Անդրիաս Ղուկասյանը կարծում է, որ Մինսկում Հայաստանը կհայտարարի, որ ցանկություն ունի անդամակցել Եվրասիական միությանը

Tert.am-ի հետ զրույցում ՀՀ նախագահի նախկին թեկնածու, քաղաքագետ Անդրիաս Ղուկասյանն անդրադառնում է Մինսկում տեղի ունենալիք Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի գագաթնաժողովում հնարավոր հայտարարություններին, Հայաստան-ԵՄ երկընտրանքների երկուստեք բացակայությանը և հաջորդ տարվա հուլիսին բարձրացվող աշխատավարձերի խոստմանը, ինչը Անդրիաս Ղուկասյանն իրատեսական չի համարում:

- Պարոն Ղուկասյան, երեկ Երևանում Եվրամիության Արևելյան հարևանության ծրագրի գլխավոր բանագնաց Գունար Վիգանդը հայտարարեց, որ ԵՄ-ն մտադիր չէ նախաձեռնել Ասոցացման համաձայնագրի վերաշարադրումը, մյուս կողմից էլ Բելառուսն է հայտարարում, որ Հայաստանը ՄՄ-ին չի կարող անդամակցել ո՛չ այս տարի, ո՛չ հաջորդ: Այսօր էլ հաղորդվեց, որ Ղազախստանում տեսակետներ են հնչում այն մասին, որ ՄՄ-ն իրեն դեռ չի արդարացրել և պետք չէ շտապել ինտեգրման ընդլայնման հարցում, ինչպես Եվրամիությունում, որտեղ դետալները համաձայնեցվում էին տասնամյակներ շարունակ:

-Հայաստանի իշխանությունները կանգնած են կոտրած տաշտի առաջ:

-Այսուհանդերձ, վաղը Էդվարդ Նալբանդյանը Մինսկում է լինելու, որտեղ տեղի է ունենալու Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի գագաթնաժողովը, և ակնկալվում է, որ ինչ-որ գործընթաց կլինի:

-Կարծում եմ, որ այնտեղ կլինի քաղաքական հայտարարություն այն մասին, որ Հայաստանը ցանկություն ունի անդամակցելու Եվրասիական միությանը:

- Իսկ գործընթացի սկիզբ կտրվի՞։

- Դժվար է ասել, որովհետև կախված է կլինի Հայաստանում ներքաղաքական զարգացումներից: Առհասարակ, այսօր Հայաստանի իշխող ուժի դրությունը կարելի է ճգնաժամային գնահատել։ Քաղաքական ճգնաժամ է և, բնականաբար, չկա որևէ նախադրյալ համարելու, որ այդ մարդկանց խումբը կարող է ներկայացնել Հայաստանն ինչ-որ միջազգային գործընթացներում:

- Քաղաքական հայտարարություն արդեն իսկ եղել է սեպտեմբերի 3-ին՝ ՄՄ-ին անդամակցելու ցանկության մասին: Իսկ այն ինչ-որ նոր մակարդակի կլինի՞:

-Չեմ կարծում, Մինսկի գագաթնաժողովին հավաքված պետությունների ներկայացուցիչները ներկայացնելու են իրենց քաղաքական տեսլականները: Իսկ, թե դա լինելու է միասնական հայտարարություն, թե ընդհանուր, երկու-երեք օրից կտեսնենք: Բայց այդ, հավաքի նպատակն է պարզել Եվրասիական միության ստեղծմանն ուղղված այդ հավաքված պետությունների պատրաստակամությունը, կամքը՝ գնալու այդ ճանապարհով: Եվ ենթադրում եմ, որ ստեղծված իրավիճակում Հայաստանը չի կարող գագաթնաժողովում այլ դիրքորոշում ունենալ, քան այն, ինչ Սերժ Սարգսյանը ներկայացրել է սեպտեմբերի 3-ին: Ենթադրում եմ, որ կլինի քաղաքական հռչակագիր, որտեղ կամրագրվի այն փաստը, որ Սերժ Սարգսյանը որոշել է անդամակցել Մաքսային միությանը և շարունակել ճանապարհը դեպի Եվրասիական միություն:

-Այսուհանդերձ, այդ միության անդամներից երկուսը մեզ ասում են՝ մի շտապեք Մաքսային միություն մտնել:

-Ե՛վ Բելառուսին, և ՛ Ղազախստանին ձեռնտու չէ Հայաստանի անդամակցությունը ո՛չ Մաքսային միությանը, ո՛չ Եվրասիական միությանը, որովհետև ոչ տնտեսական, ոչ քաղաքական առումով Հայաստանը որևէ պոտենցիալ այդ երկրների համար չի ներկայացնում և ավելի շատ մրցակից է դառնում ՄՄ-ի շրջանակներում առանց այդ էլ սահմանափակ ռեսուրսների բաժանման համար: Հայաստանը դոտացիոն պետություն է և իշխանությունները այսօր որոնում են, թե ո՞վ պիտի պահի Հայաստանը՝ Եվրամիությու՞նը, Եվրասիական միության անդամ պետություննե՞րը, թե ով: Հիմնական օրակարգը դա է։ Իսկ, թե ինչո՞ւ է կանգնած կոտրած տաշտակի առաջ, կարծում եմ՝ նրա համար, որ ոչ ոք Հայաստանին չի պահելու: Տեսությունը, որ Հայաստանը բարեփոխումներ պիտի իրականացնի փողի դիմաց կամ Հայաստանին պիտի փող տան՝ Հայաստանը մատուցի ինչ-որ ռազմական ծառայություններ, այդ բոլոր տեսություններն այլևս չեն գործում:

-Իսկ Ռուսաստանի դիրքորոշումը այս կարգի հայտարարություններում ո՞րն է, իր գիտությա՞մբ են նման հայտարարություններն արվում, թե՞ չեզոք դիտորդի դեր է ստանձնել:

-Ռուսաստանը ամեն կերպ փորձելու է աջակցել Սերժ Սարգսյանին՝ իշխանությունը Հայաստանում պահելուն: Ինչ վերաբերում է հարցին՝ միջամտու՞մ է, չի միջամտում, ապա Ռուսաստանը Հայաստանի նկատմամբ այսօր որևէ տնտեսական, քաղաքական պատրոնաժ չունի, հետևաբար, ըստ իս, դիտորդական դերով սահմանափակված կլինի Ռուսաստանը՝ պահպանելով իր համար կարևորագույն խնդիրը, որ երկրի գլխավոր պաշտոնը զբաղեցնող մարդը լինի Ռուսաստանի կամակատարը: Այլ խնդիր Ռուսաստանը չունի, Հայաստանի հետ կապված:

-Շատ է խոսվում, որ Հայաստանում ինչ-որ զարգացումներ կախված կլինեն նրանից, թե Ուկրաինան կստորագրի՞ ԵՄ-ի հետ Ասոցացման համաձայնագիրը, թե ոչ…

-Հայաստանի համար չկա ոչ մի զարգացում, քանի դեռ այս իշխող խումբը գտնվում է իշխանության ղեկին: Դրա մասին խոսելն անիմաստ է: Կան այսօր մի խումբ մարդիկ, որոնք պահում են այսօր Հայաստանում քաղաքական ու տնտեսական լիազորությունները, և ի վիճակի չեն ապահովել տնտեսական զարգացում: Հույսեր ունեին, որ դա կկարողանան անել կամ Արևմուտքի կամ Ռուսաստանի միջոցով, այդ բոլոր հույսերը զրոյացած են վերջին ամիսների ընթացքում: Եվ մարդիկ կանգնած են փաստի առաջ, որ որևէ արտաքին ֆինանսավորում, որևէ օգնություն Հայաստանը, քանի դեռ այդ խումբը գլխավորում է, չի ունենալու:

-Իսկ այդ դեպքում կիրականացվի՞ թոշակների, աշխատավարձերի բարձրացումը:

-Թոշակների և աշխատավարձերի բարձրացումը խոստում է այն մարդկանց կողմից, ովքեր խոստացել էին, որ գազի սակագինը չի բարձրանա, տրանսպորտի սակագինը չի բարձրանա: Նման մարդկանց կողմից արված հայտարարությունը որպես հիմք պետք չէ ընդունել, որովհետև դրանք նաև հայտարարություններ են, որոնք պետք են հիմա, որ մարդկանց մոտ տպավորություն ստեղծեն, թե մտահոգված են հանրության բարեկեցությամբ:

-Այսինքն՝ չե՞ն բարձրանալու աշխատավարձերը:

-Իմ կարծիքով՝ ոչ։ Եթե նայեք այս տարվա բյուջետային նախագիծը, այն ենթադրում է, որ 2,5 միլիարդ դոլար փող պետք է հավաքագրվի Հայաստանից: Այսինքն՝ մեկ բնակչի հաշվարկով պետք է տարեկան հավաքագրվի 1000 դոլար: Այսինքն՝ մարդիկ գնելով ապրանքներ, ստանալով ծառայություններ, վճարելու են այդ 1000 դոլարը, դա ներառված է գների մեջ: Հիմա պատկերացրեք, որ չորս-հինգ հոգանոց ընտանիքը պետք է տարեկան 4000-5000 դոլար միայն հարկեր վճարի՝ ապրանքներ և ծառայություններ ձեռք բերելու համար:

Այսինքն՝ պետք է դրա համար 20 000- 30 000 դոլարի եկամուտ ունենա: Այսօր դա անհնար է, իրականությունն այլ է, աղքատության շեմը կազմում է 45 տոկոս, այսինքն՝ նման բան չի կարող լինել: Այսինքն՝ բյուջետի նախագիծը ֆալսիֆիկացիա է, որը հիմնված չէ իրականության վրա: