Ինչ է վահանագեղձի քաղցկեղը և որոնք են դրա զարգացմանը նպաստող գործոններն ու հիվանդության մասին հուշող ախտանշանները

12:36 • 12.11.20

Վահանագեղձը թիթեռի ձև ունեցող օրգան է պարանոցի առջևի հատվածում, որի գլխավոր գործառույթը սրտի կծկումների հաճախականությունը, զարկերակային ճնշումը, մարմնի ջերմաստիճանն ու մարդու քաշը կարգավորող հորմոնների արտադրությունն է։ Սա մարդու ամենակարևոր օրգաններից մեկն է, որի աշխատանքի խանգարումը խիստ բացասաբար է անդրադառնում ամբողջ օրգանիզմի վրա։

Վահանագեղձի ամենավտանգավոր ու բավական տարածված հիվանդություններից մեկն այս օրգանի քաղցկեղն է, որը կարող է երկար ժամանակ մնալ աննկատ ու որևէ կերպ չդրսևորվել, մինչդեռ դրա վաղ ախտորոշումը որոշիչ նշանակություն ունի, քանի որ բարձրացնում է բարեհաջող բուժման հավանականությունը։

Որ գործոններն են նպաստում այս հիվանդության զարգացմանը

Քաղցկեղի այս տեսակի զարգացման հստակ պատճառները հայտնի չեն, սակայն հայտնի է, որ կան գործոններ, որոնք զգալիորեն բարձրացնում են դրա զարգացման հավանականությունը։

Այդ ռիսկային գործոններից մեկն է ընտանեկան անամնեզում այս օրգանի հետ կապված հիվանդությունների դեպքերի առկայությունը։ Եթե ծնողներից որևէ մեկի, քրոջ կամ եղբոր մոտ վահանագեղձի հետ կապված խնդիրներ են հայտնաբերվել, ապա նման հիվանդություններին, այդ թվում նաև վահանագեղձի քաղցկեղին բախվելու հավանականությունը կտրուկ մեծանում է։

Այս օրգանում օնկոլոգիական գործընթացների զարգացման հավանականությունը բարձրացնող մյուս ռիսկային գործոնը թիրեոդիտն է՝ վահանաձև գեղձի քրոնիկ բորբոքումը, ուստի նման խնդիրը ևս չի կարելի անտեսել։

Բացի այդ, շատ կարևոր է նաև տարիքն ու սեռը։ Վիճակագրական տվյալներով` վահանագեղձի քաղցկեղն առավել հաճախ հանդիպում է 35-39 տարեկան և 70 տարեկանից բարձր մարդկանց մոտ։ Ընդ որում` հիվանդների մեծ մասնը որպես կանոն կանայք են լինում. նրանց մոտ հիվանդության զարգացման հավանականությունը 2-3 անգամ ավելի բարձր է, քան տղամարդկանց մոտ, ինչը նշանակում է, որ կանայք պետք է ավելի զգոն լինեն ու ավելի հաճախ պրոֆիլակտիկ բուժզննում անցնեն։

Որոնք են վահանագեղձի քաղցկեղի մասին հուշող ախտանշանները

Ըստ Ամերիկյան ուռուցքաբանական միության տվյալների՝ գոյություն ունեն վահանագեղձի քաղցկեղի մասին հուշող որոշ ախտանշաններ, որոնք ոչ մի դեպքում չի կարելի անուշադրության մատնել։ Այս վտանգավոր հիվանդության մասին հուշող հիմնական ախտանշաններն են պարանոցի այտուցները, պարանոցի առջևի հատվածի ցավը, որը երբեմն տարածվում է նաև ականջների հատվածում, ինչպես նաև պարանոցի հատվածում ի հայտ եկած արտասովոր նորագոյացությունները։

Այս ախտանշանների առկայությունը հուշում է անհապաղ բուժզննում անցնելու անհրաժեշտության մասին, սակայն դրանք միակը չեն, որոնց հարկավոր է ուշադրություն դարձնել։ Վահանաձև գեղձի քաղցկեղը կարող է դրսևորվել նաև մի շարք այլ ախտանշաններով, ուստի դրանք ևս չի կարելի անտեսել։ Այս ախտանշանների շարքին են դասվում.

Ձայնի խռպոտությունը

Այս տհաճ ախտանշանն ի հայտ է գալիս այն ժամանակ, երբ չարորակ նորագոյացությունը շատ է մեծանում ու տարածվում է նաև ձայնալարերը վերահսկող նյարդի վրա։

Հազը

Եթե արտասովոր հազը պայմանավորված չէ մրսածությամբ կամ շնչուղիների այլ հիվանդությամբ և պահպանվում է բավական երկար ժամանակ, ապա հարկավոր է անպայման դիմել բժշկին ու բուժզննում անցնել, քանի որ այն կարող է հուշել վահանաձև գեղձի քաղցկեղի մասին։

Կլման հետ կապված խնդիրները

Նման խնդիրներն ի հայտ են գալիս, երբ վահանագեղձի ուռուցքը չափազանց մեծ է լինում և սկսում է ճնշում գործադրել կերակրափողի վրա` դժվարացնելով սնունդը կուլ տալու գործընթացը։

Հևոցը

Այս ախտանշանը ևս կարող է ի հայտ գալ վահանագեղձում առաջացած նորագոյացությունը չափազանց մեծ չափերի հասնելու դեպքում, ինչի հետևանքով այն կսկսի ճնշում գործադրել շնչափողի վրա և դժվարացնել շնչառությունը։

Նյութի աղբյուրը` Express