Երեխայի զարգացման օրացույցը. ինչ է կարողանում մինչև մեկ տարեկան երեխան

Ձեր ուշադրությանն ենք ներկայացնում մինչև մեկ տարեկան փոքրիկի զարգացումը՝ ըստ ամիսների: «Օրացույց», որը զգալիորեն կօգնի մայրիկներին՝ երեխաների խնամքի հարցում:

Ինչ է կարողանում երեխան 1 ամսականում.

·        միկրոշարժումներ է անում և արձակում է ձայներ խոսողի ռիթմին համապատասխան,

·        տարբերում է գույները (կարմիր, դեղին, սև ու սպիտակ), գծերն ու վանդականախշերը,

·        հառում է հայացքն իր գլխավերևում խոնարհված մարդու դեմքին,

·        տարբերում է ձայների առանձնահատկությունները,

·        ճանաչում է մոր ձայնը, բույրն ու ձեռքերի հպումը,

·        հառում է հայացքը անշարժ կամ սահուն շարժվող առարկայի վրա:

·        որովայնի վրա պառկած փորձում է բարձրանալ և բարձր պահել գլուխը:

Ինչ է կարողանում երեխան 2 ամսականում.

·        ժպտում է որևէ մեկի ձայնը լսելիս կամ մեկին տեսնելիս,

·        կենտրոնացնում է հայացքը շարժվող և անշարժ առարկաների վրա,

·        թեքում է գլուխը ձայնի ուղղությամբ՝ հայացքով փնտրելով աղբյուրը,

·        շփման ժամանակ աշխուժություն է ցուցաբերում,

·        որովայնի վրա պառկած փորձում է բարձր պահել գլուխը,

·        արտաբերում է ձայներ՝ երգեցիկ դարձնելով բաղաձայնները,

·        ինքնուրույն թեքվում է կողքից մեջքի վրա:

Ինչ է կարողանում երեխան 3 ամսականում.

·        ճանաչում է ծնողների դեմքերը, ժպտում է շփման ժամանակ,

·        կամակորություններ է անում, նվնվում է, իսկ դժգոհության դեպքում՝ բղավում,

·        փորձում է յուրահատուկ ձայների միջոցով շփվել մեծհասակների հետ,

·        ձեռքերով դիպչում է գլխավերևում կախված խաղալիքները,

·        բռնում է խաղալիքն ու բերանը դնում,

·        որովայնի վրա պառկած բարձրացնում է գլուխը՝ հենվելով նախաբազուկների վրա,

·        մեջքի վրա պառկած դիրքից թեքվում է կողքի վրա,

·        թևատակերից բռնելու դեպքում ոտքերով հենվում է հատակին,

·        բարձր է պահում գլուխը և կարողանում է կառավարել այն,

·        գտնում է ձայնի ու լույսի աղբյուրները:

Ինչ է կարողանում երեխան 4 ամսականում.

·        ճանաչում է մորը (կամ մշտական խնամողին) և մյուս բոլորից նախապատվությունը տալիս է նրան,

·        ճանաչում է ծանոթ մարդկանց ձայները և տարբերում է նրանց մյուսներից,

·        սկսում է վանկեր արտաբերել,

·        բռնում է կախված խաղալիքները մեկ կամ երկու ձեռքով,

·        ճանաչում է իր անունն ու արձագանքում,

·        մեջքի վրա պառկած կարողանում է բարձրացնել գլուխն ու ուսերը,

·        տարբեր կերպ է արձագանքում ծանոթ ու անծանոթ բաներին,

·        առանձնացնում է սիրելի ու չսիրելի խաղալիքները,

·        սնվելիս խաղում է կրծքի կամ շշի հետ՝ ձեռքերով պահելով այն:

Ինչ է կարողանում երեխան 5 ամսականում.

·        հետաքրքրությամբ ուսումնսիրում է դեմքերը նկարների վրա,

·        թոթովում է,

·        բռնում է իրերը, շոշափում է, պահում կամ նետում,

·        տարբերում է ծանոթ ու անծանոթ մարդկանց,

·        զգուշավորություն է ցուցաբերում անծանոթների հանդեպ,

·        5-10 րոպե կարող է ինքնուրույն խաղալ խաղալիքներով,

·        մեջքի վրա պառկած դիրքից պտտվում է որովայնի վրա, ձգվում է՝ հենվելով ձեռքերի վրա և փորձելով նստել,

·        որովայնի վրա պառկած հենվում է ուղիղ ձեռքերի վրա,

Ինչ է կարողանում երեխան 6 ամսականում.

·        թոթովում է և նմանակում լսած ձայները,

·        ուշադիր լսում է ուրիշների խոսքը,

·        հայացքով գտնում է առարկաները, որոնց մասին խոսում են,

·        որոշակի հեռավորություն է պահում օտարներից,

·        խաղալիքը մի ձեռքից մյուսն է տեղափոխում,

·        նետում է իրերը և կարող է շատ արագ դեպի իրեն ձգել թելով կապված խաղալիքը,

·        իրերը մի տարրայից մյուսի մեջ է լցնում,

·        չոչ անելով մոտենում է խաղալիքին, որը նրա ձգված ձեռքից 10-20 սմ հեռավորության վրա է գտնվում,

·        սովորում է կանգնել՝ բռնվելով որևէ բանից:

Ինչ է կարողանում երեխան 7 ամսականում.

·        հասկանում բազմաթիվ բառերի իմաստը,

·        հոգեպես շատ կապված է մորը և աշխատում է նրան մոտ լինել,

·        վախենում է, երբ բաժանում են մորից,

·        կարողանում է փոքրիկ իրերը դնել մեծ իրերի մեջ,

·        կայուն կանգնում է որևէ բանին հենվելու դեպքում և կարող է նույնիսկ մի փոքր տեղաշարժվել,

·        սովորում է ինքնուրույն նստել,

·        սովորում է չոչ անել,

·        որովայնի վրա պառկած դիրքից պտտվում է մեջքի վրա և հակառակը,

·        կարողանում է ուտել գդալով և խմել բաժակով,

·        հիշում է մաքրության պահպանման մասին և «հիշեցնում» է այդ մասին մայրիկին:

Ինչ է կարողանում երեխան 8 ամսականում.

·        թոթովում է այնպես՝ կարծես խոսում է,

·        հասկանում ու կատարում է խնդրանքները («ձեռքդ տուր», «պտտիր գլուխդ» և այլն),

·        պարզ խաղեր է խաղում ու պարում է,

·        բաժանում է մարդկանց երկու խմբի՝ «հարազատների» և «օտարների»,

·        վախենում է կտրուկ, անսպասելի ձայներից,

·        ինքնուրույն կանգնում է և քայլում՝ որևէ բանից բռնվելով,

·        ինքնուրույն նստում է,

·        ակտիվ չոչ է անում,

·        կարող է կծել փափուկ սնունդն ու ծամել այն,

·        խյուսանման սննդի փոխարեն մանրացրած սնունդ է ուտում

·        հանգիստ է ընդունում գիշերանոթի օգտագործումը:

Ինչ է կարողանում երեխան 9 ամսականում.

·        կարողանում է ցույց տալ մայրիկի, տիկնիկի կամ իր քիթը, բերանը և մարմնի մյուս հատվածները,

·        հատաքրքրասուրությունից դրդված մատերով շոշափում է բոլոր անցքերը,

·        կարողանում է պատռել ու ճմռթել թուղթը, ձեռքերով տրորում է կավը,

·        կարող է թերթել հաստ թերթերով գիրքը,

·        կանգնում է առանց հենարանի,

·        ռիթմիկ թռչկոտում է ու կքանստում մոր ձեռքերից կամ որևէ այլ բանից բռնվելով,

·        ինքնուրույն նստում է, քայլում ու չոչ անում:

Ինչ է կարողանում երեխան 10 ամսականում.

·        լսում է մեծահասակների խոսքն ու փորձում ընդօրինակել ձայները,

·        ընկալում է իր հասցեին ուղղված կատակները,

·        զվարճալի ձայներ է արտաբերում և ծիծաղում է,

·        ուրախանում է զվարճալի խաղեր խաղալիս,

·        նախապատվությունը տալիս է մանր իրերին,

·        մի իրի օգնությամբ մեկ այլ իր է վերցնում,

·        գիտակցաբար դեն է նետում իրերը կամ խաղալիքները,

·        խաղում է մեքենաներով, գնդակով և նմատատիպ այլ խաղալիքներով,

·        հանգիստ կտրվում է կրծքից,

·        ծամում է մարնացրած սնունդը,

·        սկսում է հետաքրքրություն ցուցաբերել այլ երեխաների հանդեպ:

Ինչ է կարողանում երեխան 11 ամսականում.

·        հասկանում է ծնողների խոսակցությունն իր ու շուրջը տեղի ունեցողի իրադարձությունների մասին,

·        արտաբերում է բառեր՝ ընդօրինակելով կենդանիների ու թռչունների ձայները,

·        կատարում է պարզ խնդրանքներն ու ցուցումերը,

·        իր արածների համար ակնկալում է գովասանքի խոսքեր լսել,

·        գլխով դրական ու բացասական պատասխաններ է տալիս,

·        թափահարում է ձեռքը ողջունելիս կամ հրաժեշտ տալիս և գլխի շարժումով շնորհակալություն է հայտնում,

·        անընդհատ կրկնում է նույն շարժումը՝ փորձելով կատարելագործվել,

·        բարձրանում ու իջնում է աստիճաններով, ակտիվ չոչ է անում,

·        փորձում է ինքնուրույն քայլել,

·        կարող է ձեռքերով կախվել օղակներից կամ ձողից մինչև 1 րոպե:

Ինչ է կարողանում երեխան 1 տարեկանում.

·        արտաբերում է 10-15 պարզ բառ և փորձում է ընդօրինակել,

·        ինքնուրույն քայլում է,

·        տարբեր մարդկանց հետ տարբեր կերպ է իրեն պահում,

·        ինքնուրույնություն է ցուցաբերում,

·        ակտիվորեն արտահայտում է բացասական հույզերը,

·        կարողանում է բուրգ կառուցել և խաղում է խորանարդիկներով,

·        խաղում է խմորով կամ կավով,

·        ունի վառ արտահայտված նախասիրություններ, սիրելի ու չսիրելի զբաղմունքներ,

·        նկարում է՝ մեկնաբանելով իր զբաղմունքը,

·        կծում ու ծամում է կոշտ սնունդը,

·        օգտվում է գդալից ու բաժակից:

Նյութի աղբյուրը՝ kolobok.ua