Կարեն Բեքարյան. «Հայաստանում տեղի ունեցած մի շարք իրադարձություններ մեծ հարված են ՀՀ-ԵՄ հարաբերություններին ու դրանց ընկալմանը ԵՄ-ի կողմից». 168.am

19:43 • 26.11.19
Քաղաքականություն

Վերլուծաբան Կարեն Բեքարյանը 168.am–ի հետ զրույցում անդրադարձել է ՀՀ–ԵՄ հարաբերություններին, ինչպես նաև ՀՀ–ԵՄ համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրին։ Ըստ նրա՝ Հայաստանում տեղի ունեցած մի շարք իրադարձություններ մեծ հարված են ՀՀ-ԵՄ հարաբերություններին ու դրանց ընկալմանը ԵՄ-ի կողմից։

– Պարոն Բեքարյան, ուղիղ երկու տարի առաջ նոյեմբերի 24-ին Բրյուսելում ստորագրվեց ՀՀ-ԵՄ Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը (ՀԸԳԸ), որն Ասոցացման համաձայնագրի տապալումից հետո առաջին լուրջ ձեռքբերումն էր ՀՀ-ԵՄ հարաբերություններում: Ներկայումս համաձայնագիրը դեռ մասնակի կիրարկման փուլում է: Ըստ Ձեզ՝ համաձայնագրի ստորագրումից հետո բովանդակային առումով որքանո՞վ են փոխվել Հայաստանի հարաբերությունները ԵՄ-ի հետ:

– Առաջին փոփոխությունը, որն ուշադրության է արժանի, իհարկե, շատ ավելի լայն համատեքստում է: Փաստացի, տեղի ունեցավ բավական մեծ հեռանկար բացող պայմանավորվածության ամրագրում այս համաձայնագրի ստորագրմամբ, որն անդրադառնում էր կյանքի գրեթե բոլոր ոլորտներին, այսինքն՝ սրանով ՀՀ-ն եվրոպական ուղղությամբ ինտեգրացիոն գործընթացում ահռելի մեծ արդյունք էր արձանագրում: Երկրորդ էական բաղադրիչը, որը բավականին լավ գնահատվեց ժամանակին ՀՀ բոլոր արտաքին գործընկերների կողմից, այն է, որ Հայաստանը ցույց տվեց, օրինակ, որ ինտեգրացիոն գործընթացները կարող են լինել փոխլրացնող: Այսինքն՝ լինելով ԵԱՏՄ անդամ երկիր, ՀՀ-ն ստորագրեց ԵՄ-ի հետ համաձայնագիր ոլորտային բազմազանությամբ, խորացման հնարավորություններով՝ որոշակի տարաբնույթ հարցերում առաջնահերթություններով. սա ցույց էր տալիս, թե ինչ ձևով կարող են փոխլրացվել ինտեգրացիոն ուղղությունները՝ երկու ինտեգրացիոն միավորումների միջև առանց հակադրում կամ հակասություն առաջացնելու: Սա, իհարկե, առաջին հերթին՝ քաղաքական բավականին մեծ դիվիդենտ էր Հայաստանի Հանրապետության համար, եթե, իհարկե, հաշվի առնենք, թե ինչպիսին էր իրավիճակն ԱլԳ նույն հարթության մեջ դիտարկվող մյուս գործընկերների դեպքում: Հետևաբար՝ սա իսկապես ՀՀ-ի արտաքին քաղաքականության իրական ձեռքբերումն էր: Երբ մենք անդրադառնում ենք հարցին, թե ինչ ունենք, և ինչ տեղի ունեցավ վերջին տարիների ընթացքում՝ ստորագրումից հետո, պետք է դիտարկենք մի քանի բաղկացուցիչ: Առաջինը՝ հիշում ենք, որպեսզի համաձայնագիրը մտնի լիարժեք կիրարկման փուլ, այսինքն՝ ուժ ստանա, անհրաժեշտ է ԵՄ անդամ բոլոր երկրների վավերացումը, գործընթացը շարունակվում է, այն ավարտված չէ:

– Գոհացնո՞ղ է, Ձեր գնահատմամբ, այդ գործընթացի տեմպը:

– Ասել, որ դինամիկան մեր պատկերացրած ամենադրականն ու երանելին է, այդպես չէ: Բայց ասել, որ կան արհեստական խոչընդոտներ, այդպես էլ չէ: Պարզապես գործ ունենք տարբեր ներպետական ընթացակարգերով երկրների հետ, և այդ գործընթացն ընթանում է: Համաձայնագրի բավական մեծ հատվածը՝ անգամ չվավերացված պարագայում, երբ կար Եվրոպական խորհրդարանի հավանությունը և ՀՀ-ի կողմից վավերացումը, ուժի մեջ մտած է, հետևաբար՝ երրորդ խնդիրն այստեղ ուժի մեջ մտած հատվածի արդյունավետ կիրառումն ու օգտագործումն է: Այս պարագայում կարող են կարծիքները շատ տարբեր լինել, սկսած քիչ արդյունավետից՝ վերջացրած շատ արտակարգ արդյունավետությամբ: Բայց այս պարագայում գնահատականների մեծ մասը, հավատացեք, կլինեն սուբյեկտիվ: Եթե ցանկանում ենք օբյեկտիվ պատկեր ունենալ, կարիք կա բավականին մեծ հետազոտության ուղղություններից յուրաքանչյուրում՝ ինչ ունեինք մինչ համաձայնագիրը և ինչ ունենք հիմա: Երբ այդ հետազոտությունը չկա, դրա հետ կապված ցանկացած գնահատական իր մեջ ունի սուբյեկտիվ բաղադրիչ: Մեկ այլ կարևոր հանգամանքի մասին ևս նշեմ:

Մի բան է համաձայնագիրը, մի բան է քո գործընկերոջ՝ ի դեմս ԵՄ-ի, ընկալումը քո մասին, կարծիքը երկրում տիրող գործընթացների մասին, որովհետև ԵՄ-ի պարագայում առավելապես կարևոր է այդ բաղադրիչը, հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ԵՄ-ն արժեքների վրա հենված կառույց է, որքան էլ որ շահերով աշխատանքի շատ մեծ փորձ ունի: Այս պարագայում, երբ արժեքային հարաբերությունները չեն տորպեդահարվում, հարաբերությունների արդյունավետության շանսերն էապես ցածր են: Այս պարագայում մենք ունենք բավականին ծանր ու վատ վիճակ, խոսքը վերաբերում է նրան, որ վերջին շրջանում Հայաստանում տեղի ունեցած մի շարք իրադարձություններ ուղղակիորեն հակասում են եվրոպական արժեքային համակարգին, օրենքի գերակայությանը, իրավունքի գերակայությանը, և այլն՝ սկսած իշխանությունների տարանջատման սկզբունքի ոտնահարումից, տեսնում եք՝ ինչ էր կատարվում դատավորների, ՍԴ-ի հանդեպ, վերջացրած քաղբանտարկյալի ինստիտուտի հնարավոր ներարկմամբ:

Այսինքն՝ սա մեծ հարված է ընդհանրապես հարաբերություններին ու դրանց ընկալմանը, շատ դեպքերում՝ անկախ անգամ դիվանագիտորեն հնչող հայտարարություններից:

Եթե դու քո գործընկերոջը մղում ես աշխատելու շահերի դաշտում, արժեքները մի կողմ դնելով, սա արդեն մեծ հարված է հարաբերություններին, քանի որ արժեքային դաշտով համագործակցող գործընկերն ընկալելի է, կանխատեսելի, վստահելի, հետևաբար՝ նա այս պարագայում կիրառում է ռեսուրս, որ ոչ թե ունենա այն, ինչ ցանկանում է ունենալ քեզնից, այլ կիրառում է ռեսուրս քո զարգացման, քո դինամիկայի համար: Սրանք շատ տարբեր կոնցեպտներ են: Այս տեսակետից ունենք բավականին բարդ իրավիճակ:

– Արդեն 2 տարի է, ինչ խոսվում է վիզային ազատականացման երկխոսության մեկնարկի մասին: Ինչո՞ւ է երկարաձգվում այն:

– Վիզային ազատականացման բանակցությունների ստարտի ուղղությամբ ունենք զրո արդյունք, այսինքն՝ եթե անգամ բանակցային գործընթացում ինչ-որ բան տեղից շարժվել է, ապա դեպի հանրայնացում և դեպի ֆորմալիզացում ոչ մի արդյունք չունենք:

Բարդ է ասել հստակ, թե ինչու, քանի որ բանակցությունները բաց չեն ընթանում: Բայց կարող ենք եզրակացնել, որ պատճառներից առաջինն այն է, որ երկրների հետ, որտեղ ազատականացման անցավ ԵՄ-ն, գոհ չէ արդյունքից, հետևաբար՝ պրակտիկան ընդլայնելու դեպքում ռիսկեր է տեսնում: Երկրորդ բաղադրիչը, իմ կարծիքով, ներքաղաքական իրավիճակն է, ներքաղաքական իրավիճակի սրությունը և մթնոլորտը, հետևաբար՝ մտածում են, եթե ազատականացման գնան ներկայիս իրավիճակում, ի՞նչ կբերի սա իր հետ: Այսինքն՝ պատկերացրեք, երբ կան խմբեր, որոնք ոչ նորմալ բանավեճի ներքո են, օգտագործվում են ճնշման մեխանիզմներ, այդ դեպքերում, երբ բաց է դառնում, կարող են հոսքերն ավելանալ: ԵՄ-ն, չեմ բացառում, որ սա ևս հաշվի է առնում և հետևում իրավիճակին: Երրորդ բաղադրիչը՝ կանխատեսելիության խնդիրն իշխանության, նրա կողմից իրականացվող քայլերի, գործողությունների և այլն, այս պարագայում կանխատեսելիության մեջ է մտնում նաև վստահելու հարցը, գործընկեր համարելու հարցը, պայմանավորվածությունները կատարվում են, թե ոչ, երբ ամեն ինչ չի դրվում պոպուլիզմի վրա: Իսկ թե որն է հիմքում իրականում, բարդ է ասելը, քանի որ, ինչպես ասացի, բանակցություններն ընթանում են փակ ռեժիմով:

Հարցազրույցն ամբողջությամբ կարդացեք սկզբնաղբյուրում։

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

17:39 • 15.11.24

Վերելակը կանչեք՝ չի գա, գալիս մեծ-մեծ խոսում եք. Կոնջորյանը՝ ընդդիմությանը

16:18 • 15.11.24

Մե՞նք ենք «Հոկտեմբերի 27»-ի շահառուն, թե Անդրանիկ Քոչարյանը, որ այդ խառը վիճակում պաշտոնյաների ցանկ էր ներկայացնում, մեկն էլ ինքն էր. Քրիստինե Վարդանյան

13:21 • 15.11.24

Սասուն Միքայելյանի որդին այնքան լավ քաղաքապետ է, որ ասում են՝ «Սևակը Հրազդանի հետ է ամուսնացել»․ Անդրանիկ Քոչարյան

12:46 • 15.11.24

Կիրանցում անասունը սահմանն անցնու՞մ է. Փաշինյանը՝ Տավուշի մարզպետին

12:16 • 15.11.24

Ո՞վ է ում ձեռք առնում, ուզում եմ հասկանամ, ես «քյասիբի ռադիո» չեմ․ Փաշինյանն՝ իրավապահներին

12:05 • 15.11.24

Ոստիկանության զորքերը կենտրոնացված են Երևանում, այնպես կանենք, որ մարզերում էլ խնդիր չլինի. Փաշինյան

11:04 • 15.11.24

Դուք ոչ միայն Փաշինյանի, այլ Զավենիչի երկրպագուն եք. Խամոյանը՝ ՀԾԿՀ նախագահի թեկնածուին

15:48 • 14.11.24

Պարոն Աղազարյան Հովիկին ոչ ոք չի դատապարտի, որովհետև կառավարությունը չի ձախողվի. Աղազարյան

13:52 • 14.11.24

Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան

13:20 • 14.11.24

Բանակը մի՛ սրբագործեք, ասում են՝ մեր զինվորի ցավը տանեմ, դուրս կգա Մադագասկար․ Փաշինյան

12:34 • 14.11.24

Այսօրվա մեր հավաքական սոցիալ-հոգեբանությունն ու սոցիալ-մտածողությունն ապապետական է․ Փաշինյան

11:50 • 14.11.24

Աղազարյա՛ն, ջանդ յուղի, քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր, դու էլ ես նախկին դաշնակցական. Արթուր Խաչատրյան

11:21 • 14.11.24

Դուք Թուրքիային ու Ադրբեջանին՝ մեր անվտանգության երաշխավոր դարձնելը փաթեթավորել եք իրական Հայաստանի ներքո, որը շատ այլանդակ տեսք ունի. Քրիստինե Վարդանյան

11:02 • 14.11.24

Դուք ձգտում եք վերադարձնել պատմական Հայաստանը, որտեղ կաք դուք, չկա պետականություն ու կա գուբերնատոր դառնալու հնարավորություն. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը

20:37 • 13.11.24

Աթոռը պահելու համար Փաշինյանը պատրաստ է Պուտինի նկարը կախել գլխավերևում, հարց է՝ Պուտինը կտա՞, թե ոչ․ Նաիրա Կարապետյան

17:41 • 13.11.24

Չենք բարձրացնում Ադրբեջանի սահմանադրության փոփոխության հարցը, նույնը ակնկալում ենք իրենցից․ Փաշինյան

16:26 • 13.11.24

Այսօրվա ընդդիմությունը հաջորդ ԱԺ-ում չի լինի, իշխանությունն ավելի բարձր ձայներով կընտրվի․ Ալեն Սիմոնյան

15:47 • 13.11.24

Օկուպացված տարածքների խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու խնդիր դրված չէ․ Սուրեն Պապիկյան

14:51 • 13.11.24

Երիտասարդ տարիքում, երբ լսում էի «Կիլիկիա» երգը, լացում էի, երբ մեծացա, հասկացա՝ ինչի՞ լացեմ, Կիլիկիան՝ ուր, ես՝ ուր. Հովիկ Աղազարյան

14:11 • 13.11.24

Մենք առաջարկում ենք, որ էլի վարկ վերցնենք նոր սարքավորումների, արտադրանքի գեներացման համար, հետո շնորհակալություն եք հայտնելու. Խաչատուր Սուքիասյան

12:21 • 13.11.24

«ՀՀ ԶՈՒ-երն այսօր Հնդկաստանի համար դարձել են գովազդային վահանակ». «Պարոն Մանուկյանը քաղաքական լավ ելույթ ունեցավ, մի՛ խանգարեք». քննարկում ԱԺ-ում

10:44 • 13.11.24

Չե՞ք կարծում, որ բերետավորների հոգեկան առողջությունը ստուգելու կարիք կա․ Խաչատրյանը՝ Քոչարյանին

17:43 • 12.11.24

Գերիների ամբողջական վերադարձը պետք է նախապայման լինի ցանկացած բանակցության համար․ Քրիստինե Վարդանյան

15:23 • 12.11.24

Բաքվում պահվողներին վերադարձնելու ամենապատեհ առիթը COP29-ն է, հետո վերադարձի հավանականությունը հավասարվելու է զրոյի. Արթուր Խաչատրյան

15:11 • 12.11.24

Բաքուն հայ գերիներին օգտագործում է ՀՀ-ից զիջումներ կորզելու համար. Տիգրան Աբրահամյան

12:49 • 12.11.24

Եթե ունենայիք 100 մլն դոլար, որպես պետություն, ո՞ր ոլորտներին կուղղեիք. Խաչատուր Սուքիասյանը՝ նախարարին

12:19 • 12.11.24

Փաշինյանի ներկայությամբ խախտվել է «ՀՀ օրհներգի մասին» օրենքը

11:50 • 12.11.24

20,366 մարդ գնացել է երկրից, 12,700 աշխատատեղ է կրճատվել, գուցե թողեք պատմության անիվը նորմալ գնա՞. Արթուր Խաչատրյանը՝ Վահե Հովհաննիսյանին

11:29 • 12.11.24

«Այստեղ հաց, այստեղ կաց». քաղաքացին ՀՀ-ում պետք է տեսնի իր ապագան, 2025-ին 2 տրիլիոն հարկ կհավաքենք. նախարար

10:59 • 12.11.24

Շնորհակալ եմ վարչապետին ու փոխվարչապետներին՝ իմաստուն առաջնորդության համար․ ֆինանսների նախարար

20:35 • 11.11.24

Մոսկվան մեսիջ հղեց Փաշինյանին՝ քեզնով կամ առանց քեզ վերականգնելու ենք ազդեցությունը Հայաստանում․ Վիգեն Հակոբյան

15:07 • 11.11.24

Ոչ թե իմ տունն իմ ամրոցն է, այլ մեր պետությունն է մեր ամրոցը, իսկ մեր տունը՝ մեր բնակավայրը․ Փաշինյանը՝ ՏԻՄ համակարգի 28-ամյակի միջոցառմանը

14:29 • 11.11.24

Եթե մեծ գործ եք անում, ինչպե՞ս է,որ վարչապետի և ԿԳՄՍ նախարարի երեխաները դրսում են սովորում.Էդգար Ղազարյանը՝ փոխնախարարին

12:40 • 11.11.24

Աննա Հակոբյանի համար 145 հազար դոլար արժողությամբ ծառայողական նոր մեքենա է գնվել, 2 տարի առաջվա ջիպն այդքան մաշվե՞լ էր. Մանուկյանը՝ ՊՊԾ պետի տեղակալին

11:43 • 11.11.24

Հարցը լուծեք, դետալների մեջ մի մտեք, փողը տվեք, եթե պարտք ենք, բայց մրցույթն արեք. Ավինյան

10:48 • 11.11.24

Այս դժվար պահին 24 մլն հավելյալ գումար ենք հավաքագրել Երևանի տրանսպորտից. Տիգրան Ավինյան

20:35 • 08.11.24

Չեմ բացառում, որ ռուսներն ասեն Թրամփին՝ վերադարձրեք մեզ Հարավային Կովկասը՝ մեր պատմական ազդեցության գոտին․ Սուրեն Սարգսյան

13:21 • 08.11.24

«Նախագիծը բերում եք միայն ձե՞ր խմբավորման համար», «քաղաքական թիմի անդամ չեմ, փաթեթը բոլորի համար է». քննարկում ԱԺ-ում

11:58 • 07.11.24

858 մլն եվրոյի շրջանակում կկառուցվի Սիսիան-Քաջարան ճանապարհը, կամուրջներ ու թունելներ․ Սանոսյան

20:41 • 06.11.24

Քաղաքացու դատարկվող սառնարան, 14 միլիարդ դոլար պետական պարտք, հարկային ճնշումներ․ Նաիրի Սարգսյանը՝ 2025-ի մասին

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Տնտեսություն

Գիտություն/տեխնիկա

Մշակույթ

Սպորտ

Իրադարձային

Մամուլի տեսություն

Քաղաքականություն

Իրավունք

Ժամանց