Հայրենասիրական դաստիարակության հիմքում լինելու են ազգային ու միջազգային տոները

Երեխաների հայրենասիրական դաստիարակությունը, համաձայն ծրագրով նախատեսվածի՝ աշակերտների հետ միջոցառումների մի ամբողջ շարք է, որի համար մշակվել է ուղեցույց: Իսկ հայրենասիրություն առարկայի դասագրքեր առայժմ չեն լինի, չնայած հետագայում հնարավոր է՝ լինեն:

«Ուղեցույց, թե ինչպես կազմակերպել այդ միջոցառումը, որն է դրա նպատակը, ինչպես հասնել այդ նպատակին, ինչ գրականություն օգտագործել»,-այս մասին Tert.am-ին հայտնեց Հայաստանի Հանրապետության կրթության նախարարության հանրակրթության վարչության պետ Նարինե Հովհաննիսյանը։

Հիշեցնենք, որ «Երկրապահ կամավորականների միավորման», Պաշտպանության և Կրթության ու գիտության նախարարությունների համատեղ ծրագրով՝ 2015 թվականի պետական բյուջեով նախատեսված է դպրոցներում, այսպես կոչված՝ հայրենասիրական ակումբների համար հատկացնել 65 միլիոն դրամ, և այդ ակումբները պետք է երեխաներին հայրենասիրություն սերմանեն:

«Այդ միջոցառումները հիմնականում մեր պետական տոներն են և մի շարք միջազգային տոներ: Ակումբների նպատակն է աշակերտներին ակտիվացնել և նրանց դպրոցի գործին մասնակից դարձնել, բարձրացնել միջոցառումներին նրանց ակտիվությունը, նրանց մեջ սերմանել հանդուրժողականություն, միասնականություն և այլն: Սա չի լինելու դասաժամերի տեսքով, հետագայում գուցե որոշ դասագրքեր լինեն, բայց հիմա այս պահին ոչ մի փոփոխություն դպրոցի ծրագրում չի արվելու»,-ասաց ԿԳՆ պաշտոնյան։

Ի պատասխան հարցի, թե այս ակումբներին աշակերտներն անդամագրվելու են կամավորությա՞ն սկզբունքով, թե՞ պարտադիր, Նարինե Հովհաննիսյանը պատասխանեց, որ նման խնդիր չկա:

Իսկ երեխաների հայրենասիրական դաստիարակությամբ, ըստ Նարինե Հովհաննիսյանի , զբաղվելու են ներկայումս դպրոցներում արդեն իսկ առկա դաստիարակության գծով փոխտնօրեն, մանկական կազմակերպության կազմակերպչի հաստիքով մանկավարժները, որոնք արդեն իսկ նման գործառույթն իրականացնում են: Պարզապես, ըստ Նարինե Հովհաննիսյանի, ակումբների ստեղծմամբ՝ այդ գործառույթը դպրոցներում կուժեղացվի:

Դպրոցներում հայրենասիրության դասերը երեխաներին ներկայացվելու են բազմաթիվ արտահայտչաձևերով ու միջոցներով սկսած Արցախյան պատերազմի հերոսների, ռազմական օպերացիաների մասին ականատեսների վկայություն-հիշողություններով, մինչև ռազմական պատրաստվածություն ու խաղեր:

Tert.am-ի հետ զրույցում այս մասին տեղեկացրեց Պաշտպանության նախարարության մամուլի քարտուղար Արծրուն Հովհանիսյանը և ավելացրեց. «Օրինակ՝ ի՞նչ վատ կլինի, որ երեխաներ անցնեն Շուշիի գրավման օպերացիան»:

Նշենք, որ «Պատանի երկրապահների» ակումբների ստեղծումը լայն հանրային հնչեղություն է ստացել ու քննադատության տեղիք տվել:

Իրավապաշտպան Ավետիք Իշխանյանն արհեստական է համարում դպրոցներում հայրենասիրական ակումբների բացումը և համոզված է լինելու, որ դրանից հետո դպրոցները դառնալու են կարիերիստներ դաստիարակելու վայր:

Tert.am-ի հետ զրույցում նշելով, որ դպրոցների հիմնական առաքելությունը պետք է լինի մտածող և քննադատական միտք ունեցող քաղաքացիների դաստիարակությունը, իրավապաշտպանը նկատեց. «Ցավոք , մեր դպրոցները շատ պահպանողական են, և մեր երեխաներին միայն ուսուցանում են դասեր սերտել։ Եթե երեխան ընդունված կարգից այլ կարծիք է հայտնում, դա չի ընդունվում: Շատ կուզենայի, որ մեզ մոտ կրթական ինստիտուտը զարգանար քննադատական մտքի ուղղությամբ և ոչ թե դասեր սերտելու»։

Ինչ վերաբերում է հայրենասիրությանը, ապա իրավապաշտպանն ընդգծեց, որ իր երկրին նվիրված քաղաքացի դաստիրակելու համար ոչ թե առանձին ակումբներ է պետք ստեղծել դպրոցներում, այլ ուսուցիչներն իրենց պահվածքով պետք է օրինակ ծառայեն:

«Արհեստական ակումբներ ստեղծելը հիշեցնում է խորհրդային տարիների «պալիտռուկերը», պիոներական ու կոմսոմոլական խմբակները, որտեղ դաստիարակում էին կեղծ արժեքներ: Հիմա նույն հոգեբանությամբ ստեղծվելու են, ես համոզված եմ, այսպես կոչված՝ հայրենասիրական ակումբներ՝ նախկին կոմսոմոլապիոներականների տիպի: Դա ոչ միայն օգուտ չի բերի, այլ նաև «լավագույն» դպրոցը կլինի ապագա կարիերիստներ դաստիարակելու համար: Նույն կոմսոմոլի խմբակների ակտիվիստները հետագայում կարիերա էին անում ու դառնում խոշոր կաշառակերներ»,-ասաց Ավետիք Իշխանյանը:

Նախախորհրդարանի անդամ, ռեժիսոր Տիգրան Խզմալյանը կարծում է, որ սրա նպատակը դպրոցում կուսօղակներ ունենալն է:

«Սա մի միտում է, որը նախապատրաստվում է Հայաստանը ռուսականացմանը, ավելի ճիշտ՝ սովետականացմանը, որովհետև Մաքսային միություն մտնելու համար, նախևառաջ, անհրաժեշտ է պատրաստել մարդկանց ուղեղները: Եվ իրենք սկսում են ամենաանպաշտպան մասից՝ երեխաներից: Ու ինչպես գազանանոցի սկզբունքով՝ մեծերին մի քիչ շաքար, իսկ կենդանիներին՝ կեր, փոքրերին էլ՝ մի քիչ կրծքանշան, իսկ պատրաստված ու ստոր ջահելներին կուղարկեն այլ տեղեր»,-ասաց ռեժիսորը:

Նրա խոսքով՝ պատմությունը կրկնվում է, այսինքն՝ փորձում են կրկնել:

«Պիոներներ ու հոկտեմբերիկներ էլ կային, չէ՞, միտումը միանշանակ հենց այդտեղ է տանում»,-ասաց Տիգրան Խզմալյանը:

Ի պատասխան հարցի, թե մյուս կողմից ռազմահայրենասիրությունն ու հայրենասիրությունը վա՞տ արժեքներ են, Տիգրան Խզմալյան ընդգծեց, որ ամեն ինչ կախված է նրանից, թե ինչպես ենք հասկանում հայրենիքը և ինչպիսի հայրենիք ենք ուզում կերտել՝ ինչ միջոցներով:

«Եվ եթե մեր շահերը նույնացում են ռուս-թուրքական շահերին, եթե մենք մերժում ենք մեր իրական ազգային շահերը, որոնք, նախևառաջ, պահանջում են ազատություն և անկախություն, ապա ի՞նչ ռազմահայրենասիրական աշխատանքի մասին կարելի է խոսել»,-ասաց Տիգրան Խզմալյանը:


«Ժառանգություն» կուսակցության անդամ Դավիթ Սանասարյանը ևս դրական չի համարում այս նախաձեռնությունը:

Նախ, նրա համար, որ չգիտի՝ ինչով են զբաղվելու այդ ակումբներում. «Իրենց ղեկավարությունն ակնհայտ քաղաքական խաղերով է զբաղված ու որքանո՞վ են կարողանալու տարանջատել իրենց մոտեցումներն ու երեխաներին չփորձեն ուրիշ քարոզ անել: Կամ՝ հստակ իմանալով, թե հասարակական քաղաքական դաշտում իրենք ինչ պատկերացումներ ունեն, ինձ համար անընդունելի է, որ նման կառույցները պետք է մուտք ունենան դպրոց»։

Նա այս վերջին իմաստով՝ դեմ է նման ակումբներին, ճիշտ այնպես, ինչպես «Կրոնի պատմություն» առարկայի դասավանդմանը ու Հայաստանում օտարալեզու դպրոցներ ունենալուն՝ որպես հայ մանուկների վրա հարձակում:

Ինչ վերաբերում է հայրենասիրությանը, հայ դաստիարակելուն, ապա Դավիթ Սանասարյանը չի գտնում, որ հայրենասիրությունը պետք է դաստիարակել: Նրա խոսքով, եթե մեր երեխաները դպրոցներում նորմալ կրթվեն, անցնեն «Հայոց լեզու», ապա հենց դա կլինի հայրենասիրական դաստիարակություն:

Դավիթ Սանասարյանը հավելեց, որ փոխարենը, կողջուներ հայկական ազգագրական պարերի դասավանդումը հանրակրթական դպրոցում:

Ի պատասխան նման հարցադրումների՝ Արծրուն Հովհաննիսյանը նկատեց. «ինչ ասես կարելի է խոսել, ինչ ասես՝ որակել»:

Դիտարկմանը, թե հայրենասիրական այս ակումբները շատերին հիշեցնում են Խորհրդային միության ժամանակաշրջանի պիոներական կամ կոմերիտական խմբակները, Նարինե Հովհաննիսյանը նկատեց, որ հայրենասիրության դաստիարակությունը տարբեր ժամանակներում նույնն է:

«Հիմքում դրվել է հայրենասիրության դաստիարակումը և գործընթացի ուժեղացումը: Այդ գործընթացի իրականացման ձևը իրականում կարևոր չէ՝ արվում պիոներական խմբակներո՞վ, թե՞ այս ակումբներով: Հայրենասիրությունը բոլոր ժամանակներում նույնն է, ուղղակի երեխաների հետ պետք է աշխատել: Կոմունիստների ժամանակ այլ ձևերով էին աշխատում, այլ երգերի, այլ փառատոնների միջոցով էին սերմանում հայրենասիրություն, հիմա դրա բնույթը փոխվելու է,բայց նույն նպատակին է ծառայելու: Մենք դնելու ենք «քո քաղաքը», «քո մարզը», «քո բակը», «քո դպրոցը», «քո մաքրությունը» գաղափարները»,-ասաց նա: