Որոնք ենք քաղցկեղի ամենաագրեսիվ ու վտանգավոր տեսակները

Քաղցկեղը ներկայում ամենատարածված ու վտանգավոր հիվանդություններից մեկն է, որը տարեկան հազարավոր մարդկանց մահվան պատճառ է դառնում։ Այս հիվանդությունը կարող է ախտահարել գրեթե բոլոր օրգաններն ու հյուսվածքները և ախտորոշվել ինչպես կանանց, այնպես էլ տղամարդկանց մոտ։ Սա դասվում է այն հիվանդությունների շարքին, որոնց վաղ ախտորոշումը բարձրացնում է բարեհաջող բուժման հավանականությունը, սակայն կան նաև քաղցկեղի այնպիսի վտանգավոր տեսակներ, որոնք շատ ավելի ագրեսիվ են ու վատ են արձագանքում բուժմանը, ուստի անգամ զարգացման վաղ փուլերում հայտնաբերելու դեպքում դրանք կարող են մահվան շատ վատ հետևանքներ ունենալ և անգամ հանեցնել մահվան։

Գերմանացի մասնագետները հեղինակավոր Focus պորտալի հետ զրույցում թվել են ամենաագրեսիվ օնկոլոգիական հիվանդությունները, որոնք հնարավորինս շուտ հայտնաբերելը շատ կարևոր է յուրաքանչյուրի համար։

Ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղ

Ենթաստամոքսային գեղձի բջիջների չարորակ փոփոխությունները երկար ժամանակ չեն դրսևորվում վառ ախտանշաններով և շատ դեպքերում ախտորոշվում են միայն զարգացման ուշ փուլերում, երբ հնարավոր թերապևտիկ միջոցներն արդեն անհրաժեշտ արդյունքը չեն ապահովում։ Քաղցկեղի այս տեսակը հայտնի է որպես բոլոր տեսակներից ամենամահաբերը, ուստի հարկավոր է անել հնարավոր ամեն բան դրա զարգացման հավանականությունը նվազեցնելու համար։ Հարկ է հիշել, որ օնկոլոգիական այս հիվանդության զարգացմանը նպաստող հիմնական ռիսկային գործոններն են ծխախոտի գործածությունը (անգամ պասիվ ծխելը), ավելորդ քաշն ու երկրորդ տիպի շաքարային դիաբետի առկայությունը, ուստի ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի զարգացումից խուսափելու համար հարկավոր է առաջին հերթին խուսափել ռիսկային այս գործոններից։

Լյարդի քաղցկեղ

Մարդու կարևորագույն օրգաններից մեկի չարորակացման գործընթացը սովորաբար սկսվում է լյարդի ցիռոզից, որի դեպքում օրգանի հյուսվածքները վերափոխվում են՝ վերածվելով շարակցական հյուսվածքների։ Քաղցկեղի այս տեսակի առաջին ախտանշաններն ի հայտ չեն գալիս բավական երկար ժամանակ, ինչի հետևանքով էլ արդյունավետ բուժման հավանականությունը զգալի նվազում է։ Այս հիվանդության զարգացման հավանականությունը բարձրացնում են լյարդի քրոնիկ բորբոքային հիվանդությունները, որոնք էլ զարգանում են հեպատիտ B-ի կամ լյարդի ոչ ալկոհոլային ճարպային հեպատիտի հետևանքով։ Վիճակագրական տվյալներով՝ լյարդի քաղցկեղի զարգացման դեպքերի չորսիսից երեքի դեպքում հիվանդության ախտորոշման պահին արդեն իսկ ուռուցքը հնարավոր չի լինում ամբողջությամբ հեռացնել վիրահատական ճանապարհով, ինչով էլ պայմանավորված է այս ախտաբանության հետևանքով մահացության նման բարձր մակարդակը։ Սա է պատճառը, որ նման լուրջ հետևանքներից խուսափելու համար հարկավոր է հետևել լյարդի առողջությանն ու ժամանակին բուժել ի հայտ եկած հիվանդությունները։

Թոքերի քաղցկեղ

Բրոնխներում կամ թոքերի հյուսվածքներում զարգացած ուռուցքները դասվում են քաղցկեղի ամենատարածված ու ագրեսիվ տեսակների շարքին։ Շատ հաճախ այս նորագոյացությունները որոշ ժամանակ անց ակտիվանում են ու բարեհաջող բուժումից 2-3 տարի անց հիվանդությունը կրկին վերադառնում է, ինչը սովորաբար պայմանավորված է լինում նրանով, որ թոքերի քաղցկեղը հայտնաբերվում է զարգացման ուշ փուլերում, քանի որ ավելի վաղ փուլերում այն չի դրսևորվում վաղ ախտանշաններով ու ախտորոշվում է միայն մետաստազավորման փուլում։ Սա հատկապես լուրջ հետևանքներ է ունենում թոքի մանրաբջջային քաղցկեղի դեպքում, քանի որ հիվանդների մեծ մասը խնդրի մասին իմանում է միայն զարգացման չորրորդ փուլում։ Այս վտանգավոր ախտաբանության զարգացմանը նպաստող հիմնական գործոններն են ծխախոտի գործածությունը, ինչպես նաև ավտոմեքենաների արտանետած գազերի, մանր փոշու և ծխի ազդեցությունը։

Գլիոբլաստոմա (գլխուղեղի քաղցկեղ)

Չարորակ գլիոբլաստոման չափազանց վտանգավոր ու ագրեսիվ ուռուցք է, որը համարվում է քաղցկեղի ամենաարագ զարգացող տեսակներից մեկը։ Այս հիվանդության դեպքում ուռուցքը չափերով կրկնապատվում է յուրաքանչյուր 50 օրը մեկ, ինչի հետևանքով անգամ արյունատար անոթները երբեմն չեն հասցնում բավարար քանակությամբ արյուն մատակարարել դրա սնուցման համար։ Այս դեպքում ուռուցքի որոշ հատվածներ կարող են անգամ մահանալ անհրաժեշտ սնուցման պակասի պատճառով, սակայն հիվանդությունն այնուամենայնիվ կշարունակի զարգանալ ու տարածվել՝ էլ ավելի վատթարացնելով հիվանդի վիճակը։

Արյան քաղցկեղ

Լեյկեմիայի դեպքում արյան չհասունացած բջիջներն անկանոն բազմանում են, իսկ երբ դրանց թիվը չափազանց մեծ է լինում, դրանք սկսում են ճնշում գործադրել արյան առողջ բջիջների վրա։ Եթե հիվանդությունը ձեռք է բերում սուր լեյկոզի բնույթ, ապա անհրաժեշտ բուժման բացակայության դեպքում այն կարող է ընդամենը մի քանի շաբաթվա ընթացքում հանգեցնել մահվան։

Քաղցկեղի այս տեսակները դասվում են ամենաագրեսիվ ու վտանգավոր օնկոլոգիական հիվանդությունների շարքին, ուստի դրանց կանխարգելմանն ուղղված միջոցների ձեռնարկումը շատ կարևոր է։ Ինչպես նշում են մասնագետները, քաղցկեղի որոշ տեսակների դեպքում հիվանդության զարգացման հավանականությունը կարելի է զգալիորեն նվազեցնել առողջ կենսակերպ վարելու և վնասակար սովորություններից հրաժարվելու դեպքում, ուստի առողջության պահպանման համար հարկավոր է առաջին հերթին հետևել սննդակարգին ու կենսակերպին, լինել ֆիզիկապես ակտիվ ու խուսափել ծխախոտի գործածությունից և այլ վնասակար սովորություններից։