Օստեոպորոզի առաջացման պատճառները, ախտանշանները, բուժման միջոցներն ու կանխարգելումը

Մարդկային ոսկորների կարծրությունն ու խտությունը տարիքի հետ նվազում են: Նման փոփոխություններն անխուսափելի են և վաղ թե ուշ նկատվում են բոլորի մոտ: Սակայն շատերը ժամանակից շուտ են բախվում այս խնդրին, մինչդեռ հիվանդության զարացման գործընթացը կարելի է զգալիորեն դանդաղեցնել:

Ռիսկի անվերահսկելի գործոնների շարքին են դասվում.

·         մարդու սեռը (կանայք ավելի հակված են այս հիվանդությանը),

·         ոսկորների բնածին բարակությունն ու փխրունությունը,

·         տարիքը (65 տարեկանից բարձր),

·         ժառանգականությունը:

Ռիսկի վերահսկելի գործոնների շարքին են դասվում.

·         սխալ սննդակարգը (վիտամին d-ի և կալցիումի միացությունների պակասը),

·         հիվանդության զարգացումն արագացնող դեղամիջոցների ընդունումը (կորտիկոստերոիդներ, դեղամիջոցներ ջղաձգումների դեմ),

·         ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության պակասն ու նստակյաց կյանքը,

·         ծխախոտի չարաշահումը,

·         ալկոհոլի չարաշահումը:

Օստեոպորոզի ախտանշանները

Սկզբնական շրջանում հիվանդությունը ոչ մի կերպ չի արտահայտվում: Առաջին ախտանշանը, որը հուշում է հիվանդության առկայության մասին, ոտքի կամ ձեռքի կոտրվածքն է և հենց այդ ժամանակ էլ բժիշկը կկարողանա հստակ ախտորոշումը տալ: Կոտրվածքները կարող են տեղի ունենալ նաև ավելի երիտասարդ մարդկանց մոտ, սակայն նման դեպքերում դրանք պայմանավորված են լինում ավելի մեծ ծարնաբեռնվածությամբ:

Հիվանդության ախտանշան կարող են լինել նաև ողնաշարի ու մեջքի հաճախակի ցավերը, կուզությունն ու ողնաշարի դեֆորմացիան:

Բարդությունները

·         օստեոպորոզի դեպքում մեծանում է երկար ժամանակ չապաքինվող կոտրվածքների թիվը,

·         ի հայտ են գալիս կազմվածքի արտաքին փոփոխություններ,

·         դժվարություններ շարժվելիս:

Ինչ կարող է անել հիվանդը

Հիվանդության զարգացումը կանխելու համար կարելի է նվազեցնել ռիսկի գործոնները: Ամբողջական բուժումը հնարավոր չէ, սակայն կարելի է հնարավորինս դանդաղեցնել դրա զարգացումը, ինչի համար հարկավոր է.

·         Ավելացնել ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունը, ինչը մկաններին ուժ կտա և կօգնի կարգավորել կոորդինացիան ու հավասարակշռությունը:

·         Փոխել սննդակարգը և օգտագործել կալցիումով ու վիտամին D-ով հարուստ մթերք: Հարկավոր է հետևել այդ միկրոտարրերի քանակությանը: Հիվանդության ախտորոշման դեպքում կալցիումի օրական նորման կազմում է 0,2 գրամ, իսկ վիտամին D-ինը՝ 400-800 միավոր:

·         Խորհրդակցել բուժող բժշկի հետ ոսկորներն ամրացնող դեղամիջոցների վերաբերյալ, որոնց կիրառությունը կբարձրացնի ոսկրային հյուսվածքների խտությունն ու կկանխի դրանց բարակումը:

Ինչ կարող է անել բժիշկը

Հիվանդի ոսկորների վիճակը հստակ որոշելու համար հարկավոր է նախ ռենտգենային հետազոտություն անել, կատարել դենսիտոմետրիա, բիոպսիա և հանձնել անհրաժեշտ անալիզները: Հասուն մարդկանց մոտ ոսկրային հյուսվածքներից աղերի «լվացումը» անվանվում է օստեոմալյացիա (ոսկրակակղանք): Երեխաների մոտ նմանատիպ հիվանդությունը կոչվում է ռախիտ:

Բացի վերոնշյալ խորհուրդներից, բժիշկը խորհուրդ կտա նաև սննդի մեջ օգտագործել հատուկ հավելումներ և բուժվել հետևյալ դեղամիջոցներով.

·         Ստրոնցիում, տերիպարատիդ. նպաստում են ոսկրային հյուսվածքների կազմավորմանը,

·         Բոսֆոսֆոնատներ,

·         Սելեկտիվ մոդուլյատորների խմբին պատկանող դեղամիջոցներ:

Բացի այդ, բժիշկը հիվանդին պետք է ուղարկի ֆիզիոթերապևտի մոտ, որը ֆիզիկական վարժությունների հետ կապված ճիշտ խորհուրդներ կտա:

Կանխարգելիչ միջոցներ

Շատ ավելի ճիշտ կլինի չսպասել հիվանդության զարգացմանը և նախապես հոգ տանել առողջության մասին: Առողջ ապրելակերպը նպաստում է օրգանիզմում տեղի ունեցող բոլոր գործընթացների կարգավորմանը: Չնայած, որ ոսկորների հյուսվածքներն անընդհատ բարակում են, միևնույն է այդ գործընթացի արագացումը կարելի է կանխել:

Կարելի է հաշվել սննդի հետ օրգանիզմի ստացած կալցիումի մոտավոր քանակը կամ պարբերաբար ընդունել վիտամին D-ի և կալցիումի հավելումներ: Ամռան օրերին կարելի է արևային «լոգանք» ընդունել, իսկ ավելի ցուրտ օրերին ընդունել պատրաստի հավելումներ: Ֆիզիկական վարժությունները, զբոսանքները, պարն ու վազքը նույնպես հիանալի կանխարգելիչ միջոց են:

Բացի այդ, խարհուրդ է տրվում հրաժարվել  ծխախոտից (հատկապես կանանց): Ծխող կանայք ավելի շատ են կորցնում անհրաժեշտ էստրոգենը, քան տղամարդիկ: Ալկոհոլի չարաշահումը նույնպես կարող է զգալիորեն նպաստել օստեոպորոզի առաջացմանը:

Նյութի աղբյուրը՝ dir101.org