֆիցիտ

Այս վիտամինը շատ կարևոր է արյան կարմիր բջիջների համար: Բացի այդ, այն նվազեցնում է անեմիայի առաջացման հավանականությունը, ինչպես նաև նպաստում է կենսագործունեության գործընթացների բարելավմանը: Սակայն վերջին ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ այն նաև նպաստում է հիշողության բարելավմանը, ուստի այս տարրի դեֆիցիտի դեպքում կարող է նկատվել հիշողության վատացում:

Այս տարրի դեֆիցիտը կարող է պայմանավորված լինել մարդու ծերացմամբ, քանի որ այդ դեպքում օրգանիզմը չի կարողանում սննդից բավարար քանակությամբ սննդարար նյութեր կլանել: Բացի այդ, նման խնդրի կարող է հանգեցնել սխալ սննդակարգը, անեմիան և Կրոնի հիվանդությունը:

2.      Զարկերակային բարձր ճնշում

45 տարեկանից հետո հիշողության վատացման դեպքում հարկավոր է անպայման ավելի ուշադիր լինել նաև զարկերակային ճնշման նկատմամբ: Ուսումանասիրությունները ցույց են տվել, որ զարկերակային բարձր ճնշումից տառապողների մոտ ավելի հաճախ է նկատվում հիշողության ու կոգնիտիվ ֆունկցիաների վատացում, քան նման խնդիր չունեցողների մոտ:

3.      Հիպոթիրեոզ

Հիշողության հետ կապված խնդիրները կարող են լինել նաև հիպոթիրեոզի ախտանշան: Այս հիվանդությանը բնորոշ է թիրոքսին հորմոնի մակարդակի նվազումը, ինչի հետևանքով դանդաղում են նյութափոխանակության գործընթացներն ու կոգնիտիվ ֆունկցիաները:

4.      Դաշտանադադար

Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ կա անմիջական կապ մոռացկոտության ու դաշտանադադարի միջև, ինչը պայմանավորված է էստրոգենի մակարդակի նվազմամբ: Բանն այն է, որ էստրոգենը պաշտպանում է նեյրոտրանսմիտերները, իսկ այդ հորմոնի մակարդակի նվազման դեպքում դրանք դառնում են ավելի անարդյունավետ:

5.      Միգրեն

Միգրենից տառապողների մոտ բարձր է 50 տարեկանից հետո անցողիկ գլոբալ ամնեզիայի առաջացման հավանականությունը, որի դեպքում հիվանդի մոտ նկատվում են հիշողության ժամանակավոր մթագնումներ:

6.      Երկարատև չվերթներ

Երկարատև չվերթները հոգնեցնում են և առաջացնում են քնի ու կենսառիթմերի խանգարումներ: Բացի այդ, դրանք կարող են դառնալ նաև հիշողության վատացման պատճառ: Բանն այն է, որ տեղեկատվության մտապահումը տեղի է ունենում քնած ժամանակ, ուստի քնի պակասի դեպքում կարող է նկատվել հիշողության կտրուկ վատացում:

7.      Հղիություն

Հիշողության վատացում կարող է նկատվել նաև հղիության ընթացքում, ինչը գիտնականները կապել են հղի կանանց կենսակերպի ու սննդակարգի հետ:

8.      Քիմիաթերապիա

Քիմիաթերապիայի տարածված կողմնակի բարդություններից մեկը հիշողության կորուստն է: Բանն այն է, որ այս թերապիան կարող է բացասաբար ազդել գլխուղեղի բջիջների վրա, ինչն էլ հանգեցնում է նման խանգարումների: Սակայն, բարեբախտաբար, թերապիան դադարեցնելուց հետո հիշողությունը վերականգնվում է:

9.      Ընդհանուր անզգայացում

Բարդ վիրահատությունների ժամանակ սովորաբար կիրառվում է ընդհանուր անզգայացում, սակայն այն կարող է բացասաբար ազդել կոգնիտիվ կարողությունների վրա և անգամ հանգեցնել հիշողության կորստի:

10.  Էպիլեպսիա

Էպիլեպսիայի դեպքում առաջանում են ջղաձգումներ, իսկ գլխուղեղը ստանում էլեկտրական ազդակներ, որոնք առաջացնում են բազմաթիվ լուրջ խնդիրներ՝ այդ թվում նաև հիշողության վատացում:

11.  Ասթմայի և արթրիտի դեմ դեղամիջոցներ

Կորտիկոստերոիդային դեղամիջոցները երկար ժամանակ (6 ամիս և ավել) ընդունելու դեպքում կարող են դառնալ հիշողության վատացման պատճառ: Այս դեղամիջոցները կարող են ոչնչացնել գլխուղեղի բջիջները և հանգեցնել գլխուղեղի ապաճման:

12.  Դեպրեսիա

Դեպրեսիան կապված է գլխուղեղում նորադրենալինի և սերոտոնինի ցածր մակարդակի հետ, իսկ այս քիմիական նյութերը կարող են ազդել հիշողության հետ կապված գործընթացների վրա:

13.  Ալկոհոլի չարաշահում

Ալկոհոլն ազդում է հիպոկամպի վրա՝ վատացնելով դրա գործառույթները, որոնց շարքին է դասվում նաև նոր հիշողությունների ձևավորումը: Սա է պատճառը, որ մեծ քանակությամբ ալկոհոլ օգտագործելուց հետո մարդիկ հաճախ մոռանում են որոշ մանրամասներ: Երկար ժամանակ ալկոհոլի չարաշահման դեպքում կարող են առաջանալ հիշողության հետ կապված լուրջ խնդիրներ, ինչի արդյունքում մարդը կարող է կորցնել նոր հիշողությունների ձևավորման ունակությունը:

Նյութի աղբյուրը՝ econet.ru