Ատելություն չզգաց, բարկություն չապրեց.... թուրքական օրաթերթը Վիլյամ Սարոյանի մասին

15:40 • 14.05.12

Թուրքական «Ռադիկալ» օրաթերթը անդրադարձել է աշխարհահռչակ հայ գրող Վիլյամ Սարոյանին և նրա` Բիթլիսի հանդեպ ունեցած սիրուն:
 

Հոդվածագիր Յուսուֆ Նազըմը հիշեցրել է, որ հայկական արմատներով գրողի վերջին ցանկությունն էր, որ իր գերեզմանը լինի Բիթլիսում: Սակայն 1980 թ-ականների թուրքական իշխանությունները նման բան չէին թույլատրի:


«Վերջաբանները սովորաբար սարսափելի են և մարդուն թախիծ են բերում: Ամեն ավարտ անվերադարձ է: Դատարկված մի գյուղի անմարդաբնակությանը դիմադրել փորձող վերջին տան նման, մարելուն ընդդիմացող կրակի` քամուն ընդդիմացող բոցերի նման…»,- գրել է նա:

ՅուսուՖ Նազըմը հիշեցրել է, որ Սարոյանը ծնվել էր 1908թ-ին ԱՄՆ-ի Կալիֆորնիա նահանգի Ֆրեզնո քաղաքում` հայ ներգաղթյալի ընտանիքում: 3 տարեկանում, հոր մահից հետո, եղբայրների հետ մանկատանն է հայտնվել և միշտ երազել է գրող դառնալ:

 

Մահացել է 1981 թ-ին, նույն Ֆրեզնոյում: 2008 թ-ը գրականության մեջ ունեցած իր ներդրման համար UNESCO-ի կողմից «Սարոյանի տարի» էր խռչակվել:
 

«Նրա ցանկությունն էր, որ իր մարմինն ամփոփվի Բիթլիսում: Ամերիկայի փոքրիկ քաղաքում ծնված և մահացած գրողի` Բիթլիսում թաղվելու ցանկությունը պետք է մի պատճառ ունենար:

 

Սարոյանի արմատները հենց Անատոլիայից են` Բիթլիսից: 1905 թ-ին, մոտեցող աղետը կանխազգացումը նրանց Կալիֆորնիա հասցրեց և ստիպված եղան թողնել իրենց պապերի` դարեր շարունակ ապրած հողերը:

 

8 տարեկանում որբացած երեխայի` մեծերից լսած պատմություններն էին, որ նրա ներաշխարհն այդպիսին դարձրին: Նրա ստեղծագործությունները անգլերենով էին` ամերիկյան հողով են սնված, իսկ հոգին միշտ Անատոլիայինն է:

 

1964 թ-ին Սարոյանը վերջապես հնարավորություն ունեցավ տեսնելու սրտում փայփայած Բիթլիսը, ուր նա երեխաների հետ այս ու այն կողմ վազեց, ամեն հանդիպածին «հայրենակից» անվանեց, համբուրեց ծառերը, քարերն ու հողը, տեսավ իր երազանքների ծովը` Վանա լիճը, խմեց ջրից: Տեսավ հին, կործանված տները, գմբեթները, խոնարհված եկեղեցիները, սակայն չտեսավ գերեզմանները: Քաղաքի 4 հայկական գերեզմանոցներում մեկ գերեզմանաքար չէր մնացել: Մի եկեղեցու հիմքի վրա բանտ էր կառուցվել, մեկ ուրիշը ախոռ էր դարձել:
 

Մի տուն գտավ, որը հավանաբար իր հայրական տունն էր, ծնկի եկավ այդ տան ավերակների մոտ և անձայն արտասվեց: Ատելություն չզգաց, բարկություն չապրեց»,- գրել է հոդվածագիրը:
 

ՅուսուՖ Նազըմը պատմել է, որ պապերի` Բիթլիսում ապրած միակ հայն,այժմ ծերունի Մուղսի աղան է: Նա չի հրաժարվել իր ինքնությունից, տարիները մաշել են սիրտը և նա մահվանն ընդառաջ օրերն է հաշվում:

 

«Այս մարդը, ում ծաղրում են երեխաները, հազարավոր այն հայերից է, որոնք ժամանակին ստիպված եղան լքել այս հողերը: Նա բիթլիսցի վերջին հայն է…
Ամեն վերջ ցավոտ է: Կարսում, Արդահանում նրանց` ավելորդ համարվողների թիվը շատ է նվազել: Ասում էի չէ, ամեն վերջ իրեն հատուկ ցավն ունի: Ամեն ցավ մեկ այլ վերջի նախանշանն է»,- գրել է նա:

Լուրեր Հայաստանից - Թերթ.am

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

23:54 • 22.11.24

Երևանը կհրաժարվի Բաքվի դեմ հայցերից, եթե կնքվի խաղաղության պայմանագիրը. Փաշինյան

23:52 • 22.11.24

Մանդատները դնելու խնդրանքով դիմել եմ Զեյնալյանին և Աղազարյանին, հուսով եմ Աղազարյանը ևս անարձագանք չի թողնի․ Փաշինյան

23:50 • 22.11.24

SMS` գրավոր տեքստով եմ խնդրել հրաժարական տալ պաշտոնյաներին, բայց ոչ ուշ երեկոյան. Փաշինյան

23:10 • 22.11.24

Կադրային վերջին փոփոխությունները ոչ թե կոնֆլիկտային են, այլ աշխատանքային են․ Փաշինյան

21:16 • 22.11.24

Փաշինյանը հող է նախապատրաստում իշխանությունը Աննա Հակոբյանին փոխանցելու համար, եթե դրսից ճնշումներ լինեն․ Հայկ Նահապետյան

12:29 • 21.11.24

Ինչո՞ւ մանկապարտեզը հոկտեմբերին չի բացվել, ստացվում է՝ սո՞ւտ եմ ասել. զգուշացնում եմ՝ մեկը չխախտի ժամկետը․ Փաշինյան

12:12 • 21.11.24

Մայթով քայլում ես, տեսնում 61 թվի «ԳԱԶ 66»-ի «ռամա» է դրված պապուց հիշատակ, տարե՛ք ձեր տուն, պատից կախեք. Նիկոլ Փաշինյան

11:05 • 21.11.24

Վահե Ղազարյանի հետ մանկությունից ընկերներ ենք, դա շատ հարցերում օգնել է, երբեմն՝ խանգարել․ Փաշինյան

21:03 • 20.11.24

Չենք սպասում 2026-ի ընտրություններին, ամեն բան անելու ենք, որ իշխանափոխությունը լինի մինչև այդ. Աննա Գրիգորյան

20:33 • 19.11.24

Վաղ թե ուշ Փաշինյանը կարմիր աստղով «պիլոտկա է» հագնելու, մոտ է այդ ժամանակը․ Հայկ Մամիջանյան

18:50 • 19.11.24

ԱրարատԲանկը` «Իմ անտառ Հայաստան»-ի կողքին․ Ազնավուրի անվան անտառ է հիմնվելու (տեսանյութ)

15:03 • 19.11.24

Սուբսիդիայի տոկոսը պահպանելով հնարավորինս նվազ՝ կավելացնենք քաղաքապետարանի եկամուտները. Ավինյան

14:07 • 19.11.24

«Ո՛չ 300 դրամներին»․ «Մայր Հայաստանը» Երևանի ավագանու նիստի ժամանակ ակցիա իրականացրեց

12:49 • 19.11.24

Մինչև 7 տարեկան երեխաները տրանսպորտով կերթևեկեն անվճար, թոշակառուները՝ 30% զեղչով. փոխքաղաքապետ

15:40 • 18.11.24

«Նոմա» ռեստորանը ներկայանում է նորովի. այն կընդունի իր հյուրերին նաև ձմռան ամիսներին

12:44 • 18.11.24

Այն, որ պաշտոնանկությունների մասին դուք գիշերն եք իմացել ու գրել, դա չի նշանակում, որ այդ գործընթացները տեղի են ունեցել գիշերը. Վահագն Ալեքսանյան

12:27 • 18.11.24

Հովիկ Աղազարյանի մասով կա հարուցված կարգապահական վարույթ, որը կունենա հետևանք. Վահագն Ալեքսանյան

12:18 • 18.11.24

Սափրվելը հետևանքներ էր ունենալու. մի՛ ափսոսացեք, շատ բան չենք կորցրել. Աղվան Վարդանյանը՝ պաշտոնանկությունների մասին

12:05 • 18.11.24

Այդ պաշտոնանկությունները դիտարկում եմ նախընտրական տրամադրությունների ներքո. Տիգրան Աբրահամյան

11:55 • 18.11.24

Օպերայի տարածքի շինությունները քանդելու ենք ու ստանանք կանաչ տարածք՝ մարդկանց օգտագործման համար. քաղաքապետ

11:54 • 18.11.24

Մենք մեր պահանջներում ավելի խիստ ենք լինելու, չենք հանդուրժելու անորակ սննդի մատակարարում մեր մանկապարտեզներ. Ավինյան

17:39 • 15.11.24

Վերելակը կանչեք՝ չի գա, գալիս մեծ-մեծ խոսում եք. Կոնջորյանը՝ ընդդիմությանը

16:18 • 15.11.24

Մե՞նք ենք «Հոկտեմբերի 27»-ի շահառուն, թե Անդրանիկ Քոչարյանը, որ այդ խառը վիճակում պաշտոնյաների ցանկ էր ներկայացնում, մեկն էլ ինքն էր. Քրիստինե Վարդանյան

13:21 • 15.11.24

Սասուն Միքայելյանի որդին այնքան լավ քաղաքապետ է, որ ասում են՝ «Սևակը Հրազդանի հետ է ամուսնացել»․ Անդրանիկ Քոչարյան

12:46 • 15.11.24

Կիրանցում անասունը սահմանն անցնու՞մ է. Փաշինյանը՝ Տավուշի մարզպետին

12:16 • 15.11.24

Ո՞վ է ում ձեռք առնում, ուզում եմ հասկանամ, ես «քյասիբի ռադիո» չեմ․ Փաշինյանն՝ իրավապահներին

12:05 • 15.11.24

Ոստիկանության զորքերը կենտրոնացված են Երևանում, այնպես կանենք, որ մարզերում էլ խնդիր չլինի. Փաշինյան

11:04 • 15.11.24

Դուք ոչ միայն Փաշինյանի, այլ Զավենիչի երկրպագուն եք. Խամոյանը՝ ՀԾԿՀ նախագահի թեկնածուին

15:48 • 14.11.24

Պարոն Աղազարյան Հովիկին ոչ ոք չի դատապարտի, որովհետև կառավարությունը չի ձախողվի. Աղազարյան

13:52 • 14.11.24

Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան

13:20 • 14.11.24

Բանակը մի՛ սրբագործեք, ասում են՝ մեր զինվորի ցավը տանեմ, դուրս կգա Մադագասկար․ Փաշինյան

12:34 • 14.11.24

Այսօրվա մեր հավաքական սոցիալ-հոգեբանությունն ու սոցիալ-մտածողությունն ապապետական է․ Փաշինյան

11:50 • 14.11.24

Աղազարյա՛ն, ջանդ յուղի, քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր, դու էլ ես նախկին դաշնակցական. Արթուր Խաչատրյան

11:21 • 14.11.24

Դուք Թուրքիային ու Ադրբեջանին՝ մեր անվտանգության երաշխավոր դարձնելը փաթեթավորել եք իրական Հայաստանի ներքո, որը շատ այլանդակ տեսք ունի. Քրիստինե Վարդանյան

11:02 • 14.11.24

Դուք ձգտում եք վերադարձնել պատմական Հայաստանը, որտեղ կաք դուք, չկա պետականություն ու կա գուբերնատոր դառնալու հնարավորություն. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը

20:37 • 13.11.24

Աթոռը պահելու համար Փաշինյանը պատրաստ է Պուտինի նկարը կախել գլխավերևում, հարց է՝ Պուտինը կտա՞, թե ոչ․ Նաիրա Կարապետյան

17:41 • 13.11.24

Չենք բարձրացնում Ադրբեջանի սահմանադրության փոփոխության հարցը, նույնը ակնկալում ենք իրենցից․ Փաշինյան

16:26 • 13.11.24

Այսօրվա ընդդիմությունը հաջորդ ԱԺ-ում չի լինի, իշխանությունն ավելի բարձր ձայներով կընտրվի․ Ալեն Սիմոնյան

15:47 • 13.11.24

Օկուպացված տարածքների խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու խնդիր դրված չէ․ Սուրեն Պապիկյան

14:51 • 13.11.24

Երիտասարդ տարիքում, երբ լսում էի «Կիլիկիա» երգը, լացում էի, երբ մեծացա, հասկացա՝ ինչի՞ լացեմ, Կիլիկիան՝ ուր, ես՝ ուր. Հովիկ Աղազարյան

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Տնտեսություն

Գիտություն/տեխնիկա

Մշակույթ

Սպորտ

Իրադարձային

Մամուլի տեսություն

Քաղաքականություն

Իրավունք

Ժամանց