Որոնք են վիրուսային հեպատիտների տեսակները, ախտանշանները և վարակման ու կանխարգելման միջոցները

Հեպատիտը բորբոքային հիվանդություն է, որի ժամանակ ախտահարվում է լյարդը: Ալկոհոլը, թույները/տոքսինները, վարակիչ հիվանդությունների հարուցիչները կարող են առաջացնել հեպատիտ: Վիրուսային հեպատիտներ ավելի հաճախ առաջացնում են հեպատիտ Ա-ի, Բ-ի, Ց-ի, Դ-ի, Ե-ի վիրուսները: Աշխարհում առավել տարածված են վիրուսային հեպատիտներ Ա-ն, Բ-ն, Ց-ն:

Վիրուսային հեպատիտ Ա

Վիրուսային հեպատիտ Ա-ն վարակիչ հիվանդություն է, որի հարուցիչը հեպատիտ Ա-ի վիրուսն է: Հիվանդության ինկուբացիոն շրջանը 7-ից 50 օր է:

Հեպատիտ Ա-ն փոխանցվում է.

·         վարակված խմելու ջրի օգտագործման կամ վարակված ջրում լողալու հետևանքով,

·         ոչ պատշաճ լվացված մրգերի և բանջարեղենի օգտագործման արդյունքում,

·         հիվանդ անձի հետ անմիջական կամ վերջինիս խնամքի պարագաների հետ շփման միջոցով:

Վիրուսային հեպատիտ Ա-ի ախտանշաններն են.

·         ընդհանուր թուլություն,

·         հոգնածություն, գլխացավ,

·         մկանացավ և հոդացավ,

·         սրտխառնոց, փսխում,

·         մաշկաքոր,

·         ջերմության բարձրացում (37° — 38,5° С),

·         փորլուծություն մանկահասակ երեխաների մոտ,

·         սուր ցավեր որովայնի վերին հատվածում դեռահասների և մեծահասակների մոտ,

·         մաշկի և աչքերի լորձաթաղանթի դեղնություն

·         մեզի գույնի մգեցում, կավագույն կղանք։

Ինչպես կանխարգելել վիրուսային հեպատիտ Ա-ն.

·         Պատվաստվել հեպատիտ Ա-ի դեմ,

·         Պահպանել անձնական հիգիենայի կանոնները` լվացե՛ք ձեռքերը սնունդ ընդունելուց առաջ, սանհանգույցից օգտվելուց հետո,

·         Չօգտագործելառանց եռացնելու բաց ջրամբարների ջուրը խմելու նպատակով,

·         Միրգ և բանջարեղեն օգտագործելուց առաջ վերջիններս լվանալ հոսող խմելու ջրով:

Վիրուսային հեպատիտներ Բ և Ց

Քրոնիկ վիրուսային հեպատիտ Բ-ն և Ց-ն հիմնականում ընթանում են առանց որևէ ախտանշանների։

Վիրուսային հեպատիտներ Բ-ն և Ց-ն փոխանցվում են բնական և արհեստական ճանապարհով.

Բնական ճանապարհով փոխանցում`

·         սեռական ճանապարհ,

·         մորից երեխային (հղիության և ծննդաբերության ժամանակ),

·         կոնտակտային (վիրուսը փոխանցվում է սուր և քրոնիկ ընթացքով հիվանդներից, հակածնակիրներից ընկալունակ անձանց): Այս ճանապարհով վարակումը հիմնականում դիտվում է ընտանիքներում, կազմակերպված կոլեկտիվներում՝ կենցաղում վիրուսով աղտոտված անձնական հիգիենայի պարագաների՝ ատամի խոզանակի, ածելիի և այլնի միջոցով:

Արհեստական ճանապարհով փոխանցումն իրականացվում է բուժական և ախտորոշիչ միջամտությունների (արյան փոխներարկման, օրգանների և հյուսվածքների փոխպատվաստման, հեմոդիալիզի, ինչպես նաև աղտոտված բժշկական նշանակության իրերի օգտագործման) միջոցով:

Վիրուսային հեպատիտներ Բ-ն և Ց-ն լինում են սուր և քրոնիկ ընթացքով:

Սուր վիրուսային հեպատիտ Բ-ի և Ց-ի ախտանշաններն են`

·         ընդհանուր թուլություն,

·         հոգնածություն, գլխացավ,

·         հոդացավ,

·         ախորժակի կորուստ,

·         ցավ աջ ենթակողային հատվածում,

Ինչպես կանխարգելել վիրուսային հեպատիտներ Բ-ն և Ց-ն.

·         Պատվաստվել հեպատիտ Բ-ի դեմ (հիշել, որ հեպատիտ Ց-ի դեմ պատվաստանյութ չկա),

·         օգտագործել պահպանակներ սեռական հարաբերությունների ժամանակ,

·         օգտագործել անհատական սափրվելու պարագաներ, ատամի խոզանակ, եղունգների հարդարման պարագաներ,

·         Պահանջել, որպեսզի մաշկի և լորձաթաղանթի դակումը, մատնահարդարումը, ոտնահարդարումը և դաջվածքներն իրականացվեն մանրէազերծված գործիքներով:

Նյութի աղբյուրը՝ NCDC, Armenia / Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման Ազգային Կենտրոն