Այն աշակերտն, ով այս նոր չափորոշիչներով կմտնի դպրոց և կավարտի, այլևս հայկականության հետ որևէ հոգևոր և գենետիկ կապ չի կարող ունենալ. գրականագետ (տեսանյութ)

21:45 • 24.07.20
Իրադարձային

Հայ գրականությունից «հայ» բառը հանելը հարված է գոտկատեղից ներքև, ինչո՞ւ, որովհետև ես համոզված եմ՝ սա պատահական փորձ չէ և այն, եթե ողբերգական չլիներ, պետք է ասեի՝ զավեշտալի է: Պատճառաբանությունը, թե հայ գրականությունը համաշխարհային գրականության մի մասն է, և այդ պատճառով հայ գրականությունը ներառում ենք համաշխարհային գրականության մեջ, նախ նշանակում է հայկական դպրոցում  նեղացնել՝ հայ գրականության ընդգրկումների շրջանակը։ Այս մասին Tert.am –ի հետ զրույցում  նշեց գրականագետ, ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետի դասախոս Սերժ Սրապիոնյանը:

«Հայ գրականության ծրագրերում ընդգրկված հեղինակների բավականին լուրջ  խնդիր կա: Ինչպես  հայ գրականությունից վտարել են հնագույն հելլեննական, հռոմեական գրականությունը, այնպես էլ վտարել են մեր գրականության արմատը:  

Չկա Մաշտոցը, որը մեր գրականության սկզբնավորման արմատն է, չկա Խորենացին, որը հայրենասիրության մեծագույն սկզբնավորողն է, Եղիշեն, որը գեղարվեստական ոճի մեր մեծագույն հիմնադիրն է: Մենք ունեցե՞լ ենք իրավական երկիր դառնալու ցանկություն թե ոչ․ այո, ունեցել ենք այդպիսի ցանկություն և իրագործել ենք, և դա արել է Մխիթար Գոշը:

Միջնադարյան գրականությունից թողել են երկու անուն՝ Սայաթ նովա և  Նահապետ Քուչակ, այն էլ ոչ ուսումնասիրության համար, այլ մյուս հեղինակների երկերի հետ համեմատելու նպատակով:

Դրա փոխարեն Գրիգոր Սաշյանի՝ Գրիգի «Հիսուսի կատուն» են դրել և մի ամբողջ ժողովածու պարտադիր ուսուցման համար: Ես ժամանակակից գրականությունը ամենևին այդ տղայի գրականությամբ չեմ պատկերացնում: Պատկերացնում եմ այսօրվա գրականության որոշիչ դեմքերի՝ Հուսիկ Արայի, Խաչիկ  Մանուկյանի, Լևոն Ջավախյանի գրականությամբ: Այդ գրողների անուններն անգամ չկա: Միայն Խաչիկ Մանուկյանից մեկ բանաստեղծություն է դրված, իսկ Գրիգից՝ մի ամբողջ ժողովածու»,-ասաց Սերժ Սրապիոնյանը:

Գրականագետը նշում է, որ գրականության նոր չափորոշչով տարբերակված չեն գրական ժանրերը և սեռերը.

«Միտումնավոր խառնաշփոթ ձևով են ներկայացրել նաև գրական ժանրերի և սեռերի ճանաչման  խնդիրը: Ներկայացված չեն առասպելները, չկա կատակերգություն և դրամա տարբերակումը: Դերենիկ Դեմիրճյանի «Քաջ Նազար» կատակերգությունը բերել և ներդրել են  դրամա ժանրի տակ, այսպիսի ձախավերություն հայ դպրոցը իր սկզբնավորման օրից չէր տեսել, եթե տերթոդիկյան մասը հանենք:

Իմ տարիներին, եթե հայ մարդն անգիր չիմանար Մովսես Խորենացու «Ողբ»-ի որոշիչ հատվածը, նա չէր համարվում գրականություն սովորած աշակերտ, եթե այդ արժեքները հանում ենք և տեղը այլ կասկածելի արժեքներ ենք դնում, ես ստիպած եմ դրա տակ միտում փնտրել, որովհետև այդպես կրթության և դպրոցի հիմքերը կարող է քանդել հատուկ ծրագրով առաջնորդվողը: Եվ ես ահա հայտնում եմ իմ կասկածանքի մասին՝ չե՞ն ստացել արդյոք կասկածելի դրամական կառույցներից գրանտներ և հանձնարարություններ՝ քանդելու հայ դպրոցի բովանդակային հատվածը»:

Գրականագետին մտահոգում է այն փաստը, որ գրականության դասագրքում ներառված չեն ռուս գրականության հեղինակները.

«Ի վերջո ռուս գրականությունը ի՞նչ հիմունքով է վտարվել մեր դպրոցից և փոխարենը անգլիական գրականության ինչ -ինչ դեմքեր են մտել, ո՞ր չափանիշով,  ի՞նչ պատճառաբանություն կարող ենք տալ: Կարո՞ղ ենք փաստարկել, որ ռուս գրականությունը համաշխարհային գրականության հետ կապ չունի՝ չեն կարող:

Խորհրդային դպրոցի մերժումը ևս սխալ է, որովհետև այդ դպրոցի գրականության այնպիսի դասավորվածություն կար, որ հայ երեխան հասկանում էր մեր գրականության կապը՝ ռուս և արտասահմանյան գրականության հետ, ինչն այսօր ջնջում, քերում են մեր հիշողությունից: Հայ այն աշակերտը, որը այս չափորոշիչներով կմտնի դպրոց և կավարտի, այլևս հայկականության հետ որևէ հոգևոր, մտավոր և գենետիկ կապ չի կարող ունենալ: Ավելին ասեմ՝ հեգնանքով կվերաբերվի մշակութային բարձր արժեքներին»,-նշեց նա:

Սերժ Սրապիոնյանը նաև իր մտահոգությունը հայտնեց, որ «Հայ եկեղեցու պատմություն» առարկան միավորվել է «Հայ ժողովրդի պատմություն» առարկայի մեջ.

«Հայ ժողովրդի պատմության մեջ խցկեցին «Հայ եկեղեցու պատմություն» առարկան, կամաց- կամաց կհայտարարեն, որ սա համաշխարհային պատմության մի մասն է և կխցկեն այլ երկրների պատմությունների մեջ և շիլաշփոթ, բորշային մի զանգված կդնեն հայ աշակերտի գլխին և մտքում, և հայ աշակերտը կսկսի չհասկանալ, որտեղ է սկսում հայը և որտեղ է վերջանում»,-ընդգծեց նա:

 

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

23:54 • 22.11.24

Երևանը կհրաժարվի Բաքվի դեմ հայցերից, եթե կնքվի խաղաղության պայմանագիրը. Փաշինյան

23:52 • 22.11.24

Մանդատները դնելու խնդրանքով դիմել եմ Զեյնալյանին և Աղազարյանին, հուսով եմ Աղազարյանը ևս անարձագանք չի թողնի․ Փաշինյան

23:50 • 22.11.24

SMS` գրավոր տեքստով եմ խնդրել հրաժարական տալ պաշտոնյաներին, բայց ոչ ուշ երեկոյան. Փաշինյան

23:10 • 22.11.24

Կադրային վերջին փոփոխությունները ոչ թե կոնֆլիկտային են, այլ աշխատանքային են․ Փաշինյան

21:16 • 22.11.24

Փաշինյանը հող է նախապատրաստում իշխանությունը Աննա Հակոբյանին փոխանցելու համար, եթե դրսից ճնշումներ լինեն․ Հայկ Նահապետյան

12:29 • 21.11.24

Ինչո՞ւ մանկապարտեզը հոկտեմբերին չի բացվել, ստացվում է՝ սո՞ւտ եմ ասել. զգուշացնում եմ՝ մեկը չխախտի ժամկետը․ Փաշինյան

12:12 • 21.11.24

Մայթով քայլում ես, տեսնում 61 թվի «ԳԱԶ 66»-ի «ռամա» է դրված պապուց հիշատակ, տարե՛ք ձեր տուն, պատից կախեք. Նիկոլ Փաշինյան

11:05 • 21.11.24

Վահե Ղազարյանի հետ մանկությունից ընկերներ ենք, դա շատ հարցերում օգնել է, երբեմն՝ խանգարել․ Փաշինյան

21:03 • 20.11.24

Չենք սպասում 2026-ի ընտրություններին, ամեն բան անելու ենք, որ իշխանափոխությունը լինի մինչև այդ. Աննա Գրիգորյան

20:33 • 19.11.24

Վաղ թե ուշ Փաշինյանը կարմիր աստղով «պիլոտկա է» հագնելու, մոտ է այդ ժամանակը․ Հայկ Մամիջանյան

18:50 • 19.11.24

ԱրարատԲանկը` «Իմ անտառ Հայաստան»-ի կողքին․ Ազնավուրի անվան անտառ է հիմնվելու (տեսանյութ)

15:03 • 19.11.24

Սուբսիդիայի տոկոսը պահպանելով հնարավորինս նվազ՝ կավելացնենք քաղաքապետարանի եկամուտները. Ավինյան

14:07 • 19.11.24

«Ո՛չ 300 դրամներին»․ «Մայր Հայաստանը» Երևանի ավագանու նիստի ժամանակ ակցիա իրականացրեց

12:49 • 19.11.24

Մինչև 7 տարեկան երեխաները տրանսպորտով կերթևեկեն անվճար, թոշակառուները՝ 30% զեղչով. փոխքաղաքապետ

15:40 • 18.11.24

«Նոմա» ռեստորանը ներկայանում է նորովի. այն կընդունի իր հյուրերին նաև ձմռան ամիսներին

12:44 • 18.11.24

Այն, որ պաշտոնանկությունների մասին դուք գիշերն եք իմացել ու գրել, դա չի նշանակում, որ այդ գործընթացները տեղի են ունեցել գիշերը. Վահագն Ալեքսանյան

12:27 • 18.11.24

Հովիկ Աղազարյանի մասով կա հարուցված կարգապահական վարույթ, որը կունենա հետևանք. Վահագն Ալեքսանյան

12:18 • 18.11.24

Սափրվելը հետևանքներ էր ունենալու. մի՛ ափսոսացեք, շատ բան չենք կորցրել. Աղվան Վարդանյանը՝ պաշտոնանկությունների մասին

12:05 • 18.11.24

Այդ պաշտոնանկությունները դիտարկում եմ նախընտրական տրամադրությունների ներքո. Տիգրան Աբրահամյան

11:55 • 18.11.24

Օպերայի տարածքի շինությունները քանդելու ենք ու ստանանք կանաչ տարածք՝ մարդկանց օգտագործման համար. քաղաքապետ

11:54 • 18.11.24

Մենք մեր պահանջներում ավելի խիստ ենք լինելու, չենք հանդուրժելու անորակ սննդի մատակարարում մեր մանկապարտեզներ. Ավինյան

17:39 • 15.11.24

Վերելակը կանչեք՝ չի գա, գալիս մեծ-մեծ խոսում եք. Կոնջորյանը՝ ընդդիմությանը

16:18 • 15.11.24

Մե՞նք ենք «Հոկտեմբերի 27»-ի շահառուն, թե Անդրանիկ Քոչարյանը, որ այդ խառը վիճակում պաշտոնյաների ցանկ էր ներկայացնում, մեկն էլ ինքն էր. Քրիստինե Վարդանյան

13:21 • 15.11.24

Սասուն Միքայելյանի որդին այնքան լավ քաղաքապետ է, որ ասում են՝ «Սևակը Հրազդանի հետ է ամուսնացել»․ Անդրանիկ Քոչարյան

12:46 • 15.11.24

Կիրանցում անասունը սահմանն անցնու՞մ է. Փաշինյանը՝ Տավուշի մարզպետին

12:16 • 15.11.24

Ո՞վ է ում ձեռք առնում, ուզում եմ հասկանամ, ես «քյասիբի ռադիո» չեմ․ Փաշինյանն՝ իրավապահներին

12:05 • 15.11.24

Ոստիկանության զորքերը կենտրոնացված են Երևանում, այնպես կանենք, որ մարզերում էլ խնդիր չլինի. Փաշինյան

11:04 • 15.11.24

Դուք ոչ միայն Փաշինյանի, այլ Զավենիչի երկրպագուն եք. Խամոյանը՝ ՀԾԿՀ նախագահի թեկնածուին

15:48 • 14.11.24

Պարոն Աղազարյան Հովիկին ոչ ոք չի դատապարտի, որովհետև կառավարությունը չի ձախողվի. Աղազարյան

13:52 • 14.11.24

Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան

13:20 • 14.11.24

Բանակը մի՛ սրբագործեք, ասում են՝ մեր զինվորի ցավը տանեմ, դուրս կգա Մադագասկար․ Փաշինյան

12:34 • 14.11.24

Այսօրվա մեր հավաքական սոցիալ-հոգեբանությունն ու սոցիալ-մտածողությունն ապապետական է․ Փաշինյան

11:50 • 14.11.24

Աղազարյա՛ն, ջանդ յուղի, քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր, դու էլ ես նախկին դաշնակցական. Արթուր Խաչատրյան

11:21 • 14.11.24

Դուք Թուրքիային ու Ադրբեջանին՝ մեր անվտանգության երաշխավոր դարձնելը փաթեթավորել եք իրական Հայաստանի ներքո, որը շատ այլանդակ տեսք ունի. Քրիստինե Վարդանյան

11:02 • 14.11.24

Դուք ձգտում եք վերադարձնել պատմական Հայաստանը, որտեղ կաք դուք, չկա պետականություն ու կա գուբերնատոր դառնալու հնարավորություն. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը

20:37 • 13.11.24

Աթոռը պահելու համար Փաշինյանը պատրաստ է Պուտինի նկարը կախել գլխավերևում, հարց է՝ Պուտինը կտա՞, թե ոչ․ Նաիրա Կարապետյան

17:41 • 13.11.24

Չենք բարձրացնում Ադրբեջանի սահմանադրության փոփոխության հարցը, նույնը ակնկալում ենք իրենցից․ Փաշինյան

16:26 • 13.11.24

Այսօրվա ընդդիմությունը հաջորդ ԱԺ-ում չի լինի, իշխանությունն ավելի բարձր ձայներով կընտրվի․ Ալեն Սիմոնյան

15:47 • 13.11.24

Օկուպացված տարածքների խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու խնդիր դրված չէ․ Սուրեն Պապիկյան

14:51 • 13.11.24

Երիտասարդ տարիքում, երբ լսում էի «Կիլիկիա» երգը, լացում էի, երբ մեծացա, հասկացա՝ ինչի՞ լացեմ, Կիլիկիան՝ ուր, ես՝ ուր. Հովիկ Աղազարյան

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Տնտեսություն

Գիտություն/տեխնիկա

Մշակույթ

Սպորտ

Իրադարձային

Մամուլի տեսություն

Քաղաքականություն

Իրավունք

Ժամանց